WYKŁAD I

TECHNOLOGIA INFORMATYCZNA

Celina Olszak

Konsultacje : środa 13.30-14.30 114B

Zaliczenie: egzamin (test wielokrotnego wyboru, pytania z wykładów i ćwiczeń)

Ocena na koniec: średnia arytmetyczna z ćwićzeń i egzaminu, obie oceny muszą być min dost.

LITERATURA :

1. „informatyka ekonomiczna „ red. S. wrycza, PWE, Warszawa 2010

2. „Strategie i modele gospodarki elektronicznej” red. C.M. Olszak i E. Ziemba, PWN, Warszawa 2007

3. „Informatyka gospodarcza” red. J.Zaniła-Niedźwiecki CM. BECK

4. „E-usługi a społeczeństwo informacyjne” A. Dabrowska, Difin 2009

INFORMATYKA = INFORmacja +automatyka

• Dyscyplina wiedzy (nauki)

• Narzędzie wykorzystywane przez naukę i technikę, praktykę gospodarczą

• Przemysł wytwarzający sprzęt i oprogramowanie

*** jako dyscyplina nauki: zajmuje się teoria oraz praktyką przetwarzania informacji przy użyciu komputerów we wszystkich dziedzinach ludzkiej działalności

TEMAT: Czym jesteśmy ? – społeczeństwo informacyjne

1. Zarys historyczny społeczeństwa informacyjnego

2. Modele rozwoju społeczeństwa informacyjnego

3. Wybrane dokumenty związane z rozwojem społeczeństwa w Europie i Polsce

4. Mierniki rozwoju społeczeństwa informatycznego – Polska na tle innych krajów

5. Podsumowanie

ŚWIAT SIĘ ZMIENIA:

• Obecnie na świecie jest ponad 2 mld ludzi jest podłączonych do sieci, a okołi 5 mld korzysta z usług telefonii komórkowej

• Na początku 2012 roku firma Apple warta była na nowojorskiej giełdzie 550 mld dolarów i dysponowała kwota 100 mld dolarów w gotowce. To więcej niż gotówkowe zasoby rezerwy federalnej USA

• W USA w pierwszej dekadzie XXI wieku 85% nowych miejsc pracy powstawało w sektorze wymagającym założonych umiejętności w zakresie przetwarzania wiedzy i kratywności

• W pierwszym kwartale 2012 roku przychody netto wydatków amerykańskich z tytułu sprzedaży e-booków po raz pierwszy przekroczyły przychodu ze sprzedaży książek papierowych

• Według badań Boston Consulting Group Polska gospodarka internetowa osiągnęła w 2005 roku wartość 37,7 mld złotych czyli 2,7% PKB. Oznacza to, że generuje wartość dodatnią większą niż górnictwo

• 60% polskich gospodarstw ma dostęo do internetu

Ad. 1 – zarys historyczny

• Fritz Machlup (1962) amerykański ekonomista – przewidywał pojawienie się w gospodarce gałęzie związane z przetwarzaniem i wykorzystywaniem informacji

• Fridrich von Hayek (1937) laureat nagrody Nobla 0 postrzegał informacje jako towar

• Stanisław Lem (lata 60 XX wieku) – miał wizje rozwoju społeczeństwa opartego na rozwoju technik informacyjnych

• Tadao Umesao (1963) japoński etnolog – wprowadził termin „społeczeństwo informacyjne”

• D. Bell (1973) – sformułował koncepcje przechodzenia od społeczeństwa industrialnego do społeczeństwa postindustrialnego (usługowego)

• A. Toffler (1980) – porównywał rozwój społeczno-gospodarczy do fali: agrarnej, industrialną, postindustrialnej, w której podstawowycm surowcem jest informacja

• Ducker (1993) – stwierdził iż podstawowym zasobem ekonomicznym nie jest już kapitał , bogactwa naturalne czy siła robocza lecz wiedza

• Castells (1996-1998) socjolog – zwracał uwagę na rosnący wpływ technologii informacyjnych na współczeny świat

