PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE

W1/Dominika/24.02.2015

Psycholog może: robić testy, diagnozę psychologiczną, psychoedukować, NIE MOŻE DORAZAĆ , ale możemy pracować z pacjentem w taki sposób by poszerzać jego wgląd w siebie, terapie możemy, ale psychoterapii nie możemy wykonywać.

Psychoterapeuta, psycholog są jak białe kartki pacjenta. Robią diagnozę, psychoedukację.
Psycholog to drogowskaz (np. problemy w małżeństwie to wysyłamy na terapię par, ktoś ma chorobę psychiczną to do psychiatry)

Musimy być świadomi siebie to jakie mamy schematy , bo stosujemy np. przeniesienie. Co przeszkadza w kontakcie:
- żargon,
- dużo gadania,
- historie osobistego życia
- przeniesienie

1. Kompetencje psychologa a innych zawodów pokrewnych- teza

Psychiatra
–6 letnie studia medyczne.
- roczny staż na 4 oddziałach: ginekologiczny , chirurgiczny, internie i pediatrii.
- Lekarski Egzamin Państwowy (LEP) z 6 lat nauki trwa 3 godziny z całej medycyny.
- Jest lekarzem.
- Jeśli od tego czasy przez 5 lat nie pracował to straci możliwość wykonywania zawodu, musiałby od nowa studiować.
- W zależności od otrzymanych punktów na egzaminie idzie na specjalizację.
- Po LEP osoba musi przez 5 lat być na rezydenturze (czyli na stażu specjalizacyjnym) z zakresu psychiatrii.
- WODKAM - pisze się tam o przyznanie rezydentury na 5 lat.
- zatrudniony przez szpital lub ministerstwo i wtedy ono decyduje gdzie osoba idzie.
- Po rezydenturze zdaje się egzamin specjalizacyjny złożony z 3 części.

Psycholog
- 5 letnie studia magisterski.
- Studia w zakresie nauk o zachowaniu, rozwoju, osobowości. Diagnoza psychologiczna. Metodologia badań.

- Po tych studiach możemy zrobić specjalizację kliniczną- 4 lata to trwa. Specjalistyczny blok podstawowy pierwsze dwa lata, a kolejna dwa to specjalistyczny blok szczegółowy. W bloku podstawowym: psychiatria , pediatria, neurologii, choroby somatyczne. W bloku szczegółowym wybiera się jedną z wyżej wymienionych ścieżek specjalizacyjnych i pogłębia swoją wiedzę i umiejętności, właściwe dla zaburzeń i chorób danego działu medycyny.
- Później 3 miesięczne staże pod okiem klinicystów. Staż 1100 godz. Podczas całej tej specjalizacji.
- Po skończeniu pisze się studium przypadku i to jest taki egzamin państwowy.
- Kompetencje psychologa klinicznego:
*może samodzielnie stawiać diagnozę kliniczną
*ma kompetencje by wskazać postępowanie terapeutyczne i rehabilitacyjne ,
*stosowanie metod leczenia i rehabilitacji,
*wydawanie opinii w sprawach cywilnych i prawnych
*programy profilaktyki i promowanie zdrowia psychicznego,
*konsultacje w sprawie polityki zdrowia
* uprawnienia do edukacji personelu medycznego

Psychoterapeuta
- to wolny, niezależny zawód.
- Osoba musi zrobić własną psychoterapie i przynależeć do PTP: pomagać, by nie przenosić swoich zaburzeń i schiz :P
- Stała superwizja.

W komunizmie istniała tzw. SOCJOTERAPIA:
- wymagano przejście własnej terapii
- przynależność do PTP
- CO 5LAT nadawano certyfikat – trzeba go było odnawiać, tendencja by nie robić krzywdy pacjentowi, stała superwizja

Psychoterapeuta jest bezbronny co do tego co sobie pacjent ubzdura, bo ochraniamy pacjenta tajemnicą, nie dajemy po sobie poznać, że jego siostra do nas przychodzi, mimo że wszyscy wokół o tym wiedzą profesjonalizm. Gdy coś wywiniesz pojawia się nagonka, kara wykluczenie! Podczas gdy lekarze stają za sobą murem!

W2/Majka/03.02

- psychoterapia
- 5 lat mgr z dziedziny humanistycznej, społecznej lub medycznej;
- absolwent potem ma szkolenie specjalistyczne z psychoterapii (4 lata)
– niektóre szkoły nie przyjmują osób, które nie mają jeszcze swoich pacjentów. Można wcześniej uczęszczać na mniejsze szkolenia i warsztaty, aby zobaczyć w jakim nurcie chcemy potem się uczyć i pracować.
- własna psychoterapia, superwizja – 360h stażu w poradni zdrowia psychicznego

psychoterapia to specjalistyczna metoda leczenia,
- polega na intencjonalnym stosowaniu zaprogramowanych oddziaływań psychologicznych,
- wykorzystując wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne psychoterapii w procesie niesienia pomocy; głównie osobom z zaburzeniami neurotycznymi, osobowości i psychosomatycznymi, innymi słowy zaburzeniami psychogennymi.

Związek pomiędzy terapeutą a pacjentem jest często wykorzystywany w zamierzony sposób jako podstawowy środek leczniczy.

Kompetencje:

- należna wiedza medyczna i doświadczenie kliniczne

- umiejętność stawiania rozpoznania, diagnozy klinicznej i psychoterapeutycznej

- uzyskiwanie intencjonalnie zaprogramowanej modyfikacji stanu psychicznego czy trwałej zmiany struktur osobowości

- umiejętność leczenia zaburzeń psychicznych; rehabilitacja i profilaktyka; specyficznymi metodami psychoterapeutycznymi w oparciu o unikalną i specyficznie oddziałującą relację z pacjentem „Tym co leczy jest człowiek” Sęk.

- znajomość teorii i umiejętności praktyczne pozwalają na leczenie całego spektrum osobowości pacjenta

Rodzaje pomocy psychologicznej:

- pomoc psychospołeczna i poradnictwo (nie jest to proces leczenia)

- wiele działań jest nazywane psychoterapią (t. uzależnień, zajęciowa) , ale to nie jest leczenie tylko udzielanie pomocy psychologicznej
kto? Psycholog, pedagodzy, os duchowne

- Cel: zaoferowanie obecności drugiej osobie (możliwość kontaktu i wentylacji – wygadanie się, upust emocji), lepsze poznanie siebie, nabycie nowych umiejętności, zwłaszcza społecznych

W psychoterapii występują 3 rodzaje norm:

- Brakujące pole do terapii: zn. teoretyczne (np. teorie osobowości), jak powinien funkcjonować zdrowy człowiek, daje wytyczne do terapii, czego brakuje, co uzupełnić

- jako komponent kompleksowego pomagania (z np. lekami)

- może być stosowana samodzielnie jak np. ktoś ma depresję, która nie wymaga leczenia farmakologicznego. Subiektywne poczucie cierpienia jednostki. Są to oddziaływania określane jako poradnictwo, uwrażliwienie osoby „terapia rodzin”.

Rodzaje pomocy psychologicznej:

1. Interwencja kryzysowa
   - pomoc w rozwiązywaniu sytuacji traumatycznych i kryzysowych;
   * z reguły sytuacje nagłe, krytyczne - gdzie konieczne są poważne i aktywne zmiany w krótkim czasie, aby można było przezwyciężyć kryzys, aby zapobiec rozwinięciu się patologii i pomóc człowiekowi;

Obiekt zastępczy – miś
Poczucie omnipotencji – np. u dzieci jak chcą cycka i on się pojawia i sobie myślą „wow jaką mam moc, chce cycka i mam cycka” :D

Okolice twarzy, jej zasłanianie, chowanie się, kulenie się w sytuacji, gdy się boimy – nawiązuje do okresu kiedy czuliśmy się najbezpieczniej czyli okres prenatalny.

Cel: przywrócenie stanu/poziomu funkcjonowania człowieka sprzed pojawienia się problemu, syt kryzysowej oraz poszukiwanie mocnych stron pacjenta i strategii już przez niego posiadanych.

1. Terapia podtrzymująca –
   cel:
   - utrzymanie statusu quo
   - unikanie pogorszenia lub zmniejszenie cierpienia, gdy pogorszenie nastąpi.
   * zaburzeń o charakterze chronicznym, których wyleczenie całkowite nie jest możliwe np. zakażenie wirusem, stwardnienie rozsiane, schizofrenia, nowotwory, ch. Terminalne,

2. Terapia zorientowana na rozwój –
   cel: & osiągnięcie stanu lepszego niż kiedykolwiek np. mózgowe porażenie dziecięce (aby nabyło umiejętności, których nigdy nie miało), zaburzenia osobowości, rozwoju np. autyzmu.

