Proszki
Scharakteryzuj następujące rodzaje proszków:
- proszki dzielone
- proszki niedzielone
- proszki rozcieńczone
- proszki mianowane
- olejkocukry
Kontrola dawkowania
Proszki dzielone do użytku wewnętrznego (pulveres perorales).
Rp.
B Papaverini hchlor. 0,04
B Phenobarbitali 0,03
B Aminophyllini 0,3
M.f.pulv. D.t.d. N⁰20
D.S. 3 x dziennie proszek
Papaverini hydrochloridum – Papaverinum hydrochloridum, Papaverinum muriaticum
Phenobarbitalum – Acidum phenylaethylbarbituricum, Luminalum, Gardenalum, Aephenalum,
Lepinal
Aminophyllinum – Euphyllinum, Theophyllinum et ethylenediaminum
Papaverini hydrochloridum Phenobarbitalum
Dmaxj=0,2 > Dj=0,04 Dmaxj=0,3 > Dj=0,03
Dmaxd=0,6 > Dd=0,12 Dmaxd=0,6 > Dd=0,09
Aminophyllinum
Dmaxj=0,48 > Dj=0,3
Dmaxd=0,72 < Dd=0,9 – dawka maksymalna przekroczona! Obniżam!
nowa dawka jednorazowa: Dj=0,72 : 3 = 0,24
Masa jednego proszka: 0,04+0,03+0,24=0,31 > 0,1 – nie uzupełniam laktozą
Rp.
B Codeini phosph. 0,02
C Coffeini et Natrii benzoatis 0,05
B Pyralgini 0,5
M.f.pulv. D.t.d. N⁰20
D.S. 3 x dziennie 1 proszek
Codeini phosphas – Codeinum phosphoricum
Coffeinum Natrium benzoicum – Coffeini et Natrii benzoas
Metamizolum natricum – Noraminophenazonum methanosulfonicum natrium, Analgin, Novalgin, Pyralginum
Codeini phosphas Coffeini et Natrii benzoas
Dmaxj=0,12 > Dj=0,02 Dmaxj=0,6 > Dj=0,05
Dmaxd=0,3 > Dd=0,06 Dmaxd=3,0 > Dd=0,15
Metamizolum natricum
Dmaxj=1,0 > Dj=0,5
Dmaxd=3,0 > Dd=1,5
Masa proszka: 0,02+0,05+0,5=0,57 – nie uzupełniam laktozą
Rp.
B Ephedrini hchlor. 0,008
C Calcii lactatis 0,3
M.f.pulv. D.t.d. N⁰20
D.S. 2 x dziennie proszek dla dziecka 4,5 lat
Ephedrini hydrochloridum – Ephedrinum hydrochloridum, Ephedrosan
Calcii lactas – Calcium lacticum
Ephedrini hydrochloridum
Dmaxj=0,05
Dmaxd=0,15
Ddz maxj=0,014 > Dj=0,008
Ddz maxd=0,041 > Dd=0,016
Masa proszka: 0,008+0,3=0,308 – Nie trzeba laktozy
Rp.
B Codeini phosph. 0,3
B Luminali 0,4
B Pabialgini 3,0
M.f.pulv. Div. in part.aeq.N⁰10
D.S. 2 x dziennie 1 proszek
Codeini phosphas – Codeinum phosphoricum
Phenobarbitalum – Acidum phenylaethylbarbituricum, Luminalum, Gardenalum, Aephenalum,
Lepinal
Pabialgini – Cibalginum (lek złożony!)
Aminophenazonum – Pyramidonum, Amidopyrinum
Codeini phosphas Phenobarbitalum
Dmaxj=0,12 > Dj=0,03 Dmaxj=0,3 > Dj=0,04
Dmaxd=0,3 > Dd=0,06 Dmaxd=0,6 > Dd=0,08
Pabialgini: 1.aminophenazonum 88% 2. allobarbitalum 12%
Aminophenazonum wg FP IV
Dmaxj=0,5 > Dj=0,88 x 0,3 = 0,264
Dmaxd=1,5 > Dd=0,264 x 2 = 0,528
Allobarbitalum
Dmaxj=0,3 > Dj=0,12 x 0,3 = 0,036
Dmaxd=0,3 > Dd= 0,036 x 2 = 0,072
Łączna dawka barbituranów (porównujemy z dawką niższą!)
Dmaxj=0,3 > Dj=0,036+0,04=0,076
Dmaxd=0,3 > Dd=0,072+0,08=0,152
Masa jednego proszka: 0,03+0,04+0,3=0,37
Proszki niedzielone do użytku wewnętrznego.
Rp.
B Belladonnae extr.sicc. 0,1
C Magnesii oxydi
C Alusali aa 40,0
M.f.pulv.
