Obligacje korporacyjne
Autorzy: Anna Beulich, Justyna Dmowska
Kierunek: Finanse i Rachunkowość, III rok
Spis treści:
Wstęp 3
1.Obligacje korporacyjne 3
2.Przyczyny emitowania 3
3.Podział obligacji 3
4.Oprocentowanie 4
5.Odsetki 5
6.Kupno obligacji 5
7.Zabezpieczenia 5
8.Ryzyko niewypłacalności 5
9.Podsumowanie 6
10.Literatuta 7
11.Inne źródła 7
Obligacje korporacyjne to doskonały pomysł dla klientów, którzy chcą inwestować swoje środki w instrumenty, które obarczone są małym ryzykiem oraz wysokimi zyskami.
Są to papiery wartościowe, które zobowiązują podmiot gospodarczy do zapłaty należności głównej i odsetek.
1. Obligacje korporacyjne
Formalnie obligacja korporacyjna (przedsiębiorstwa, komercyjna) to dłużny instrument finansowy, na podstawie którego emitent (dłużnik) zaciąga zobowiązanie (dług) u obligatariusza (wierzyciela) na określony z góry czas. W praktyce to nic innego jak kolejna forma prawna pożyczki, w której pożyczkodawcy – inwestorzy oczekują jak najwyższych odsetek przy możliwie najwyższym bezpieczeństwie. Inwestowanie w obligacje przedsiębiorstw jest prostą formą lokowania posiadanych oszczędności, która przynosi stabilny i z góry określony dochód.
Obligacje komercyjne mogą emitować podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną, a także spółki komandytowo-akcyjne (zgodnie z definicją ustawy z dnia 29 czerwca 1995 roku o obligacjach). W praktyce więc emitentami obligacji przedsiębiorstw mogą być spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne oraz, pomimo nieposiadania osobowości prawnej, spółki komandytowo-akcyjne.
W obecnych czasach obligacja zazwyczaj nie ma już formy dokumentu i funkcjonuje jako zapis elektroniczny w systemie komputerowym odpowiedniej instytucji. Podstawowe kwestie związane z obligacjami reguluje ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300, z późn. zm.)1
2. Przyczyny emitowania
Główną przyczyną są cele inwestycyjne, spłata zobowiązań czy rozwój przedsiębiorstwa. Firma, która pożycza pieniądze nie traci swojej samodzielności poprzez emisje obligacji. Kredytodawca nie uzyskuje zatem prawa do roszczeń w obrębie danego przedsiębiorstwa. W tym przypadku bank może być zarówno kupującym, jak i sprzedającym obligacje ze swojego portfela.2
3. Podział
Ze względu na sposób oznaczenia obligatariusza wyróżnia się:
imienne
na okaziciela
Z uwagi na sposób oprocentowania obligacji:
oprocentowanie stałe np. 10% w skali roku
oprocentowanie zmienne, najczęściej oparte na stawce WIBOR
z dyskontem (cena emisyjna niższa od wartości nominalnej)
Z uwagi na termin wykupu:
krótkoterminowe – termin wykupu do jednego roku
średnioterminowe – termin wykupu od roku do pięciu lat (większość)
długoterminowe – termin wykupu powyżej pięciu lat
Z uwagi na sposób zabezpieczenia:
niezabezpieczone
częściowo zabezpieczone (zabezpieczona jedynie część wartości długu np. w 50%)
całkowicie zabezpieczone (100% wartości długu zabezpieczone np. hipoteką)
Ze względu na sposób emisji:
oferta prywatna – kierowana do nie więcej niż 99 adresatów
oferta publiczna – kierowana do nieograniczonej liczby inwestorów.3
4. Oprocentowanie
Obligacje korporacyjne oferują oprocentowanie rzędu kilku – kilkunastu procent. Wysokość oprocentowania zależy po części od ryzyka jakie kupujący ponosi oddając swoje pieniądze spółce, więc im większe ryzyko bankructwa spółki tym większe oprocentowanie. Oczywiście rzeczywiste ryzyko to tylko jeden z czynników wpływających na wysokość oprocentowania obligacji. To, że obligacje firmy X są oprocentowane na 10% w skali roku, a obligacje firmy Y na 12% w skali roku nie oznacza iż spółka X jest bardziej stabilna finansowo.