Ad. 2 - Modele rozwoju społeczeństwa informacyjnego

1. Benificjenci informacji:

Pacjent obywatel urzędnik

Pracownik INFORMACJA uczeń

Przedsiębiorca klient

1. Substraty społeczeństwa informacyjnego

Technologiczny ekonomiczny

Społeczny Kulturowy

„SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE – to takie, w którym informacja jest intensywnie wykorzystywana w życiu ekonomicznym, społecznym, kulturowym i polityvznym;

To społeczeństwo, które posiada bogate środki komunikacji i przekazywania informacji, będące podstawą tworzenia większości dochodu narodowego oraz zapewniające źródło utrzymania większości ludzi …”

Cechy społeczeństwa informacyjnego:

- informacja i wiedza śa źródłem tworzenia dochodu narodowego;

-dostęp do komputerów powszechny i tani

- powszechne korzystanie z usług sieciowych

- rozwój różnych moedli e-biznesu (B2B, B2C, B2A)

- elektroniczny system zbierania i rozpowszechniania informacji rządowych, finansowych, medycznych itp.

- nauczanie zdobywane drogą elektroniczną, nowe zawody i specjalności

- spopularyzowanie zwyczaju wykonywania pracy zawodowej w domu

- odmienne konflikty i niebezpieczeństwa

WYKŁAD II

Ad.1 - Rozwój technik przetwarzania informacji:

Przechodzi od materialnej orientacji odwzorowań do humanistycznej orientacji odwzorowań rzeczywistości-idziemy w kierunku sztucznej inteligencji.

• 1950-podstawowe obliczenia

• 1960-złożone obliczenia matematyczne

• 1970-przetwarzanie danych, proste procesy myślowe w logice klauzul, wnioskowanie formalne

• 1980-systemy ekspertowe, komunikacja w języku naturalnym

• 1990-inżyniernia wiedzy i samosterowalne roboty

• 2000-algorytmy genetyczne, sieci neuronowe

• 2010-myślenie asocjacyjne

• 2020-wnioskowanie przez analogię

Ad. 2 - Modele społeczeństwa informacyjnego:

• Model Doliny Krzemowej- neoliberalna polityka gospodarcza- idea dopuszczająca swobodę kooperacji między firmami.

• Model singapurski-daleko posunięty interwencjonizm państwowy w gospodarce i społeczeństwie, autorytaryzm

• Model fiński(europejski)-łączenie gospodarki rynkowej, idei SI z państwem opiekuńczym- posiada cechy dwóch wcześniejszych modeli.

Ad.3 - Wydarzenia i dokumenty związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego w Europie:

• Biała Księga(1993)

• Raport M. Bangemanna : “Europe and the Global Information Society”(1994)

• Zielona Księga Komisji Europejskiej „ Living and Working in Information Society”-orientacja na cele społeczne I socjalne(1996)

• Druga Zielona Księga(1999)-prawo do informacji, wolność informacji

• eEurope 2002,eContent

• eEurope 2003, eEurope 2005

• eEurope 2007

• ePolska(strategia na lata 2001-2006,2007-2013)

Ad. 4 – Mierniki rozwoju społeczeństwa informatycznego – Polska na tle innych krajów

The Networked Readiness Index- to wskaźnik opublikowany przez Światowe Forum Ekonomiczne w 2012r. i stanowi ranking 142 państw według czterech kryteriów:

• otoczenia(politycznego i regulacyjnego, biznesowego i innowacyjnego)

• gotowości pod względem infrastruktury tj. jej przystępności i wydajności

• stopnia korzystania z sieci przez ludzi, firmy i rząd

• wpływu ICT na otoczenie społeczne i gospodarcze.

W Polsce najgorzej oceniono kategorię otoczenia politycznego i regulacyjnego(3,7pkt) oraz wpływu gospodarczego i społecznego(3,5 pkt). Najlepiej zaś wypadł subindeks „umiejętności”(5,4pkt), który obejmuje m.in. jakość systemu oświaty, przystępność cenowa(5,5pkt) i użycie indywidualne(4,6pkt).

