WYKŁAD 1 – 09.10.2013

1. Powody wsparcia dla demokracji:

   1. Wzmacnia tożsamość narodową (patriotyzm, duma narodowa,)

   2. Wzmacnia zaufanie do zasad i wartości (zwłaszcza zasad gry, na których opiera się życie publiczne )

   3. Wzmacnia zaufanie do instytucji systemu demokratycznego (parlamentu, rządu, policji, wojska i administracji)

   4. Jest systemem sprawnym i funkcjonalnym (dobrze wypada w praktyce)

   5. Premiuje osoby kompetentne (przygotowanie do rządzenia)

2. Przyczyny erozji demokracji:

   1. UTRATA POCZUCIA SENSU I CELU PROCESU DEMOKRATYCZNEGO (co prowadzi do odrzucenia osobistego zaangażowania; niewiary w jego powodzenie; ludzie ubodzy rozczarowani są politykami, uważają, że są przez nich odrzuceni, nie godzą się z patologią władzy oraz z tym, że wartości demokratyczne stoją często w obliczu koniunktury, a więc są przestrzegane w zależności od okoliczności)

   2. UTRATA WIARY W PROCESY DEMOKRATYCZNE (cicha współpraca między rządem a elitami sprawia, że następuje proces odpolitycznienia problemów społecznych poprzez wyłączenie ich spod debaty i walki politycznej, czyli spod wpływu politycznego, gdzie musieliby się zderzyć z alternatywnymi procesami rozwiązań)

   3. EROZJA I ZANIK SPOŁECZNEJ KULTURY DEMOKRACJI DO PARTII POLITYCZNYCH

3. Co zagraża demokracji?

   1. PARTIA:

      1. Artykulacja interesów grupowych

      2. Funkcje rządzenia

      3. Funkcja ideowo – wychowawcza

   2. RUCH SPOŁECZNY:

      1. niesformalizowany

      2. działa radykalnie

      3. wskazanie wroga

WYKŁAD 2 – 16.10. 2013

1. URYNKOWIENIE POLITYKI:

   1. UNIFIKACJA PROGNOZOWANIA PARTII POLITYCZNYCH (ujednolicenie) w sprawach zasadniczych:

ŹRÓDŁA:

• Zanik partii ideologicznych (klasowych – sekularyzacja polityczna)

• Afirmacja wartości i kanonów demokratycznych konstytuujących życie zbiorowe – edukacja społeczna i polityczna)

  1. ATROFIA FUNKCJI ARTYKULACYJNEJ (zanik funkcji artykulacyjnej) – doprowadza do wytworzenia produktu politycznego, czyli mediatyzacji polityki (przemieszczenie z poziomu programowego na marketingowy:

     • Kompozycja programowa (język)

     • Medialny wizerunek polityka (3x M)

     • Branding partyjny/ symbole partii ( marka, logo)

WYKŁAD 3 – 23.10.2013 – ciąg dalszy wykładu 2

Opinia publiczna media decydenci

A - AKTORZY (politycy, dziennikarze, itd.)

B – SPOŁECZNOŚĆ ŚWIADOMA

C – ANALFABECI FUNKCJONALNI (dają się nakłonić strategią przynęty)*

*analfabeta funkcjonalny – nie potrafi łączyć faktów, nie rozumie całości

• TECHNIKI INFORMACYJNO – PERSWAZYJNE:

  • Propaganda (mistyfikacja)

  • Reklama intencjonalna

  • Kampanie społeczne i polityczne

  • Poprawność polityczna (język i styl opisu rzeczywistości)

  1. Wytwarzanie demokracji wizerunkowej (rzeczywistość w ruchu – realia przedstawione w języku realizmu magicznego):

• Partie stają się źródłem braku zaufania do państwa

• Rośnie znaczenie ruchów społecznych (emancypacyjnych)

WYKŁAD 4 – 30.10.2013

1. RÓŻNICE MIĘDZY RUCHEM SPOŁECZNYM A PARTIĄ:

   1. Ruch społeczny ma charakter niesformalizowany (nie ma charakteru prawnego)

   2. Działa radykalnie (w opozycji do systemu prawnego)

   3. Wskazuje winnego zaistniałej sytuacji (wroga politycznego) – wróg anonimowy, jawny, ukryty, ale konieczny

2. RUCHY SPOŁECZNE

PODZIAŁ:

