MASZYNY INDUKCYJNE
Stojany trójfazowych maszyn indukcyjnych wykonuje się tak jak stojany maszyn synchronicznych .Końce trzech uzwojeń umieszczonych w żłobkach stojana są wyprawodzone na tabliczkę zaciskową . Uzwojenia te można łączyć w trójkąt lub gwiazdę .
Wirniki maszyn wykonane są również z pakietów blach . Na obwodzie ich znajdują się żłobki z umieszczonym uzwojeniem . W zależności od rodzaju tego uzwojenia rozróżnia się wirniki klatkowe i pierścieniowe .
Wirnik pierścieniowy jest uzwojony tak samo jak stojan . Jego uzwojenie jest połączone najczęściej w gwiazdę z końcami wyprowadzonymi do pierścieni ślizgowych , do których przylegają szczotki przyłączone do trójfazowego rezystora .
W wirniku klatkowym w żłobkach znajdują się pręty aluminiowe lub miedziane przeważnie nie izolowane , połączone na obu końcach wirnika specjalnymi pierścieniami
Zasada działania silnika indukcyjnego trójfazowego .
Silnik indukcyjny , podobnie jak transformator ma dwa uzwojenia :stojana i wirnika. Uzwojenie stojana trzy , dwu lub jednofazowe jest zasilane z odpowiedniego źródła napięcia przemiennego . W stojanie powstaje wirujący strumień magnetyczny którego prędkość zwana prędkością synchroniczną wynosi n1=60f/p f- częstotliwość prądu , p – liczba par biegunów
Analiza pracy silnika indukcyjnego jest analogiczna do pracy transformatora . Podstawowa różnica polega na tym że w silniku występuje strumień wirujący a w transformatorze pulsujący Strumień główny wirujący wytwarza w uzwojeniu stojana SEM E1=C1Φn1 oraz w uzwojeniu nieruchomego wirnika E20=C2Φn1 . SEM E20powoduje przepływ prądu I2 w uzwojeniu wirnika . W wyniku dynamicznego oddziaływania prądu I2 na strumień Φ powstaje moment obrotowy .
M= CΦI2cosφ C- stała zalezna od konstrukcji silnika φ- kąt przesunięcia fazowego między I2 i E2 . W chwili rozruchu gdy prędkość obrotowa silnika n=0 , wartości SEM E2=E20 oraz prądu I2 są największe . Powstały w tych warunkach moment obrotowy nazywa się momentem rozruchowym. M.
Wirnik obciążony momentem hamującym Mh , ma w stanie ustalonym prędkość obrotową n mniejszą od prędkości synchronicznej n1 , przy czym różnica ta ustala się samoczynnie . Względną różnicę prędkości obrotowych strumienia stojana Φ i wirnika nazywamy poślizgiem s .
Prędkość obrotowa wirnika
SEM E2 powstająca w uzwojeniu wirującego silnika wyraża się zależnością E2=C2Φ(n1-n)=C2Φn1s=E20s
a prąd w wirniku przy czym R2 i X2 są parametrami jednej fazy uzwojenia zatrzymanego wirnika . Prąd płynący w wirniku wytwarza strumień rozproszenia Φ2r i strumień Φ2 oddziałujący na strumień główny Φ. Strumień Φ2r jest strumieniem pulsującym skojarzony z własnym uzwojeniem ; Φ2 jest natomiast strumieniem wirującym skojarzonym ze wszystkimi uzwojeniami wirnika .W stosunku wirnika Φ2 ma prędkość n2=60f2/p , której kierunek jest zgodny z kierunkiem n i n1.E1=4,44 N1f1Φnk1
E2 =4,44 N2f2Φnk2 k – współczynnik uzwojenia .
υ=E1/E2=N1/N2=U1/U2
U1=E1+R1I1 + jx1I2
E1=E2
P1=m1I1U1cosφ m1-liczba faz . Moc ta służy do wytworzenia strumienia magnetycznego .
Pem=P1-∆PCu1-∆PFe - moc idealna lub moc elektromagnetyczna)
∆PCu1=m1R1I12 ∆PFe=m1RFeIFe2
Pem=Pm+Pe Pm- moc mechaniczna Pe-moc elektryczna
Pe=∆PCu2=m2R2I2
W żelazie wirnika straty są bardzo małe .
P2=Pm-∆Pm Pm – moc mechaniczna . ∆Pm – tarcie łożyskach , wentylacja .
Pm=T∙ω2 T- moment obrotowy ω2=2πn2/60
Sposoby rozruchu silników indukcyjnych
Rozruch – proces przejścia wirnika od postoju do pracy z obciążeniem . Moment rozwijany przez silnik musi być większy od obciążenia – różnica tych dwóch wielkości to moment dynamiczny
Sposoby ograniczenia prądu rozruchowego :
1 zmniejszenie napięcia zasilającego .2 zwiększenie rezystancji w obwodzie wirnika i stojana.3zwiększenie reluktancji w obwodzie wirnika i stojana .
Przy bezpośrednim uruchamianiu silnika indukcyjnego jego prąd rozruchu może osiągać , w zależności od konstrukcji Bezpośrednie włączenie do sieci silnika indukcyjnego przepływ dużego prądu rozruchowego oraz krótkotrwałe spadki napięcia w sieci zasilającej mogące zakłócać pracę innych odbiorników .Ograniczanie prąu rozruchowego uzykuje się przez włączanie pewnych elementów w obwód stojana np. rezystorów . Ponieważ użycie ich prowadzi do znacznych strat mocy , częściej jest stosowany rozruch za pomocą autotransformatora regulacyjnego lub dławików a najczęściej przy uzyccu przełącznika gwiazda-trójkąt . Przełącznik ten może być stosowany tylko wówczas , gdy normalna praca silnika odbywa się przy połączeniu jego uzwojeń w trójkąt . Silnik połączony podczas rozruchu w gwiazdę pobiera z sieci prąd w przybliżeniu trzykrotnie mniejszy niż przy połączeniu w trójkąt . Po osiągnięciu ok znamionowej prędkości obrotowej , ręcznie lub samoczynnie przełącza się uzwojenie w trójkąt. Przy połączeniu w gwiazdę silnik rozwija 3 krotnie mniejszy moment rozruchowy co wyklucza stosowanie przełączników dwiazd-trójkąt przy rozruchu ciężkim . Rozruch silników pierścieniowych dokonuje się przeważnie przy użyciu dodatkowych rezystorów włącznych w obwód wirnika . Rezystory wraz z urządzeniem przyłanczającym je noszą nazwę rozrusznika
Regulacja prędkości obrotowej
n=n1(1-s) n1=60f1/P P- liczba par biegunów
Przetwornik częstotliwości wpływa na prędkość obrotową
Można też zmienić liczbę par biegunów (zmiana skokowa)(silniki dwubiegunowe lub inaczej wielobiegunowe)Powyższy sposób stosuje się w silnikach klatkowych