W 2010 roku polskie przedsiębiorstwa, na tle innych wybranych krajów europejskich pod względem wykorzystania komputerów znalazły się w pobliżu średniej europejskiej, która wynosiła 96%(za Polską Łotwa, Grecja, Cypr)

Zdecydowanie najsłabiej wypadała Rumunia(wskaźnik 80%)

Najlepiej Dania i Szwecja.

WYKŁAD III

Inteligencja – zdolność do wykorzystania wiedzy w podejmowaniu decyzji i osiąganiu wysokich kompetencji; umiejętność wykorzystania wiedzy w praktycznym działaniu.

Wiedza – wnioskowanie, uczenie się (zbiór reguł i faktów).

Informacje:

a) ujęcie ilościowe (bada wpływ ilości informacji na stopień określoności obiektu np. entropia),

b) ujęcie jakościowe (bada własności informacji oraz jej znaczenie w aspekcie użytkowym).

Dane – surowe fakty, znaki zapisane na jakimś medium.

Funkcje informacji w gospodarce:

• Informacja jako zasób

• Informacja jako podstawa decyzji

• Informacja jako czynnik produkcji

Kategorie informacji dla gospodarki:

• Operacyjne

• Planistyczne

• Ostrzegawcze

• Opiniodawcze

• Kontrolowane

Cechy użytecznej informacji:

• Adekwatność – odpowiedniość

• Prawdziwość – wiarygodność

• Aktualność – informacje bieżące

• Jasność i zrozumiałość – w systemie informatycznym: interfejsy

* Własność informacji

* Ochrona informacji

Modele zarządzania informacją:

Przetwarzanie informacji:

• Zbieranie (ankieta, wywiad, obserwacja, automatyczny sposób zbierania)

• Przechowywanie (archiwizowanie na maszynowych nośnikach celem ich ponownego wykorzystania)

• Przekształcanie (obliczenia, podział, agregacja, selekcja itp.)

• Wyszukiwanie (wyszukiwarki, inteligentni agenci, data mining)

• Przesyłanie i udostępnianie (sieci, łączność bezprzewodowa)

Cel – zapewnienie sprawnego oraz właściwego działania określonego systemu.

System informacyjny (SI) – wielopoziomowa struktura pozwalająca na transformowanie określonych informacji wejściowych na informacje wyjściowe za pomocą odpowiednich procedur i modeli.

SI = {P, I, T, O, M, R}

Gdzie:

P - zbiór podmiotów, które użytkują system

I - zasoby informacyjne

T - zbiór narzędzi stosowanych w procesie przetwarzania inf.

O - zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji

M - zbiór metainformacji

R - relacje pomiędzy poszczególnymi zbiorami

System informatyczny – wyodrębniona część systemu informacyjnego, która z punktu widzenia przyjętych celów została skomputeryzowana.

GENERACJE KOMPUTERÓW

Kryteria decydujące o zaliczeniu komputera do określonej klasy:

• Technika budowy komputera

• Struktura komputera

• Możliwości użytkowania

GENERACJA 0

• Technika przekaźnikowa

• Mark I (lata 1939-1944 na Uniwersytecie Harwarda przy wsparciu IBM, wykonywał do 3 dodawań w ciągu sekundy)

• Praca w systemie dziesiętnym

GENERACJA I

• Technika lampowa

• ENIAC (maszyna, która została powszechnie uznana za komputer ENIAC: waga 30 ton, 150 m2)

• Serie maszyn, które miały następujące cechy:

  • proces wprowadzania i wyprowadzania danych za pomocą taśmy perforowanej,

  • wykonywanie jednego programu napisanego w języku wewnętrznym (zerojedynkowym),

  • brak systemu operacyjnego,

  • zastosowanie do obliczeń naukowo-technicznych,

  • szybkość pracy do 10 tys. operacji na sekundę,

  • duża awaryjność.