3. Psychoterapia –
   „leczenie ducha”, „dbanie o duszę”;
   cel: pomoc w zmniejszeniu i redukcji zaburzeń; przekazywana w ramach relacji interpersonalnych z terapeutą za pomocą różnych metod np. rozmowa lub słowo pisane np. list do kogoś ważnego lub do objawów np. do bulimii; jak ten list jest napisany, jaka treść, forma, czy na komp czy ręcznie, kartka czysta czy z plamami – wszystko ważne, tanic hipnotyczny, muzyka, bajki – nie komentuje się, opowiadania – pomocne kiedy pacjent słyszy, że ktoś kjuż się z teho wyleczył przy zachowaniu tajemnicy zawodowej,
   Formy psychoterapii: psychodrama czyli odgrywanie scen, rzeźba rodziny (dziecko ustawia rodziców w pomieszczeniu),

W3/10.03 + W4/17.03/ Majka

5. Resocjalizacja –
- proces modyfikujący osobowość człowieka,
- CEL: * przystosowanie osoby do życia w społeczności.
* Polega na kształtowaniu w tej osobie nauk i norm, systemów wartości, których wcześniej ta osoba nie miała możliwości przyswoić w procesie socjalizacji

6. Rehabilitacja psychologiczna –
* pomoc w rozwiązywaniu problemów os. Niepełnospr.
* Proces pomagający uświadomienie sobie potencjalnych możliwości
* dostarczający środki do wykorzystania tych możliwości.

7. Prewencja (psychoprofilaktyka) – jest to zapobieganie patologii za pomocą metod i środków psych.

Prewencja pierwotna
- Zmierza do zapobiegania możliwości wystąpienia zaburzeń.
- Minimalizowanie zaburzeń poprzez eliminowanie czynników ryzyka,
- wzmacnianie zasobów i możliwości osoby
- przeciwdziałanie czynnikom ryzyka zaburzeń funkcjonowania – społecznych, psychicznych, somatycznych.

Prewencja wtórna – minimalizowanie zaburzeń lub zapobieganie rozwojowi po pojawieniu się pierwszych sygnałów zaburzeń.

Przykłady działań prewencyjnych:

- programy pracy psych. Np. z młodymi małżeństwami oczekującymi dziecka

- programy zapobiegania zaburzeniom szkolnym np. fobia szkolna

PZ =CzR (B, P, S, E)/Z (B, P, S, E)
Występowanie nowych zachowań: tym większe im więcej różnorodnych czynników wysokiego ryzyka działa i zmniejszają się zasoby kompensujące zagrożenie.

PZ – prawdopodobieństwo zachorowania B – biologiczne – obciążenia genetyczne, niekorzystne właściwości mózgu, wrodzone wady biologiczne

P – psychologiczne –
*cechy temp i osob blokujące rozwój,
*deficyty poznawcze,
*niekorzystne wzory motywacyjne,
*złożone wzory ryzyka
np. wzór zachowań A, przewlekły stres, zdarzenia traumatyczne, krytyczne. Prawdopodobieństwo wystąpienia nowych zachorowań jest tym wyższe im więcej różnych czynników wysokiego ryzyka i im mniej zasobów kompensujących zagrożenie.
CzR – czynniki ryzyka
Z – zasoby
S – społeczne - niski status społeczno – ekonomiczny, bezrobocie, dysfunkcjonalność rodziny, brak sieci wsparcia, więzi społecznych, izolacja, alienacja
E – ekologiczne – powodzie, pożary; wszystkie niespodziewane, niezdrowa żywność i to jakie nadajemy znaczenie

8. Promocja zdrowia psychicznego –
cel: rozwój cech sprzyjających kształtowaniu i utrzymaniu zachowania potrzebnego do rozwoju i utrzymania zdrowia.

Jak?
- Poprzez upowszechnianie wiedzy psychologicznej wśród osób pośrednio kształcących proces wychowania, edukacji, leczenia w ramach swojego zawodu (nauczyciel, lekarz itd.)
- udział psychologów w tworzeniu i realizowaniu programów nastawionych na edukację zdrowotną i wspomaganie rozwoju np. treningi rozwiązywania problemów, nawiązywania i utrzymywania relacji, radzenia sobie ze stresem itd.

9. Poradnictwo psychologiczne – pomoc w rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych.

Carl Rogers w latach 30 XX w. zaproponował termin counseling – doradztwo.

Podział definicji:

- wąskie (bardziej psychologiczne)
– nacisk na moment udzielania pomocy,
- najczęściej porady;
- ważna interakcja pomagający a wspomagany jako znaczące zdarzenie społeczne.
- przykłady takich definicji to definicja Czerniawska i Pawłowska 1986, Kargułowa 1980,Lexikon der Psychologie 1980.
„Pomoc w rozwiązywaniu problemów w trudnej sytuacji
Stosunek: Sytuacja gdzie doradca stara się zrozumieć problemy klienta i uporać się z nimi

- szerokie (bardziej pedagogiczne)
- istotna jest realizacja porady,
- wpływ na modyfikowanie zachowań wspomaganego; ważny związek poradnictwa z wychowaniem, nauczaniem, terapią, działań naprawczych i korygujących
Przykłady definicji podają Kargułowa 1979, Wojtasik 1984.

- systemowe (socjologiczne)
– działania społeczne, instytucjonalne, skierowane do grup odbiorców np. Jędrzejczak 1988, Franus 1982.

Definicja zbiorcza poradnictwa psychologicznego:

1. Jedna z form pomocy ludziom, którzy zwracają się do osób lub instytucji z różnymi problemami swojego życia, rodzin, pracy, dot. Stanu zdrowia

2. Udzielana najczęściej przez psychologów - profesjonalistów.

3. Zwykle osobom zdrowym (z kryzysami rozwoju lub przystosowawczymi), ale również z pogranicza patologii.

4. Zajmuje się jednostką, znajdującej się w trudnej sytuacji , mającej miejsce, antycypowanej u os. Z problemy rozwojowymi lub przystosowawczymi.
   Może być skierowana do soby z pogranicza patologii i normy – wymaga korekty zachowania

5. Poradnictwo zajmuje się jednostką, która ma problemy rozwojowe i osobiste w kształtowaniu dojrzałej osobowości

6. Odbywa się w formie kilku spotkań, których głównym celem jest zidentyfikowanie problemu i poszukiwanie sposobów rozwiązań.

Funkcje poradnictwa – zmierza do usunięcia przyczyn psychicznego cierpienia, doraźne rozwiązanie problemów, bo psychoterapia ma dostosować mechanizmy

1. Samowychowanie (uruchomienie zasobów) – mobilizowanie fizycznych i psychicznych sił człowieka oraz uruchomienie zaangażowania w ich uruchomienie i wydatkowanie. Zespół czynności, które są w interakcji lekarz – pacjent, uruchamiają swoje zasoby w zmaganiu się z sytuacją trudną. Osoby te wymagają specyficznego wsparcia na różnych etapach relacji. Nelson nazywa poradnictwo, poradnictwem umiejętności życiowych, ponieważ w poradnictwie chodzi o to, by „towarzyszyć” a nie „radzić”, aby uruchamiać te zasoby.

2. Wychowanie (psychoedukacja, doświadczanie) – jako forma wsparcia, gdzie dochodzi do wymiany informacji – psychoedukacja i wymiana emocji, doświadczeń – wgląd. Nie ma wsparcia instrumentalnego i materialnego. Jest informacyjne i emocjonalne. Sytuacja międzyosobowa, która pomaga osobie odczuwać więź z drugą osobą. Ma dojść do podwyższenia samooceny i wzrostu poczucia sprawczości działania. WEWNĄTRZSTEROWNOŚĆ. Celem jest wyposażenie jednostki w nowe umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia codziennego, nabycie lub odzyskanie utraconej umiejętności poradzenia sobie z trudnościami poprzez uaktywnienie swoich własnych możliwości i tendencji rozwojowych.

3. Rozwój – osobom zdrowym poradnictwo pomaga w optymalizacji ich rozwoju, może dotyczyć uzdolnień jak i efektywności działania. Cel ten osiąga poprzez wskazanie właściwych warunków rozwoju osobowego jak i poprzez ewentualną korektę dotychczasowych i niepożądanych zachowań. Docieranie poprzez EMOCJE.

Fazy poradnictwa psychologicznego:

1. Diagnoza trudności
   – etap wstępny;
   - zbieranie informacji wywiad,
   - ustalenie trudności, z jakimi osd. Nie radzi sobie,
   - obserwacja;
   - Sztywne podziały, bycie kierowcą
   - trzeba być bardzo uważnym badając swoje przeciwprzeniesienie.
   * Cel: ustalenie problemu i postawienie diagnozy. Ważne jest ustalenie form, częstotliwości kontaktów, spotkania; Pierwsze spotkanie: życzliwa, ciepła atmosfera.

2. Diagnoza czynników podtrzymujących problem.
   – 2 lub 3 spotkania; następuje pogłębienie wywiadu.
   - Badanie wzorca objawu, aby wyłonić czynniki podtrzymujące problem i trudności w radzeniu sobie z nim: przeżywane emocje – lęk, pogłębiony smutek utrudniają zastosowanie zasobów
   - Identyfikacja przeżywanych emocji.
   - Budowanie relacji pacjent – klient.
   R. pozytywne emocje pojawiające się w kontakcie z pacjentem, przepływ emocji w dwie strony. W ciele się pojawia złośc, rodzaj poddernerwowania.
   - Na podstawie dobrej relacji można budować sojusz terapeutyczny – przekonanie pacjenta, że i on i psycholog mają wspólny cel, stoją po tej samej stronie barykady, nauczenie się na czym polega ta pomoc, psycholog nie radzi sobie co zrobić, tylko towarzyszy mu rozmijanie się celów czasem

Budowanie relacji dzieje się poprzez:

- empatyczne rozumienie pacjenta

e. emocjonalna – współodczuwanie z pacjentem

e. rozumowa – rozumienie tego co pacjent czuje
- współodczuwanie – niewidzialna więź

- holding – porównanie relacji z pacjentem do relacji dziecka i matki. Stałość – dziecko w okresie rozwoju ma mieć stałość obiektu; trzymanie w ramionach – stałe granice psycholog daje to poczucie stałości np. poprzez informowanie pacjenta czego się może spodziewać np. że spotkanie będzie takie i takie, ilość spotkań itd.