• STARE

• NOWE:

  • Awangardowe (socjokulturowe)

  • Tradycyjne

1. ŹRÓDŁA RUCHÓW AWANGARDOWYCH (socjokulturowych) I EMANCYPACYJNYCH ( redefiniujących pojęcia wolności w różnych jej aspektach)

   1. Dewaluacja wartości politycznych (spadek wartości politycznej) wyrażonej w nieskrępowanych wyborach, referendach etc.; aprecjacja wartości alternatywnego stylu życia, manifestowanie przekonań i stanowisk, antypedagogiki i etosu wychowawczego, sposobu spędzania wolnego czasu, mody, kulinariów

   2. Nadwyrężenie zaufania do tradycyjnych podmiotów artykulacji interesów grupowych oraz niewiara w instytucje i procedury demokratyczne

   3. Naturalna potrzeba przynależności do grup społecznych i środowisk

2. Idee ruchów awangardowych stają się atrakcyjne dla młodych pokoleń w sytuacji sekularyzacji (zeświedczenia) życia politycznego i ideologizacji partii politycznych. Rozwój technik informacyjnych (komunikacja sieciowa), dodatkowo rozwój nowych ruchów (religijnych, ekologicznych, gejowskich).

3. Komunikacja sieciowa umożliwia …? nie tylko pomiędzy przedstawicielami państw i narodów. A wraz z tym upowszechnia się określona aksjologia, czyli system wartości i ocen etycznych wykraczająca poza granice państw narodowych, lecz co ważniejsze sytuujaca się w opozycji do tradycjonalistycznego systemu wartości.

Z jednej strony wartości światopoglądowe, zwłaszcza kwestie alternatywnych poglądów dotyczących stylu życia, stają się niezbędnym ideałem i siłą ożywczą demokracji prolongującej jej istnienie.

Z drugiej strony staja się inspiracją i motywacją dla tzw. Większości społecznej do obrony tradycyjnych więzów tożsamości zbiorowej, dla której światopogląd jest ważnym, konstytutywnym fundamentem.

1. W sytuacji napięcia społecznego następuje samorzutny wzrost poparcia dla ugrupowań o wyraźnych ideowych poglądach w zakresie porządku politycznego i społecznego, a najwyraźniej w stronę partii o ideologii konserwatywno- nacjonalistycznej – jak potwierdza historia – konserwatyzm i nacjonalizm jest naturalna reakcją przeciwko postulatom rewolucyjnych zmian( nacjonalizm i konserwatyzm wzmacniany jest w tym przypadku podejrzliwością do liberalizmu, alternatywności i różności).

WYKŁAD 5 – 6.11.2013

WYKŁAD 6 – 13.11.2013

NACJONALIZM – zagrożenie polityczne współczesnych państw czyli reafirmacja państwa narodowego w dobie integracji i globalizacji

1. NACJONALIZM – współcześnie dzieli się na:

   1. Etnicznie ekskluzywny – akcentuje znaczenie więzów tożsamości zbiorowej dla określonej społeczności (narodu), są to tzw. Więzy przedpolityczne, tj. symbole, święta, obyczaje, przymioty, przywary, obrzędy, które są elementem narodowej solidarności

   2. Obywatelski (liberalny) – oparty na patriotyzmie konstytucyjnym, czyli wszyscy ludzie mieszkający na terenie państwa (bez względu na religię) stanowią jeden naród.

2. Źródła odradzania się nacjonalizmu w państwach UE i w Polsce:

   1. Zwiększona asertywność mniejszości narodowych i etnicznych – imigracyjnych, żądających poszanowania ich odrębności i tożsamości, przeżywających trudności z akceptacją i asymilacją.