Oprocentowanie obligacji korporacyjnych może być stałe, bądź zmienne. Jeśli chodzi o oprocentowanie stałe to sprawa jest prosta – w ciągu całego czas posiadania obligacji odsetki jakie otrzymuje wierzyciel są jednakowej wielkości. Z oprocentowaniem zmiennym jest trochę inaczej. Zazwyczaj jest ono wyznaczane na podstawie konkretnej stopy procentowej powiększonej o wartość stałą. Oznacza to, że co jakiś czas (w dniach ustalonych w prospekcie emisyjnym) zostanie ustalona wysokość oprocentowania na najbliższy okres odsetkowe, korzystając z aktualnej wartości używanego wskaźnika. Przez to, jeśli odsetki wypłacane są np. co kwartał, to za każdym razem ich wysokość może być różna (jeśli wskaźnik się zmieniał).4
5. Odsetki
W dokumencie informacyjnym danych obligacji jest również zawarta informacja o tym jak często wypłacane są odsetki. Najczęściej wypłata następuje co kwartał – po dniu ustalonym w dokumencie informacyjnym odsetki (już opodatkowane) przelewane są na rachunek maklerski. W tym dokumencie znajdzie się również dokładny wzór umożliwiający ręczne obliczenie ilości odsetek do danego dnia (jest to ważne przy sprzedaży i kupnie obligacji). Dla uproszczenia Catalyst udostępnia dokumenty w których są gotowe obliczone wartości odsetek na dany dzień. Wystarczy znać symbol obligacji i konkretny dzień.5
6. Kupno obligacji
Aby zacząć inwestować w obligacje przedsiębiorstw potrzebny jest rachunek maklerski. Jeśli na rachunku maklerskim ma się w planie inwestować jedynie w obligacje korporacyjne (lub ewentualnie fundusze inwestycyjne), to głównym czynnikiem na który powinno się zwrócić uwagę jest prowizja transakcji. Jeśli planuje się również inwestycje na rynku GPW, to trzeba wziąć pod uwagę wiele innych czynników. Generalnie samo kupowanie i sprzedawanie obligacji spółek jest zadaniem dość prostym, wystarczy arkusz zleceń na którym wybiera się konkretne obligacje, ich ilość i cenę jaką się proponuje. Niepotrzebne są notowania na żywo, czy inne zestawienia, które mogą być przydatne podczas inwestowania w akcje.6
7. Zabezpieczenia
Część spółek (dla zwiększenia wiarygodności i zmniejszenia wysokości odsetek) zabezpiecza całkowicie (cena nominalna + odsetki) bądź częściowo obligacje. Jeśli obligacje nie będą zabezpieczone, to zobowiązania zostaną zapłacone z majątku emitenta – odzyskanie pieniędzy (niekoniecznie wszystkich) może trochę potrwać. Zabezpieczenie obligacji gwarantuje inwestorowi zwrócenie pieniędzy z jakiegoś źródła (zabezpieczenia) w sytuacji, gdy spółka emitująca obligacje nie będzie w stanie tego uczynić. Jeśli występuje zabezpieczenie warto rzucić okiem na to, co zabezpiecza. Jeśli zabezpieczeniem obligacji spółki Y jest spółka Z, to ryzyko niewypłacalności spółki Z interesuje nas równie bardzo, co ryzyko niewypłacalności spółki Y (w której obligacje inwestujemy).7
8. Ryzyko niewypłacalności
Warto pamiętać o tym, że inwestując w obligacje przekazuje się pieniądze jakiejś spółce i nikt nie da gwarancji, że do momentu wykupu (lub dokładnie w tym momencie) spółka nie zbankrutuje. Taka sytuacja może mieć miejsce i w ramach zabezpieczenia powinno się nie trzymać wszystkich pieniędzy w jednym koszyku – warto oszczędności przeznaczone na obligacje korporacyjne podzielić między obligacje kilku spółek.8
9. Podsumowanie
Obligacje korporacyjne i ich emisje pierwotne są najczęściej kierowane do inwestorów instytucjonalnych, czyli funduszy inwestycyjnych, banków itp. Niektóre banki i domy maklerskie oferują jednak tego typu instrumenty także inwestorom indywidualnym. Barierą jest dość wysoka minimalna wysokość inwestycji. Często z przyczyn proceduralnych należy zainwestować w tego typu papier minimum 50 000 euro (emisje publiczne) lub kilkadziesiąt tysięcy złotych (emisje prywatne). Dla inwestorów dysponujących mniejszym kapitałem stworzono jednak możliwości partycypacji w tego typu inwestycjach za pomocą rynku wtórnego (jak Catalyst lub wewnętrzne rynki wtórne tworzone przez domy maklerskie i banki) oraz obligacje korporacyjne umieszczone w funduszach.
Literatura
Faerber E., Wszystko o obligacjach, WIGPRESS, Warszawa 1996.
Inne źródła
www.corporatebonds.pl
www.inwestycjewfundusze.pl
www.przeglad-finansowy.blogspot.com