- poczucie wsparcia – info., że możesz na mnie liczyć jeśli tego potrzebujesz, zawsze jestem i Cię rozumiem
Należy pamiętać, że psycholog jest narzędziem pracy, musimy dbać o siebie i nie pozwolić wejść sobie na głowę, by pacjent przejął bieg sesji

- monitorowanie przeciwprzeniesienia – „jak ty się czujesz w kontakcie ze swoim pacjentem”; jak np. czujesz, że zaczyna łapać cię złość to trzeba się zastanowić dlaczego i co z tym zrobić, zapytać co pacjent czuje, czy ewentualna złość, którą czuję jest moja czy pacjenta.

- przeprowadzanie zaburzających sojusz terapeutyczny przeniesień – zjawisko, gdzie dochodzi do przeniesienia na obecną relację inną ważną relację z przeszłości.

Motywowanie – zakochiwanie pacjenta w innym stanie; podnoszenie motywacji poprzez:

- wzbudzanie nadziei – np. odnalezienie z pacjentem jego zasobów

- konfrontowanie – naciskanie mocniej pinezki, na której pacjent siedzi, lustro – ukazywanie faktów

- rzeczowe, życzliwe i profesjonalne wyjaśnianie – psychoedukacja, jeśli mam jakąś wiedzę, wiem czym grozi to dzielę się z pacjentem

- osłabianie oporu – nie tylko, gdy np. pacjent się spóźnia, ale również, gdy przychodzi wcześniej i czeka; dawanie prezentów to też opór; nie możesz mi powiedzieć, że coś jest ze mną nie tak, acting – out,

- proponowanie innego znaczenia (przewartościowanie); pokazanie pacjentowi, że jego sytuacja jest ok, że jest w niej coś dobrego, a nie same wady
„Pani nie musi się zmieniać”

1. Poszukiwanie rozwiązań. – etap interwencji; poszukuje się nowych sposobów rozwiązania trudności z jaką zgłasza się osoba poszukująca pomocy psychologa; rozwiązania te muszą być konkretne, czyli w miarę jasne, ale i możliwe do zastosowania w warunkach klienta i pozwalające osiągnięcie dotychczasowej zmiany, nawet jeśli miałaby być drobna

- psycholog może posłużyć się technikami sformalizowanymi (testy, obserwacja, wywiad, eksperyment itd.) w zależności od typów poradnictwa; techniki powinny być dostosowane do poziomu umysłowego klienta i osobowości i mieć na uwadze dobro pacjenta.

Zasada psychologa – wysłuchać wszystkiego do końca, psychoterapeuci nie mogą sobie na to pozwolić, pelnić rolę KIBELKA śmietnika na problemy i przyjmować wszystko

- Obowiązuje zasada żeby szybko i pochopnie nie podejmować decyzji wobec drugich/trzecich osób bez uprzedniej rozmowy. Nie stawiamy diagnoz na odległość. Unikamy w ten sposób subiektywizmu i stronniczości np. mówiąc o innych członkach rodziny.

Psycholodzy mogą stosować różne metody pomocy pacjenta:

- kognitywne
* desensytyzacja kognitywna i paradoksalna;
* ikona,
* praca z myślami automatycznymi,
* dyskursywne metody zmiany struktury poznawczej,
* wartościowanie;

- behawioralne
*treningi umiejętności,
* praca z ciałem

- interwencje z obszaru konsternacji systemowych;

- praca w hipnozie
* treningi relaksacji;

* metody zachowawcze
metafory,
opowieści,
terapia krótkoterminowa deSchazera,
praca z zasobami

- projekcyjne

- Zadania mają miejsce zarówno w sesji na odpowiednim etapie gotowości na zmianę.

Wzmocnienie w zmianach.
- okazja do skorygowania przyjętego wcześniej planu działania
- przepracowanie wątku separacji zwłaszcza w przypadku osobowości zależnej
- w pracy psychologicznej o charakterze terapeutycznym
- wspólna weryfikacja uzgodnionych celów.
- Czy spotkania był pomocne? Czy wszystko zostało zrealizowane?
- Wzmacnianie klienta w realizowanych przez niego zmianach.

W5/24.03/Ala+Karolina
PIERWSZA KONSULTACJA PSYCHOLOGICZNA

- rozeznanie czy i jakiej pacjent potrzebuje pomocy.
- Badania pokazują, że tylko co 10 pacjent rzeczywiście potrzebuje pomocy.

Diagnoza nozologiczna (ICD 10, DSM V)

- trzeba się poprzyglądać i obserwować pacjenta

- max. do 3 spotkania

- ta faza jest bardzo ważna, bo dopiero po rozpoznaniu możemy zobaczyć jak można leczyć

- w DSM oś pierwsza to zaburzenia widoczne, to co można od razu zobaczyć, oś druga zaburzenia osobowości (niezależnie od tego czy oś druga jest pusta czy są to tylko rysy zaburzenia osobowości to mamy i tak sygnał do pracy)

rozeznać mechanizm jak klientowi się robi, że tak jest. (badanie wzorca objawów)

testowanie : próbki pracy: jak klient reaguje np. na nasze wstępne interwencje, jaki to jest człowiek.

*wygodnie sobie usiąść, żeby nic nas nie rozpraszało i być w stanie skupić się tylko i wyłącznie na pacjencie.
* skupiać się, ale nie prześladowczo i kompulsywnie.
* klient „rozlał się jak rzeka” Jakie wątki podejmuje, czy tylko jeden temat, chłoniemy jak gąbka. Przyglądamy się jak klient reaguje, czy jest zainteresowany psychiką np. „ludzie mają tak, że..”, „ja tak mam...”, „zastanawiam się...”. Jeśli interesuje się psychiką to będzie nam się łatwiej pracowało. wyczuwamy czy możemy pracować głęboko czy płytko (behawioralnie). rozstrzygamy jaki sposób były dla niego najlepszy, o tym też nam powie jego moment życiowy.

Rozstrzygamy czy ja daje klientowi to co on chce, czego oczekuje.

- Spojrzenie na przeciwprzeniesienie (całościowe) – jakie on wzbudza emocje, co chciałabym z nim zrobić na terapii, czy mogę pomóc, czy podołam.

- Patrzymy czy my zazębiamy się z tym klientem, czy spotykamy się gdzieś w przemyśleniach. (np. pacjent nie powinien przerywać jak mówimy, bo wtedy nie weźmie wszytskiego co mu dajemy)

- Dobrze jest wiedzieć, że mamy sieć wsparcia, kto w czym jest dobry w naszym otoczeniu (żeby np. kogoś polecić, przekierować do specjalisty).

- To nie chodzi tylko o psychologów, ale też o innych specjalistów.

Należy odpowiedzieć sobie co klient powinien zrobić żeby mu było lepiej. W takim kontekście planujemy pomoc.

O co pytamy w pierwszej sesji??

zbieramy wstępne informacje:

- wiek pacjenta

- płeć (pytamy zwłaszcza u nastolatków, bo czasem i fizyczna i psychiczna nie idzie w parze; najlepiej poczekać aż poda formę osobową np. jechałam, przyszłam,, albo zapytać o imię)

- z kim pacjent zamieszkuje

- aktualna sytuacja życiowa/faza cyklu życia rodzinnego, z kim zamieszkuje, (jeżeli np. ma 35 lat i mieszka z rodzicami to trochę słabo, należy przyjrzeć się dlaczego tak jest)

- kontekst zgłoszenia

* jak doszło do decyzji skonsultowania się z psychologiem

* niedobrze jest żeby powiedział, że ktoś mu polecił i wymienia z imienia i nazwiska, bo wtedy gubimy pacjenta i mozemy patrzeć przez pryzmat tego polecającego

* ważne jest dowiedzenie się dlaczego akurat w tym momencie klient się zgłasza

* na czym polega problem

* jak długo trwa i w jakich okolicznościach wystąpił

informacje kliniczne

- wykluczenie przyczyn somatycznych (najpierw leczymy ciało a potem duszę)

- ważne są informacje o lekach, które przyjmuje: zapytać i sprawdzić w necie
- leki nielegalne

- jakie substancje psychoafektywne – cokolwiek człowiek przyjmuje to farmakoterapia musi być pod kontrolą (to ważne bo psycholog w duzej mierze pracuje na emocjach, a z lekami możemy być ciężko o autentyczne emocje), po kryzysie np. obniżyć dawki do minimum

