Na początku Księgi Rodzaju spotykamy 2 opisy stworzenia świata: kapłański i jahwistyczny.
Opis kapłański (heksameron) posługujący się schematem 6 dni ukazuje Boga jako Stwórcę wszystkiego co istnieje, posiadającego władzę nad światem. Świat stworzony przez Boga jest dobry. Człowiek zajmuje wśród stworzeń miejsce wyjątkowe.
Opis jahwistyczny podkreśla rolę człowieka, którego praca zamienia bezwodny step w urodzajny ogród. Prorocy ukazują tajemnicą stworzenia w perspektywie historio zbawczej. Stwórca świata czuwa nad Izraelem i prowadzi go ku zbawieniu (Iz 43).
Liczne psalmy ukazują wspaniałość stwórczego dzieła Boga (psalm 97), które wzbudza podziw dla Stwórcy i zachęca do dziękczynienia i uwielbienia (psalm 103). Świat stworzony wskazuje na Boga i umożliwia poznanie jego istnienia (Mdr 13).
Druga Księga Machabejska wyraźnie stwierdza stworzenie świata przez Boga z niczego i zachęca przez to do zaufania Panu świata i odwagi podczas prześladowań. Charakterystyczne dla Nowego Testamentu jest trynitarne ujęcia dzieła stworzenia. Syn Boży jest pośrednikiem stworzenia (J 1), przyczyną sprawczą i celem stworzenia. Podtrzymuje świat w istnieniu (Kol 1). Realizacja zbawczego zamysłu zostanie zwieńczona ostateczną przemianą świata na końcu czasów: „czyli nowym niebem i ziemią” (Ap 21).
Kościół od samego początku wyznaje wiarę w Boga stwórcę Składzie Apostolskim odmawianym przy chrzcie „Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego Stworzyciela Nieba i Ziemi.
Sobór Niecejski (325r) w wyznaniu wiary stwierdza:
- Wszystko co istnieje zarówno rzeczy widzialne jak i niewidzialne zostało stworzone przez Boga (przeciw dualizmowi)
- przypisuje stworzenie Bogu Ojcu ale poświadcza udział Syna Bożego w dziele stworzenia „przez którego (Syna Bożego) uczynione zostały wszystkie rzeczy tak w niebie jak i na ziemi”
Sobór Laterański IV (1215r)
- Stworzenie świata z niczego (ex nihilo)
- Ojciec Syn i Duch Święty jest jedną Zasadą rzeczywistości, Stwórcą wszystkiego
- zło nie jest związane ze stworzeniem ale wynika z wolnej decyzji stworzeń rozumnych
Sobór Florencki (1442)
- podkreśla wolność dzieła stwórczego Boga i dobroć Boga stwarzającego
Sobór Watykański I (1870)
- Przeciwstawia się materializmowi, panteizmowi, emanacjanizmowi
- uczy o Opatrzności Bożej
- o naturalnym poznaniu Boga
- Pan Bóg nie stwarza świata dla powiększenia swojego szczęścia
Sobór Watykański II
- Związek tajemnicy stworzenia z misterium Chrystusa i historią zbawienia (dei verbum 2-3)
- Ludzkie działanie jako współdziałanie z Bogiem Stwórcą (GS 38)
- Słuszna autonomia rzeczy doczesnych (GS 36)
Pojęcie stworzenie
Stworzenie – powołanie do bytu czegoś, co przedtem zupełnie nie istniało.
Terminologia: polski czasownik „stwarzać” ma następne odpowiedniki w języku łacińskim: creare, producere, condere, facere; w języku greckim: demiourgein, ktiein, poiein; w języku hebrajskim: bara.
Rozróżniamy:
stworzenie w sensie aktywnym (czynnym) – działanie właściwe tylko Bogu, stwórcza czynność trójjedynego Boga, akt stwórczy Boga
stworzenie w sensie pasywnym (biernym) – początek, stawanie się rzeczy powołanej do bytu, czyli to co zostało stworzone i Bogu zawdzięcza swe istnienie i naturę.
