dł 514 cm wysokośc w najwyższym punkcie 37 cm a drugie dł 323 cm wysokośc 29,5

„Wole oko” jest rodzajem okienka dachowego, które powstaje poprzez ułożenie pokrycia drobnowymiarowego, np. dachówki, łupka lub innych płytek dachowych, w sposób umożliwiający powstanie doświetlenia poddasza bez przerwania ciągłości pokrycia. Wszystkie linie w dowolnym przekroju pionowym „wolego oka” łączą się ze sobą w sposób ciągły nie tworząc krawędzi (matematycznie – stycznie), a kształt pierwszej łaty okienka jest linią składającą się z trzech wycinków okręgów łączących się stycznie między sobą i połacią. Geometrycznie definicję kształtu pierwszej łaty okienka przedstawia rys. 1, przekrój wzdłużny zaś rys. 2.

Cytowany „Dekarz” podaje również, że aby wykonanie okienka „wole oko” było możliwe musi być spełnione kilka warunków:

1. Muszą być zachowane odpowiednie dla każdego rodzaju pokrycia proporcje między wysokością H, a podstawą okienka – Sl, tj.

1. łupek S = Sl/H ≥ 5:1 ≥ 5; dla warunków specjalnych (wąskie płytki) S ≥ 3

2. dachówka karpiówka S ≥ 5

3. dachówka zakładkowa S ≥ 8; dla wygiętego „wolego oka” S ≥ 6

4. dachówka cementowa S ≥ 12; dla dachówek połówkowych S ≥ 10

2. Wychylenie najwyższego punktu okienka w stosunku do połaci zasadniczej nie powinno przekraczać 12 stopni.

O wyglądzie okienka decydują również proporcje promieni krzywizn okręgów tworzących pierwszą łatę, tj. kr = R1/r1 oraz kat odchylenia pierwszej łaty od pionu. Jeżeli oznaczymy zgodnie z rys. 2  K = Lkal / H  i  kp = LLp / H, to wole oczka są geometrycznie, jeżeli mają równe s, kr, k i kp.

Dla wykreślenia łuków pierwszej łaty (czoła) wolego oka literatura podaje trzy sposoby:

1. Metoda połowy podstawy.

Metoda jednej czwartej.

Metoda wybranego punktu przegięcia.

Są to metody wykreślne, więc mało dokładne. W swojej praktyce do wyznaczania promieni R1 i r1 wykorzystuje się następujące zależności:

1. R1 = H – M + √2H(r1 – M)

2. S = sin φ / (1- cos φ)

Po wykonaniu łuku czołowego, jego zamontowaniu na połaci wykonujemy konstrukcję powierzchni wolego oczka. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje konstrukcji wolich oczek:

1. wole oko o powierzchni cylindrycznej,

2. wole oko o powierzchni stożkowej,

3. wole oko o powierzchni wygiętej.

Pierwszy rodzaj konstrukcji przedstawia rys. 6.

Wole oko Nazwa ta określa odmianę lukarny, która wyglądem przypomina otwarte oko. Ten rodzaj doświetlenia poddasza jest chętnie stosowany przez inwestorów, bo obok funkcji użytkowej jest elementem zdobiącym, nadaje swoisty charakter całemu domowi. Wole oko powstaje z rozciągnięcia powierzchni tworzonej przez pokrycie dachowe bez jej przery- wania. Jest to możliwe dzięki luzom na zamkach dachówek zakładkowych i poszerzeniu luzów między sąsiadującymi płytkami łupka lub karpiówki. Poprawne wykonanie wolego oka często sprawia wiele kłopotów, począwszy od wykonania więźby dachowej i wkomponowania wypukłości wolego oka. Należy przestrzegać kilku podstawowych zasad: proporcje wysokości i szerokości okienka dachowego zależą od rodza- ju pokrycia dachowego (kształt, ciężar metra kwadratowego i spadek dachu zalecany dla danego pokry- cia). Niepoprawnie wyliczone spo- wodują rozszczelnienie pokrycia da- chu;  przy projektowaniu spadku połaci da- chowej trzeba uwzględnić kąt między połacią a grzbietem wypukłości wole- go oka. Kąt ten nie może przekroczyć 12°. Na przykład dla dachówki kar- piówki, połać powinna być większa od 27° a przy dachówce zakładkowej od 34°; więźba wolego oka powinna być rozparta na trójkącie w połaci dachu; łaty pod wole oko najlepiej gdy są wykonane z elastycznego materiału na przykład sklejki, nacinanej łaty drewnianej, plastiku lub kwadratowego pręta stalowego ocynkowanego.

Stosunek wysokości okna do rozpiętości powinna wynosić:

• dla dachówki karpiówki 1:6

• dla dachówki zakładkowej(z dwoma zamkami - bocznym i czołowym) 1:8

• dla łupka 1:5

• dla dachówki cementowej 1:10

Oznacza to, że jeżeli dach jest kryty dachówką ceramiczną zakładkową to okienko w kształcie "wolego oka" wysokości 0,5 m musi mieć podstawę długości minimum 4 m. Dla tej samej wyso-
kości przy zastosowaniu łupka podstawa równa się minimum 2,5 m, a dla dachu krytego dachów-
ką karpiówką - 3 m.

 Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby - www.lech-bud.org