- CHAD I psychozy (bo nie wszystko można z psychotykami), mnimalne leki, by się pacjent nie rozjechał, żeby szczególnie nie stawiać ograniczeń, jeśli traktujesz szczególnie to nie idziesz w kierunku leczenia, wsparcie by nie bał się nawracającej psychozy
- depresja/ zaburzenia lękowe i nastroju – łączenie farmakologii i psychoterapii, ale farmako musi odejść 1, by nabrał przekonania że zdrowieje dzięki sobie, swojej sile, a nie tabsom
- typy osobowości:
* zdrowa
* neurotyczna
* borderline
* psychotyczna
- pomoc terapeutyczna NIEWSKAZANA, syzyfowy trud
- nie wszystkie metody działają
- pacjent jak we śnie, swój swiat
- jeden wielki chaos
- nie działa żadna relaksacja
- jak masz w pokoju burdel typu: kanapki obok domestos to wiedz, że coś się dzieje :D
- nie wolno traktować szczególnie = sprzyjanie choroby
- nie może być tak, że psychoterapeuta obawia się, by mu na coś zwrócić uwagę = nie może on przejąć kontroli nad sesją

W6/31.03/Ala+Karolina

farmakoterapia z psychoterapią stanowią sukces – najskuteczniejsza forma leczenia

- leki depresyjne; po 10 dniach mogą być minimalne zmiany, ale po 3-4 tygodniach brania leków są widoczne zmiany. Faceci biorą leki minimum 6 msc.

groźba samobójstwa – acting out

- emocje nie są wypowiedziane wprost tylko okazane w działaniu

- przynależność do towarzystwa psychologicznego – może pomóc, gdy ofiara samobójstwa wskaże w liście, ze zrobiła to np. bo psycholog jej nie pomógł; jeśli coś się zrobi źle to jest się „naznaczonym” w towarzystwie osób z branży.

Tendencje samobójcze → myśli samobójcze → zamiar popełnienia samobójstwa → decyzja → czyn

tendencje: wnioskujemy z wywiadu z klientem, czy miał zachowania autodestrukcyjne (głodzenie się, jedzenie w nadmiarze)

myśli samobójcze: pogłębienie wywiadu, czy ma już jakiś plan, psycholog nie powinien bać się rozmów o śmierci z klientem

decyzja: czy podjłą już jakieś kroki np. pożegnanie z bliskimi

- psychoterapeuta będzie rozmawiał z klientem, który ma myśli samobójcze – o śmierci; jak ona wygląda, jak to zrobi, czego tak a nie inaczej, jak będzie wyglądał pogrzeb, jaką będzie miał trumnę. Po takiej rozmowie pacjent może poczuć, że jest ktoś kto go zrozumie, kto się nie boi. Pod wpływem tego, może zmienić zdanie o samobójstwie. Pacjenta z wysokim ryzykiem samobójstwa, można przekazać rodzinie, policji, jeśi nie ma takiej opcji to dzwonimy po karetkę. Groźba samobójstwa zawsze wymaga szczególnego omówienia z pacjentem. Osobowośc bordeline zwiększa ryzyko czynu samobójczego.

W kontrakcie psychologicznym należy zawszeć informację, co w momencie gdy ryzyko samobójstwa jest wysokie; można też zawrzeć informację, że „nie będę cię leczyć, jeśli popełnisz próbę samobójczą” - osoba poczuje, że jeśli próba się nie uda to zostanie sama.

Uzależnienia – klienci mogą mieć w historii sięganie po środki uzależniające, świadczy to o tym, że mają jakiś deficyt; w przypadku uzależnień nie bez znaczenia jest po jakie środki sięga, bo w każdym z przypadków każdy rodzaj używek leczy pewne deficyty; mówi o specyficznych potrzebach.

Samouszkodzenia – mówią o nieradzneiu sobie z emocjami; trzeba rozstrzygnąć jakie są to emocje; też jest wskazanie na konkretną osobę; sytuację w domu, instynkt do życia (eros), instynkt do śmierci (thantos).

Zagrożenie dla innych – zwalnia z tajemnicy zawodowej, gdy wiemy ze pacjent ma plany zrobić komuś krzywdę; osłabienie kontroli impulsów, z psychopatami się nie pracuje, osoby z rysami antyspołecznymi nie mają motywacji do zmiany, jak przyjdzie do nas taka osoba to musimy pamiętać, że my jesteśmy narzędziem pomocy, które też trzeba chronić. Gdy trafimy na psychopatę trzeba z nim pracować tak, żeby sam z nas zrezygnował – psychopata to łowca.

Zaburzenia odżywiania – anoreksja, bulimia; anorektyczki rzucają się w oczy, bulimiczki nie; do 21 roku życia w przypadku anoreksji/bulimii terapię prowadzimy z całą rodziną; co 3 anorektyczka umiera; mają silny impuls morderczy, trzeba sprawdzić wskaźnik BMI.

W7/14.04/Majka

4. Pogłębienie diagnozy wg DSM
jaki to jest obszar dysfunkcji, ocena i wtórne zyski

5. Pytanie o wcześniejszy kontakt z psychologiem, psychoterapeutą, psychiatrą, czy korzystał wcześniej z pomocy.
-Co sprowadziło klienta do wcześniejszego psychologa, nad czym pracował?
-Co pomogło, a co nie przyniosło rezultatów?
-Pytanie o przyczyny zakończenia poprzedniej terapii.
-Osoby z osobowością bądź rysami bordenline specyficznie kończą relację, np. zrywają relację z psychologiem.

6. Rozpoznanie oczekiwań klienta
- Co zgłasza na poziomie werbalnym i parawerbalnym
-Czego od nas oczekuje?

7. Co robimy dalej?
- Jak wyobraża sobie pomoc?
- Jak go mogą poprowadzić?

LUB 1.: Jeśli psycholog nie podoła z problemami, bo dotyka to jego osobiście, to należy trafnie odesłać klienta. Psycholog powinien mieć sieć kontaktów (Jeżeli podejmiemy się takiego klienta, to musimy przez kilka sesji obserwować danego klienta).

LUB 2: Zawarcie kontraktu terapeutycznego (Jeżeli nie odsyłamy)
Umowa co do jednej sesji lub na kilka sesji.

LUB 3: Kontrakt na tzw. Inną usługę, np. o diagnozę. Orzecznictwa lub badanie psychologiczne.
Ustalamy cel nad którym będziemy pracować.

TEZA: Poznawanie wzorca objawu

Objaw – to, co pacjent przynosi do psychologa

1. Nie dopuszczamy do tego, żeby klient opowiadał o abstrakcyjnej sytuacji, bo to prowadzi do abstrakcyjnej pomocy. Trzeba zachęcić klienta, żeby opowiedział realne, konkretne, ostatnie wydarzenia, lub z przeszłości, ale prawdziwe wydarzenia.
   Jeśli pacjent używa ogólnego języka do opisywania, to trzeba się zastanowić czy jest to forma oporu czy nawyk.
   Dbamy o behawioralny język klienta. Zadajemy serię pytań: Co, gdzie, kiedy? Nie zostawiamy domysłów (Pytaj zamiast się domyślać).

3 niezbędne opisy wzorca objawu
-behawioralny
-emocjonalny
-poznawczy

BEHAWIORALNY

Kto doświadcza objawu, czego doświadcza, w jaki sposób doświadcza? Gdzie to się dzieje? Jaki jest przebieg? Co jest po kolei? Gdzie to robi? Z kim to robi? Po co musi to robić? W jaki sposób? Na co zwraca uwagę? Jak długo objaw trwa? Jak często się pojawia? Od kiedy jest? Co było wcześniej? Z kim jesteśmy gdy ten objaw się pojawia? Kto co mówi? Jak się objawia? Od czego zależy natężenie objawu?

EMOCJONALNY

Co klient przeżył wcześniej? Co czuje gdy jest go mniej (tego objawu)? Jakich uczuć osoba unika poprzez to, co robi? Zwracamy uwagę na emocje w momencie gdy pojawia się objaw. Oczy zwierciadłem duszy – jakie komunikaty przesyła (np. śmieje się, a oczy smutne)

POZNAWCZY

O czym myślisz? – badamy myśli automatyczne i przekonania wewnętrzne. (np. Jak bolała Panią głowa, to o czym Pani wtedy myślała?)

Przekonanie głębsze – jakie ma znaczenie dla klienta

Jakie znaczenie ma to, co się stało, interpretacja jaką nadaje wydarzenie.

Jaki przekaz osoba odczytuje w zachowaniu innych osób? Czasem mamy myśli w formie obrazowej, myśli w formie parawerbalnej. Jak wyobrażam sobie bakterię?

Po identyfikacji wzorca objawu możemy interweniować poznawczo lub behawioralnie.
Behawioralnie – zmiana robienia
Poznawcze – zmiana myślenia

Lub możemy poprzestać na wglądzie gdy osoba jest zdrowa

Np. Wymyśleć kontrargument na coś, np. na natrętne myśli, mąż Cię zdradza, wymyśl 5 dowodów, że tego nie robi, nerwica natręctw będziesz mył ręce 25X nie 45

TEZA: Prognozowanie procesu pomagania

Zmierzamy do tego, żeby pacjent poczuł się dobrze. 6 pkt jak daleko z danym klientem możemy pójść:

1. Motywacja i nastawienie

2. Rodzaj głębokości zaburzenia

3. Ugruntowanie problemu w strukturze społecznej klienta

4. Zdolność uczenia się na podstawie doświadczeń

5. Posiadanie oparcia lub więzi

6. Pozytywne przeciwprzeniesienie

Ad 1 Motywacja i nastawienie
Pozytywne wcześniejsze doświadczenia z osobami pomagającymi. Wywiad, w którym: Co pomagało, co nie pomagało i co przyniosło rezultaty. W jaki sposób mówi o innych specjalistach. Patrzymy jakie ma nastawienie wobec procesu pomagania. I oto pytamy w kontrakcie.

