1.Bilans składnika A dopływającego do jeziora (rysunek, równanie bilansu, nazwy, wielkości) 
3. Dlaczego gęstość wody zmniejsza się w temperaturze powyżej 4 stopni? 
lód jest strukturą krystaliczną utrzymywaną przez wiązania wodorowe w kształcie tuneli między którymi pozostają spore przestrzenie. w temp 0 stopni czyli przy topnieniu część wiązań wodorowych rozpada się ale część nadal te tunele tworzy, a w przestrzenie pomiędzy nimi mogą się wepchnać pojedyncze cząsteczki. i tak największe upakowanie otrzymujemy w temp 4 stopni. powyżej rozpadają się już wszystkie wiązania
4. Czym zajmuje się hydrogeologia (podać 3 cechy)? 
HYDROGEOLOGIA –nauka o wodach podziemnych i srodowisku skalnym w którym wystepuja (dział geologii) Badania geohydrologiczne dotycza:

• zjawisk i procesów zwiazanych z występowaniem wody w skałach skorupy ziemskiej

• własnosci fizycznych, chemicznych oraz termiki wód podziemnych z uwzglednieniem ich przestrzennego rozkładu i ewolucji/przemian w czasie

• procesów zasilania i dynamiki wód podziemnych

• wzajemnego oddziaływaniem wód podziemnych z systemem atmosferycznym i wodami powierzchniowymi (rzekami, jeziorami i zbiornikami)
6. Podaj przynajmniej 3 funkcje, jakie pełni (może pełnić) zbiornik wodny na rzece? 
Podstawowe funkcje zbiorników retencyjnych to:

• gromadzenie wód na potrzeby ludności i przemysłu,

• wykorzystanie energii wodnej (hydroenergetyka),

• ochrona przed powodziami lub utrzymanie żeglowności rzeki poprzez zmniejszenie nieregularności przepływów wody,

• wykorzystanie w celach irygacyjnych,

• rozwój turystyki, rekreacji i sportu.

7. Prawo Darcy'ego - formuła, nazwy zmiennych, jednostki. 

8. Podaj interpretację średniej prędkości przepływu wody w ustalonym przekroju koryta rzecznego. 

1. Bilans chwilowy jeziora 
2. Coś o topografii zlewni ale nie pamiętam 
3. Dlaczego w arktyce wymieszanie jezior występuje tylko raz w roku? 
nie występują pory roku
5. Dlaczego nie spodziewamy się wody na Wenus? 
7. coś o współczynniku porowatości 

1.Bilans okresowy jeziora (rysunek, równania, oznaczenia, jednostki) 
2. Dlaczego rok hydrologiczny jest przesunięty względem roku kalendarzowego. 
Rok hydrologiczny - jednostka czasu używana w hydrologii przy obliczaniu bilansu wodnego danego obszaru. Podobnie jak rok kalendarzowy trwa 12 miesięcy. Rok hydrologiczny w Polsce rozpoczyna się jednak 1 listopada, a kończy 31 października. Związane jest to z retencją opadów w postaci śniegu i lodu w początkowym okresie roku hydrologicznego, co później uwidocznia się podczas wiosennych roztopów. W ten sposób nie występuje sytuacja, gdy opady z poprzedniego roku hydrologicznego mają wpływ na poziom wód w późniejszym okresie kolejnego roku hydrologicznego.
Rok hydrologiczny rozpoczyna się w Polsce 1 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Np. rok hydrologiczny 2009 rozpoczyna się 1 listopada 2008 roku.
3. Dlaczego rzeki w Polsce nie wysychają w czasie suszy letniej. 
4. Co to jest zlewnia topograficzna. 
zlewnia – obszar, z którego wody spływają do jednego wspólnego odbiornika (np. rzeki, jeziora, morza).
Granica zlewni może być topograficzna lub hydrogeologiczna, wyznaczana w oparciu o prześledzenie dróg powierzchniowego spływu wody lub kierunku spływu wód gruntowych. Granica topograficzna biegnie najwyższymi wzniesieniami terenu.
5. Czym zajmuje się limnologia. 
LIMNOLOGIA -nauka o zbiornikach wód sródladowych (z.w.s.)