GENERACJA II

• Tranzystory

• Polski produkt XYZ, ZAM-2 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: koniec lat 50-ych

• Cechy maszyn 2 generacji:

  • posiadanie pamięci zewnętrznej: bębny, dyski magnetyczne,

  • wieloprogramowość,

  • posiadanie systemu operacyjnego,

  • programowanie w językach symbolicznych oraz wykorzystywanie translatorów,

  • zwiększenie szybkości przetwarzania do około 100 tys. operacji na sekundę.

GENERACJA III

• Układy scalone SSI, MSI

• Polski produkt ODRA 1300 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: lata 60 – 70-te

• Cechy maszyn 3 generacji:

• wieloprogramowość i wieloprocesorowość,

• przenośność komputerów,

• rozpowszechnienie pamięci dyskowych,

• stosunkowo duży zestaw oprogramowania systemowego i narzędziowego,

• możliwość pisania programów w językach wysokiego poziomu (FORTRAN, ALGOL),

• tworzenie pierwszych sieci komputerowych,

• rozwój urządzeń peryferyjnych ( drukarki, urządzenia graficzne, czytniki magnetyczne),

• szybkość wykonywania operacji do 10 mln. działań na 1 sek,

• pierwsze zastosowania komputerów w gospodarce.

GENERACJA IV

• Układy scalone VLSI, ULSI

• Technika mikroprocesorowa

• Różnorodne oprogramowanie aplikacyjne

• Cechy 4 generacji:

  • szybkość obliczeniowa liczona w mld operacji na sek.

  • graficzne i multimedialne interfejsy ułatwiające obsługę komputerów i aplikacji,

  • dostosowane do pracy w sieci komputerowej, wyposażone w usługi typu: poczta elektroniczna itp, praca w architekturze klient-serwer,

  • zdolność do obsługi dużych, rozproszonych baz danych.

GENERACJA IV PLUS

• Superkomputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej: japoński NEC, amerykański CRAY

• Pracują w oparciu o specjalną organizację procesorów

• Wykorzystywane w prognozowaniu pogody, poszukiwaniach geograficznych, nawigacji satelitarnej itp.

GENERACJA V

• Komputery inteligentne, zdolne do:

  • wnioskowania i uczenia się,

  • przetwarzania języka naturalnego i mowy,

  • rozpoznawania obrazów.

• Zintegrowane z robotami, mikroczipami

• Oparte na strukturach białkowych (wcześniejsze na krzemowych), wielowymiarowych

WYKLAD IV

OPROGRAMOWANIE
To zespół środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego, które umożliwiają lub ułatwiają eksploatację komputera.

Podział oprogramowania :
- systemowe (podstawowe)
- użytkowe (aplikacyjne)
- języki programowania

• Oprogramowanie systemowe
  To zbiór programów pozwalających realizować podstawowe zadania komputera związane z zarządzaniem jego zasobami (pamięcią, zbiorami, folderami, urządzeniami itp.)

• System operacyjny
  Jest zbiorem programów, które działają jak pośrednik między użytkownikiem a komputerem. Zadaniem systemu operacyjnego jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać zadania w sposób wygodny i wydajny.

System operacyjny – zarządca zasobów komputerowych

• Funkcje systemu operacyjnego
  -śledzenie zasobów systemu komputerowego
  -narzucenie strategii wykorzystania zasobów
  - przydzielanie zasobów
  -odzyskiwanie zasobów

Pożądane cechy systemu operacyjnego

• Współbieżność- istnienie kilku czynności wykonywanych jednocześnie Kub działań przebiegających równolegle

• Wspólne korzystanie z zasobów – (zarówno sprzętowych, programowych jak i informacji)

• Pamięć długookresowa- pamięć przechowująca informacje dłużej niż w czasie jednej sesji pracy komputera

• Niedeterminizm – reagowanie na zdarzenia występujące w nieprzewidywalnym porządku

• Wydajność (najczęściej dotyczy szybkości przeprowadzania działań i operacji przez system)

• Niezawodność – bezbłędne obsługiwanie jak największej liczby zdarzeń

• Elastyczność – możliwość rozszerzania systemu i usuwania z niego błędów

• Względnie mały rozmiar

Języki programowania
Aby komputer mógł zrealizować powierzone mu zadanie, konieczne jest wykonanie wielu czynności polegających m.in. na:
- opracowaniu algorytmu rozwiązania zadania
- kodowaniu algorytmu w wybranym języku
- uruchomieniu programu

ZESPÓŁ WYMIENIONYCH CZYNNOŚCI OKREŚLANY JEST MIANEM OPROGRAMOWANIA

Algorytm
Jest to sposób (przepis) wyliczający jednoznacznie kroki, które trzeba wykonać na danych określonego zadania, aby otrzymać poprawne rozwiązanie(jeśli istnieje) w skończonym czasie.