      • Asertywność ta wynika z lęku, frustracji, niezadowolenia; w przypadku Polaków na Litwie z polityki narodowościowej

      • Asertywność ta wynika z kontynuacji wieloletnich dążeń separatystycznych (Baskowie)

      • Asertywność ta wynika ze sprzeciwu wobec westernalizacji, zwłaszcza przez mniejszości muzułmańskie (obecnie w Europie mieszka 23-25 mln Muzułmanów)

   2. Reakcja obronna społeczności większościowych (gospodarzy) w warunkach wieloetniczności i wielokulturowości (obrona tożsamości narodowej i kulturowej)

   3. Inspiracja procesu państwowotwórczego

3. Koncepcje rozwiązań:

   1. ASYMILACJA – przymuszona integracja z pozbawieniem trzech praw fundamentalnych (języka, kultury, nazwiska)

   2. USANKCJONOWANY PLURALIZM ETNICZNY - rezygnacja z promocji integracji społecznej i zachowanie mniejszościom etnicznym znaczącego zakresu swobód

   3. INTEGRACJA OBYWATELSKA Z POSZANOWANIEM „PRAWA DO RÓZNICY” – multikulturowa polityka gwarantująca odmienność i różnorodność, ale z poszanowaniem standardów demokracji, podstawą tego stanowiska jest przekonanie, że dobrobyt (wysoki standard życia) osłabia zbiorową tożsamość etniczną, religijna i narodową; w tym ujęciu etniczność i obywatelstwo to dwie różne rzeczy, więc można być pełnym obywatelem należąc jednocześnie do mniejszości rasowe, religijnej, etnicznej.

4. ODEJŚCIE OD STRATEGII MULTIKULTUROWOŚCI I BEZWZGLĘDNEJ POLITYKI ADAPTACJI:

   1. MODYFIKACJA ZASADY PRAWA ZIEMI –

   2. OGRANICZENIE PRAWA DO OBYWATELSTWA PRZEZ MAŁŻEŃSTWA

   3. UZALEŻNIENEI NABYCIA OBYWATELSTWA OD NABYCIA KOMPETENCJI OBYWATELSKICH

   4. OGRANICZENIA W ZAKRESIE PODWÓJNEGO OBYWATELSTWA

WYKŁAD 7 – 20.11.2013

1. BIOPOLITYKA – interesuje się osobowością polityczną, czyli dominacją i egalitaryzmem, konkurencją i kooperacją, więzią i agresywnością, a zwłaszcza dziedziczonymi wzorami zachowań. W kontekście władzy autorytarnej poszukuje odpowiedzi na pytanie o źródła zachowań i charakter decyzji politycznych „wodza proroka”; prekursorzy biopolityki to: Michael Foncault i Rudolf Kjellen.

2. Centralną kategoria biopolityki jest osobowość polityczna, która składa się z trzech elementów:

   1. Ogólnej osobowości – definiowanej jako zespół predyspozycji do określonych zachowań psychicznych i społecznych,

   2. Skala identyfikacji z systemem wartości oraz interesami określonej grupy społecznej,

   3. Doświadczenie osobiste wynikające z uczestnictwa i sympatii do partii politycznych

3. Stanowisko (w pkt. 2) sytuuje się w opozycji do poglądu, że nie ma żadnych indywidualnych różnic między osobowością indywidualną, a polityczną – polityk jako człowiek prywatny oraz osoba polityczna działa i zachowuje się tak samo. Róznica uwidacznia się w motywacji; działania i motywy indywidualne nie powinny być przenoszone do sfery publicznej, gdyż tam napotykają innych polityków kierujących się innymi motywami lub też manipulowaniami.

4. Prekursorzy biopolityki wskazują na znaczenie dwóch czynników kształtujących zachowania polityków:

   1. Wewnętrzne – cechy wrodzone, zdrowie, kondycja psychofizyczna, wpływ chorób

   2. Zewnętrzna – bieda, upokorzenie, wpływ środowiska

WYKŁAD 8 – 27.11.2013 – CIĄG DALSZY WYKŁADU 7

1. Na tle biopolityki sytuuje się teoria determinizmu społecznego, której esencje wyraża się w przekonaniu o konfrontacyjnej relacji bytów ożywionych (także narodu) względem otoczenia. Miarą dojrzałości tych bytów ma być zdolność przystosowania się do niekorzystnych warunków zewnętrznych. Z tym wiąże się biopolityczna teza o naturalnej skłonności człowieka do przemocy, która ma usprawiedliwiać ignorowanie norm i zasad życia społecznego. Despoci wywodzą z tej tezy przekonanie, że „moralność odbiera odwagę”. Wyrażają pogląd, że wojna jest nieuchronnym elementem kolektywnego bytowania i poprawia siły witalne narodu. Z tego czerpią argumentację dla tzw. „militaryzacji polityki” (naród niemiecki jest wielką armią na przepustce – Hitler).

