Krioterapia jest jedną z metod leczenia zimnem. Jest to zabieg ściśle związany z niskimi temperaturami. Do leczenia kuracjuszy stosuje się lód i inne substancje, najbardziej rozpowszechniony to ciekły azot (-100 °C). Zabieg polaga na rozpyleniu roztwory na dany punkt ciała i już po panu dziesięciu sekundach odczuwalne jest jego działanie przeciwbólowe które utrzymuje się przez kilka godzin. Jest to również zabieg bakteriobójczy. Zabieg można stosować u osób zdrowych uprawiających wysiłek sportowy wyczynowo lub rekreacyjnie. To metoda odnowy biologicznej pozwalająca w szybki i efektywny sposób zregenerować organizm po wytężonym wysiłku. (Metoda stosowana w znacznej większości w leczeniu narządów ruchu. 

(2 slajd)

(3 i 4 slajd)

Rodzaje zabiegów:

- zimne okłady lub zawijania ( -20 stopni)

- aerozole oziębiające (np. chlorek etylu)

- ciekły azot ( -100stopni do -180 stopni)

- nadmuch schładzanym powietrzem (- 30stopni)

(slajd 5)

Podstawowe zalety stosowania zabiegu krioterapii:

● zwolnienie metabolizmu,
● zmniejszenie obrzęków i bólu oraz napięcia mięśni poprzez ograniczenie krążenia w danym punkcie 
● natychmiastowe znieczulenie poprzez pobudzenie receptorów zimna. 
● zmniejszenie receptorów ciepła opowiadających w organizmie za ból

(slajd 6)

Podstawowe wskazania do stosowania:

● leczenie stawów i mięśni, (skręcenia, zwichnięcia, naderwania ścięgien i wiązadeł)
● wszystkie choroby reumatoidalne i reumatyczne narządów ruchu np. reumatoidalne zapalenie stawów,
● wszystkie choroby związane z okolicami stawów: zapalenia, zapalenia okołostawowe, zapalenia łuszczycowe, zwyrodnienia, zesztywnienia
● obrzęki, stłuczenia, krwiaki pourazowe.
● osteoporoza (w niektórych przypadkach)
● leczenie oparzeń - zdejmowanie szoku termicznego,
● dyskopatie,
● entezopatie,
● tendopatie,
● mialgie,
● stwardnienie rozsiane

(slajd 7)

Przeciwwskazania do stosowania zabiegu krioterapii:

● Nowotwory, 
● występowanie odmrożeń, 
● niedoczynność tarczycy,

Nadczynność tarczycy

Nadczynność kory nadnerczy
● zaburzenia w układnie krwionośnym, 
● miażdżyca, 
● zmiany dermatologiczne na skórze

• Bardzo mała odległość między kością a skórą w miejscu aplikacji

• Wyniszczenie i wychłodzenie organizmu

• Klaustrofobia

• Brak czucia

• Choroba Reynaud i podobne

• Miejscowe zaburzenia ukrwienia

• Znaczna niedokrwistość

• Alergia na zimno

• Działanie leków zwłaszcza neuroleptyków i alkoholu

• Nadmierna labilność emocjonalna wyrażająca się min.potliwością skóry

(slajd 8)

Kriokomora składa się co najmniej 2 pomieszczeń: przedsionka o temp -60 stopni, komory właściwej oziębionej do temp od -110 do -160 stopni. O wykonaniu zabiegu decyduje lekarz oceniając szczególnie stan układu krążenia pacjenta. Osoba poddawana zabiegowi wkłada strój kąpielowy, drewniane buty, skarpetki, i czapkę oraz ochraniacze na nos, usta i uszy. Pacjent wchodzi na kilkadziesiąt sekund do przedsionka po czym na 3 min do komory właściwej. Jednocześnie w kriokomorze może przebywać kilka osób. W czasie zabiegu temp wnętrza ciała pacjenta obniża się o około 3 stopnie a kończyn o około 12 stopni. Jeśli celem zabiegu jest przygotowanie do kinezyterapii, powinno się ją zacząć jak najszybciej po wyjściu pacjenta z kriokomory.

(slajd 9, 10, 11)

Krioterapia „domowa”

Nieco lżejsza, możliwa do zastosowania w domu "krioterapia" nie jest wymysłem naszych czasów. To tylko powrót do dawnych metod mających na celu niemodne dziś hartowanie organizmu. Pozostałości to nie tylko zalecania chłodnych kąpieli lub wstąpienie do klubu morsów. Okłady z zimnej wody stosujemy przy migrenach, krwawieniach z nosa, opuchliznach z powodu bólu zęba, udarach cieplnych i słonecznych oraz przy wstrząśnieniu mózgu. W tzw. zespole niespokojnych nóg wystarczy czasem stanąć bosymi stopami na bardzo zimnej powierzchni(wystarczy 2-3 minuty), by nogi się "uspokoiły".