• Cechy algorytmu:
  -uniwersalność rozwiązania
  -szczegółowość opisu
  -jednoznaczność rozwiązania
  -zbieżność ( skończona liczba operacji)
  - odpowiednia struktura (obligatoryjny początek i koniec)

• Formy prezentacji algorytmu:

• Opis słowny

• Notacja matematyczna

• Schematy (schemat blokowy, strukturogram, tablica decyzyjna)

Kodowanie algorytmu
Aby opisać algorytm na użytek komputera należy posłużyć się językiem programowania

Język programowania – składa się z notacji i reguł, według których pisze się programy. Wiąże się on zwykle ze sztywną składnią dopuszczającą jedynie używanie jedynie specjalnych kombinacji, wybranych symboli i słów kluczowych.

Program
jest to formalny opis algorytmu nadający się do wykonania przez komputer.

Program składa się z oddzielnych rozkazów, opisujących dokładnie, szczegółowo i jednoznacznie wszystkie czynności jakie komputer ma wykonać, aby rozwiązać postawione zadanie.

Rodzaje języków programowania
1. Wewnętrzne (maszynowe)
2. Symboliczne
3.Wysokiego poziomu
- numeryczne (Fortran, Algol)
- masowego przetwarzania danych ( Cobol)
- ogólnego przeznaczenia (Pascal, Basic, C, C++)
- komunikacji z bazami danych (SQL)
- opisu zasobów wiedzy (Prolog, Lisp)
- technologii internetowej i wirtualnej rzeczywistości (Java, Java Script, HTML, PHP, PERL)
4. Języki 4GL (Delphi)- zintegrowane środowisko programistyczne, składające się z języka programowania oraz różnych narzędzi pomocniczych, pozwalających na szybkie tworzenie aplikacji komputerowych)

WYKŁAD V

Oprogramowanie użytkowe

Obejmuje zbiór pakietów programowych lub programów realizujących konkretne zadania merytoryczne i spełniających określone potrzeby użytkowników komputera

Rodzaje oprogramowania użytkowego:

• Edytory tekstowe

• Arkusze kalkulacyjne

• Systemy zarządzania bazami danych

• Programy graficzne i multimedialne

Funkcje edytora tekstowego

• Swobodna edycja tekstu

• Operowanie na blokach tekstu

• Równoczesna edycja kilku tekstów

• Wprowadzanie do tekstu elementów zewnętrznych(rysunki, wykresy)

• Wyszukiwanie fragmentów fraz

• Możliwość operowania niestandardowymi znakami(symbole matematyczne

• Możliwość tworzenia dokumentów seryjnych

Funkcje arkusza kalkulacyjnego:

• Prowadzenie wielowariantowych obliczeń i wielowariantowej analizy pozwalającej podjąć próby optymalizacji pewnych zjawisk i stanów.

• Przeznaczenie: wszelkie prace planistyczne

Systemy zarządzania bazami danych:

Baza danych- zbiorów wzajemnie powiązanych danych, pamiętanych bez zbędnej redundancji(powtarzania), służących jednemu lub wielu zastosowaniom w sposób optymalny.

W bazie danych dane są pamiętane w taki sposób, że są niezależne od programów, które z nich korzystają.

System Zarządzania Bazą Danych- SZBD

SZBD to pośrednik pomiędzy bazą danych(traktowaną jako zbiór danych), a jej użytkownikiem

SZBD to narzędzie umożliwiające tworzenie baz danych, dostęp do danych zawartych w bazie danych oraz ich aktualizację.