Jeśli negatywnie mówi o innych, a dobrze o nas, to tak mają osoby z bordenline. Te osoby tak mają, później będą też na nas narzekać. Czy klient ma wtórne zyski swojego problemu, np. zyski emocjonalne – lęk przed zmianą, albo materialne – renty. Na podstawie obserwacji i komunikatów werbalnych klienta.

Co można zrobić i jak pracować, żeby pomóc.

Teoria pozycji pacjenta wg Steva Shazer

Proces pomagania = kupowania usług.

-To, co często definiuje się jako opór może być bezpośrednim przykładem tego, że psycholog nie określił jasno czy wspomagany jest klientem czy nie. I pomagający usiłuje sprzedać coś, czego kupnem dana osoba nie jest aktualnie zainteresowana. Jest to pomoc skazana na niepowodzenie

-Osoba wspomagana jest zainteresowana kupnem, ale nie tego, co psycholog usiłuje sprzedać

- Czasem osoba chce być nabywca usługi dotyczącej zmiany innych osób i nie potrafi lub nie może dostrzec, ze ona sama powinna zmienić podejście do tych osób.

- osoba zostaje wysłana przez kogoś innego i bywa tak, że brak jej motywacji bądź jest nawet wrogo nastawiona. Pracować ostrożnie z poszanowaniem postawy tej osoby, nie czyniąc założeń wstępnych.

„Bycie klientem” Pozycje pacjenta

1. „Gość” – klient wystaw okiennych, nie ma motywacji, zaangażowany w coś pod przymusem, nakłoniony do poszukiwań pomocy przez innych. Każda próba narażona na nieskuteczność i opór.
   Jak pracować? – uważnie, wysłuchać, chwalić jeżeli to możliwe, powstrzymywać się od sugestii czy zadań

2. „Narzekacz” – ma określone problemy. Problem jest konkretny lub mglisty, może dotyczyć innych. Ta osoba postrzega się jako bezradną. Psycholog nie dostaje zaproszenia do pracy. Uznaje, że inne osoby musza się zmienić, ale nie on. Traktować jak „Gościa” – ze współczuciem, ale bez sugestii.

3. „Klient-nabywca” – przychodzi z dotyczącym jego samego lub innej osoby/osób problemem. Może go jasno opisać. Chce z nim (problemem) coś zrobić i dlatego szuka pomocy psychologa.

Wg Prochalska i Carl DiClemente
I. Fazy zmiany terapeutycznej. Próba 3 tys. Os. Przekrojowe badania procesu zmiany. 5 faz:

1. Prekontemplacja – 50-60% osób w tej fazie.
   „Ktoś ma problem, ale to nie ja”
   Brak świadomości problemu intencji zmiany.
   Pod presją się zgłaszają, że inni muszą się zmienić.

2. Kontemplacja - 30 – 40% pacjentów
   „Ja mam problem”
   Wie, że ma problem i zamierza zabrać się za ten problem w ciągu pół roku.
   Nie podejmuje działań, bo albo przytłacza ich problem wysiłku albo wciąż czerpią z tego profity, korzyści.

3. Przygotowanie do zmiany – 10-20% pacjentów
   „Zabieram się za zmianę”
   Zamierza podjąć w przeciągu jednego miesiąca decyzję.
   Próbuje, ale nieskutecznie, np. publicznie mówi, że potrzebuje zmiany, pójdzie do psychologa

4. Faza akcji – 10-15% pacjentów
   „Teraz albo nigdy”
   Podejmuje ryzyko bólu i nawrotów
   Osoba potrzebuje wsparcia.

5. Podtrzymywanie zmian i przeciwdziałanie nawrotom
   Konsultacja jednorazowa, lub mail, sms, krótkie pytanko.
   Wtedy gdy zmiany utrzymują się więcej niż pół roku.

W8/21.04/Majka

1. Nie należy zakładać , że wszyscy chcą być w fazie akcji.

2. Sprawdzamy na jakim etapie jest klient w sposobie wypowiadania się, mimice, postawie ciała.

3. Można pracować w każdy sposób, byle ostrożnie.
   Naszym celem jest doprowadzanie klienta do kolejnego etapu – ‘ciut dalej’

4. Gdy w pierwszym miesiącu (1msc) pomocy psychologicznej zmiana ukierunkowana była tylko na przejście do kolejnego etapu, to zmiana do etapu akcji wydłuża się dwukrotnie.

5. Praca z klientem krokiem „Tanga” .
   Przewidywać nawroty. Pomoc psychologiczna, terapeutyczna przebiega w formie sinusoidy.

och och

1. Adekwatne interwencje – osoby, które są w fazie prekontemplacji, dobrze reagują na obserwację i interpretację, ale nie przyjmują zbyt wielu informacji.
   Etap akcji – ukierunkowany na behaviour i wsparcia

2. Nie strzelamy kulą w płot nie rozpoznają, że to faza akcji. Unikamy technik behaviour w fazie prekontemplacji i w akcji – eksploracyjnych.

II. Rodzaj i głębokość zaburzenia
Jaki jest charakter zgłaszanego problemu?
Czy psychoterapia grupowa czy rodzinna?
Przy zaburzeniach złożonych lub chronicznych.
Pacjenci z podwójną diagnoza z zaburzeniami osobowości.
grupa daje wsparcie.
„Żyję bez ludzi, bo się ich boję.” do grupowej terapii.

O rokowaniach, zwłaszcza złych rozstrzyga sprawdzenie poziomu struktury dojrzałości psychicznej.
Dojrzałośc struktury psychicznej:
Otto Kerlberg
- zdrowa
-neurotyczna
-bordenline
-psychotyczna
Struktura bordenline to nie to samo co osobowość bordenline.

Psychoterapeuci poznają głębokość zaburzenia lub rozstrzygają czy da się z tym pracować.

III. Ugruntowanie problemów w strukturze społecznej

Podejście skoncentrowane na:

1. Formie i funkcji

2. Procesie i Błędnym kole

Ad 1. Na formie i funkcji

Objaw – z tym, z czym ludzie przychodzą, symptom
Problemy, itp. – one pełnią jakąś funkcję

Czemu służy objaw?
„W psychice nic nie dzieje się przypadkowo.”(racjonalizm)
Symptomy pełnią jakąś funkcję w rodzinie. Pacjent nigdy nie przychodzi do gabinetu sam. „Przyprowadza całą rodzinę”, bo jeśli jednemu coś się dzieje, to wpływa to na resztę członków rodziny. Zalepia dziurę w brzuszku reklama pajacyka

FUNKCJA: Są nośnikiem metaforycznej informacji o hierarchii dysfunkcji (podejście Haley-a)
Symptomy stanowią oznakę systemu, w którym zaburzeniu uległa i jest podtrzymywana. (koalicje pokoleniowe: matka i córka przeciwko ojcu) lub przekroczenie norm rodziny.
Znamienna jest obserwacja sposobów, w jaki członkowie rodziny odnoszą się do siebie.

Problemy przybierają na sile, gdy zaburzenia hierarchii są ukryte lub nieprzyjmowane do wiadomości.
Dziecko nie powinno słyszeć psychoedukacji, pouczania rodziców, bo to źle na niego wpływa. (rodzice jako autorytet)

„Krewni i znajomi Edypa” – książka, poczytajcie obiboki! Żarcik. Podobno bardzo ciekawa książka, Pani doktor poleca.

• Syndromy traktowane są jako metaforyczne komunikaty dot. Bardziej podstawowych problemów oraz jako dysfunkcjonalne rozwiązywanie problemów. Postrzegane są jako element taktyki w walce o władzę – życie obok siebie, bez miłości rodziców.

• Funkcje ochronne i stabilizujące
  Papp: Podkreśla pytania (dla psychologów)
  - Jaką funkcję pełni dany symptom w stabilizacji rodziny?
  - Jaki jest przewodni temat, wokół którego kręci się akcja?
  Symptom ma chronić rodzinę wobec zmiany lub zmuszenia do reorganizacji (przykład mamy śpiącej z dzieckiem, a tata spał sam na dole)

• Haley, Fish
  Symptomy – wskaźnik trudności rodziny z przejściem z jednego cyklu do drugiego.
  Narodziny dziecka mogą powodować zaburzenia innego członka rodziny, lub ktoś z systemu rodzinnego ubywa, np. śmierć, dzieci opuszczają dom.

Ad 2. Na procesie i błędnym kole

Waltzlawick:
-Problem rozwija się w miarę gdy te same rozwiązania są wciąż na nowo silniej stosowane, co wiedzie do pogłębienia problemu, który jest rozwiązywany znowu w ten sam sposób.