(slajd 12)

Tym wszystkim, którzy wciąż czują się zmęczeni, skarżą się na wyczerpanie, może pomóc krioterapia, czyli leczenie zimnem.

(slajd 13)

FILM (slajd 14)

Zabiegi krioterapii / leczenie metoda krioterapii oferują uzdrowiska:

● Busko-Zdrój

● Goczałkowice-Zdrój

● Horyniec-Zdrój

● Inowrocław

● Iwonicz-Zdrój

● Kołobrzeg

● Konstancin

● Krynica-Zdrój

● Kudowa Zdrój

● Muszyna

● Polanica-Zdrój

● Sopot

● Świnoujście

● Ustka

● Ustroń

● Wysowa-Zdrój

(slajd 15)

 Borgis - Balneologia Polska 1-2/2005, s. 24-32

Agata Stanek¹, Grzegorz Cieślar¹, Beata Matyszkiewicz², Irena Rozmus-Kuczia², Karolina Sieroń-Stołtny¹, Bogdan Koczy³, Aleksander Sieroń¹

Subiektywna ocena skuteczności terapeutycznej krioterapii ogólnoustrojowej u pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa

Subjective estimation of therapeutic efficacy of whole-body cryotherapy in patients with ankylosing spondylitis

¹z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Śląskiej Akademii Medycznej w Bytomiu
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Aleksander Sieroń
²z Oddziału Reumatologicznego Szpitala Reumatologiczno-Rehabilitacyjnego Wojewódzkiego Ośrodka Reumatologiczno-Rehabilitacyjnego w Goczałkowicach-Zdroju
Dyrektor Szpitala: dr n. med. Beata Matyszkiewicz
³z Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich
Dyrektor Szpitala: dr n. med. Bogdan Koczy

Streszczenie
Celem pracy była przeprowadzona w oparciu o badanie ankietowe analiza wpływu krioterapii ogólnoustrojowej na subiektywną ocenę stanu klinicznego u pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa w porównaniu z grupą zdrowych ochotników poddanych tej formie fizykoterapii w ramach odnowy biologicznej. Badaniem objęto łącznie 64 osoby podzielone na dwie grupy: badaną i kontrolną, które nie różniły się znamiennie pod względem wieku. Grupa badana obejmowała 32 mężczyzn z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa podzielonych losowo na dwie podgrupy nieróżniące się znamiennie pod względem wieku, czasu trwania oraz stopnia zaawansowania choroby. Pierwszą podgrupę stanowiło 16 chorych poddanych cyklowi 10 codziennych zabiegów krioterapii ogólnoustrojowej (czas trwania zabiegu: 2 minuty, temperatura: -120°C) z kinezyterapią prowadzoną bezpośrednio po zakończeniu zabiegu (czas trwania zestawu ćwiczeń: 1 godzina), natomiast 2 podgrupę stanowiło 16 chorych poddanych jedynie zabiegom kinezyterapii. Z kolei grupa kontrola obejmowała 32 zdrowych mężczyzn – ochotników poddawanych zabiegom krioterapii i kinezyterapii w ramach odnowy biologicznej, podzielonych losowo na dwie podgrupy nieróżniące się znamiennie pod względem wieku, poddawane analogicznie jak w grupie badanej odpowiednio: cyklowi 10 codziennych zabiegów krioterapii ogólnoustrojowej z towarzyszącą kinezyterapią lub jedynie zabiegom kinezyterapii. Po zakończeniu cyklu terapii badani otrzymywali do wypełnienia ankiety w celu subiektywnej oceny efektywności leczenia podczas cyklu zabiegów. Na podstawie uzyskanych wyników potwierdzono znacznie korzystniejszą w porównaniu z samą kinezyterapią subiektywną ocenę oddziaływania krioterapii ogólnoustrojowej u wszystkich osób poddanych tej formie fizykoterapii. U pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa uzyskana poprawa związana była głównie z ustąpieniem lub znacznym zmniejszeniem nasilenia i częstotliwości dolegliwości bólowych oraz zmniejszeniem napięcia i poprawą jakości snu, a u zdrowych ochotników poddanych tej formie terapii w ramach odnowy biologicznej z poprawą wydolności fizycznej, zmniejszeniem napięcia i poprawą jakości snu.