Badania limnologiczne dotyczą: • własności fizycznych, chemicznych oraz termiki środowiska wodnego z.w.s.; ich przestrzennego rozkładu i ewolucji w czasie • procesów zasilania i hydrodynamiki przepływu wód w jeziorach i zbiornikach wodnych • wzajemnego oddziaływania z.w.s. z systemem atmosferycznym i srodowiskiem wód podziemnych • życia biologicznego w jeziorach i zbiornikach wodnych • związków pomiędzy procesami biologicznymi a hydrodynamiką przepływu wód oraz dynamiką zmian ich składu chemicznego i temperatury w z.w.s
6. Podać 3 liniowe/punktowe źródła zanieczyszczenia wód podziemnych. 
Źródła zanieczyszczeń wód podziemnych – przykłady:

• punktowe: wysypiska nie izolowane, zbiorniki scieków, wypływy punktowe, nielegalne składowiska

• liniowe: drogi, rurociągi, kanalizacja, zanieczyszczone rzeki;

• obszarowe (rozłożone):

• bezpośrednie: infiltracja wód opadowych zanieczyszczonych, zanieczyszczenia z roślinnej hodowli rolnej, zanieczyszczenia z działalności górniczej, pobór ropy naftowej i gazów, emisje z poligonów, itd.;

• indukowane zanieczyszczenia gleby: zasolenie wskutek podchodzenia zwierciadła wody do powierzchni gruntu, odwrotny lej depresji – podchodzenie wody słonej do zaflirtowania studni.
7.Co to są rzeki drenowane(definicja + rysunek) 
8. Definicja przepływu porowego.
Podział osrodków porowatych:• naturalne, • sztuczne (np. filtry, wypełnienia).

Przepływy w osrodkach porowatych: • ciecze: ropa naftowa, woda słodka, woda słona • gazy: powietrze, gaz ziemny, inne • mieszaniny: ciecz + ciało stałe.

9.konceptualny model zlewni w postaci liniowego zbirnika (podstawowe równania, rysunek);
po co wyznacza się przepływ nienaruszalny hydrologicznie;
zadanie: obliczyc metodą SCS wysokośc opadu efektywnego.

1.rodzaje jezior (geneza) 
*j. tektoniczne (m.in. reliktowe)
• j. wulkaniczne
• j. glacjalne
• j. krasowe
• j. związane z rzekami (m.in. meandrowe; siła Coriolisa F = -2mw´v )
• j. nadbrzeżne
• j. bagienne
2.rodzaje wód gruntowych (geneza) 
Podział wód podziemnych według genezy:
·         wody kondensacyjne – jest to woda osadzająca się na powierzchni gruntu lub w głębi profilu glebowego nocą, gdy temperatura powietrza osiągnie temperaturę krytyczną, poniżej której następuje kondensacja pary wodnej. Ilość wód kondensacyjnych jest ściśle związana z klimatem danego terenu i może osiągać wysokość 100 mm rocznie. W polskich warunkach jest to około 65-80 mm rocznie. Największe znaczenie wody kondensacyjne mają na terenach pustynnych i stepowych gdzie opady atmosferyczne są niskie natomiast występują duże wahania temperatur dobowych.
         wody infiltracyjne – zwane również meteorycznymi powstają wskutek przesiąkania wód opadowych w głąb ziemi. Mają zastosowanie gospodarcze i przemysłowe. Są to wody odnawialne, podlegają krążeniu w przyrodzie.
·         wody juwenilne – jest to ostygła para wodna skraplająca się podczas ochładzania magmy. Powstają z nich często gejzery i gorące źródła.
·         wody reliktowe – nazywane są również szczątkowymi. Zalegają najczęściej na dużych głębokościach, nie mają łączności hydraulicznej z otoczeniem i nie biorą udziału w krążeniu. Są silnie zmineralizowane. Powstały podczas sedymentacji i późniejszej izolacji warstwami nieprzepuszczalnymi silnie uwodnionych osadów morskich.
2. Podział wód podziemnych według rodzaju wypełnianych szczelin:
·        szczelinowe – występują w szczelinach skał zbitych o małym współczynniku porowatości, np. granity, bazalty itp.
·         porowe – wypełniają pory utworów o strukturze porowatej
·         krasowe – występują w szczelinach skał podatnych na procesy krasowienia
3.(test wyboru) izolinie 
4.rodzaje zanieczyszczeń rolnicze/przemysłowe 
5.strefa ze skokiem termicznym 
6.hydrogram 
Hydrogram – wykres przedstawiający zmienność w czasie przepływu (m³/s), stanu wody
7.bilans przepływów dla wielolecie/ niewielu lat (chyba tak ale nie mogę rozczytać) 
8.wpływ ciepła właściwego na aspekty biologiczne/rozszerzalność 
9.cieki I i II rzędu 
Rzeki główne odprowadzajace swe wody bezposrednio do morza sa ciekami I-go rzedu (np.Wisła i Odra), dopływy cieku głównego sa ciekami II-go rzedu (np.Dunajec, Narew), dopływy cieków rzedu II-go sa ciekami III-go rzedu (np. Pisa), itd.
10.gdzie najwięcej wody (test) 
11.jakieś równanie (test wyboru) 
12.najciemniejsza strefa o największej ilości opadów 
13.co nie należy do misy jeziora (test wielokrotnego wyboru) 
1. Bilans jeziora (bez tego nie sprawdza nawet pracy) 
3. Dlaczego Polskie rzeki nie zasychają w trakcie suszy letniej. 
4. Co to jest filtracja objętościowa 
7. Prawo Darcyego 