Cechy baz danych:

• Zmniejszenie redundancji pamiętanych danych

• Uniknięcie niezgodności pamiętanych danych

• Dzielenie zapamiętanych danych pomiędzy wielu użytkowników

• Wprowadzenie standardów zapisu danych, wyszukiwania danych itp.- język SQL

• Wprowadzenie ograniczeń dostępu do danych

• Zachowanie integralności danych

• Zapewnienie niezależności danych.

W SZBD stosuje się zazwyczaj relacyjną organizację pamiętania danych(tzw. model relacyjny).

Ogół danych dzieli się na względnie jednorodne tablice(relacje)

Inne stosowane organizacje zapisu danych to model hierarchiczny, sieciowy lub obiektowy.

Rodzaje SZBD:

• Adresowane raczej na pojedynce komputery i współpracujące z niewielkimi bazami danych oraz obsługujące pojedynczych użytkowników lub niewielkie grupy(MS Access)

• Systemy zaawansowane technologicznie-dostosowane do obsługi wielu użytkowników i dużych baz danych, bazujące na standardowym języku manipulacji danymi SQL(Oracle, SQL Serwer, MySQL, DB2)

Kierunki doskonalenie SZBD:

• Tworzenie uniwersalnych baz danych, pozwalających przechowywać dane obiektowe i dane multimedialne

• Tworzenie hurtowni danych(data warehouse)

Hurtownia danych- tematycznie zorientowany, spójny, uporządkowany w czasie i niezmienny zbiór danych utworzony na bazie heterogenicznych baz danych oraz danych pozyskanych z zewnątrz, dający przekrojowy obraz działalności przedsiębiorstwa w celu lepszego wykorzystania informacji do wspomagania procesów decyzyjnych.

Przegląd procesów technologicznych w komputerze(tryby pracy komputera)

• Wieloprogramowanie

• Wieloprzetwarzanie(wieloprocesorowość, wielomaszynowość)

• Wielodostęp

• Podział czasu

• Podział pamięci

• Bezpośredniość

• Natychmiastowość

• Interakcyjność

Wieloprogramowanie:

• Tryb działania komputera pozwalający na przetwarzanie w większym przedziale czasu więcej niż jedno zadanie

• Kilka zadań może na przemian używać jednostki centralnej i czekać na zakończenie operacji wejścia-wyjścia

• Efekt: wieloprogramowanie pozwala podnieść efektywność wykorzystania komputera- następuje zmniejszenie przestojów JC, urządzeń we/wy itp.

Wieloprzetwarzanie

Oznacza przetwarzanie danych dzielone pomiędzy dwie lub więcej JC, które komunikują się między sobą bezpośrednio lub pośrednio

Pozwala na :

• zwiększenie mocy obliczeniowej systemu,

• efektywniejsze wykorzystanie zasobów komputerowych,

• podział obciążeń i funkcji komputera,

• zwiększenie niezawodności systemu połączonych komputerów

Wielodostęp

Oznacza wykorzystanie komputera przez co najmniej dwóch użytkowników jednocześnie(lub pozornie jednocześnie- żaden z użytkowników nie jest świadom postępowania pozostałych

Cechy wielodostępu:

• umożliwia wielu użytkownikom komunikację on-line z komputerem

• każdemu użytkownikowi przydziela się cyklicznie(lub na żądanie) na pewien krótki czas środki techniczne i programowe

• czas odpowiedzi systemu na żądanie użytkownika jest taki, że nie odczuwa on faktu istnienia innych użytkowników korzystających w tym samym czasie z systemu.

