Pedagogika 12.10.2014

Pedagogika jest interdyscyplinarną nauką praktyczną o wychowaniu człowieka

1. Naukowośd pedagogiki
2. Pedagogika nauką praktyczną
3. Przydatnośd i użytecznośd wiedzy pedagogicznej w różnych strefach naszego życia indywidualnego i

społecznego

4. Interdyscyplinarnośd pedagogiki
5. Podstawowe pojęcia pedagogiki
6. Dyscypliny szczegółowe pedagogiki

Ad1. Naukowośd pedagogiki.

Każda dyscyplina ludzkiej nauki pretendująca do miana i godności nauki musi odpowiadad kryteriom
naukowości. Dawniej każda dziedzina nauki określała sama dla siebie owe kryteria naukowości (tzw.
Kryteria wygodne). Każda z dziedzin mogła stwierdzid, że jest nauką. Mogliśmy tworzyd mnogośd nauk.
Kryteria często wykluczały się, wiele dziedzin było naukami tylko we własnym mniemaniu dla innych nauk
były szarlataostwem. Nauki nie mogły ze sobą współdziaład, współpracowad – brak interdyscyplinarnych
badao. Nie wnosiły niczego do rzeczywistości, niektóre dziedziny izolowały się od innych przypisując sobie
nadmierne znaczenie np. filozofia i logika, matematyka.

Szczegółowe kryteria naukowości

1. Kryterium przedmiotu
2. Kryterium poznawcze
3. Kryterium uogólnieo teoretycznych

Praktyka jest jedynym wiarygodnym źródłem wiedzy teoretycznej

Kryteria te występują w nieprzypadkowej kolejności.

1. Kryterium PRZEDMIOTU 25.10.14

Strefy zainteresowao pedagogiki, strefa zainteresowao o charakterze stały (było, jest i będzie)



WYCHOWANIE, chowanie człowieka, jest to pojęcie główne, naczelne, wiodące nazywane też
edukacją



EDUKACJA kojarzy się z instytucją, oświatą, szkołą



WSPIERANIE ROZWOJU poprzez wychowanie i edukacje



KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI (budowanie, formowanie) - jest przedmiotem psychologii
wykorzystywanym przez pedagogikę.



USPOŁECZNIANIE (socjalizacja) grupy społeczne małe i duże



PROFILAKTYKA PEDAGOGICZNA (prewencja, zapobieganie) – zapobieganie powstawaniu
nieprawidłowości rozwoju psychicznego, społecznego



KOMPENSACJA PEDAGOGICZNA – traktowana, jako wyrównanie, eliminowanie
nieprawidłowości rozwoju, ograniczenie skutków nieprawidłowości rozwoju, terapia,
socjoterapia,

Przedmiot pedagogiki ma postad pewnej konstrukcji słownej (językowej), ma wymiar teoretyczny, gdzie
pedagogika była nauką przejściową, tylko teoretyczną w i konsekwencji sztuczną, martwą w skutek
skazania na zagładę, gdyby funkcjonowała tylko w obrębie swojego przedmiotu byłaby nauką abstrakcyjną

Co jest przedmiotem pedagogiki? - Wychowanie wraz z pojęciami wtórnymi

Kto jest podmiotem pedagogiki? (Podmiot ma wymiar osobowy) - Podmiotem jest i będzie człowiek –
wychowanek

Proces wychowania dokonuje się ciągle, stale, ustawicznie we wszystkich fazach rozwoju od fazy wieku
noworodkowego do starości – andragogika

Podmiot pedagogiki (człowiek) ożywia teoretyczny przedmiot pedagogiki humanizuje go i nadaje mu ludzki
charakter. Powoduje, że pedagogika zyskuje charakter praktyczny, staje się nauka praktyczną.

2. KRYTERIUM POZNAWCZE – METODOLOGICZNE, badawcze

Jak wychowywad, edukowad i uspołeczniad? Na gruncie organizmów żywych tylko człowiek ma
zdolnośd funkcjonowania ……….. (?)



Poznanie ludzkie

I.

Subiektywne

II.

Obiektywne



Przystosowanie (dostosowanie społeczne) do otoczenia, środowiska, grupy, adaptacja
środowiskowa



Działanie

Jedną z około 30 dyscyplin pedagogiki jest METODOLOGIA BADAO PEDAGOGICZNYCH, gdzie owa
metodologia dopracowała się na przestrzeni wieków za sprawą ustaleo zespołów naukowych
badaczy obiektywnych sposobów prowadzenia badao naukowych. Określiła jak prowadzid badania.
Powstała za sprawą zespołów badawczych składających się z najtęższych głów.

Za sprawą badao doszliśmy do obiektywnych sposobów, które wyróżniają się w postaci procedur
postępowania badawczego. Na użytek własny należy wybrad jedną z procedur. Na dowód, że
pedagogika spełnia drugie kryterium naukowości przykład procedury:

Procedura postępowania badawczego w pedagogice, badaniach środowiskowych (empirycznych,
terenowych) wg. Tadeusza Pilcha („Zarys badao pedagogicznych”)

4 etapy postępowania badawczego, które stanowią szkielet tej procedury. Występują 23 kroki
badawcze z różną ilością w każdym etapie.

I.

– 4 KROKI

II.

– 10 KROKÓW

III.

– 6 KROKÓW

IV.

– 3 KROKI

Badacz prowadzący badania pod dyktando wskazanej procedury „idzie” krok po kroku.

E I WSTĘPNY

K 1. Wybór problematyki badawczej i tematu badawczego

K 2. Uzasadnienie wyboru problematyki i tematu

K3. Określenie celów badawczych

K4. Krytyczna analiza literatury przedmiotu (źródeł, dokumentów)

E II Opracowanie koncepcji badao własnych i problemu badao własnych

K1. Sformułowanie problemów badawczych/ pytao

K2. Sformułowanie domniemanych odpowiedzi badawczych (hipotezy)

K3. Sporządzenie katalogu zmiennych i wskaźników do nich

K4. Wybór metody badao, technik badawczych, opracowanie narzędzi badawczych (plan obserwacji, analizy,
dokumenty)

K5. Dobór próby badawczej

100 –ankieta, 50- obserwacja, 12- wywiad

K6. Wybór terenu badao (lokalizacja usytuowanie)

K7. Ustalenie czasu badao

K8. Przeprowadzenie badao pilotażowych (wstępnych próbnych)

K9.Opracowanie ostatecznej koncepcji badawczej

K10. Organizacyjne zabezpieczenia badao.

E III. WYNIKOWY

Realizacja badao i opracowanie wyników badao własnych.

K1. Realizacja badao przy użyciu głównego narzędzia badawczego

K2. Wstępna analiza i selekcja zebranego materiału badawczego

K3. Realizacja badao przy użyciu dopełniającego narzędzia badawczego lub dopełniających narzędzi badawczych

K4. Przygotowanie zebranego materiału badawczego do analizy ilościowej inaczej statystycznej

K5. Przeprowadzenie analizy ilościowej – statystycznej (w efekcie powstają tabele, wykresy, anagramy)

K6. Przeprowadzenie analizy jakościowej, gdzie analiza jakościowa jest interpretacją analizy ilościowej.

E IV KOOCOWY – zamykający postępowanie

K1. Ustalenia, w jakim stopniu rzeczywiste wyniki badao własnych odpowiadają wcześniejszym domniemywaniom
badawczym

K2. Ustalenie, w jakim stopniu zostały osiągnięte wcześniej cele badawcze.

K3. Sporządzenie opracowania koocowego. Badacz musi zredagowad opracowanie koocowe.