Uniwersytet Warmińsko – Mazurski

w Olsztynie

Wydział Nauk Technicznych

Temat: Toczenie

Definicje pojęć

Toczenie – jeden z rodzajów obróbki wiórowej (skrawaniem) stosowany do obróbki powierzchni (zewnętrznych i większości wewnętrznych) przedmiotów w kształcie brył obrotowych. Za pomocą dodatkowego osprzętu istnieje możliwość toczenia innego kształtu. Charakterystyczną dla toczenia właściwością jest to, że w jego trakcie narzędzie (nóż tokarski) jest nieruchomy, a w ruch obrotowy wprawiany jest obrabiany materiał. Nóż tokarski w klasycznej tokarce może być przemieszczany na suporcie wzdłuż i wgłąb obrabianego przedmiotu. Przyjmuje się, że główna krawędź skrawająca noża powinna znajdować się na wysokości osi symetrii obrabianego materiału. Za pomocą tokarki można również wykonać wiercenie – w tym celu w koniku tokarki umieszcza się wiertło, a następnie przesuwa konik za pomocą dźwigni aby wiertło zagłębiło się w obrabiany metal. W tym przypadku - tak jak w toczeniu – wiertło jest nieruchome, a ruch obrotowy wykonuje obrabiany materiał.

Tokarka – obrabiarka służąca do toczenia elementów. Tokarki w ogólności dzieli się na tokarki sterowane numerycznie i tokarki konwencjonalne (ze sterowaniem mechanicznym – manualnym). Tokarki dzieli się także ze względu na ich przeznaczenie i konstrukcję. Wyróżniamy tokarki uniwersalne, tokarki zegarmistrzowskie (od konwencojnalnej różni się generalnie przecyzją wykonania oraz oczywiście rozmiarami), tokarki karuzelowe (do przeprowadzania toczenia na obiektach o znacznych rozmiarach) oraz tokarki do drewna, które mają bardzo uproszczoną budowę względem tokarek uniwersalnych. Ze względu na posiadanie lub nie magazynu narzędziowego tokarki dzielimy na rewolwerowe (tokarka może automatycznie pobierać z magazynu zaprogramowane narzędzia). Najczęściej wykorzystywanym narzędziem w toczeniu jest nóż tokarski.

Przebieg ćwiczenia

Na ćwiczeniach zapoznaliśmy się z przeznaczeniem, klasyfikacją i budową noży tokarskich. Poznaliśmy także zastosowanie ich poszczególnych typów. Obejrzeliśmy także proces toczenia powierzchni zewnętrznej, wewnętrznej, wiercenie oraz cięcie specjalnym nożem (tzw. przecinakiem). Budowa noża tokarskiego:

Ogólna klasyfikacja noży tokarskich przedstawia się następująco:

• noże punktowe (ogólnego przeznaczenia)

  • noże imakowe

    • noże jednolite

    • noże łączone w sposób trwały

    • noże składane

  • noże do głowic rewolwerowych

    • noże promieniowe

    • noże styczne

• noże kształtowe

  • noże o ruchu promieniowym

    • noże jednolite

    • noże łączone w sposób trwały

    • noże składane

      • noże płytkowe

      • noże słupkowe

      • noże krążkowe

  • noże o ruchu stycznym

• noże obwiedniowe

Wnioski

Toczenie to uniwersalny i szybki sposób na wykonanie przedmiotów metalowych, drewnianych, z tworzyw sztucznych w kształcie brył obrotowych. Zasadniczą zaletą tej obróbki skrawaniem jest jej uniwersalność – ograniczenie wymiarów i rodzaju materiału jest podyktowane tylko i wyłącznie wymiarami samej tokarki oraz użytymi narzędziami. Dodatkowo, tokarki sterowane numerycznie mogą pracować w trybie półautomatycznym, gdzie operator maszyny zajmuje się tylko kontrolą pracy tokarki oraz montowaniem w uchwytach obrabiarki materiału, a następnie późniejszym jego odbieraniu. Tokarki automatyczne wymagają jedynie kontroli człowieka.