MIKROBIOLOGIA – WYKŁAD 2 – 12.10.2009

ETAPY ROZWOJOWE WIRUSÓW:

1. Adsorpcja – komórki musza wykazać powinowactwo

2. Faza penetracji – przedostanie się wirusa przez błonę komórkową do wnętrza gospodarza, rozpad wirusa

3. Faza Eklipsy – okres od wniknięcia do ukazania się dojrzałych cząsteczek wirusowych (rozpad kapsydu, kwas nukleinowy uwolniony i przekazanie informacji genetycznej komórce, samo replikacja, synteza białek wirusowych)

4. Faza dojrzewania – powstanie nowych cząsteczek

5. Faza uwolnienia – wydostanie się wirusów.

MODEL FAGA - Bacteriophage:

- główka (z DNA),

- kołnierz,

- szyjka,

- pochewka,

- włókna ogonka,

- płytka podstawowa.

CYKL ŻYCIOWY FAGA LIZOGENICZNEGO (łagodnego):

CYKL ŻYCIOWY TYPOWEGO FAGA LITYCZNEGO:

	Sztywna ściana komórkowa	Błona jądrowa	Przeciętna wielkość
Bakterie	TAK	NIE	1-5um
Drożdże	TAK	TAK	4-25um
Pierwotniaki	NIE	TAK	10-50um
Glony	TAK	TAK	10-50um

Typy (grupy) wirusów:
Wirusy klasyfikuje się ze względu na środowisko organizmu, na których pasożytują.

• Bakteriofagi – są to wirusy pasożytujące na bakteriach.

• Fitofagi - są to wirusy pasożytujące na organizmach roślinnych. 

• Zoofagi – są to wirusy pasożytujące na organizmach zwierzęcych i ludzkich.

Wirusy roślinne mogą być przenoszone przez:

• rozmnażanie wegetatywne (kłącze, cebule),

• rozmnażanie generatywne (nasiona),

• poprzez narzędzia nie umyte, nie wysterylizowane.

BAKTERIA

Kształt:	Układ komórek:	Przykłady:
Ziarniaki – bakterie kuliste	Łańcuch	Streptococcus
	Grona	Staphylococcus
	Pary	Neisseria
	Pakiety	Sarcin
Laseczki/pałeczki – mogą być bardzo krótkie lub długie	Pojedyncze, łańcuchy z połączonych komórek	Bacillus sp.
		Pseudomonas sp.
Silnie skręcone giętkie bakterie, kręćki		Treponema
		Borrelia
Przecinkowce		Vibrio
Długie, zakrzywione sztywne pałeczki		Rhodospisrillum
Z wyrostkami – łodyżki lub rurkowate przedłużenia komórki		Rhodomicrobium
Pleomorficzne – bakterie o różnym kształcie		Corynebacterium
	Rozgałęzione łańcuchy przypominające grzybnię	Streptomyces

KSZTAŁTY BAKTERII JEDNOKOMÓRKOWYCH:

Bakterie występują w 2 formach:

1. wegetatywnej – wszystkie,

2. przetrwalnej – niektóre (niektóre tworzą przetrwalniki, a niektóre nie tworzą)

Budowa komórki prokariotycznej (bakterii)

Otoczka śluzowa – występuje najczęściej u bakterii właściwych. Zbudowane są z wielocukrów, aminocukrów, węglowodanów i peptydów. Mogą też wchodzić w skład kwasy organiczne (uronowe, galaktouronowe). Funkcja gromadzenia materiału zapasowego.

Znaczenie otoczki:

• Ułatwia przetrwanie suszy

• Chroni komórkę przed szkodliwym wpływem środowiska

• Związki pokarmowe nagromadzone w otoczkach umożliwiają przetrwanie okresu głodu

• Styliki i zoogleje wytworzone ze śluzu umożliwiają przemieszczanie się z miejsca na miejsce.

• U drobnoustrojów chorobotwórczych obecność otoczki sprawia, że są odporne na fagocytozę co zwiększa ich zjadliwość.

Narządy ruchu – rzęski

1. Są to nitkowate cylindryczne twory zbudowane z łańcuchów białka zwanych Flagelliną o śred. 12-20nm i dł. 5-15 a nawet 50mikrometra

2. Występowanie rzęsek jest jedną z cech diagnostycznych.

Rzęska zbudowana jest z nici , haczyka i ciałka podstawowego.

Typy urzęsienia bakterii:

1. Typ monotrychalny – pojedyncza rzęska na jednym końcu ciała bakterii.

2. Typ lofotrychalny – pęki rzęsek na jednym lub obu końcach ciała bakterii.

3. Typ amfitrychalny – dwie pojedyncze rzęski na obu końcach ciała bakterii.

4. Typ perytrychalny – rzęski na całej powierzchni ciała.

Poruszanie może odbywać się za pomocą wici, ruchu ślizgowego, ruchu wirowego lub zmian wyporności.

Ściana komórkowa

1. Stanowi warstwę ochronną, nadaje komórce określony kształt, pełni rolę sita mechanicznego

2. Mureina podstawowy składnik – N-acetyloglukozoamina i kwas N-acetylomuraminowy, które są połączone krótkimi łańcuchami peptydowymi. Taki składnik spotkać można tylko w archebakteriach.

Metoda Grama - metoda barwienia bakterii. Pozwala doświadczalnie zróżnicować te organizmy na dwie duże grupy (Gram-dodatnie i Gram-ujemne) ze względu na różnice w budowie ściany komórkowej oraz, co za tym idzie, także pewne różnice w fizjologii i podatności na leki.

Gram dodatnie - G+	Gram ujemne - G-
bakterie barwiące się na niebiesko w barwieniu metodą Grama	bakterie barwiące się na czerwono w barwieniu metodą Grama.
Nie wyróżnia się zewnętrznej błony komórkowej	wyróżnia się zewnętrzną błonę komórkową
ściana grubsza 15-20nm	Ściana cieńsza 10-15nm
40 warstw mureiny	jedna warstwa mureiny
Ściana zbudowana głównie z mureiny i kwasów tejchojowych	warstwa lipoprotin i lipopolisacharydowa