D.S. 3 x dziennie łyżeczkę
Magnesii oxidum – Magnesium oxydatum, Magnesia usta
Aluminii hydroxydum – Aluminium hydroxydatum, Alusal
Belladonnae extr.sicc. – jedyna rozcierka z wykazu B, ze względu na higroskopijność
Średnia masa łyżeczki
2,5 x 0,2 – rozcierka Belladonny (1+1), dlatego biorę 0,2
1,5 x 40,0 – magnesii oxidum – jedna łyżeczka tego proszku waży 1,5
2,5 x 56,0 – masa tabletek razem z substancją pomocniczą
Aluminii hydroxydum bierzemy z tabletek dostępnych w aptece 500mg alusalu / 700mg cała masa tabletki
0,7 – 0,5 alusalu
x – 40,0 x=56,0g (56:0,7=80 tabletek)
Belladonnae extractum siccum
Dmaxj=0,05 > Dj=0,003 96,2 – 0,
Dmaxd=0,15 > Dd=0,009 2,08 – x x=0,003
Aluminii hydroxydum
Dmaxj=3,0 > Dj=0,86 96,2 – 40,0
Dmaxd=10,0 > Dd=2,58 2,08 – x x=0,86
Magnesii oxidum – dawki zwykle stosowane
Dzwsj=0,25-0,5 > Dj=0,86
Dzwsd=1,0-2,0 < Dd=2,58 (dawek zwykle stosowanych nie obniżamy! Wyjątek kwas borowy w globulkach dopochwowych)
Rp.
C Magnesii oxydi 10,0
C Calcii carbonates ppt.
C Bismuthi subcarb. aa 20,0
M.f.pulv.
D.S. 3 x dziennie łyżeczkę przed jedzeniem
Magnesii oxidum – Magnesium oxydatum, Magnesia usta
Calcii carbonas praecipitatus – Calcium carbonicum praecipitatum
Bismuthi subcarbonas – Bismuthum subcarbinicum, Bismuthum carbonicum basicum
Średnia masa łyżeczki
Magnesii oxidum – dawki zwykle stosowane
Dzwsj=0,25-0,5 > Dj=0,46 50,0 – 10,0
Dzwsd=1,0-2,0 > Dd=1,38 2,3 – x x=0,46
Calcii carbonatis – dawki zwykle stosowane
Dzwsj=0,4-0,8 > Dj=0,92 50,0 – 20,0
Dzwsd=1,2 > D=2,76 2,3 – y y=0,92
Bismuthi subcarbonas
Dj=0,92
Dd=2,76
Proszki niedzielone do użytku zewnętrznego (pulveres ad usum dermicum).
Rp.
B Acidi salicylici 0,5
C Acidi borici 1,0
C Zinci oxydi
Talci aa ad 15,0
M.f.pulv.
D.S. zasypka
Zinci oxidum – Zincum oxydatum
Talcum – Talcum depuratum, Talcum venetum, Łojek
Acidi salicylici stężenie maksymalne (maść) – 10,0% Cr=0,5/15,0 x 100%=3,33%
Acidum boricum stężenie zwykle stosowane zasypka – 1,0-10,0% Cr=6,67%
Zinci oxidum stężenie zwykle stosowane (maść) – 15,0-25,0% Cr=45%
Rp.
C Acidi borici 5,0
C Acidi tannici 10,0
B Urotropini 4,0
C Zinci oxydi 25,0
Talci 50,0
M.f.pulv.
D.S. wiadomo
Methenaminum – Urotropinum, Hexamethylentetraminum
Tanninum – Acidum tannicum
Zinci oxidum – Zincum oxydatum
Talcum – Talcum depuratum, Talcum venetum, Łojek
Acidum boricum stężenie zwykle stosowane zasypka – 1,0-10,0% Cr=5,32%
Zinci oxidum stężenie zwykle stosowane (maść) – 15,0-25,0% Cr=26,6%
Oblicz!
Scopolamini hydrobromidum (1:100)
15 proszków
1 proszek 0,0003 = 0,3mg
na 15 proszków – 4,5mg
1,0 – 100,0
0,0045 – x x=0,45g
Hyoscini hydrobromidum – Scopolaminum hydrobromicum, Scopolamini hydrobromidum – wyk. A
Trituratio Atropini sulfas (1:10) Atropini sulfas – Atropinum sulfuricum – wyk. A
10 proszków
1 proszek 0,0005 = 0,5mg na 10 proszków – 0,005g
1,0 – 10,0
0,005 – x x=0,05g
Omów wykonanie następujących leków recepturowych:
Rp.