2.Kiedy rzeka moze wpadac do innej zlewni czy cos takiego(poprawcie mnie jesli ktos pamieta dokladnie) 
3.Co to jest zlewnia powierzchniowa 
5.Czym zajmuje się potamologia 
POTAMOLOGIA – nauka o rzekach (powierzchniowych lądowych wodach płynących)
Badania potamologiczne dotyczą:
• sposobu zasilania rzek w wodę
• dynamiki wahań poziomu i przepływu wody
• zmian temperatury wody
• zjawisk towarzyszących zlodzeniu rzek
• ruchu rumowiska rzecznego
• składu chemicznego wody
•życia biologicznego w rzekach
• klasyfikacji rzek
• topologii sieci rzecznej
7.Wspolczynnik filtracji 
8.przeplyw właściwy porowaty czy jakoś tak;] 


gratis
Rodzaje wody w ośrodku skalnym:
• woda higroskopijna – woda zaadsorbowana na fazie stałej ośrodka porowatego wskutek działania sił molekularnych. Woda ta związana jest z faza stała ośrodka najsilniej i usuwa się ja przez suszenie w 105-110°C
• woda błonkowata – woda związana z fazą stała ośrodka dzięki siłom elektrycznym; związane to jest dużo słabsze ni_ w przypadku wody higroskopijnej; z woda błonkowata wiąże się pojęcie wodochłonności molekularnej • woda kapilarna – woda podnosząca się ponad swobodne zwierciadło wody gruntowej wskutek sił kapilarnych (włoskowatych); przyczyna powstawania sił kapilarnych są zjawiska na granicy faz powodowane przez siły adhezji i kohezji
• woda kapilarna zawieszona – woda zawieszona ponad swobodnym zwierciadłem wody podziemnej; zjawisko to zachodzi w momencie gdy zwierciadło opada i woda kapilarna traci z nim kontakt; zawieszenie wody jest możliwe dzięki łańcuszkowemu charakterowi kapilar
• woda zawieszona (przemijająca) – woda pozostająca na nieprzepuszczalnej soczewce znajdującej się w warstwie wodonośnej.

Klasyfikacja jezior (ze względu na kryterium mieszania)
• j. polimiktyczne (płytkie jeziora mieszające się wielokrotnie w ciągu roku)
• j. oligomiktyczne (głębokie jeziora mieszające się rzadko)
• j. monomiktyczne zimne (strefa polarna; j.wysokogórskie)
• j. monomiktyczne ciepłe (strefa subtropikalna i tropikalna)
• j. dimiktyczne (strefa umiarkowana)

Elementy jakości biologicznej jezior wymienione w Ramowej Dyrektywie Wodnej
• zoobentos
• ryby
• fitoplankton
• rośliny wyższe (makrofity)

1. Napisz prawo ciągłości dla przepływów wody (do wyboru : albo w korycie rzeki albo w ośrodku porowatym). Podaj nazwy i jednostki występujących w tym prawie zmiennych fizycznych.

Prawo ciągłości:

Rozpatrujemy zmiany objętości (retencji) wody w czasie na 2 sposoby.

q_b – ile wody dopływa na jednym wycinku segmentu Δx.

Zmiana retencji zależy tylko od geometrii.

Po „=” mamy do czynienia z przyczynami fizycznymi tego zjawiska.

W szczególnym przypadku przepływ nie zmienia się. Na całym spadku rzeki występuje taki sam przepływ.

Kiedy q_b < 0 oznacza to, że rzeka infiltruje do wód podziemnych (z osią x przepływ się zmniejsza) dQ/dx będzie ujemne.