Rozróżniamy:
stworzenie najpierwotniejsze (creatio prima)
stworzenie w sensie ścisłym, czyli z nicości
stworzenie wtórne (creatio secunda), czyli w szerszym znaczeniu bo oznaczające raczej kształtowanie ewentualnie przemienianie tworzywa już istniejącego
Stworzenie dziełem trójjedynego Boga
Świat ma swój początek w Stworzycielu, który jest Bogiem trójjedynym. Chociaż dzieło stworzenia przypisuje się przede wszystkim Ojcu. To Ojciec, Syn i Duch Święty są jedną i wspólną zasadą stworzenia:
Bóg Ojciec jest pierwszym źródłem wszystkiego co istnieje
Syn Boży pośredniczy w dziele stworzenia: „wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone” (Kol1). NT objawia wyraźnie, że Bóg Ojciec stworzył wszystko przez swoje odwieczne słowa (J1)
DŚ, dar miłości Ojca i Syna „rodzi dzieci Boże” (J3). Dokonując ostatecznego dopełnienia świata w trójjedynym Bogu.
Tę prawdę potwierdzają Ojcowie Kościoła, np. Ireneusz z Lyonu i Augustyn. A przede wszystkim sobory (np. Konstantynopolitański I – 381, Laterański IV – 1215)
Stworzenie nosi w sobie ślady Trójcy (Vestigia Trinitas). W stworzeniu objawia się mądrość w Boga. Struktura stworzeń pozostaje głęboko zespolona ze strukturą daru.
Stworzenie (ex nihilio) – wszystko co istnieje zostało stworzone przez Boga. Proszę spojrzyj na niebo i na ziemię.. z niczego stworzył je Bóg (2Mch). Sobór Laterański IV potwierdza, że Stwórca stworzył z nicości od początku czasu stworzenia duchowe i cielesne.
Dobrowolność aktu stwórczego – Bóg stworzył świat z własnej woli bez żadnego zewnętrznego przymusu ani wewnętrznego zobowiązania „boś Ty stworzył wszystko a dzięki Twojej woli istniało i zostało stworzone” (Ap4).
Z miłości – Bóg z miłości stworzył świat i z miłości podtrzymuje je w istnieniu (Mdr 11) Sobór Florencki 1442. Stworzenie jest darmowym darem, objawieniem się bezinteresownej miłości Boga.
Niekomunikowalność – aktu stwórczego – tylko Bóg może stwarzać, czyli powoływać do bytu z nicości.
Świat stworzony przez Boga jest dobry (Rdz1 Sobór Florencki) i uporządkowany.
Trwałość aktu stwórczego- wszystkie byty stworzone są podtrzymywane w istnieniu przez Boga (Hbr1,3, Sobór Watykański I)
Współdziałanie Boga z aktywnością stworzeń – świat został stworzony przez Boga jako rozwijający się ku ostatecznej doskonałości. Zadaniem człowieka jest dobrowolne współdziałanie z Bogiem w celu dopełnieniu dzieła stwórczego.
Celem stworzenia jest chwała Boża – Pan Bóg stwarza świat nie dla osiągnięcia czy powiększenia własnego szczęścia ale z miłości do stworzeń: pragnie stworzeniom a przede wszystkim człowiekowi dać udział w swojej chwale, w swojej pełni bytów. Wzywa człowieka by ku Niemu kierował swoje życie i w nim odnalazł swoje szczęście.
Stworzenie jest początkiem historii zbawienia, które swój punkt kulminacyjny osiąga w Jezusie Chrystusie.
5.Błędy dotyczące stworzenia świata. Znaczenie prawdy o stworzeniu.
Błędy dotyczące pochodzenie świata:
- Panteizm – pogląd utożsamiający świat z Bogiem
- deizm przekonanie, że Pan Bóg nie wpływa na losy człowieka i świata, że po stworzeniu pozostawił świat samemu sobie, odrzucenie prawdy i Bożej Opatrzności.
- immanacjinizm – pogląd odrzucający istnienie transcendentnego początku świata ale widzący w świecie czystą gre materii, która istnieje wiecznie.
