21. Pojęcie, struktura sekt. Sekty, jako ruchy społeczne.

Pojawiały się od zawsze wokół systemów wierzeń wyjaśniających rzeczywistość. Odstępstwa od „pierwotnego” systemu, powodowały powstawanie nowych ruchów. Można powiedzieć, że każdy system był początkowo nowym ruchem religijnym (NRR). Niektóre NRR nazywane są od razu sektami.

Pojęcie „sekty” wywodzi się od: segri – „iść za kimś” lub też od sectare – „odciąć się od kogoś”

Początkowo określenie „sekty” nie miało nacechowania pejoratywnego, mówiło jedynie o pójściu za kimś, oddzieleniu się od istniejącego już nurtu (W tym kontekście także chrześcijaństwo było na początku sektą judaistyczną). W XX wieku (także współcześnie) pojęcie sekty nabrało znaczenia pejoratywnego.

Współcześnie pojęcie sekt zostało nagłośnione w skutek rozwoju technik przepływu informacji. Stąd obecnie NRR są bardziej widoczne niż w minionych wiekach. Pojawiają się NRR, ale też zanikają stare (z braku członków, lub z powodu wchłonięcia przez większy ruch).

Wielu autorów podkreśla różnice pomiędzy „sektą” a „NRR”:

1. Christian Czurko Sekta to związek religijny, który:

   1. Werbuje członków nie udzielając im ścisłej informacji

   2. Wyrabia u nowych członków przekonanie, ze inne poglądy są błędne i niesłuszne

   3. Grupa (lub tylko jej przywódca) czerpie korzyści materialne z powodu posiadania członków, albo przez przejęcie ich majątków, lub w wyniku ich pracy, za która są niewłaściwie wynagradzani (lub wcale)

   4. Zostają skrzywdzeni ludzie, rodziny, przyjaciele członków sekt (jak i sami członkowie sekt).

2) ks. Władysław Nowak wg niego sektę charakteryzuje:

1. misjonarska gorliwość w rozpowszechnianiu koncepcji grupy, wierząc, ze tylko oni są posiadaczami prawdy o bogu, a ich zadaniem jest niesienie prawdy całemu światu, który bez tego jest skazany na potępienie.

2. charyzmatyczny przywódca o wyjątkowej mocy, ktoś „więcej niż zwykły człowiek”

3. wyłączność prawdy, członkowie grupy, jako jedyni posiadają naukę potrzebną do zbawienia, które można osiągnąć tylko przyłączając się do nich akceptując ich wierzenia przyjmując ich praktyki, lub wykorzystując zalecane przez nich technik.

4. nadrzędność grupy (elitarność), czyli wiara w posiadanie jedynej prawdy, co prowadzi do przekonania, ze owa sekta jest grupą elitarną, członkowie posiadając wiedze poznana w sekcie są przekonani o swojej wyższości nad tymi, którzy do nich nie należą.

5. ścisła dyscyplina, wszystkie dziedziny życia są ściśle podporządkowane działalności w sekcie, dyscyplina taka przybiera formę ścisłej kontroli.

6. - dławienie indywidualności, w sektach nie ma miejsca dla wolnomyślicieli, wszelkie objawy swobodnej interpretacji i niezależności są zawczasu dławione, nowicjusze są kształceni tak, by wyrzec się odpowiedzialności osobistej i oddać się pod kierownictwo swoich przełożonych

7. - odchylenia doktrynalne w stosunku do większych religii różnice w postrzeganiu boga, zbawienia, pisma świętego

Inne cechy sekt: 1) sytuacja jednostki w sekcie. Jednostka musi być ślepo posłuszna; sekta to grupa przestępcza-> w swych działaniach skłonna do łamania prawa, zakładają maskę duchowości; 2) są grupami manipulacyjnymi, ponieważ stosują wszelkie metody prania mózgu i indoktrynacji prowadzące do zniewolenia jednostki.

Inni badacze podkreślają problem miejsca jednostki w sekcie (podporządkowana większości, ślepo posłuszna) stąd sekty mają negatywny wpływ na funkcjonowanie grup i społeczeństw.

Skrajni autorzy mówią, że sekta to grupa przestępcza. Ich zdaniem sekty to grupy, które dla łamania prawa i praw człowieka przywdziewają maskę duchowości.

Podkreśla się, że sekty są grupami manipulacyjnymi (psychomanipulacyjnymi), ponieważ korzystają z wszelkich metod „prania mózgu” i indoktrynacji prowadząc do zniewolenia jednostek.

Wg jednego z raportów: „Sekta to grupa przestępcza łamiąca prawo zasłaniająca się doktryna religijna. Towarzyszy temu mniej lub bardziej eksponowany kult, sprawowanie urzędów, które nie są w centrum działania sekty, a jedynie są płaszczykiem służącym łamaniu prawa dla własnych korzyści”.