za: Francuz, P. (2013). Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin: WU KUL. s. 29-84 (oraz zob. dołączoną prezentację PowerPoint)
1. Wymień dwie zasadnicze fazy doświadczenia wzrokowego (dekompozycja i kompozycja) i opisz je
DEKOMPOZYCJA – analitycznie i względnie niezależne od siebie badanie wymienionej cechy wizualnej, po uprzednim wyodrębnieniu ich z siatkówkowego obrazu.
KOMPOZYCJA – integrowanie wyników analiz przeprowadzanych w fazie pierwszej, z uwzględnieniem danych zapisanych już uprzednio w pamięci wizualnej.
2. Wymień cztery cechy sceny wizualnej
- kształt
- barwa
- organizacja przestrzenna
- dynamika
3. Opisz budowę siatkówki w oku (dwa typy fotoreceptorów, trzy typy komórek zwojowych, komórki horyzontalne i amakrynowe)
Dwa typy receptorów czyli komórek światłoczułych to czopki i pręciki.
Czopki pracują w ciągu dnia są wyczulone na barwę. (krajobraz wiosny, widok zza okna)
Pręciki pracują w nocy, wyczulone są na jasność światła. (jak się przebudzę razi mnie światło)
Komórki zwojowe: karłowate, parasolowe, pyłkowe
Komórki amakrynowe – mają działanie hamujące
Komórki horyzontalne – modyfikują sygnały przekazywane z fotoreceptorów do komórek dwubiegunowych
4. Porównaj wielko- i drobnokomórkowy szlak wzrokowy pod względem ich budowy (typ komórek zwojowych, warstwa LGN)
W WIELKOKOMÓRKOWYM szlak wzrokowy składa się z komórek zwojowych PARASOLOWYCH.
Natomiast w DROBNOKOMÓRKOWYM składa się z komórek zwojowych KARŁOWATYCH.
5. Porównaj wielko- i drobnokomórkowy szlak wzrokowy pod względem ich funkcji (tab. na s. 59)
Wielkokomórkowy – odbierają impulsy nerwowe za pośrednictwem AKSONÓW PARASOLOWYCH i komórek zwojowych.
Drobnokomórkowy – składa się z komórek o niewielkich ciałach odbiera sygnały z małych komórek zwojowych.
6. Opisz funkcje ciała kolankowatego bocznego (LGN)
Wczesny system analizy zawartości sceny wizualnej. (soczewka – przednia część; siatkówka- tylnia cz.)
7. Czopki i pręciki – cechy dwóch systemów fotoreceptorów
Czopki są fotoreceptorami światłoczułymi pracującymi w dzień, które są wyczulone na barwę.
Pręciki są fotoreceptorami światłoczułymi pracującymi w nocy, które są wyczulone na jasność.
8. Plamka żółta a dołek centralny – Plamka żółta PUNKT PRZECIĘCIA OSI WIDZENIA Z SIATKÓWKĄ. Plamka żółta i dołek centralny zajmują bardzo niewielką część siatkówki. Dołek centralny ma jednak dużo większą ostrość widzenia (w aparacie ostrość wynosiłaby około 280 mega pikseli) i jest dużo mniejszy od plamki żółtej.
9. Wymień płaty mózgowe zaangażowane w proces widzenia
cieniowy, skroniowy, potyliczny
10. Organizacja retinotopowa ciała kolankowatego bocznego i kory wzrokowej (patrz. prezentacja
PowerPoint)
Określonym sąsiadującym ze sobą obszarom na siatkówce odpowiadają określone sąsiadujące obszary kory wzrokowej.
11. Równoległe drogi nerwowe w układzie wzrokowym mające swój początek na poziomie komórek zwojowych siatkówki: drobnokomórkowa i wielkokomórkowa:
a) droga analizy kształtu (1. neurony drobnokomórkowe należące do komórek zwojowych siatkówki, 2. warstwy drobnokomórkowe ciało kolankowatego bocznego, 3. V1, 4. V2, 5. V4, 6. dolna kora skroniowa); zaburzenia zdolności rozpoznawania przedmiotów (agnozja wzrokowa, prozopagnozja)
b) droga analizy barw (1. neurony drobnokomórkowe/pyłkokomórkowe należące do komórek zwojowych siatkówki, 2. warstwy drobnokomórkowe ciała kolankowatego bocznego, 3. V1, 4. V2, 5. V4, 6. dolna kora skroniowa);
c) droga analizy ruchu i głębi (1. neurony wielkokomórkowe/(drobnokomórkowe –zaangażowane dodatkowo tylko w przypadku percepcja głębi) należące do komórek zwojowych siatkówki, 2. warstwy wielkokomórkowe/(drobnokomórkowe -percepcja głębi) w
ciele kolankowatym bocznym, 3. V1, 4. V2, 5. V3, 6. płat skroniowy: V5 (MT), V5a (MST), 7. tylna kora ciemieniowa);
12 Opisz funkcję dwóch strumieni wzrokowych: grzbietowy (droga „gdzie/jak”)i brzuszny (droga „co”)