System informatyczny zarządzania:

• bezpieczeństwo i ochrona zasobów informacyjnych

• oprogramowanie

• sprzęt

• zespoły ludzkie

• strategie, reguły zarządzania

• metody i techniki projektowania i programowania

• zbiory danych

Strategia przedsiębiorstwa(misja, wizje):

• strategia finansowa

• strategia informacyjna

• strategia systemu informacyjnego -co robić z TI

• strategia technologii informacyjnych- jak wykorzystywać TI

• strategia marketingowa

Podejścia do informatyzacji:

• chaotyczne- brak planu, niekompetentne osoby

• mechaniczne- systematyczna automatyzacja funkcji biznesowych, brak integracji między systemami- wiele firm zatrzymało się na tym podejściu

• zintegrowane- ujęcie procesowe, MRP II, ERP, myślenie o firmie jako całości

• strategiczne- myślenie długookresowe, uwzględnianie rynku, biznesowe patrzenie na informatykę

Sposoby informatyzacji:

• samodzielnie tworzenie SI(system informatyczny)

• często wysokie koszty w porównaniu z jakością i efektywności otrzymanej aplikacji

• długi czas tworzenia SI

• własny zespół znający specyfikę firmy(na plus)

• sposób coraz rzadziej stosowany(nietypowa produkcja, specyficzna branża)

• Dzierżawa SI, oprogramowania

• Outsourcing

• Zlecanie zewnętrznym firmom wykonywania czynności, które przedtem były realizowane w ramach danej organizacji

• Outsourcing taktyczny- chęć obniżenia kosztów

• Outsourcing strategiczny- chęć uzyskania wysokiego poziomu w zakresie zarządzania SI

Główne powody stosowania outsourcingu:

• Poprawa efektywności kosztowej, redukcja kosztów operacyjnych

• Specjalizacja w kluczowych obszarach działalności

• Poprawa wydajności w obszarze obsługiwanym przez dostawcę usług outsourcingowych

• Pozyskanie nowych zasobów, technologii

• Uzyskanie zewnętrznych ekspertyz, pochodzących z niezależnych źródeł

Zakres outsourcingu:

• Utrzymywanie i rozwijanie istniejących SI

• Utrzymywanie i rozwijanie infrastruktury sprzętowej

• Integracja SI

• Realizacja poszczególnych etapów cyklu życia systemu(analiza, projektowanie, programowanie, testowanie SI)

• Administrowanie bazami danych

• Funkcje pomocnicze(szkolenia, usługi serwisowe)

• Zakup gotowych SI

WYKŁAD VI

Dzierżawa oprogramowanie ASP (Application Service Provider)

Zdalne użytkowanie przez klienta aplikacji zainstalowanej na komputerach u dostawcy usługi



Oprogramowanie wynajmowane Opłata za wynajem
za pośrednictwem Internetu oprogramowania


Uwolnienie od obowiązków utrzymywania SI


Aplikacje udostępniane w trybie ASP:

• Aplikacje analityczne (analiza finansów, zachowań klientów)

• Aplikacje z podstawowych dziedzin produkcyjnych (MRP), rozliczenia kas chorych itp.

• Systemy zarządzania zasobami ludzkimi

• Obsługa sprzedaży

• Programy pracy grupowej

• Programy biurowe

Zalety wynajmu oprogramowania :

• bezpieczeństwo i ochrona danych

• zdalny dostęp do SI

• łatwość obsługi i wdrożenia

• stosunkowo niski koszt

• niewielkie wymagania sprzętowe

• opieka informatyczna

Zakup gotowego SI (procedura wyboru SI)

• Ocena stosowanej TI w przedsiębiorstwie

• Opracowanie zapytania ofertowego, określenie postaci odpowiedzi na ofertę, przedstawienie

kryteriów oceny (zakres funkcjonalny, skala systemu, niezawodność, bezpieczeństwo danych)

• Ocena odpowiedzi oferentów, ich klasyfikacja i wybór potencjalnych ofert

• Prezentacje i wizyty referencyjne

• Negocjacje, wybór systemu, podpisanie umowy

Uwarunkowania udanego przedsięwzięcia informatycznego:
Udane przedsięwzięcie informatyczne to stan:

• Projekt ukończono i wdrożono

• Zakres projektu nie został ograniczony w stosunku do wstępnie zamierzonego

• Użytkownicy akceptują wdrożony projekt oraz użytkują go zgodnie z założeniami

• Utrzymano się w harmonogramie i budżecie

• System jest zgodny z celami organizacji i wspomaga ich osiągnięcie

Czynniki warunkujące udane przedsięwzięcie informatyczne:

• Zdolność ustalenia celów biznesowych i przekładania ich na strategię informacyjną

• Sposób realizacji projektu

• Zespół wykonawczy (rola lidera projektu)

• Szkolenia

• Technologia informacyjna

Modele SIZ:

• Systemy dziedzinowe

• Systemy informacyjno-decyzyjne

• Zintegrowane systemy informatyczne zarządzania (MRP II, ERP)

• Systemy zarządzania relacjami z klientami (CRM)

• Systemy zarządzania łańcuchem dostaw (SCM)

• Systemy zarządzania przepływem pracy (workflow)

• Systemy elektronicznego przesyłania danych (EDI)

• Systemy zarządzania treścią (CMS)

• Systemy automatyzacji prac biurowych i administracyjnych

• E-biznes

Najważniejsze systemy informatyczne zarządzania (schemat):


Systemy CRM


Systemy dziedzinowe
Systemy klasy MRP II i ERP BI

Systemy SCM

Systemy dziedzinowe :

-techniczne przygotowanie produkcji

-zatrudnienie i płace

-finanse i księgowość

-planowanie produkcji

-gospodarka wyrobami gotowymi

-gospodarka materiałowa

-gospodarka środkami trwałymi

Budowa systemu dziedzinowego (schemat) :

Dane we Baza danych Dane wy


Algorytm przetwarzania danych


Gospodarka wyrobami gotowymi :

• Ewidencja ilościowo – wartościowa wyrobów gotowych

• Rozliczanie braków i produkcji w toku

System finansowo księgowy :

• Planowanie kosztów własnych

• Kalkulacja kosztów

• Sprawozdawczość finansowa

Rozwój systemów analityczno-decyzyjnych (schemat) :

Poziom
złożoności

BI odkrywanie wiedzy, analizy wielowymiarowe,

hurtownie danych

EIS raportowanie, wizualizacja danych

SE wnioskowanie, baza wiedzy

SWD modele danych, interface

SIK bazy danych, algorytmy przetwarzania
czas

Struktura SE (systemów eksporotwych):

• baza wiedzy (fakty, reguły)

• moduł wnioskowania (dedukcyjny program wyprowadzający wnioski z faktów przechowywanych w bazie wiedzy)

• moduł pozyskiwania wiedzy (program sterujący interakcjami z ekspertem lub inżynierem wiedzy, od którego pobierana jest wiedza

• moduł objaśniający (umożliwiający użytkownikowi zadawanie pytań typu : dlaczego, jak, wyjaśnij)

• Interfejs (interakcja w języku quasi naturalnym)

Ekspert dziedzinowy Inżynier wiedzy


Interfejs Baza danych


M. pozyskiwania wiedzy Baza wiedzy

M. wyjaśniania M. wnioskowania

Interfejs

Użytkownik

Kolejny schemat

DATA MINING OLAP Hurtownia danych
( on-line Analystical Processing)



Zmiana sposobu pracy BUSINESS INTELLIGENCE
z informacją

• Inteligentna eksploracja danych

• On-line wielowymiarowe analizy danych

• Prezentacja danych w różnych układach

MRP to Planowanie potrzeb materiałowych

Śledzenie stanu zapasów magazynowych i takie ustawienie ich ilości, aby czas ich składowania był jak najkrótszy, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości produkcji.

MRP II to Planowanie potrzeb materiałowych i produkcyjnych w zamkniętej pętli produkcyjnej
*Standard MRP II opracowany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcją i Zapasami.

Wybrane funkcje:
- planowanie biznesowe
- planowanie produkcji i sprzedaży
- harmonogramowanie planu produkcji
- planowanie potrzeb materiałowych
- planowanie zdolności produkcyjnych itp.

ERP

- procedury finansowe
MRP II - rachunek kosztów
- rachunkowość zarządcza
- kontroling


Przykłady systemów MRP II

• SAP R3, R4

• Baan IV

• MFG/ PRO

• Orade applications

• Promis S/4

• Max

• IFS Applications

• Teta_C