2. Tyrani kreślą własny obraz świata oparty na odczuwaniu dziejowej misji, na przekonaniu o wyjątkowym miejscu w historii, opartym na myśleniu skojarzeniowym, magicznym. Odczuwanie mistycznego związku z minionymi pokoleniami, najczęściej skrzywdzonymi, jest typową cechą myślenia tyranów. Stąd wywodzi się pragnienie wyrównania krzywd wiekowych. W dychotomicznym obrazie społeczeństwa wystepuje zawsze rzesza ludzi skrzywdzonych i upośledzonych. Pragnieniem tego tyrana jest ich wyzwolenie (każda epoka ma swoich niewolników – Stalin).

3. Tyrani wykorzystują socjotechnikę okrucieństwa, czyli działania gangsterskie. Manipulują przemocą dla osiągnięcia partykularnych celów. Wykorzystując szerokie instrumentalium:

   1. Publiczne dokonywanie zabójstwa (efekt eliminacji i propagandy), np. Rewolucja francuska lub Piotr I (car Rosyjski) – okres niemej Rosji.

   2. Skrytobójcze mordy (efekt prozy i spektakularności),

   3. Porwania nieuwieńczone negocjacjami (efekt zastraszania przeciwnika), np. najazd na Myślenice,

   4. Pacyfikacja – rozpędzanie pokojowych, legalnych manifestacji, np. przeciwko Solidarności lub działania w Kijowie,

   5. Rytualne gwałty (efekt upokorzenia i schańbienia) – uniemożliwienie dialogu w przyszłości, np. okupacja japońska w Chinach w latach 30,

   6. Porwania lub uwięzienia zakładników, np. amerykańscy zakładnicy w Iranie lub Syria – licytacja we wzajemnych porwaniach.

WYKŁAD 9 – 04.12.2013

1. GRUPY NACISKU – organizacje jawne lub poufne, które same nie chcą sprawować władzy, ale nie jest im obojętne kto będzie sprawował tę władze (związek przemysłowców – lewiatan, kościół katolicki – związki wyznaniowe, wyższe struktury wojskowe).

2. Źródła historyczne grup nacisku sięgają epoki feudalizmu, kiedy to na dworze możnowładczym z inicjatywy gospodarza zawiązywały się oparte na polityce , często spowinowacone ze sobą grupy zaufania, które z czasem przeistaczały się w arystokratyczne. Pielęgnujące określony ceremoniat, zasady uczestnictwa. W okresie oświecenia zaczęły powstawać tajne organizacje dążące do reformy kościoła katolickiego i ograniczenia jego udziału w życiu publicznym. W tym też czasie nawiązywały się pierwsze organizacje cechowe

3. Źródła społecznego zainteresowania problematyką grup nacisku oraz aberacyjnego obrazu tych organizacji:

   1. dyskusja w grupie historyków na temat źródeł rozbioru Polski w których odkryto ślady wpływu tajnych związków skupiających polityków państw zaborczych,

   2. publicystyka demokratyczna narodowa, oparta na gruncie spiskowej teorii dziejów, expliare pt. „Tragizm losów Polski – 1987”,

   3. zarzuty Watykanu i hierarchów kościelnych dotyczące sekularyacji zycia społecznego, promocji laickiego wychowania i kultury świeckiej,

   4. demonizowanie w latach międzywojennych stowarzyszeń mniejszości narodowych jako grup środowisk antypolskich, demontujących odrodzoną polskość z inicjatywy obcych,

   5. polityka informacyjna prowadzona przez organizacje tajne (taktyka uchylonych drzwi), która wskazuje celowo fragmentaryczny obraz ich struktury, celów działania i skład członkowski,

   6. populistyczne interpretacje życia społecznego w których mechanizmy decyzyjne celowo nie są lokalizowane, co wywołuje falę społecznej nieufności i nadinterpretacji

4. Kwestia grup nacisku jako źródła potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa politycznego państwa:

   1. Nadwyręża społeczne zaufanie do konstytucyjnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji politycznych oraz tworzy klimat podejrzliwości wobec intencji polityków,