-Brak reakcji lub zaprzeczenia istnienia trudności może stwarzać próbę rozwiązania, np. wysiłki rodziców kontrolując nastolatka, popychają go do buntowniczych ataków.

- Nie docieka się dysfunkcji jednostki czy rodziny

- Identyfikacja nieefektywnych prób, przerwaniu ich lub odwrócenie dotychczasowego działania, które pogarszały sytuację, jakkolwiek mogło wydawać się logiczne
Szersze spektrum zachowań.

- Jeśli nie uda się za pierwszym razem, spróbuj drugi, ale za trzecim razem spróbuj czegoś innego.

Cel zmiana, wynik zmiany schematów.

IV. Zdolność uczenia się na podstawie doświadczeń

Pozytywna reakcja na próbne interwencje w czasie w trakcie konsultacji.
Proces uczenia się na podstawie doświadczeń.
„Proszę na mnie patrzeć” – tak pracuje się z osobą z depresją

V. Posiadanie oparcia lub więzi

Psycholog powinien promować wsparcie z zewnątrz, np. przyjaciel, małżonek, itp.

Żeby pomoc psychologa była skuteczna, klient musi coś lub kogoś kochać. Jeśli nie kocha, to nie ma szans na pomoc. ( Zazwyczaj psychopaci nie kochają i ich nie da się reformować, ever.)

VI. Pozytywne przeciwprzeniesienie

O tym, że pomoc jest skuteczna - to jest pożądana nieobecność silnego lub/i negatywnego przeniesienia ze strony pacjenta.

EGZAMIN 15 CZERWCA. USTNY. 9:00. C-412.

Poradnictwo 28.04.2015 Dominika

Rodzaje poradnictwa psychologicznego:

1. Ze względu na miejsce pracy np. ośrodek zamknięty/otwarty, ambulatorium, zawodowe, rodzinny.

2. Ze względu na typ osób, które zgłaszają i rodzaj problemów.

Typy ludzi ze względu na problemy. Adekwatnie dobierać określenia

• Interesat

• petent

• Klient

• Pacjent

• Podsądni

interesanci- ludzie przychodzący po porady- informacja, porady w podjęci decyzji najbardziej

liczna kategoria ludzi w poradnictwie otwartym i w poradniach duszpasterskich.

Rzadko przychodzą z problemami dotyczącymi swojego zdrowia. Są bardziej

zainteresowane innymi. Najczęściej referują sprawy z życiem społecznym, z pracą, z

bilansem swojego życia. Nie mają zaburzeń psychicznych, somatycznych. Osoby

zainteresowane swoimi cechami temperamentu, osobowości. Interesant jest ciekaw swoich

cech. Interesanci chcą dzielić się swoimi obserwacjami, osoby, które potrzebują się

wygadać, ale nie mają do kogo. Sprawiają najmniejszą trudność dla psychologów- bywają

zazwyczaj raz lub kilka raz. Nie należy ich lekceważyć, gdyż te osoby reklamują dobrych

psychologów

petenci- problemy dotyczą bardziej jego osobowości niż spraw ogólnych. Petent zgłasza się

po pomoc w konkretnej sprawie- swojej lub innych- konflikty rodzinne, światopoglądowe,

etyczne. Problemy mogą dotyczyć osób bliskich jak i obcych. Kto może być petentem?

Rodzic przychodzący w imieniu dziecka, współmałżonek, który nie wie jak rozwiązać

konflikty z żoną. Petenci czasem podejmują próby nieczystej gry- wciągnięcie psychologa w

rolę zwolennik i poplecznika swoich racji przeciwko skłóconej stronie. Szukają w

psychologu zwolennika swojej ideologii.

Klient- słowo wzięte z psychoterapii rogeriańskiej- w Polsce kojarzone z kwestiami

prawnymi i handlowymi. Słowo to miało stonować ciężką konotację słowa pacjent- nie było

chorób w sensie ścisłym- nie należało stosować słowa pacjent.

Pacjent kojarzony z grupą spotykaną w szpitalach- wskazanie na obecność zaburzeń

psychicznych lub somatycznych. Wiązanie z grupą kliniczną

podsądni, delikwenci- psycholodzy, którzy udzielają porad sędziom, mają do czynienia z

osobami dorosłymi i młodocianymi. Tworząc opinię piszemy co wyszło, natomiast nie możemy rozstrzygać np. z kim ma być dziecko z matką czy z ojcem.

1. Podział ze względu na wiek:

• poradnictwo dla dzieci

• młodzieży,

• osób dorosłych,

• dla seniorów

1. Podział również ze względu na płeć

2. Poradnictwo ze względu na grupy wyznaniowe, etniczne, rasowe

Poradnictwo wychowawcze- ukierunkowane na problemy dziecięce- problemy pojawiające

się na terenie rodziny jak i szkoły, obejmuje swoim zakresem nie tylko wychowanie, ale

także wykształcenie. W poradni obserwuje się brak przygotowania rodziców do wychowywania swoich dzieci. Rodzice popełniają liczne błędy : 1) Rodzice nie wychowują a hodują dzieci- zaspokajają potrzeby materialne, 2) rodzice eksperymentują na dzieciach różne metody wychowawcze, 3) zbyt troskliwie rodzice ochraniają i kontrolują dzieci ( w rozwoju dzieci potrzebują optymalnego poziomu frustracji , bo inaczej hodujemy narcyza lub psychopatę), 4) rodzice stosują za surowe, za łagodne kary i zakazy albo żadnych, 5) rodzice rozpoczynają wychowanie zbyt późno np. 13/15 r.ż. wtedy jest za późno rodzic nie jest już autorytetem, 6) Rodzice preferują wykształcenie nad wychowanie.

W poradnictwie wychowawczym są pytania o prawidłowy rozwój dziecka, o zdolności, jaki wybrać kierunek szkoły, studiów, czy jest możliwość wcześniejszej edukacji. Problem umieszczenia dziecka na okresowy pobyt w innej rodzinie gdy np. rodzice poszli od więzienia, zostawili dziecko, porzucili. Poradnictwo wychowawcze jest integralna częścią poradnictwa rodzinnego.

Poradnictwo rodzinne.

Potrzeba poradnictwa rodzinnego wynika z tego, że przed osobami które chcą założyć rodzinę stoi wiele problemów np. migracje, przystosowania do nowych sytuacji, świat jest uprzemysłowiony kobiety pracują. Model rodziny dawnej i dzisiejszej różni się.

Rodzina dawna- monogamiczna, patriarchalna, wielopokoleniowa, liczna z silnymi więziami uczuciowymi, z baza materialną była centralnym ośrodkiem życia kulturowego, religijnego, patriotycznego. Materialnie niezależna, gościnna, altruistyczna.

Rodzina współczesna- nietrwała, często trójkątna, partnerska, nieliczna, jednopokoleniowa, luźne więzi, rodzina skłócona, rozbita, materialnie zależna od teściów/kredytu, konsumpcyjna, żyjąca w przeciwstawnych wartościach, poglądach, każdy ma własny kąt(a kiedyś jedna izba), mająca własne organizacje poza rodziną. Młode rodziny często są bezdomnymi rodzinami lub są zadłużone kredytami. Praca zawodowa kobiet przyczynia się do rozbicia więzi rodzinnych.

Poradnictwo rodzinne ma charakter zapobiegawczy i profilaktyczny w wykrywaniu i identyfikowaniu niewłaściwych tendencji w rodzinie. Mamy tu do czynienia z rozwiązywaniem kryzysów losowych np. kalectwo, więzienie, utrata pracy itp.

Poradnictwo małżeńskie.

Wynika z tego, że dwoje ludzi decyduje się na wspólne życie, ale każde z nich wchodzi w to z osobistym bagażem z domu rodzinnego. Tworzą się między nimi nowe więzi a więź z rodzicami się rozluźniają. Pierwszy kryzys pojawia się po 2 latach od rozpoczęcia małżeństwa, potem po 25 latach-„ puste gniazdo” ( dzieci idą na swoje). W tych okresach notuje się najwięcej rozwodów. Ważnym momentem jest też przyjęcie nowych ról w małżeństwie np. małżonka staje się też matką. Do małżeństwa najlepiej przygotować się w czasie narzeczeństwa.” Zasada ma być po równo”- sprawiedliwie- jest to niewłaściwe. Miłość jest wtedy gdy ja robię kawę rano i nie oczekuję, że małżonek zrobi mi ją wieczorem. Ważna jest szczerość w takim poradnictwie. Druga strona powinna wiedzieć jaki jest małżonek/małżonka.

05.05. Klara

Cd. Poradnictwa małżeńskiego

Używamy testów do orzeczenia o dojrzałości do małżeństwa. Badamy strukturę osobowości, poziom dojrzałości emocji, postaw do życia, postaw wobec pracy, obowiązków i celów.

Badania psychologiczne pozwalają prognozować i rozwiązać sytuacje konfliktowe. Dla dobra małżonków nie należy ujawniać faktów osobistych, gdyż mogę one być wykorzystane przez jedną ze stron.

W poradnictwie przedmałżeńskim i małżeńskim warto zwrócić uwagę na :

1. Światopogląd partnerów- filozofię życia, religię, politykę, jak będą wychowywać dzieci ważne jest uzgodnienie stylu.