- emanacjonizm – przekonanie, że świat jest konieczną emanacją Boga, wypływa z tego źródła i powraca do niego (Plotyn)
- dualizm, manicheizm – poglądy przejmujące istnienie 2 wiecznych zasad: dobra i zła, światła i ciemności, nieustannie walczących ze sobą
gnoza - świat (a przynajmniej świat materialny) jest zły, powstał w wyniku upadku, a zatem należałoby go odrzucić lub oderwać się od niego
materializm – oparte na politeizmie
ZNACZENIE PRAWDY O STWORZENIU
- Prawda o stworzeniu jako odpowiedź na najistotniejsze pytania dotyczące ludzkiego życia
- Związek prawdy o stworzeniu z akceptacją własnej egzystencji
- Uznanie władzy Boga nad światem
- Fundament etyki
- Podstawa właściwie rozumianej ekologii
Podstawy biblijne i rozwój nauki o aniołach
Stary Testament wskazuje na istnienie świata niebiańskiego czyli świata duchów, nad którymi Bóg sprawuje władzę. Aniołowie są bytami potężniejszymi od ludzi, wysłannikami Boga, istotami osobowymi mającymi udział w rządach Boga nad światem.
Aniołowie prowadzą naród wybrany do ziemi obiecanej (Wj 23), towarzyszą prorokom, uwielbiają Boga, opiekują się poszczególnymi ludźmi np. Tobiaszem w jego podróży.
Nowy Testament wskazuje na Chrystusa jako centrum świata anielskiego. Aniołowie są włączeni w Jego zbawcze posłannictwo, służą Chrystusowi i są mu podporządkowani. Pełnią misję w tajemnicach życia Jezusa. Są obecni przy Zwiastowaniu, ogłaszają radość Narodzenia pasterzom, chronią Dziecię przed Herodem, służą podczas kuszenia na pustyni, głoszą Zmartwychwstanie .
Troszczą się o Kościół (Ap 12). Anioł uwalnie Apostołów z więzienia, Piotra z więzienia. Pełnią funkcję eschatologiczną. Przy sądzie ostatecznym zbiorą wybranym (Mt 24).
Obok Aniołów dobrych istnieje także osobowe zło. Jego możliwości są ograniczone (Mt 25).
W Piśmie Św. spotykamy różne określenia Aniołów jak np. Aniołowie Boży, Synowi Boży, Słudzy, Święci, Pełni mocy, Wojsko Niebieskie, Michał, Gabriel i Rafał to imiona konkretnych Aniołów. Moce, władze, zwierzchności, panowania i trony to terminy wskazujące na istnienie różnych klas Aniołów.
Ojcowie Kościoła pisząc o Aniołach polemizują z:
- dualizmem gnozy widzącym w aniołach współtwórców świata
- pogańskim synkretyzmem półbogów i herosów
- stoicyzmem odrzucającym duchową naturę aniołów
Św. Justyn (+167) podkreśla wolność Aniołów, pisze o nich, jako istotach duchowych, osobowych i nieśmiertelnych, posiadających rozum i wolę.
NAUCZANIE O ANIOŁACH W UJĘCIU SYSTEMATYCZNYM
Aniołowie zostali stworzeni przez Boga (Kol 1,15) Bóg jest „Stwórcą nieba i ziemi” (Skład Apostolski).
Są istotami duchowymi, niematerialnymi, nie posiadają ciała (Mt8), są nieśmiertelni (Łk 20,36), przewyższają doskonałością stworzenia widzialne, jako stworzenia osobowe posiadają rozum i wolną wolę.
Poznają Boga, siebie, świat duchowy i materialny. Zdolnościami poznawczymi przewyższają człowieka. Nie mogą jednak ze swoje natury ponać tajników serc istot rozumnych czyli duchowych myśli i pragnień, które nie są uzewnętrznione a zależą od wolnej woli. Nie znają także rzeczy przeszłych zależnych od wolnej woli.
Posiadają wolną wolę. Mogą ukazywać się człowiekowi w ludzkiej postaci, oddziaływać na ludzką wyobraźnię, wpływać na materię. Pismo Św. ukazuje potęgę Aniołów m.in. w wydarzeniu niezwykłego uwolnienia Piotra z więzienia (Dz 12, 7). Aniołowie nie mogą stwarzać, nie mogą bezpośrednio tworzyć w ludzkim rozumie i woli myśli i pragnień. Nie mogą wprost zmusić człowieka do określonego postępowania. Oddziałują na człowieka w sposób pośredni zachęcając do dobra czy kusząc do zła.