A Atropini sulfatis 0,0005
B Papaverini hchlor. 0,03
B Phenobarbitali 0,02
M.f.pulv. D.t.d. N⁰20
D.S. 3 x dziennie proszek
Atropini sulfas – Atropinum sulfuricum
Papaverini hydrochloridum – Papaverinum hydrochloridum, Papaverinum muriaticum
Phenobarbitalum – Acidum phenylaethylbarbituricum, Luminalum, Gardenalum, Aephenalum,
Lepinal
Atropini sulfas Papaverini hydrochloridum
Dmaxj=2mg > Dj=0,5mg Dmaxj=0,1 > Dj=0,03
Dmaxd=3mg > Dd=1,5mg Dmaxd=0,2 > Dd=0,09
Phenobarbitali
Dmaxj=0,3 > Dj=0,02
Dmaxd=0,6 > Dd=0,06
Rozcierka Atropiny 1:10 20 x 0,0005g=0,01g (tyle czystej atropiny potrzebuję)
1,0 – 10,0
0,01 – x x=0,1g (tyle odważam rozcierki)
Masa jednego proszka: 0,005+0,03+0,02=0,055 – dopełniamy laktozą 0,045 (20 x 0,045=0,9)
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,9 laktozy, przenoszę do moździerza i proszkuję (zatarcie porów moździerza).
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,1 rozcierki Atropiny (1:10), przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,4 Fenobarbitalu, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,6 Papaweryny, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 20 kapsułek po 0,1.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
Rp.
B Aminophyllini 0,15
C Glucosi 0,05
M.f.pulv. D.t.d. N⁰10
D.S. 2 x dziennie dla dziecka 10 lat
Aminophyllinum – Euphyllinum, Theophyllinum et ethylenediaminum
Glucosum – Dextrosum, Glycosum, Saccharum amylaceum
Aminophyllinum
Dmaxj=0,48 Ddz maxj=0,218 > Dj=0,15
Dmaxd=0,72 Ddz maxd=0,327 > Dd=0,3
Masa jednego proszka: 0,05+0,15=0,2
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,5 glukozy, przenoszę do moździerza i proszkuję (zatarcie porów moździerza).
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 1,5 aminofiliny, przenoszę stopniowo do moździerza i proszkuję.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 10 kapsułek po 0,2.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
Proszki z użyciem leków gotowych
Rp.
B Furosemidi 7,5mg
Lactosi q.s.
M.f.pulv. D.t.d.N⁰40
D.S. 2 x dziennie proszek dla dziecka 4 lata
Lactosum – Saccharum lactis
Furosemidi
Dmaxj=0,08 Ddz maxj=0,02 > Dj=0,0075
Dmaxd=0,12 Ddz maxd=0,03 > Dd=0,015
1 tabletka – 40mg furosemidu
x tabletek – 300mg furosemidu x=7,5 tabletki
Wykonanie: proszkuję 8 tabletek furosemidu, odważam potrzebną ilość (muszę wiedzieć ile waży tabletka). W moździerzu rozcieram potrzebną ilość laktozy i dodaję furosemidu. Dzielę rozważając do 40 kapsułek.
Rp.
B Captoprili 1,5mg
M.f.pulv. D.t.d. N⁰10
D.S. 2 x dziennie proszek dla dziecka 3 lata
1 tabletka – 25mg kaptoprylu – 150mg (cała masa)
x - 15mg kaptoprylu
x=0,6 tabletki – odważam 90mg
masa jednego proszka:
25mg – 150mg
1,5mg – z z=0,009 uzupełniam 0,091 x 10=0,91 laktozy
Proszki z substancjami silnie zabarwionymi
Rp.
C Methyleni coerueli 0,03
C Saloli 0,3
B Papaverini hchlor. 0,08
B Pyralgini 0,3
M.f.pulv. D.t.d. N⁰20
D.S. 2 x dziennie proszek
Phenylis salicylas – Phenylum salicylicum, Salolum, Phenylium salicylicum
Papaverini hydrochloridum – Papaverinum hydrochloridum, Papaverinum muriaticum
Metamizolum natricum – Noraminophenazonum methanosulfonicum natrium, Analgin, Novalgin, Pyralginum
Phenylis salicylas Metamizolum natricum
Dmaxj=1,0 > Dj=0,3 Dmaxj= 1,0 > Dj=0,3
Dmaxd=3,0> Dd=0,6 Dmaxd=3,0 > Dd=0,6
Papaverini hydrochloridum
Dmaxj=0,2 > Dj=0,08
Dmaxd=0,6 > Dd=0,16
w aptece osobny moździerz do błękitu metylenowego, wg Jachowicz silnie zabarwiony związek dodajemy na początku
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,6 błękitu metylenowego, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 1,6 Papaweryny, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 6,0 Salolu, przenoszę stopniowo do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 6,0 Pyralginy, przenoszę stopniowo do moździerza i proszkuję.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 20 kapsułek po 0,71.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
Wykonaj leki recepturowe – określ wygląd i strukturę substancji leczniczych.
Rp.