2. Rola w małżeństwie- jakie funkcje pełni każdy z małż.

3. Problem mieszkaniowy- własne mieszkanie/ czy z rodzicami. Najlepiej unikać mieszkania z rodzicami, ponieważ prowadzi to do częstych konfliktów i rozpadu małż.

4. Problem pracy- dotyczy pracy zarobkowej, zawodowej, dorywczej, studiów,urlopów, macierzyńskiego/ wychowawczego, wyjazdów służbowych, delegacji, prace społ, organizacje, zaangażowanie we wspólnoty religijne, wyjazdy zagraniczne.

5. Problem tzw. Kontaktów- czy chodzimy razem na dżampre czy osobno? Utrzymywanie kontaktów z krewnymi/ przyjaciółmi- na jakim poziomie? Problem wzajemnego zaufania, zazdrości, pozory udanego małżeństwa- na zew. Wszystko pięknie, a w domu awantura. Zalicza się też tu bywanie w miejscach publicznych, życiu kulturalnym, rozrywkowym, wypady do znajomych.

PORADNICTWO ZAWODOWE

Kto korzysta ?

Najczęściej przychodzą rodzice z dziećmi, kończący szkołę podstawową,

studenci, maturzyści,

Dorośli chcący zmienieć pracę

Ludzie w wieku emerytalnym

Ludzie, którzy maja aktualnie problem z przystosowaniem się do miejsca pracy

Ludzie z wypaleniem zaowodowym

W doborze zawodu powołania ważne jest zwrócenie uwagi na 2 elementy

1. Doświadczenia i praktyka, umiejętności w danym kierunku

2. Motyw wyboru danego zawodu, czy jest to dojrzała decyzja i nieegoistyczn, realna i proporcjinalna ?

Ważna jest motywacja, wybór zawodu powinien być zgodny z możliwościami danej osoby.

CELE I FUNKCJE PORADNICTWA CD.

1.Celem jest towarzyszenie, czyli psycholog towarzyszy osobie w rozwinięciu umiejętności, uruchomieniu zasobów samorozwoju.

2. Uczenie poprzez doświadczenie- dostarczenie nowych przeżyć emocjonalnych, sprzyjajacyh uczeniu się nowych form zachowania.

3. Wzmacnianie i wspieranie, poprzez wyrazanie akceptacji, pochwał, podkreślanie jego autonomii, niezależność, wspieraniepacjentów do samoakceptacji, uzyskiwanie kontroli nad własnym zachowaniem i decyzjami.

Jednym z celów jako pierwszych jest określenie, ocena stanu psychicznego. Przedmiotem oceny jest to, czy określa ramy pomocy psychologicznej odpowiadają danemu podmiotowi. Oceniamy na czym polega problem? Czy poradnia psych jest odpowiednia formą pomocy dla rozwiązania jego problemu? Czy będzie odp formą dla danego kilenta?

Klientów dzielimy na ;

-klinicznego- zaburzenia psych, osobowości, klasyfikujemy DSL V i ICD

- niekliniczny- nie ma zaburzen, po prostu cierpi

Obowiązkiem psychologa jest sklasyfikowanie klienta, rozpoznanie na czym polega jego problem, aby później całościową lub częściowo móc go rozwiązać.

Poradnia psych jest skuteczną formą pomocy

- w diagnozie, dla sądownictwa, szkoły.

-W konfliktach małżeńskich, międzypokoleniowych, rodzinnych.

-w kryzysach- w utracie, załobie, w przystosowaniu do nowych warunków zycia

- w radzeniu sobie ze stresem- treningi relaksacyjne, metody redukowania stresu

-w interwencji kryzysowej- pożary, powodzie, wojny, trauma

- psychoedukacji- szkoleniach, warsztatach kompetencji społ, w szkole, przedszkolu

- psychoprofilaktyka

- wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży- świetlice opiekuńczo wychowawcze

PORADNICTO NIE DA SOBIE RADY W:

- zaburzeniach jedzenia, w stanach lekowych, depresji, skutecznym leczeniu psychoaktywnym, zab osobowości, psychozach.

RUDDELL I CURWEN- wyróżniły 4 kryteria skutecznej formy pomocy

Obszar pomocy może być wyraźnie zarysowany od kilku do kilkunastu spotkań.

Uzupełnijcie jakby czegoś tu brakowało, bo mnie w ostatnich 10 minutach nie było.

1. Problem danej osoby daje się łatwiej określić dzięki czemu obszar pomocy jest wyraźniej zaznaczony. Możliwe jest rozpoznanie problemu w krótkim czasie

2. Jeśli osobie dana forma pomocy pomaga, zareagowała na nią pozytywnie podczas pierwszej sesji to znaczy żeby tak dalej pracować.

3. Jeśli osoba posiada motywację do pracy w ramach zaproponowanego podejścia

4. Jeśli nie istnieje istnieję poważne przeciwskazanie

12.05.2015 Jagoda

ELEMENTY STRUKTURALNE PROCESU POMAGANIA

Szczególna interakcja między osobą pomagającą a pacjentem, doradztwo indywidualne.

Pomagany <-> Pomagający

Strona pomagająca może być reprezentowana przez kilka osób np. psychologa, rehabilitanta, ale może też być realizowana przez team, zespól. Osoba której się pomaga może być jedna lub może to być kilka osób np. klasa szkolna.

Elementy:

1. Osoba pomagająca- psycholog, terapeuta, doradca

2. Osoba wspomagana

3. Relacja pomagania

Pomagający ma umiejętności i wiedzę jak rozwiązać problem ale go nie zna, natomiast wspomagany zna problem, potrafi go opisać ale nie potrafi go rozwiązać.

Cechy preferowane, atrybuty osoby pomagającej:

1. Posiada pewne cechy osobowości, wykluczające cechy:

-psychopata

-narcyzm

-osobowość zależna

-psychotyczność

-neurotyzm

-borderline

-osobowość antyspołeczna

- znaczących rysów narcystycznych lub cięższe zaburzenia osobowości

Dlaczego? W narcystycznych strukturach są deficyty empatii i sumienia więc samo obcowanie z taką osobą może być niebezpieczne, wyklucza to znaczna paranoidalność.

Psychopatów nie da się wyleczyć, można go nauczyć, wyszkolić. On się dowie, że coś zrobił źle, jednak sam tego nie poczuje. Pacjenci z zaburzeniem borderline pod wpływem terapii wychodzili na prostę, narcyzi też.

TERAPEUTA POWINIEN MIEĆ:

1. Empatia emocjonalna : nastawiona na zrozumienie, wspólne odkrywanie problemu zgłoszonego przez osobę, osoba ta powinna współodczuwać, reagować . Postawa szacunku- pozytywny szacunek do ludzi i zainteresowanie dla osoby, której pomaga, bezinteresowne działanie na rzecz innych osób

2. Wiedza na temat:

- samego siebie (psychoterapia)

- na temat wspomaganego, prawidłowości w ogólnej osobowości, o zdrowiu psychicznym, o etiologii chorób i zaburzeń, mechanizmach ich powstawania i stresie.

- wiedza o procesie pomagania, o sposobach radzenia sobie ze stresem, krytycznych wydarzeniach życiowych, wiedza o różnych formach rozwiązywania sytuacji trudnych.

3. Osoba pomagająca posiada umiejętności

- umiejętności nawiązywania kontaktu (relacji leczącej)

- umiejętności słuchania, spostrzegania i rozumienia potrzeb i emocji innych ludzi, trafność spostrzegania społecznego

- umiejętność dobrego zebrania wywiadu, obserwacji, przeciwprzeniesienia, odczytywanie komunikatów niewerbalnych

- umiejętność powodowania zmian, wzbudzania nadziei, rozwiązywania trudności, umiejętność prognozowania czynności mających na celu korzyść innych ludzi

- umiejętność bycia neutralnym, pomagający powinien być zdolny do własnej odrębności w kontakcie do osoby, której pomaga, niezależnie od posiadanych uczuć empatycznych.

Przeciwprzeniesienie całościową reakcję na pacjenta

Pomagający odznacza się zdolnością do rzeczywistego przyzwolenia na odrębność osoby, której pomaga.

6. Umiejętność adekwatnej komunikacji i dobrego upowszechniania wiedzy psychologicznej. Taktowny i jasny przekaz informacji za pośrednictwem form komunikacji werbalnej i niewerbalnej (wysokie kompetencje komunikowania się), zdolność do plastycznej zmiany zachowania w zależności od sytuacji i potrzeb osoby wspomagającej. Unikanie języka specjalistycznego gdy to onieśmiela osobę.

WIEDZA+UMIEJĘTNOŚCI=KOMPETENCJE

7. Osoba posiada motywację, gotowość do działań prospołecznych. Gotowość jako rodzaj postawy, otwartość i chęć podejmowania działań na rzecz innych ludzi i dobra wspólnego.

C. Rogers – Warunki jakie musi spełniać osoba niosąca pomoc aby nawiązała się prawidłowa relacja:

1. Akceptacja- bezwarunkowe pozytywne nastawienie, nieinwazyjność, życzliwość i powstrzymywanie się od oceniania. Szacunek dla indywidualności oraz troskę niezależną od sytuacji, dostrzeganie mocnych stron i wiarę, pozytywne możliwości. Bezwarunkowa akceptacja jest niemożliwa. Warunek minimum to jest powstrzymywanie się od oceniania, doradzania, mówienia musisz, powinieneś itp. Akceptacja tworzy warunki do uzyskania większego poczucia wolności.