Aniołowie są sługami i wysłannikami Boga. Św. Augustyn twierdzi, iż Anioł to nazwa powierzonego zadania (Officium), a nie natury (Sermo 7,3):
- zwiastują zbawienie w Starym Przymierzu
- ukazują się ludziom w angelofaniach, by przekazać im polecenia Boże np. powstrzymują rękę Abrahama (Rdz 22,11)
- służą Słowu Wcielonemu na pustyni (Mk 1,13)
- pomagają Kościołowi. Pomagają człowiekowi w drodze do zbawienia. Uczestniczą w hołdzie oddawanym Bogu przez Kościół na ziemi.
- są świadkami na sądzie Bożym (Łk 12, 8n)
Chrystus jest centrum świata anielskiego. Aniołowie są nierozerwalnie związani z Chrystusem, który wyznacza im zadania (Kol 1). Są istotami niższymi od Syna Bożego, któremu są obowiązani oddawać cześć boską (Ps 2,7). Życie Słowa Bożego od wcielenia do Wniebowstąpienia jest otoczone adoracją i służbą Aniołów.
Kult Aniołów
Świadectwem kultu Aniołów w Liturgii Kościoła są formularze mszalne o Aniołach, budowanie świątyni ku czci Aniołów, wzmianki w tekstach liturgicznych, mszału i brewiarza. Wszelki kult religijny opiera się na Panu Bogu i do niego prowadzi. Oddajemy kult Aniołom, bo są związani z Bogiem, wskazują na Niego swoim istnieniem i działaniem.
Anioł Stróż
Przekonanie, że każdy człowiek posiada swego Anioła stróża jest nauką teologicznie pewną. O Aniołach czuwających nad człowiekiem mówi Księga Psalmów, naucza o nich Chrystus, przypomina KKK 336. Anioł ten opiekuje się człowiekiem, prowadzi go do życia wiecznego.
Aniołowie, jako wspólnota.
Aniołowie tworzą nieogarnione bogactwo światów osobowych, które się wzajemnie poznają, miłują, ubogacają i uwielbiają Osoby Boże, w Nich się spełniają. Autorzy biblijni mówią o wielkiej liczbie Aniołów.
Znaczenie prawdy o Aniołach
- świat jest większy i wspanialszy niż to, co jest dostępne w tej chwili ludzkiej obserwacji.
- odkupienie obejmuje nie tylko ludzi ale w jakiś tajemniczy sposób dotyczy całego wszech stworzenia
- w naszej drodze do Boga nie jesteśmy sami. Mamy potężnych towarzysz, przewodników i obrońców
- istnienie Aniołów zachęca do pokory w ocenie własnych możliwości intelektualnych czy wolitywnych
- wskazuje na działanie Bożej Opatrzności
8.PISMO ŚWIĘTE O SZATANIE
Objawienie dotyczące złych duchów ma charakter stopniowy. Wyraźnie o szatanie mówi księga Hioba (V w. p Chr.) ukazując go jako oskarżyciela, który próbuje wykazać Hiobowi religijną nieszczerość.
Wąż – obdarzony wiedzą i zdolnościami stara się poprzez kłamstwo nakłonić pierwszych ludzi do zła. Księga mądrości w sposób wyraźny utożsamia węża z diabłem, który przynosi człowiekowi duchową śmierć „a śmierć weszła na świat przez zawiść diabła” (Mdr 2,24). Nowy testament ukazuje szatana jako przeciwnika odkupienia człowieka. Ewangelia przedstawiają życie Jezusa jako walkę z szatanem. Zmaganie to rozpoczyna się od sceny kuszenia. Chrystus walczy z szatanem w naszym imieniu. Zmartwychwstanie Chrystusa jest zwycięstwem nad szatanem. W tym zwycięstwie uczestniczą uczniowie „widzałem szatana spadającego z nieba jak błyskawica” (Łk 10,18-19). Życie chrześcijanina na ziemi pozostaje walką, w której każdy musi dokonać wyboru pomiędzy Bogiem a szatanem, pomiędzy Chrystusem a belialem. Szatan w skutek swojej zdolności do kłamstwa pozostaje groźny. Szczególne natężenie tej walki będzie miało miejsce przy końcu historii zbawienia.
apokalipsa – dzień pana jest ostatecznym zwycięstwem baranka. Wtedy to Chrystus pokona „wszelką zwierzchność, władzę i moc” (1 Kor 15,24).