   2. Osłabia społeczna legitymacje do rządzenia (tzw. Mandat rządzenia),

   3. Rodzi podziały społeczne i polityczne, co najwyraźniej widać na poziomie samorządu terytorialnego; w publicystycznym opisie funkcjonowania gminy czy powiatu coraz częściej pojawia się słowo „mafia”,

   4. Zniekształca system awansu społecznego i politycznego (karuzela polityczna – ludzie zmieniają tylko stanowisko)

   5. Zniechęca do interwencji obywatelskiej co uwidacznia się w rosnącej apatii, lidera paralizuje dążenie do weryfikacji źródeł podejmowanych decyzji za pośrednictwem, tzw. Czynnika społecznego.

WYKŁAD 10 – 11.12.2013

WYKŁAD 11 – 18.12.2013

1. ŻRÓDŁA I ETAPY PROCESU GLOBALIZACJI

2. REGRES PAŃSTWA NARODOWEGO JAKO PODMIOT W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

4 ŹRÓDŁA GLOBALIZACJI IANA MORRISA:

1. Upowszechnienie etyki współzawodnictwa (konkurencja) – decentralizacja gospodarki i życia politycznego na których zrodziło się państwo narodowe i kapitalizm,

2. Nauka pozwalająca osiągnąć przewagę wojskową (rozwój technologiczny uprzemysłowienie zawsze prowadzi do militaryzmu i imperializmu),

3. Rozwój konsumeryzmu (konsumpcjonizmu) – sposobu życia opartego na przekonaniu, że zakup dóbr jest sposobem na utrzymanie postępu technologicznego i stabilizacji,

4. Etyka pracy oparta na antyindywidualiźmie (pracy zespołowej), która służy pomnażaniu dóbr.

Morris porównuje współczesną globalizację do średniowiecznego uniwersalizmu, który z czasem ustąpił miejsca państwom narodowym (fragmentacja polityczna Europy). Państwa narodowe zrodziły jednak liczne wojny poprzez nieuchronne współzawodnictwo między nimi. Obecnie następuje powrót do interpretacji państw i regresu państwa narodowego.

ETAPY PROCESU GLOBALIZACJI:

1. Odejście od polityki gospodarczej

2. Redefiniuje suwerenność jako pełnej niezależności politycznej i ekonomicznej

3. Atrofia idei i ruchów nacjonalistycznych

4. Afirmacja idei zrównoważonego rozwoju i kooperacji ekonomicznej

4. Integracja europejska

3. Federalizm polityczny i wspólna polityka asekuracji bezpieczeństwa narodowego

2. Odejście od polityki egoizmu narodowego

1. Dyfuzje idei i wartości demokratycznych

Na tym tle powstaje historycznie uwarunkowany wzrost potęgi USA. Opiera się on n w sensie ideowym na czterech przesłankach:

1. Obowiązkiem imperium jest zwiększenie potęgi, a nie zachowanie hegemonii,

2. Prawdziwą władzą, zarówno społeczną jak i polityczną jest gospodarka,

3. Parafraza słów Bismarka z 1862 roku : godności wielkiego państwa urąga walka o to, co nie łączy się z jego własnym interesem (źródło klientelizmu politycznego)

4. Silny rząd jest receptą na sprawna modernizację i przeciwdziała walkom zewnętrznym płynącym z gospodarki światowej.

WYKŁAD 12 – 08.01.2014

1. ZAGROŻENIE FINANSOWE BEZPIECZEŃSTWA EKONOMICZNEGO:

   1. DZIAŁANIA ADMINISTRACYJNO – PRAWNE:

      • Zakaz współpracy naukowej w dziedzinie najnowszych technologii

      • Zamykanie (lub otwieranie) prawic dla migracji siły roboczej lub ruchu turystycznego

   2. ŚRODKI DYPLOMATYCZNE:

      • Antyreklama inspirowana bojkotem towarów

      • Wywiad gospodarczy i szantaż dyplomatyczny

   3. ODDZIAŁYWANIE NA RYNEK DOBR I USŁUG ORAZ RYNEK PIENIĘŻNY:

      • embargo na dobra strategiczne

      • zawieranie umów handlowych z klauzulą wyłączności, co skutkuje niedopuszczeniem innych kandydatów do rynku,

