Promocja zdrowia- wykład 27.02.15
Temat: Zdrowie, modele zdrowia, promocja zdrowia
Definicja zdrowia wg. WHO
Zdrowie jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego, społecznego a nie wyłącznie brakiem choroby lub niedomagania (ułomności)
Zarzuty do tej definicji:
Statyczność
Brak aspektu duchowego zdrowia
Nieprecyzyjność sformułowania „dobrostanu”
Pojmowanie zdrowie jako stanu idealnego jest „mirażem”
Stwarzanie ludziom możliwości zastanawiania się nad tym
Co to jest zdrowie?
Pomaga im uświadomić sobie, co dla nich ono znaczy, zachęcić do zainteresowania się.
W strategii Światowej Organizacji Zdrowia
„Zdrowie dla wszystkich w roku 2000” oraz koncepcji promocji zdrowia przyjęto, że zdrowie jest:
Wartością
Zasobem (bogactwem)
Środkiem
Zdrowie we wszystkich okresach życia należy:
Chronić- czyli zapobiegać chorobom
Doskonalić- pomnażać, zwiększać jego potencjał
Przywracać- gdy pojawia się choroba
„pierwsza rewolucja zdrowotna”
Jednostka
biorca działań na rzecz zdrowia
Działania
Środowisko bytowania
Rozwój medycyny naprawczej
Edukacja zdrowotna
Efekty
Wydłużenie śr. Długości życia populacji
Poprawa zdrowia populacji
Eliminowanie czynników ryzyka
Leczenie chorób
Czynniki warunkujące zdrowie
Przełomowym momentem dla zmiany postrzegania czynników warunkujących zdrowie był raport M. Lalonde, w którym zaproponował koncepcję „pół zdrowia”
Styl życia – 50%
Środowisko – 20%
Biologia człowieka ( genetyka) – 20%
Organizacja opieki medycznej- 10%
Styl życia. Prawidłowe nawyki żywieniowe:
- dieta śródziemnomorska ( duże spożycie warzyw, owoców, ryb, owoców morza, oliwek z oliwy zamiast wysokoprocentowych alkoholi, wino w małych ilościach i tylko po posiłku)
- kontrolować ogólną ilość tłuszczów w codziennej diecie
- błonnik ( zmniejsza łaknienie – daje uczucie sytości, zmniejsza wchłanianie węglowodanów zwłaszcza zaparcia)
- częściej w małych ilościach ( 5 posiłków dziennie )
- przyprawianie potraw ziołami, ograniczenie soli
- ograniczyć spożycie cukru
- kontrolować ilość spożywanego alkoholu
- kontrolować efekty diety
Styl życia, aktywność fizyczna:
- Co najmniej 45/ tydzień 30- 40 minut rodzaj wysiłku od dość lekkiego do trochę wyczerpującego
-Zalecane formy wysiłkiu: spacery, rower
Nie zalecane: nurkowanie
Redukcja nadwagi
- docelowo BMI: < 25kg/m2
- obwód pasa:
Kobiety <88 cm
Mężczyźni < 102 cm
Ograniczyć spożycie kalorii oraz zwiększyć codzienną aktywność
Styl życia – unikanie używek
-Stop dla papierosów
-Alkohol w małych dawkach
Styl życia, radzenie sobie z emocjami:
-rozładowanie nagromadzonych emocji
- zajęcia się czymś co sprawia przyjemność
- śmiech zmniejsza napięcie, rozluźnia mięśnie
- unikanie hałasu
- nie brać za dużo spraw w swoje ręce
- umiejętność rozpoznawania stresu
- asertywne zachowanie
- akceptacja siebie (prawo do popełniania błędów)
- przyjaciele
-czas na relaks i odpoczynek
- rozwiązywanie problemów w sposób zadaniowy w nie emocjonalnie
Styl życia, odpoczynek, praca, relaksacja:
- Organizacja życia
-Org. Pracy
-Planowania urlopów
Promocja zdrowia
- idea promocji zdrowia pojawiła się już w starożytności w rozważaniach na temat zdrowia filozofów chińskich, greckich i rzymskich
- w czasach Hipokratesa zdrowie uważano za centralną ideę i stanowiło to zasadniczą część greckiego modelu kształcenia
- w średniowieczu za prekursorkę promocji zdrowia uważano św. Hildegardę
Promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym każdemu człowiekowi zwiększenie oddziaływania na własne zdrowie, w sensie jego poprawy i utrzymania.
Czerpie ona z: medycyny, psychologii, socjologii, antropologii, demografii, ekonomii, pedagogiki. Jest to interdyscyplinarna nauka.
Termin „promocja zdrowia” ukształtował się w latach 70.
W 1986 r. odbyła się Pierwsza Międzynarodowa Konferencja na temat Promocji Zdrowia w Ottawie.
Edukacja zdrowotna, profilaktyka, polityka zdrowotna - elementy dążące do utrzymania ludzkiego zdrowia. Ideą promocji zdrowia jest jego potęgowanie!!!