Pismo św. używa wielu terminów w odniesieniu do złych duchów: szatan, diabeł, kusiciel, kłamca, Donald Tusk, oskarżyciel, książę tego świata, duch nieczysty, anioł ciemności, anioł szatana, zły, wróg, wielki smok, wąż starodawny, zabójca, demon. Przywódca złych duchów nazywany jest lucyferem, belzebubem lub szatanem. Spotykamy także nazwy własne np. abaddon – niszczyciel, Asmodeusz – zabójca.
9. NAUKA O SZATANIE W UJĘCIU SYSTEMATYCZNYM
Prawda o istnieniu złych duchów wynika z objawienia Bożego. Szatan i inne złe duchy zostały stworzone jako aniołowie, a więc jako byty dobre, duchowe, osobowe, obdarzone rozumem i wolą. Szatan będąc pierwotnie dobrym, sam siebie uczynił złym osobowe i moralnie. Przez swój upadek i odwrócenie od Boga złe duchy uległy w swoim osobowym bytowaniu perwersji, zasklepiły się w sobie i zaślepiły. Utraciły zdolność do miłości, utraciły własne oblicze. Ich wola została utwierdzona w złym. Wiedza uległa pomniejszeniu. Złe duchy tworzą społeczność, w której istnieje jakaś zwierzchnia władza i panuje kłamstwo. Aniołowie, którzy zgrzeszyli odeszli dobrowolnie na wieki od Boga. Utracili łaskę uświęcającą, utworzyli stan piekła. Ich odwrócenie się od Boga jest ostateczne. Grzech niektórych aniołów wynika z zazdrości wobec człowieka.
Złe duchy wpływają na człowieka przede wszystkim przez pokusy , a niekiedy przez napaści i opętania. Doskonały wzór zwyciężania pokus szatańskich daje sam Chrystus. Do walki duchowej i nie ulegania pokusie zachęca święty Paweł. Święty Piotr zachęca do czujności: „czuwajcie, przeciwnik wasz, diabeł krąży jak lew ryczący. Krąży szukając kogo pożreć”.
Napaści to dążenie szatana do dokuczenia człowiekowi od wewnątrz. Opętanie to opanowanie w większym lub mniejszym stopniu władz zmysłowych człowieka. Odpowiedzią Kościoła na zjawisko opętania i napaści jest egzorcyzm, czyli obrzęd mający na celu wyjęcie człowieka lub rzeczy spod władzy szatana. Niektóre zachowania, szczególnie wywoływanie duchów, magia, jasnowidztwo, grożą otwieraniem się człowieka na świat złych duchów. Moc szatana jest ograniczona.
10. STWORZENIE ŚWIATA WIDZALNEGO
Bóg stworzył świat widzialny w całej jego wspaniałości, różnorodności i porządku. Nie istnieje nic, co nie zawdzięczałoby swego istnienia Bogu stwórcy. Każde stworzenie z racji swojego pochodzenia od Boga i stworzenia dla dobra jest obdarzone jakąś godnością. Człowiek może rozwijać godność stworzeń włączając je w czynione przez siebie dobro. ZE względu na tę godność każdemu bytowi należny jest szacunek stosownie do jego natury. Każde stworzenie posiada swoją własną dobroć i doskonałość. Różne stworzenia chciane w ich własnym bycie odzwierciedlają każde na swój sposób jakiś promień nieskończonej mądrości i dobroci Boga. Objawienie sprzeciwia się zdecydowanie manicheizmowi, dla którego materia jest przejawem zła. Stworzenia tworzą pewną hierarchię. Wskazuje na nią heksameron ukazując stwarzanie przez Boga bytów coraz bardziej doskonałych. Człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boże jest szczytem stworzenia. Stworzenia są ze sobą głęboko związane, zależne od siebie. Dzięki tej zależności jedne mogą służyć drugim. Pan Bóg nadał stworzeniu ???. Stworzenie zostało powołane do istnienia ze względu na szabat, a więc kult i adorację Boga. Stwórca wpisał w swoje dzieło prawo moralne, które powinno być uszanowane przez człowieka.
11. Stworzenie a ekologia
Człowiek jest odpowiedzialny za przyrodę. Powinien być szlachetnym, rozumnym i mądrym stróżem stworzenia, dzierżawcą i współpracownikiem Boga. Sprawującym władzę nad przyrodą w duchu odpowiedzialności wobec Boga, na wzór Jezus Chrystusa.