2. Empatia- Wrażliwe i precyzyjne rozumienie tego co odebrała osoba wspomagana. Psycholog prawidłowo odbiera uczucia i stojące za nimi osobiste przeżycia klienta, rozumie ich znaczenie i potrafi mu to zakomunikować. Budowanie dobrej reakcji pomagania ma mieć poczucie, że to o czym mówi i jakie to w nim uczucie budzi psycholog rozumie i czuje. Postawa empatii ułatwia wydobycie treści poniżej progu świadomości. Można ćwiczyć empatię poprzez trening umiejętności interpretacji werbalnych.

3. Autentyczność- Otwartość i szczerość w kontakcie, zgodność przekazu werbalnego i niewerbalnego. Otwartość emocjonalną i zdolność komunikacji werbalnych i niewerbalnych wychodzących od psychologa. To coś więcej niż „bycie sobą”, „autentyczność” to zgodność wewnętrzna gdy doświadczenie danej chwili jest w pełni obecne w świadomości psychologa a świadomość ta odnajduje się w pełni w wychodzącym od niego komunikowaniu. Bycie sobą to to słuchanie się własnych pragnień, znaczenia uczuć, działania. Autentyczny terapeuta nie ukrywa, nie tłumi uczuć, jest na nie otwarty w razie potrzeby komunikuje swemu rozmówcy.

4. Niedyrektywność- Rodzaj spotkania z pacjentem w jego modelu świata. Podążanie za pacjentem, stworzenie warunków do pełnej wypowiedzi, psycholog nie narzuca swojego rozumowania sytuacji, stara się poznać świat pacjenta, znaczenie jakie nadaje myślom i przeżyciom, żeby go dobrze zrozumieć, dzięki temu pacjent może doświadczyć swojej podmiotowości, jest współuczestnikiem tej relacji.

W11/19.05/Patrycja

ATRYBUTY OSOBY WSPOMAGANEJ
- ma trudność, problem charakteryzujący się:
* odpowiednią treścią,
* czasem trwania
* natężeniem
* subiektywną percepcją rzeczywistości
- uczucie dyskomfrotu:
* psycholog musi sprostać, rozpoznać oczekiwaniom pacjenta i je urealnić
- chęć zmiany, aktywnego działania / motywacja do zmiany
* rodzi się ze świadomości celu z jakim przyszła osoba
* rodzaj motywu:
$ rodzinne/ religijne - mogą się sumować i mocniej oddziaływać na zmianę
* siła motywu
* motywacja zewnętrzna/ wewnętrzna
$ ważna rola psychologa, ale przede wszystkim motywacja pacjenta


RELACJA WSPOMAGANY – POMAGAJĄCY:
- emocjonalna jakość interakcji pomiędzy psychologiem, a klientem
- relacja to wzajemne uczucia i postawy skutkująca pewnego rodzaju zależnością
- w wyniku oddziaływań cech osobowości obu osób oraz zastosowania umiejętności pomagającego tworzy się więź emocjonalna jest istotą relacji i jest też podstawą otwartej komunikacji
- w takich warunkach może się budować zdolność do zmiany
- więź powinna przypominać przyjaźń, lecz nie powinna nią być:
(powody dlaczego NIE)
* relacja terapeutyczna jest nakierowana na konkretny CEL
* ograniczona w CZASIE
* JEDNORODNA - jeden otrzymuje, psycholog daje
* jakość relacji jest warunkiem niezbędnym i wystarczającym do wystąpienia zmiany (40% aż zawdzięczamy relacji, 30% ef. Placebo, a 15% to um. Techniczne)
* STRUKTURA:
$ proces dynamiczny
$ nieustannie się zmienia na poziomie werbalnych i niewerbalnych zachowań
$ przebiega w określonym wymiarze czasu, o czym decyduje zawarty kontrakt na pomoc – na każdej sesji
- relacja budowana przy aktywnym udziale uczestników
- treść relacji: zaspokajanie i wyrażanie potrzeb jej uczestników
- potrzeby związane ze sposobem pomagania i problemami klientów
- klient musi dobrze rozumieć na czym polega pomoc psychologiczna
- potrzeba psychologa: właściwe zrozumienie kontraktu przez klienta

FAZY PROCESU POMAGANIA:

1. Budowanie więzi i zaufania

2. Planowanie strategii postępowania
   * zastosowania jej
   * ocena skuteczności

3. Zakończenie procesu pomagania

4. Posterapeutyczne procesy pomagania (follow-up)

PROBLEM

POMAGAJĄCY WSPOMAGANY

S – psycholog STWARZA warunki do zmiany
U – dzięki czemu klient UZYSKUJE warunki do zmiany

OŚ WIĘZI: wymiar relacyjny
OŚ PROBLEMU: wymiar techniczny relacji pomagania jakie techniki stosuje psycholog, by rozwiązać problem

RELACJA TERAPEUTYCZNA	SOJUSZ TERAPEUTYCZNY
- zaufanie	- to co przy relacji + wypełnianie zadań zleconych przez psychologa
- powierzanie osobistych przeżyć i doświadczeń	-
- mówisz coś do kogoś i otrzymujesz info. Zwrotną, że Cię rozumie
- parafrazowanie
- POROZUMIENIE
Dobra realcja terap. = sojusz terapeutyczny!
Klient i psycholog mają 1 cel - a tylko co 10 gotowy do zmiany, reszta przychodzi sobie pogadać

Charakter PORADNICTWA PSYCHOLOGICZNEGO
- terapeutyczny
Cel: minimalizowanie zjawisk niekorzystnych dla jednostki/ grupy
- poprzez zapobieganie chorobie lub likwidowanie jej objawów, a także usuwanie czynników szkodliwych z otoczenia człowieka potrzebującego pomocy
- przekształcanie dotychczasowych zachowań w niezaburzone
- oddziaływanie na otoczenie poprzez pomoc klientowi - > zmienia się jednostka i otoczenie w wyniku oddziaływań terapeutycznych

W skutek Poradnictwa osoba uzyskuje korzyści i straty:

Korzyści:
* poczucie bliskości, bycia rozumianym przez drugiego człowieka
* wzrost wiedzy o sobie
* obniżenie trudności
* wzrost zdrowia i poprawę samopoczucia

Straty:
* ujawnienie osobistych treści
* poddanie się kontroli, wpływowi innej osoby
* ryzyko straty
* przyjęcie pozycji osoby potrzebującej pomocy
* przejściowe pogorszenie samooceny

Przy wykorzystaniu wiedzy psychologicznej by zmierzać do umniejszenia problemów klienta.

Poradnictwo Psychologiczne w sytuacji utraty
- określenie celu i formy pomocy do zastosowania odpowiednich technik
- umiejętność oceny stanu klinicznego osoby, która doświadcza
- czy przeżywanie straty ma charakter normatywny czy patologiczny
zależy od dynamiki
społeczno-kulturowe normy przeżywania sytuacji utraty
wg. Icd10 czy tam dsm4 3 miesiące to optymalny czas do rozpaczy, pól roku – ujdzie, a powyżej to już z lekka patolka :P


zadania psychologa:
1. urealnianie w kierunku przewartościowania
- percepcja rzeczywistości jest zawężona i silnie skoncentrowana na doznanej utracie
- wir pesymistycznych powiązań – życie jako pasmo strat
2. Zwiększenie aktywności pomocy psychologicznej w obliczu cierpienia:
- ukierunkowanie osoby, by nie przyjmowała postawy bezsilnej ofiary, ale starała się aktywnie przeobrażać dzięki odkrywaniu sensu własnych doświadczeń
- przewartościowanie działa kojąco…przykre dośw. Budują
3. Poszukiwanie sensu doświadczeń (pomocne odniesienie się do religii)
- śmierć traktowana w kategoriach utraty do dostąpienia wyższych, ponadczasowych, niematerialnych dóbr
- Biblia źródłem poszukiwania sensu

OPIEKA PSYCHOPALIATYWNA
- część opieki paliatywnej (hospitalizacyjnej) nastawionej na usuwanie/ zmniejszanie objawów lub ich następstw choroby dla pacjenta, jego rodziny i zespołu terapeutycznego
- oddziaływanie za pomocą środków psychologicznych
- okres terminalny, w czasie którego obserwuje się wyraźne, nieodwracalne pogorszenie ogólnego stanu, nasilenie dolegliwości fizycznych, połączonych ze znacznym ograniczeniem sprawności ruchowych, 4-6tyg. Później nastepuje etap umierania
- osoby ujawniają cechy zaburzeń adaptacji lub ryzyko zagrożenia tym stanem
- obejmuje również pomoc dla osób opiekujących się os. Umierającymi: lekarzom, pielęgniarkom…
- co pomaga w radzeniu sobie ze stratą?
- akceptacja nieuchronności śmierci i cierpienia, trudne przyjęcie takiej perspektywy, heroiczna walka o życie – cierpienie rodziny i pacjenta