Biostymulacja i chirurgia laserowa
Lasery w stomatologii są coraz chętniej wykorzystywane praktycznie w każdej jej dziedzinie. Bywają stosowane w połączeniu z innymi metodami czy farmakoterapią lub jako jedyne narzędzia terapeutyczne – w niektórych sytuacjach laseroterapia okazuje się na tyle skuteczna, że zastosowanie zazwyczaj zalecanych w danej procedurze leków czy innych zabiegów jest zbędne. Lasery znakomicie sprawdzają się m.in. w procedurach biostymulacyjnych i z zakresu chirurgii jamy ustnej.
Do zabiegów tych stosuje się dwa różne rodzaje urządzeń:
lasery miękkie, czyli takie, które wytwarzają wiązkę niskoenergetyczną (w zakresie fal o długości 630-1100 nm i o mocy 2-200 mW), nie uszkadzają tkanek, lecz penetrują je na głębokość nawet 6 cm (w stomatologii zazwyczaj do 1 cm), pobudzając przy okazji procesy metaboliczne, w tym produkcję energii w mitochondriach i białek w rybosomach;
lasery twarde, czyli urządzenia zastępujące lancet chirurgiczny, tnące tkanki lub powodujące ich odparowanie; wykorzystuje się je do drobnych zabiegów interwencyjnych w jamie ustnej lub poprawiających estetykę tkanek.
Biostymulacja laserowa w stomatologii
Niskoenergetyczna wiązka lasera biostymulacyjnego poprzez modyfikację właściwości błon komórkowych oraz aktywowanie enzymów i ATP – cząstek energetycznych:
pobudza krążenie krwi
stymuluje aktywność komórkową
intensyfikuje wymianę międzykomórkową.
W efekcie:
wzrasta synteza endorfin, hormonów szczęścia, które uśmierzają ból nie gorzej od morfiny;
rośnie produkcja dysmutazy nadtlenkowej – enzymu zwalczającego procesy zapalne i naprawiającego uszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki;
poprawia się miejscowa odporność: stymulowane są makrofagi, limfocyty i komórki tuczne, które uczestniczą w procesach gojenia się ran;
przyspieszają procesy: wytwarzania białek skóry i rewaskularyzacji (tworzenia nowych naczyń krwionośnych);
wzrasta lokalna produkcja serotoniny powodującej obkurczanie naczyń krwionośnych;
stymulowane jest wytwarzanie heparyny i histaminy poprawiających mikrokrążenie i wzrasta przepuszczalność naczyń krwionośnych, co zapobiega obrzękom.
Lasery biostymulacyjne w stomatologii stosuje się:
do uśmierzania i zmniejszania bólu podczas zabiegów – stosuje się je także przez zabiegami estetycznymi, np. przed wybielaniem zębów, aby zminimalizować dyskomfort i nadwrażliwość tkanek;
do likwidacji stanów zapalnych, obrzęków;
do zmniejszania skutków alergii na metale;
do leczenia aft, opryszczki, zmian liszajowatych i liszajca;
w celu wyeliminowania drobnoustrojów patogennych;
do likwidowania bólu stawów skroniowo-żuchwowych;
do przyspieszania gojenia się ran i procesów regeneracyjnych po zabiegach interwencyjnych oraz w leczeniu zmian spowodowanych noszeniem protez (np. odleżyny i stomatopatie);
do leczenia osób cierpiących na uczulenia lub inne schorzenia układowe, które z tego powodu nie mogą stosować antybiotyków lub innych leków;
przy trudnościach z wyżynaniem się zębów mądrości;
do likwidacji objawów szczękościsku;
po ekstrakcji zębów w celu zabezpieczenia zębodołu i profilaktycznie przed pojawieniem się obrzęku oraz bólu poekstrakcyjnego.
Chirurgia laserowa w stomatologii
Wysokoenergetyczna wiązka laserowa wykorzystywana jest do cięcia lub odparowania tkanek. Zabiegi te są:
bezbolesne;
bezkrwawe – ponieważ laser jednocześnie tnie i powoduje koagulację białek znajdujących się w naczyniach krwionośnych, co powoduje natychmiastowe zamknięcie naczynia i zatamowanie krwawienia;
krótkie.
Nie ma potrzeby zakładania szwów.
Lasery znajdujące zastosowanie jako lancety chirurgiczne jednocześnie:
tną
koagulują
dezynfekują
powodują fotoablację, czyli usunięcie tkanki poprzez odparowanie.
W chirurgii stomatologicznej wykorzystywane są:
lasery o średniej mocy (laser yagowo-erbowy) do leczenia próchnicy, szczególnie w zębach wielokorzeniowych i kiedy korzenie są krzywe – zastępują końcówkę borującą turbiny, powodują odparowanie chorej tkanki;
laser CO2 – do zabiegów szczególnie często wykonywanych u dzieci: podcinanie przyczepów wargi i języka;
laser yagowo-neodymowy – do wycinania zmienionych chorobowo tkanek i ich odparowywania, usuwania niezłośliwych zmian (naddziąślaki, brodawczaki), rekonstrukcji kości, wyrostka zębodołowego, modelowania linii dziąseł i kształtu brodawek dziąsłowych.