Uniwersytet Warmińsko – Mazurski

w Olsztynie

Wydział Nauk Technicznych

Temat: Frezowanie

Definicje pojęć

Frezowanie – rodzaj obróbki skrawaniem, w której ruch obrotowy wykonuje narzędzie, a posuwowy przez narzędzie i/lub obrabiany materiał. Proces frezowania przeprowadza się na frezarkach, a narzędzie używane w frezarkach to frezy. Frezowanie przeprowadza się na materiałach płaskich jak i kształtowych, takich jak gwinty i koła zębate.

Frezarka – obrabiarka (konwencjonalna lub numeryczna) służąca przeprowadzaniu procesu frezowania.

Frez – narzędzie skrawające służące do obróbki przedmiotów płaskich i kształtowych.

Przebieg ćwiczenia

W czasie ćwiczeń zapoznaliśmy się z budową i rodzajami frezów i frezarek, a także zapoznaliśmy się z przebiegiem procesu frezowania poprzez obserwację pracy frezarki.

Frezarki dzielimy na:

• pionowe

• poziome

• uniwersalne

• do drewna

• do kół zębatych

• do gwintów

Frezarka pionowa – obrabiarka, której wrzeciono znajduje się prostopadle do podłoża. Frezarka taka najczęściej posiada ruchomy stół roboczy, który może wykonywać posuw we wszystkie strony na płaszczyźnie oraz dodatkowo może unosić się lub opadać. Niektóre frezarki posiadają możliwość pochylania stołu pod różnymi kątami. To samo działanie, ale w ograniczonym zakresie można uzyskać za pomocą akcesoriów montowanych na stole frezarki.

Frezarka pozioma – obrabiarka, której wrzeciono znajduje się równolegle do podłoża. Jej wrzeciono jest umiejscowione „wzdłuż” frezarki (stojąc przed nią stoimy w osi obrotu wrzeciona). Takie frezarki służą do frezowania materiału z wykorzystaniem frezów innego typu (frezów tarczowych, kształtowych itp.).

Frezarka uniwersalna – niejako połączenie dwóch wyżej wymienionych typów frezarek. Najcześciej wykonane są podobnie do frezarki poziomej z dodatkowym akcesorium w postaci przystawki, która składa się z obudowy oraz jednej lub dwóch przekładni kątowych, które „zmieniają” oś obrotu wrzeciona z jednoczesnym umożliwieniem pracy freza pod kątem względem stołu.

Frezarka do kół zębatych – specjalistyczna obrabiarka służąca do wykonywania kół zębatych przy użyciu frezów ślimakowych. Frezowanie tą metodą pozwala na wielokrotnie szybsze wykonanie kół zębatych niż na frezarce uniwersalnej wypozażonej w podzielnicę.

Frezarka do gwintów – to frezarka wyspecjalizowana w frezowaniu gwintów. Jej budowa podobna jest do frezarki pionowej, jednak w jej przypadku posuw wzdłużny materiału jest ściśle powiązany z ilością jego obrotów (podobnie jak w przypadku tokarki).

Frezy ze względu na typ dzielimy na:

• frez walcowy

• frez czołowy

• frez walcowo-czołowy

• frez tarczowy

• frez kątowy

• frez kształtowy

• frez do gwintów

• frez modułowy do frezowania zębów kół zębatych

• frez ślimakowy do frezowania zębów kół zębatych metodą obwiedniową

• frez trzpieniowy

• frez palcowy – frez trzpieniowy walcowo-czołowy

• frez krążkowy

Zastosowanie konkretnego typu frezu dyskryminuje rodzaj obróbki, jaką chcemy wykonać. Przy frezowaniu powierzchni płaskich wykorzystuje się frezy czołowe, walcowe i walcowo-czołowe, do wykonywania otworów i rowków – frezy palcowe. Do wykonania wpustów wykorzystuje się frezy czołowe i trzpieniowe, do wykonania konkretnego kształtu na powierzchni przedmiotu – frezy kształtowe. Do cięcia natomiast stosuje się frezy lub tarczowe.

Frezy jako elementy o wymaganej dużej trwałości i odporności (biorąc pod uwagę przeznaczenie i typ danego narzędzia) wykonuje się:

• ze stali szybkotnącej (HSS)

• ze stali kobaltowej (HSS-E/HSS-Co)

• z węglika spiekanego

• ze stali proszkowej

• z płytką diamentową