Pedagogika 12.10.2014
Pedagogika jest interdyscyplinarną nauką praktyczną o wychowaniu człowieka
1. Naukowośd pedagogiki
2. Pedagogika nauką praktyczną
3. Przydatnośd i użytecznośd wiedzy pedagogicznej w różnych strefach naszego życia indywidualnego i
społecznego
4. Interdyscyplinarnośd pedagogiki
5. Podstawowe pojęcia pedagogiki
6. Dyscypliny szczegółowe pedagogiki
Ad1. Naukowośd pedagogiki.
Każda dyscyplina ludzkiej nauki pretendująca do miana i godności nauki musi odpowiadad kryteriom
naukowości. Dawniej każda dziedzina nauki określała sama dla siebie owe kryteria naukowości (tzw.
Kryteria wygodne). Każda z dziedzin mogła stwierdzid, że jest nauką. Mogliśmy tworzyd mnogośd nauk.
Kryteria często wykluczały się, wiele dziedzin było naukami tylko we własnym mniemaniu dla innych nauk
były szarlataostwem. Nauki nie mogły ze sobą współdziaład, współpracowad – brak interdyscyplinarnych
badao. Nie wnosiły niczego do rzeczywistości, niektóre dziedziny izolowały się od innych przypisując sobie
nadmierne znaczenie np. filozofia i logika, matematyka.
Szczegółowe kryteria naukowości
1. Kryterium przedmiotu
2. Kryterium poznawcze
3. Kryterium uogólnieo teoretycznych
Praktyka jest jedynym wiarygodnym źródłem wiedzy teoretycznej
Kryteria te występują w nieprzypadkowej kolejności.
1. Kryterium PRZEDMIOTU 25.10.14
Strefy zainteresowao pedagogiki, strefa zainteresowao o charakterze stały (było, jest i będzie)
WYCHOWANIE, chowanie człowieka, jest to pojęcie główne, naczelne, wiodące nazywane też
edukacją
EDUKACJA kojarzy się z instytucją, oświatą, szkołą
WSPIERANIE ROZWOJU poprzez wychowanie i edukacje
KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI (budowanie, formowanie) - jest przedmiotem psychologii
wykorzystywanym przez pedagogikę.
USPOŁECZNIANIE (socjalizacja) grupy społeczne małe i duże
PROFILAKTYKA PEDAGOGICZNA (prewencja, zapobieganie) – zapobieganie powstawaniu
nieprawidłowości rozwoju psychicznego, społecznego
KOMPENSACJA PEDAGOGICZNA – traktowana, jako wyrównanie, eliminowanie
nieprawidłowości rozwoju, ograniczenie skutków nieprawidłowości rozwoju, terapia,
socjoterapia,
Przedmiot pedagogiki ma postad pewnej konstrukcji słownej (językowej), ma wymiar teoretyczny, gdzie
pedagogika była nauką przejściową, tylko teoretyczną w i konsekwencji sztuczną, martwą w skutek
skazania na zagładę, gdyby funkcjonowała tylko w obrębie swojego przedmiotu byłaby nauką abstrakcyjną
Co jest przedmiotem pedagogiki? - Wychowanie wraz z pojęciami wtórnymi
Kto jest podmiotem pedagogiki? (Podmiot ma wymiar osobowy) - Podmiotem jest i będzie człowiek –
wychowanek
Proces wychowania dokonuje się ciągle, stale, ustawicznie we wszystkich fazach rozwoju od fazy wieku
noworodkowego do starości – andragogika
Podmiot pedagogiki (człowiek) ożywia teoretyczny przedmiot pedagogiki humanizuje go i nadaje mu ludzki
charakter. Powoduje, że pedagogika zyskuje charakter praktyczny, staje się nauka praktyczną.
2. KRYTERIUM POZNAWCZE – METODOLOGICZNE, badawcze
Jak wychowywad, edukowad i uspołeczniad? Na gruncie organizmów żywych tylko człowiek ma
zdolnośd funkcjonowania ……….. (?)
Poznanie ludzkie
I.
Subiektywne
II.
Obiektywne
Przystosowanie (dostosowanie społeczne) do otoczenia, środowiska, grupy, adaptacja
środowiskowa
Działanie
Jedną z około 30 dyscyplin pedagogiki jest METODOLOGIA BADAO PEDAGOGICZNYCH, gdzie owa
metodologia dopracowała się na przestrzeni wieków za sprawą ustaleo zespołów naukowych
badaczy obiektywnych sposobów prowadzenia badao naukowych. Określiła jak prowadzid badania.
Powstała za sprawą zespołów badawczych składających się z najtęższych głów.
Za sprawą badao doszliśmy do obiektywnych sposobów, które wyróżniają się w postaci procedur
postępowania badawczego. Na użytek własny należy wybrad jedną z procedur. Na dowód, że
pedagogika spełnia drugie kryterium naukowości przykład procedury:
Procedura postępowania badawczego w pedagogice, badaniach środowiskowych (empirycznych,
terenowych) wg. Tadeusza Pilcha („Zarys badao pedagogicznych”)
4 etapy postępowania badawczego, które stanowią szkielet tej procedury. Występują 23 kroki
badawcze z różną ilością w każdym etapie.
I.
– 4 KROKI
II.
– 10 KROKÓW
III.
– 6 KROKÓW
IV.
– 3 KROKI
Badacz prowadzący badania pod dyktando wskazanej procedury „idzie” krok po kroku.
E I WSTĘPNY
K 1. Wybór problematyki badawczej i tematu badawczego
K 2. Uzasadnienie wyboru problematyki i tematu
K3. Określenie celów badawczych
K4. Krytyczna analiza literatury przedmiotu (źródeł, dokumentów)
E II Opracowanie koncepcji badao własnych i problemu badao własnych
K1. Sformułowanie problemów badawczych/ pytao
K2. Sformułowanie domniemanych odpowiedzi badawczych (hipotezy)
K3. Sporządzenie katalogu zmiennych i wskaźników do nich
K4. Wybór metody badao, technik badawczych, opracowanie narzędzi badawczych (plan obserwacji, analizy,
dokumenty)
K5. Dobór próby badawczej
100 –ankieta, 50- obserwacja, 12- wywiad
K6. Wybór terenu badao (lokalizacja usytuowanie)
K7. Ustalenie czasu badao
K8. Przeprowadzenie badao pilotażowych (wstępnych próbnych)
K9.Opracowanie ostatecznej koncepcji badawczej
K10. Organizacyjne zabezpieczenia badao.
E III. WYNIKOWY
Realizacja badao i opracowanie wyników badao własnych.
K1. Realizacja badao przy użyciu głównego narzędzia badawczego
K2. Wstępna analiza i selekcja zebranego materiału badawczego
K3. Realizacja badao przy użyciu dopełniającego narzędzia badawczego lub dopełniających narzędzi badawczych
K4. Przygotowanie zebranego materiału badawczego do analizy ilościowej inaczej statystycznej
K5. Przeprowadzenie analizy ilościowej – statystycznej (w efekcie powstają tabele, wykresy, anagramy)
K6. Przeprowadzenie analizy jakościowej, gdzie analiza jakościowa jest interpretacją analizy ilościowej.
E IV KOOCOWY – zamykający postępowanie
K1. Ustalenia, w jakim stopniu rzeczywiste wyniki badao własnych odpowiadają wcześniejszym domniemywaniom
badawczym
K2. Ustalenie, w jakim stopniu zostały osiągnięte wcześniej cele badawcze.
K3. Sporządzenie opracowania koocowego. Badacz musi zredagowad opracowanie koocowe.