Współczesny kryzys ekologiczny, degradacja środowiska naturalnego, grabieżcze wykorzystywanie surowców, zanieczyszczanie powietrza, wody i gleby są ostatecznie owocem ludzkiego grzechu. Nieład w świecie przyrody jest zewnętrznym wyrazem bardziej zasadniczego nieładu w ludzkim sercu.
Przyroda jest wielkim darem Bożym dla człowieka, źródłem dóbr użytkowych, pomocą w zachowaniu zdrowia i równowagi, przedmiotem podziwu i kontemplacji, źródłem radości. Piękno przyrody kieruje naszą myśl ku nieskończonemu pięknu Stwórcy, budzi wdzięczność wobec Boga.
Człowiek powinien naśladować Boga w pochyleniu się nad tym co od nas mniejsze i słabsze, łącząc troskę o świat przyrody z miłością do każdego człowieka.
Człowiek otrzymał od Boga zadanie ulepszania i NIE MOGĘ ROZCZYTAĆ świata. Poprzez modlitwę człowiek może stawać sie NIE MOGĘ ROZCZYTAĆ stworzenia włączając byty nierozumne w swoje oddawanie chwały Bogu.
Człowiek jest wezwany do dobroci wobec zwierząt, a przez to do przywracania harmonii między człowiekiem a przyrodą zakłóconej przez ludzki grzech
Działalność ekologiczna zasadniczo głęboko pozytywna może także ulec wynaturzeniu, w skutek ulegania ,materialistycznej wizji człowieka, manicheizmowi, odrzucenia troski o człowieka.
12 Pismo Święte o stworzeniu człowieka
Księga Rodzaju zawiera dwa opisy stworzenia człowieka. Opis kapłański (Rdz 1, 26- 31) ukazuje stworzenie człowieka na obraz Boży jako ukoronowanie całego dzieła stworzenia. Opis jahwistyczny (Rdz 2,4b-25) ukazuje Boga, który tworzy ciało człowieka z "prochu ziemi", tchnie w nie życie i tak powstałemu każe troszczyć sie o uprawę ziemi i zachowywać prawo moralne, ukazuje stworzenie kobiety i początek małżeństwa.
Te opisy stworzenia wyrażają istotne prawdy o człowieku zawdzięczającym swoje istnienie szczególnej interwencji Boga, stworzonym na obraz i podobieństwo Boże, wezwanym do ludzkiej solidarności, powołanym do monogamicznego małżeństw, do pracy nad rozwojem siebie i świata, do szanowania prawa moralnego, będącym istotą cielesno- duchową.
Nowy Testament przede wszystkim ukazuje Chrystusa jako będącego w najwyższym stopniu obrazem Boga niewidzialnego (Kol 1,15). Chrystus Pan ukazuje nam, co to znaczy naprawdę być Człowiekiem. Jesteśmy wezwani, by stawać się "nowym stworzeniem" w Chrystusie (Ef 2,24), na wzór Pana.
13. Człowiek w świetle tajemnicy stworzenia
Pismo święte podkreśla szczególną godność człowieka. Został stworzony na obraz i podobieństwo Boże(Rdz. 1,26). Wszystko zostało stworzone dla niego (Ps. 8,7) Z wielkiej godności człowieka wynika obowiązek szacunku dla samego siebie i szacunku dla drugiego. Nienaruszalne jest życie ludzkie . Pełnia tajemnicy godności i wielkości człowieka otwiera się w Chrystusie. Człowiek jest osobą, a jako osoba najwyższą kategorią bytu.Posiada rozum i wolną wolę. Chrześcijańskie spojrzenie na człowieka cechuje personalizm. Pan Bóg powołał człowieka do przyjaźni ze Sobą. Człowiek został stworzony jako NIE MOGĘ ROZCZYTAĆ zdolny do modlitwy. Tylko w Bogu może odnaleźć swoje szczęście. Pierwsi ludzie zostali stworzeni jako uczestniczący w życiu Bożym, obdarzeni łaska, żyjący w harmonii. Człowiek został stworzony jako istota cielesna i duchowa. W człowieku istnieje niematerialna podstawa myślenia i chcenia zwana duszą (Mdr 1,4). Dusza ludzka jest nieśmiertelna (Mt 10,28)
Element duchowy i cielesny tworzą w człowieku substancjalną jedność ( Sobór w Vienne- 1311). Prawda o jedności duszy i ciała nabiera szczególnego znaczenia w świetle tajemnicy zmartwychwstania Chrystusa.