2. Wymień przynajmniej 3 funkcje jakie pełni (może pełnić) zbiornik wodny na rzece?

Zadania zbiorników wodnych:

• Produkcja energii elektrycznej

• Zaopatrzenie w wodę (lewobrzeżna Warszawa zaopatrywana przez zbiornik w Wieliszewie, nie przez Filtry Warszawskie):

- do picia

- do rolnictwa (produkcja żywności)

- do produkcji przemysłowej

• Ochrona przeciwpowodziowa

• Wędkarstwo / gospodarka rybna (tylko wtedy, kiedy woda nie jest wykorzystywana do celów pitnych)

• Rekreacja / żeglarstwo

3. Zapisz prawo Darcy – formuła, nazwy zmiennych, jednostki.

PRAWO DARCY:

q = −kgradΦ

W najprostszej postaci:

$$q_{x} = - k\frac{\partial\Phi}{\partial x}$$

$$q_{y} = - k\frac{\partial\Phi}{\partial y}$$

$$q_{z} = - k\frac{\partial\Phi}{\partial z}$$

4. Podaj definicję i fizyczną interpretację wysokości hydraulicznej w warstwie wodonośnej?

Wysokość hydrauliczna

$$\Phi = z + \frac{p}{\text{ρg}}$$

Wysokość, do której wypłynie woda w piezometrze.

Φ = h − z

5. Wymień siły uwzględnione w równaniu pędu Saint Venanta.

3 niewiadome (h, Q, u, A) – jeśli znamy h, to znamy też A. Prędkosć średnią u możemy wyznaczyć ze wzorów Manninga. Zatem rozwiązanie równań Saint – Venanta następuje na dwa sposoby – względem h i Q lub A i Q.

Mamy zatem 2 równania i 2 niewoadome, które można rozwiązać przy znajomości geometrii poszczególnych segmentów. Musimy wyodrębnić jak najwięcej pojedynczych segmentów, które potem wiążemy ze sobą:

• ilość masy dopływającej do jednego węzła, gdzie segmenty łączą się ze sobą - suma dopływów i odpływów są sobie równe.

• Porównujemy wysokości wody w poszczególnych węzłach (?)

6. Wymień przynajmniej 3 zagadnienia jakimi zajmuje się hydrogeologia?

7. Dlaczego rok hydrologiczny jest przesunięty względem kalendarzowego?

Krążenie wody w jakimś obszarze, bilans wodny dla takiego obszaru, rozpatruje się z reguły w pewnych ramach czasowych. Najczęściej podstawowym przedziałem jest rok hydrologiczny, zaczynający się w listopadzie, a kończący w październiku następnego roku kalendarzowego. Takie czasowe przesunięcie względem normalnego kalendarza związane jest z natężeniem procesów wchodzących w skład obiegu wody. Zasilanie (opad) w okresie jesiennym jest najsłabsze, w czasie zimy z reguły mamy do czynienia z jego całkowitym brakiem i retencją (czyli zatrzymaniem wody). Wiosenne roztopy i wzrost opadów powoduje, że do „systemu” doprowadzane jest coraz więcej wody – uruchamiane są, na dużą skalę, procesy wchodzące w skład obiegu wody. Początki kolejnej jesieni to okres, gdy znów zmniejsza się zasilanie, a zaczyna dominować odpływ dostarczanej na wiosnę i w lecie wody.

8. W jakich warunkach pompowania wody z warstwy wodonośnej przez studnię powstaje odwrotny lej depresji?

9. Czym się zajmuje limnologia?

11. Podaj interpretację średniej prędkości przepływu wody w ustalonym przekroju koryta rzecznego.

12. Wymień dwie charakterystyki wód podziemnych powodujących, że wymagana jest szczególna ostrożność podczas korzystania z tych zasobów wodnych.

- długo siedzą pod ziemią i bardzo wolno płyną więc
bardzo trudno się je oczyszcza, bo nawet jak się oczyści wodę to zanieczyszczenie pozostaje w skale a wody podziemne mają to do siebie, że przez to że prędkość jest tak minimalna że prawie zerowa bardzo dobrze wymieniają jony ze skałami, więc znowu są zanieczyszczone. Aby oczyścić wodę podziemną z zanieczyszczenia trzeba też oczyścić skałę. Zanieczyszczenie może się utrzymywać latami.
forma transportu zanieczyszczeń: adwekcja i dyspersja, w której wyróżniamy dyspersję hydrodynamiczną i dyfuzję molekularną
Adwekcja- proces zachodzący w następstwie istnienia gradientu hydraulicznego – wraz z przepływem wody transportowane są rozpuszczone substancje. Ilość transportowanej masy jest proporcjonalna do prędkości wody i początkowego stężenia zanieczyszczeń
Dyspersja- zjawisko zachodzące w gruntach popękanych, gdzie jest wyraźnie zaburzony przepływ oraz mieszanie i dotyczy niejednorodnego rozkładu zanieczyszczeń
Dyfuzja- proces migracji zanieczyszczeń od większego stężenia do mniejszego, nie jest potrzebny gradient hydrauliczny

chyba o to chodziło, ale to z pamięci ostatni wykład

13. Jak nazywa się proces parowania biologicznego? Opisz w 2-3 zdaniach mechanizm tego procesu.

Transpiracja (parowanie biologiczne) obejmuje proces przejścia wody do atmosfery za pośrednictwem organizmów roślinnych. Przemiany stanu skupienia wody odbywają się w przestworach międzykomórkowych, do których przenika powietrza przez aparaty szparkowe. Transpiracja przebiega na ogół na podobnych zasadach jak parowanie fizyczne, w warunkach prawidłowego przebiegu zasilania roślin woda oraz w obrębie granic oporu środowiskowego.

