Specjalna z 18.12.12

Ciąg dalszy z poprzedniego wykładu:

Biblioterapia:

zamierzone działania przy wykorzystaniu książek lub materiałów niedrukowanych (opartych na literaturze), prowadzące do realizacji celów rewalidacyjnych, profilaktycznych i ogólnorozwojowych. Warunkiem celu jest bliska relacja prowadzącego i osoby podlegającej biblioterapii oraz wrażliwość literacka tej pierwszej osoby.

2 kierunki:

• oddziaływanie reorientujące-w przypadku powikłań życiowych

• oddziaływanie rozwojowe- pomoc w znalezieniu sensu życia, łagodzenie cierpień

3 rodzaje biblioterapii:

• instytucjonalna- celem jest poinformowanie pacjenta o chorobie i problemach, które niesie, indywidualna

• kliniczna- stosowanie literatury w grupach pacjentów o podobnych problemach emocjonalnych/behawioralnych, celem jest uzyskanie wzglądu w siebie

• rozwojowa- celem jest pobudzenie i wspieranie rozwoju emocjonalnego i społecznego przez dostarczanie zastępczych doświadczeń, prowadzi to do oceniania samego siebie

Proces biblioterapii przebiega w 4 etapach:

• identyfikacja- ident. z bohaterem utworu literackiego, założenie, że jest się pełnowartościowym człowiekiem

• projekcja- można mówić o swoich emocjach pod pretekstem mówienia o bohaterze

• odreagowanie napięcia psychicznego (katharsis)- pacjent odczuwa ulgę, że podobnie jak bohater jest w stanie poradzić sobie z problemami

• wgląd w siebie (insight)- zastanowienie się nad sobą, samopoznanie, modyfikacja celów i nabieranie nowych wartości.

W biblioterapii pacjent sam dochodzi do wniosków, nie można narzucać swoich przemyśleń.

Literatura wykorzystywana w biblioterapii:

• beletrystyka

• literatura faktu

• poradniki popularno-naukowe

Planowanie procesu biblioterapii:

• ocena potrzeb

• określenie zadań etapowych

• określenie celów etapów realizacji programu

• określenie zasobów programu

• określenie procedury ewaluacyjnej

• ostateczny plan działania

+Temat następny: Twórczość osób niepełnosprawnych

Hierarchia potrzeb wg Abrahama Maslowa:

1. fizjologiczne

2. bezpieczeństwa

3. przynależności

4. samooceny

5. poznawcze

6. estetyczne

7. samorealizacji

Od 1 do 4- potrzeby wynikające z niedoboru, do zaspokojenia potrzebni są inni ludzie

Od 5 od 7- potrzeby wyższego rzędu, wzrostu; zależą od jednostki

Modele twórczości wg Józefa Kozieleckiego:

• model konfliktowy- źródłem twórczości są konflikty motywów, wewnętrzne sprzeczności. Zastępczą formą rozwiązywania ich jest twórczość naukowa lub artystyczna

• model spełnienia- podstawową potrzebą człowieka jest samorealizacja, a twórczość i ekspresja są najlepszą drogą zaspokojenia tej potrzeby.

Znaczenie uczestnictwa w kulturze:

• nadaje egzystencji osoby niepełnosprawnej kształt możliwie zbliżony do życia osoby pełnosprawnej

• sprzyja rozwijaniu motywacji do udziału w kulturze w ujęciu globalnym, jako całokształt dorobku ludzkości, co przyczynia się do uświadomienia własnej autonomii i kontroli nad własnym życiem

• kultura stwarza szansę wyrównania braków i niedostatków życia realnego, redukuje przykre napięcia emocjonalne, sprzyja zaspokajaniu potrzeb psychicznych

• rozprasza monotonię i trud życia codziennego.