C Calcii carbonatis ppt. 0,5
C Magnesii carbonatis
C Magnesii sulfatis aa 0,15
M.f.pulv. D.t.d. N⁰6
D.S. 2 x dziennie proszek
Calcii carbonas praecipitatus – Calcium carbonicum praecipitatum
Magnesii sulfas – Magnesium sulfuricum, sól gorzka
Magnesii carbonas – Magnesium carbonicum, Magnesium subcarbonas ponderosus, Magnesii subcarbonas levis
masa jednego proszka: 0,15+0,15+0,5=0,8
Magnesii carbonas dawki zwykle stosowane
Dzwsj=0,5 >Dj=0,15
Dzwsd=1,0-2,0 > Dd=0,3
Magnesii sulfatis dawki zwykle stosowane
Dzwdj=10,0-20,0 > Dj=0,15
Dzwsd=10,0-20,0 > Dd=0,3
Calcii carbonatis dawki zwykle stosowane
Dzwsj=0,4-0,8 > Dj=0,5
Dzwsd=1,2 > Dd=1,0
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,9 Magnesii sulfas, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,9 Magnesii carbonatis, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 3,0 Calcii carbonatis, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 6 kapsułek po 0,8.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
kapsułka 5, moździerz duży
Rp.
B Phenobarbitali 0,01
Lactosi 0,1
M.f.pulv. D.t.d. N⁰6
D.S. 3 x dziennie 1 proszek dla dziecka 1,5 lat.
Phenobarbitalum – Acidum phenylaethylbarbituricum, Luminalum, Gardenalum, Aephenalum,
Lepinal
Lactosum – Saccharum lactis
Phenobarbitalum
Dmaxj=0,3 Ddz maxj=0,033 > Dj=0,01
Dmaxd=0,6 Ddz maxd=0,067 > Dd=0,03
masa jednego proszka : 0,01+0,1=0,11
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,6 Lactosum, przenoszę do moździerza i proszkuję (zatarcie porów moździerza).
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,06 Phenobarbitalum, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 6 kapsułek po 0,11.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
kapsułka 3
duży moździerz
Rp.
B Enarenali 2mg
M.f.pulv. D.t.d. N⁰6D.S. 2 x dziennie proszek dla dziecka 7 lat 20kg m.c.
Rp.
B Furagini 0,02
Lactosi q.s.
M.f.pulv. D.t.d. N⁰5
D.S. 2 x dziennie 1 proszek dla rocznego dziecka o masie 10kg
Dmaxd=5-7mg/kg/24h
Ddmax=50-70mg/24h > 40mg
Djmax=25-35mg > 20mg
0,1g = 100mg furaginy na całą receptę
1 tabletka waży 100mg i zawiera 50mg substancji czynnej 50mg substancji pomocniczych
1 tabletka – 50mg furaginy
x tabletek – 100mg furaginy x=2 tabletki
200mg / 5 = 40mg = 0,04 masa jednego proszka 0,1-0,04=0,06 0,06 x 5=0,3 laktozy
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję białą sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i kapsułki skrobiowe.
W osobnym moździerzu proszkuję 2 tabletki furaginy (substancja barwna – żółta).
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,3 Lactosum, przenoszę do moździerza i proszkuję (zatarcie porów moździerza).
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,2 sproszkowanej furaginy, przenoszę do moździerza i rozcieram.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Dzielę rozważając do 5 kapsułek po 0,1.
Przenoszę kapsułki do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.
Rp.
C Acidi tannici 0,8
C Acidi borici 0,4
Talci
C Zinci oxydi aa ad 8,0
M.f.pulv.
D.S. zasypka
Tanninum – Acidum tannicum, Acidum gallotannicum
Talcum – Talcum depuratum, Talcum venetum, Łojek
Zinci oxidum – Zincum oxydatum
Acidum boricum stężenie zwykle stosowane zasypka – 1,0-10,0% Cr=5,0%
Zinci oxidum stężenie zwykle stosowane (maść) – 15,0-25,0% Cr=42,5%
Wykonanie:
Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
Opisuję pomarańczową sygnaturę (torebkę) i naklejam nr kontrolny.
Przygotowuję potrzebne utensylia: moździerz, pistel, kartę celuloidową, podkładkę pod moździerz i sito 0,16mm.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,4 Acidi borici , przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 0,8 Acidum tannicum, przenoszę do moździerza i proszkuję.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 3,4 Zinci oxydi, przenoszę do moździerza i rozcieram.
Na wadze proszkowej na krążku pergaminowym odważam 3,4 Talci, przenoszę do moździerza i rozcieram.
Oczyszczam kartą celuloidową ścianki moździerza i pistel po każdej porcji substancji.
Gotowy proszek przesiewam przez sito 0,16mm.
Przenoszę do opisanej wcześniej torebki.
Lek wraz z receptą odkładam w wyznaczone miejsce w recepturze.
Ewidencjonuję.