Transpiracja – parowanie z roślin.

Tak określamy zjawisko przechodzenia wody z gleby do atmosfery za pośrednictwem żywych roślin. Pod otworami w tkance okrywającej roślinę znajdują się przestwory, w których odparowuje woda przedostając się na drodze dyfuzji z otaczających tkanek. Możliwość przechodzenia pary wodnej do atmosfery zależy od stopnia otwarcia aparatów szparkowych. Bardzo szybki przychód energii słonecznej, wysoka temperatura i suchość powietrza, duże prędkości wiatru mogą spowodować zmniejszanie otworów szparek i ograniczenie transpiracji, w skrajnych przypadkach całkowite ich zamkniecie. Ustaje wówczas także proces asymilacji. W przypadku długotrwałego oddziaływania niekorzystnych warunków rośliny zmniejszają powierzchnię, z której może odbywać się parowanie, co następuje przez więdnięcie a nawet usychanie liści. Transpiracja podczas większości faz rozwojowych rozwoju przebiega podobnie do parowania z wolnej powierzchni wodnej pod warunkiem prawidłowego zasilania woda części naziemnej przez korzenie. Znaczne zawieszenie transpiracji występuje w tzw. Okresach krytycznej gospodarki wodnej występujących u większości roślin podczas kwitnienia. Wielkość transpiracji może wówczas znacznie przewyższać parowanie wolnej powierzchni wodnej.

14. Opisz krótko na czym polega zjawisko wymieszania wiosennego jeziora.

Na wiosnę wody jeziora nagrzewają się stopniowo od słońca, poczynając od powierzchni. Woda nagrzana jest lżejsza od wody zimnej. Gdy więc wiatr porusza powierzchnię jeziora może stosunkowo łatwo wymieszać te cieplejszą wodę na górze, trudniej natomiast poruszyć cięższą wodę w głębi.

Najkorzystniejsze okresy do życia w jeziorze to wiosna i jesień, ponieważ wówczas następuje:
- całkowite wymieszanie wody z tlenem, dwutlenkiem węgla (CO2), substancjami pokarmowymi,
- wyrównanie temperatury na całej głębokości jeziora do +4 stopni Celsjusza.

Przy dnie znajduje się chłodna (4 stopnie Celsjusza) i nieruchoma warstwa wody.
Nagrzane i bogate w tlen wody powierzchniowe mieszają się w górnej części jeziora.

15. Podaj przykład konfliktu dotyczącego ilości zasobów wodnych, wymień strony konfliktu, wyjaśnij b. krótko powód/podłoże konfliktu (wykorzystaj ewentualnie drugą stronę).
Konflikty o wodę
• Konflikty na tle ilości wody (niedostatek wody, wody graniczne)
• Konflikty na tle jakości wody (użytkownicy w górze i dole rzeki)
• Konflikty na tle wykorzystania zasobów wodnych (użytkownik – energetyka, użytkownik ekologia) • Konflikty na tle dynamiki zasobów (przerwanie wałów przeciwpowodziowych, dolina Rozpudy)

16. Podaj związek pomiędzy przepływem w przekroju koryta rzecznego jako funkcję czasu a objętoścą wody jaka przepływa przez ten przekrój w okresie czasu [0,T]

$$\mathbf{\text{Obj}}\left( \mathbf{t} \right)\mathbf{=}\int_{\mathbf{x -}\frac{\mathbf{\text{Δx}}}{\mathbf{2}}}^{\mathbf{x +}\frac{\mathbf{\text{Δx}}}{\mathbf{2}}}{\mathbf{A}\left( \mathbf{x,t} \right)\mathbf{\text{dx}}\tilde{\mathbf{=}}}\mathbf{A(x,t)}\mathbf{\Delta}\mathbf{x}$$

Lub jakiś inny wzór z ppt3 obstawiam

17. Podaj nazwy i przeznaczenie dwóch typów cieków sztucznych / Wymień dwa cieki sztuczne i scharakteryzuj krótko funkcje jakie pełnią.

22. Co to jest filtracja objętościowa?