Warunki higieniczno–sanitarne szkoły
Utrzymanie w szkołach bezpiecznych i higienicznych warunków nauki wychowania i opieki jest zagwarantowane ustawowo.
Rozporządzenie Ministra edukacji narodowej i sportu z 31 grudnia 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej z dnia 18 października 2010 r.
szkoła powinna się mieścić w budynku zaprojektowanym i wybudowanym zgodnie z obowiązującymi przepisami
Zaleca się projektowanie budynku szkoły najwyżej do 3 kondygnacji
Budynek poza zasięgiem szkodliwego promieniowania odziaływania pół elektromagnetycznych hałasu, i drgań, zanieczyszczenia powietrza, gruntu i wód.
budynek szkoły powinien być zaopatrzony w wodę do picia, utrzymania higieny, na potrzeby gospodarcze i co celów przeciwpożarowych
indywidualna lub centralna instalacja ciepłej wody
zapewnione odprowadzanie ścieków, miejsce do czasowego gromadzenia odpadków i nieczystości stałych.
instalacje do ogrzewania pomieszczeń
wentylacja we wszystkich pomieszczeniach
wewnętrzna instalacja elektroenergetyczna
w nowo wznoszonym budynku należy zainstalować urządzenia techniczne dla niepełnosprawnych
Budynek szkoły i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane tak aby w pomieszczeniach zawartość w powietrzu stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowa, wydzielanych przez grunt, materiały i stałe wyposażenie oraz powstających w trakcie użytkowania nie przekraczały dopuszczalnych wartości
W pomieszczeniu do nauki 2.5 m2/ucznia (sala o powierzchni 60 m2 dla 24 osób)
Szatnia
Sanitariaty
Szatnia - centralna dla wszystkich uczniów, - dostępna z holu, w podpiwniczeniu, - na jednego ucznia powinno przypadać 0.25 m2 powierzchni.
Sanitariaty – ogólnodostępne łazienki, 1 sedes i 1 pisuar na 30 chłopców, 1 sedes na 20 dziewcząt, 1 umywalka na 20 osób.
We wszystkich pomieszczeniach powinna być wentylacja grawitacyjna
W pracowni chemicznej (digestorium)
W zespole sportowym (przebieralnie, natryski) w zespole żywieniowym dodatkowo wentylacja mechaniczna
Okna powinny mieć konstrukcje umożliwiająca otwieranie w danym pomieszczeniu co najmniej 50 % ich powierzchni w celu wietrzenia
Wietrzenie sal na każdej przerwie i dowolnie w czasie lekcji.
Pomieszczenia do nauki, WC, +20
Szatnie, korytarze, klatki schodowe, sale gimnastyczne, +16
Rozbieralnie, natryskownie, +25
Temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 21 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zwieszenie zajęć wynosi – 15 lub jest niższa.
Wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów
W otoczeniu budynku szkoły dopuszczalne jest następujące natężenie hałasu:
Ze strony dróg, linii kolejowych, torowisk tramwajowych – 55dB
Ze strony innych źródeł – 45dB
Zmniejszanie hałasu w pomieszczeniach można osiągnąć przez:
Projektowanie i budowanie szerokich, załamanych korytarzy
Sytuowaniu klas tylko z jednej strony korytarza
Używaniu dźwiękochłonnych materiałów budowlanych
Instalowaniu szczelnych okien i drzwi
Natężenie oświetlenia podaje się w luksach. Luksy są miarą ilości światła padającego na 1m2
Bezpośredni – prosto w oczy wpada strumień światła o zbyt dużym natężeniu
Odbiciowy - dochodzenie do oczu obrazów nadmiernie jaskrawych przedmiotów.
Aby zminimalizować odbicia należy przestrzegać zasady, aby uczniowie nie siadali w odległości mniejszej niż 2,2 m od tablicy, a kąt pod którym uczniowie z pierwszych ławek patrzą na tablice zarówno z rzędu pod oknem jak i pod ścianą0 wyniósł maksymalnie 30 stopni. Przy prawidłowej ostrości wzroku znaki pisane na tablicy dostrzegane są z odległości nie większej niż 9,6m.
Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godzi w dniach równonocy ( w okresie 21 marca i 31 września) w godzinach 8-16
Odległość szkoły od innego budynku budowlanego nie powinna być mniejsza niż jego wysokość – do wysokości 55m.