      • wprowadzenie barier celnych (co skutkuje wprowadzeniem opłat wyrównawczych),

      • stosowanie uzależniającej polityki ekonomicznej (Europa Zachodnia – USA, okres powojenny),

      • wprowadzenie licencji importowych

      • dokonywanie zmian w formach i warunkach kredytowania poprzez zmianę stóp procentowych, cofnięcie prowizji państwowych, blokowanie kredytów,

      • fałszowanie walut bądź ograniczenia dostępu do kredytów walutowych (zamrażanie aktywów),

      • uzależnienie państwa od eksportu (lub importu) w taki sposób, że przerwanie lub ograniczenie dostaw może doprowadzić do załamania gospodarki,

      • narzucenie niekorzystnych umów międzynarodowych (dotyczy to stosunków energetycznych)

2. Czynniki te mogą doprowadzić do bankructwa państwa (państwo staje się niewypłacalne, np. Meksyk – 1982).

Bankructwo państwa wynika z zadłużenia zagranicznego, którego dopuszczalny poziom wynosi 35 – 40% PKB lub 160 – 170% wartości eksportu.

WYKŁAD 13 – 15.01.2014

ZAGROŻENIA EKONOMICZNE (FINANSOWE)

INFLACJA – płace większe od konsumpcji

Wstępując do UE należy spełnić wiele wymaganych kryteriów, miedzy innymi dostosowanie prawa.

GRECJA

Grecja aby wstąpić do UE sfałszowała obraz zadłużenia kraju aby w oczach UE być wypłacalnymi. Zaczęli zapożyczać się w bankach zachodnich. Grecy zamiast inwestować, konsumowali. Dbaja o wysoki standard życia.

• Kolej: dochód – 100 mln rocznie, utrzymanie – 700 mln rocznie

15 sierpnia 2008 – krach, największy kryzys gospodarczy USA, który sprawił, że świat zorientował się o niewypłacalności Grecji, która zyje ponad stan. Nastąpiło cięcie wynagrodzeń.

KRYZYS 2008:

1. JAK DOSZŁO: ?

2. ETAPY AMERYKAŃSKIEGO KRYZYSU FINANSOWEGO:

   1. 1998 Bill Clinton nalega na FED aby obniżył stopy procentowe żeby pobudzić gospodarkę z 6,5% do 2%. Miało nastąpić pobudzenie gospodarki poprzez nisko oprocentowane kredyty, tzw. NNJN (kredyty hipoteczne) – bez majątku, bez pracy, bez oszczędności

KREDYT HIPOTECZNY

LICZBA KREDYTOBIORCOW ROŚNIE ROSNĄ CENY DOMÓW

(POLITYKA RZĄDU – POBUDZENIE GOSP)

(BOGACI INWESTUJĄCY W NIERUCHOM)

1. Poprzez to rosną koszty kredytów. Citi Group itp. kupiły kredyty od banków i inne firmy ubezpieczeniowe, np. firmie FM(w połowie państwowe)

2. Firmy te emitują papiery wartościowe, czyli obligacje i sprzedają je funduszom inwestycyjnym, emerytalnym, bankom i towarzystwom ubezpieczeniowym. W ten sposób pozbawiono się nietrafionych kredytów,

3. FED podwyższył stopy procentowe do 5,25%. Zaczęło się opłacać inwestować w lokaty a ceny domów zaczęły spadać. Banki zaczęły przejmować mieszkania od właścicieli których nie było stać na spłacanie kredytów,

4. Pozyczka z Arabii Saudyjskiej, Chin, Singapuru, Korei Płd, Japonii.

Pożyczki śmieciowe – udzielane osobom, których na to nie stać.

DEFICYT BUDŻETOWY

Polska jest zadłuzona na prawie 1 bilion złotych wobec obywateli i innych państw.

ŹRÓDŁA DOCHODU PAŃSTWA:

• Podatki

• Cło

• Wysprzedawanie majątku państw

• Infrastruktura różnica między źródłami dochodu

WYDATKI: a wydatkami to DEFICYT

• obrona

• edukacja

• zdrowie

• zabezpieczenie emerytalno - rentowe