Objawienie biblijne sprzeciwia się materializmowi, skrajnemu spirytualizmowi czy egzystencjalizmowi typu ateistycznego.
Tajemnica stworzenia ukazuje rodzaj ludzki jako jedność. Wszyscy ludzie zostali stworzeni przez Boga, posiadają jedną naturę i zostali skierowani ku jednemu celowi. Jedność rodzaju ludzkiego stanowi wezwanie do solidarności i miłości.
Ludzie zostali stworzeni jako mężczyzna lub kobieta posiadający tę samą nieutracalną godność osób ludzkich. Będąc równi nie są jednakowi. Są stworzeni jedno dla drugiego. Małżeństwo jest zgodne z wolą Stwórcy (Rdz 2, 24). Mężczyzna i kobieta są wezwani do przekazywania ludzkiego życia (Rdz 1,28).
Ludzie są odpowiedzialni za świat stworzony powierzony im przez Boga. Ich panowanie nad światem stworzonym nie może być samowolne i niszczące. Człowiek otrzymuje od Boga dary, które powinien uszanować.
14 Pochodzenie człowieka
Zarówno cała ludzkość jaki i każdy, poszczególny człowiek pochodzi od boga.
Człowiek został stworzony jako "bardzo dobry".
U początków istnienia człowieka jest Boża miłość.
Objawienie sprzeciwia się materializmowi i teoriom reinkarnacji i metempsychozy, emanacjonizmowi czy teoriom preegzystencji dusz.
Każda dusza ludzka zostaje powołana do bytu z nicości mocą stwórczego aktu Boga. Akt ten został związany z ludzkim aktem rodzicielstwa. Bóg stwarza ludzką duszę w chwili poczęcia przez rodziców. Kościół odrzucił tradducjanizm (pogląd) uznający, że dusza stanowiąca najwyższą formę materii jest przekazywana w akcie zrodzenia przez rodziców, a także generacjonizm twierdzący, że dusza rodziców rodzi duszę dziecka.
Nie ma sprzeczności między objawianiem a teorią ewolucji.
Prawda o stworzeniu a teoria ewolucji
Dogmatem wiary jest prawda o stworzeniu człowieka przez Boga. Dogmat nie przesądza, czy nastąpiło to drogą bezpośredniego Bożego oddziaływania.
Teoria ewolucji umiarkowanej nie jest sprzeczna z objawieniem. Potwierdza to encyklika Piusa XII Humani genesis (1950), a także późniejsze nauczanie kościoła aż do Jana Pawła II i Benedykta XVI, Pan Bóg jako Pierwsza Przyczyna posługuje się przyczynami wtórnymi.
Teologia a nauki przyrodnicze o początku świata widzialnego
Nauki przyrodnicze nie są w stanie objąć wszystkich zagadnień związanych z pytaniem o powstanie wszechświata. Ograniczają się do tego, co poddaje się metodzie empirycznej.
Teologia opierając się na objawieniu wychodzi poza to co poddaje się metodzie Empirycznej, Wskazuje m.in. że :
Wszechświat w swoim istnieniu jest przepojony wartościami
wszechświat w swoim istnieniu jest całkowicie zależny od Stwórcy
celem objawienia nie jest uczenie naukowo przyrodniczych prawd o świecie, lecz wprowadzenie człowieka w krąg zbawiających go wartości.
W naukach przyrodniczych spotykamy model prostego rozszerzania się wszechświata. Na podstawie zjawiska Dopplera obserwujemy zjawisko oddalania się obiektów wszechświata od siebie, jakby od jakiegoś centrum.
Powszechnie przyjmowana jest teoria " Wielkiego Wybuchu". Według tej teorii przed około 14 miliardami lat z bardzo gęstej i gorącej osobliwości początkowej wyłonił się wszechświat, który od tego czasu rozszerza się i stygnie. Stopniowo powstały cząstki elementarne, atomy, galaktyki, gwiazdy, planety. Zgodnie ze zjawiskiem entropii pierwotna energia rozprasza się stąd prawdopodobnie nastąpi kiedyś śmierć cieplna wszechświata.
Nie ma żadnej sprzeczności między tymi teoriami a prawdą o stworzeniu. Pan Bóg posługuje się przyczynami wtórnymi.