Jeżeli oświetlenie jest jednostronne, światło powinno dostawać się do pomieszczeń z lewej strony
W salach lekcyjnych stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:4 do 1:5
Działania sprzyjające dostawaniu się światła dziennego.
Zgodnie z normą polską najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie oświetlenia wynosi
W salach lekcyjnych – 300 lx
W salach gimnastycznych, w salach zajęć ruchowych – 200 lx
W pomieszczeniach sanitarnych – 100 lx
Na schodach, korytarzach – 100 lx
Aktualnie obowiązuje norma PN-ISO 5970;1994 – meble. Normy podkreślają wzajemny związek miedzy krzesłem a stolikiem podając siedem kryteriów dobrego dopasowania. Kryteria te są następujące:
Podeszwy stóp powinny na całej powierzchni dotykać podłogi,
Miedzy udami a płytą stołu powinien być zachowany prześwit umożliwiający swobodne poruszanie kończynami dolnymi,
Uda nie powinny być od spodu uciśnięte przez krawędź siedziska,
Wysokość stołu powinna być tak dobrana aby płyta stołu, jeżeli ramiona są umieszone, znajdowała się na poziome łokci,
Oparcie krzesła powinno podpierać plecy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa nie dochodząc do łopatek,
Przednia krawędź siedziska nie powinna dotykać tylnych powierzchni goleni,
Miedzy oparciem a siedziskiem krzesła powinna zostać zachowana przestrzeń umożliwiająca swobodne ruchy dolnej części tułowia.
Wymagania jakie powinny spełniać meble z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkownika,
Odporność użytkowej powierzchni,
Funkcjonalność, cechy wzornicze,
Dobór materiałów w celu uniknięcia zagrożeń mechanicznych i chemicznych dla zdrowia.
Na 1 komputer z monitorem powinno przypadać około 6 m2 powierzchni,
Monitory powinny być ustawione bokiem do okna ze światłem padającym z lewej strony na ekran, ewentualnie mogą być ustawione tyłem do okna,
Wymagane jest oświetlenie elektryczne sufitowe, zapewniające natężenie 500 lx,
W celu zapobieżenia tworzeniu się pola elektrostatycznego zaleca się aby uczestnicy zajęć mieli odzież z tkaniny nie podatnej na elektryzacje (bawełna , len),
Podłoga nie może być pokryta elektryzującą wykładziną,
Wietrzenie pracowni na każdej lekcji,
Stanowisko powinno być wyposażone w krzesło z regulowaną wysokością,
Z oparciem wygiętym stosownie do krzywizn kręgosłupa,
Odległość oczu od ekranu od 40-70 cm,
Odległość miedzy monitorami w rzędzie nie powinna być mniejsza niż 2 metry a odległość miedzy rzędami nie mniejsza niż 3 metry.
Na działkach przeznaczonych pod budynki zakładów oświaty i wychowania co najmniej 25% powierzchni należy przeznaczyć na zieleń i rekreacje,
Zaleca się aby na jednego ucznia przepadało na działce 4 m2 placu rekreacyjnego, aby był na niej urządzony ogródek szkolny o powierzchni 200-800 m2 i znajdowały się na nim terenowe urządzenia kultury fizycznej.
Proces nauczania – fizjologia
Proces nauczania może być uznany za pracę, gdyż wymaga od dziecka dużego wysiłku umysłowego
W proces uczenia się jest zaangażowanych wiele układów
Nerwowy
Ruchu
Zmysłów
Mięśniowy
Wysiłek podejmowany przez dziecko prowadzi do fizjologicznego zmęczenia
Konieczna jest regeneracja sił i odpoczynek
Ważna jest równowaga pomiędzy pracą a odpoczynkiem
Rozkład zajęć i organizacja powinny wynikać z typowych zmian dyspozycji ucznia do pracy,
Na początku lekcji dyspozycja jest niewielka, stopniowo wzrasta do najwyższego poziomu, by w drugiej połowie w związku z narastającym zmęczeniem, stopniowo się zmniejszać.
Ziewanie
Niemożność skupienia uwagi
Popełnianie błędów
Zakłócenia toku lekcji
Głośne rozmowy
Zachowania agresywne
Sposób – ćwiczenia śródlekcyjne, przerwy
Postuluje się aby jedna lekcja w klasie pierwszej trwała nie dłużej niż 30 min., a w następnych będzie się wydłużała, tak aby w klasie 5 trwała już 45 min.