Przekaz - art. 921^1-5

1. Wprowadzony do KC nowelą lipcową z 1990 r. (był regulowany w KZ)

2. FIGURA PRZEKAZU

   1. zaangażowane są 3 podmioty

   2. przekaz to jednostronna czynność prawna przekazującego

   3. ta jednostronna czynność prawna zawiera podwójne upoważnienie:

      1. dla przekazanego do spełnienia świadczenia do rąk odbiorcy przekazu

      2. dla odbiorcy przekazu do przyjęcia świadczenia i zaliczenia go na rachunek przekazującego

   4. nie jest nie jest to czynność zobowiązująca (tylko upoważniająca) – z tych 2 upoważnień nie wynika zobowiązanie

   5. zobowiązanie powstaje gdy przekazany przyjmie przekaz dokona akceptu - jednostronną czynność prawną skierowaną do odbiorcy przekazu

      1. jeśli przekazany przyjmie przekaz (stanie się akceptantem) to zaciąga zobowiązanie względem odbiorcy przekazu – jest zobowiązany do spełnienia świadczenia określonego w przekazie

         1. świadczenie to może mieć dowolną treść, ale najczęściej jest to świadczenie pieniężne (przedmiot przekazu)

3. FORMA PRZEKAZU

   1. dowolna, ale w praktyce najczęściej pisemna

4. FUNKCJE PRZEKAZU

   1. świadczenie spełnione przez przekazanego do rąk odbiorcy przekazu zastępuje 2 świadczenia, które musiałyby być spełnione oddzielnie (świadczenie na linii przekazany przekazujący i przekazujący odbiorca przekazu)

   2. weksel trasowany, czek opiera się na konstrukcji przekazu

   3. konstrukcja przelewu bankowego opiera się na konstrukcji przekazu

5. SKUTKI PRZEKAZU

   1. stosunek pokrycia (przekazujący – przekazany) – skutki przekazu zależą od rodzaju stosunku wewnętrznego między przekazującym a przekazanym

      1. przekaz w dług

         1. jeżeli przekazany jest dłużnikiem przekazującego co do przekazanego świadczenia, jest on obowiązany względem niego do zadośćuczynienia przekazowi

         2. np. przy przelewie bankowym

            1. przekazujący – posiadacz rachunku bankowego

            2. przekazany – bank

            3. odbiorca przekazu – osoba, której bank ma zapłacić

               • posiadacz rachunku bankowego upoważnia bank do wypłaty 100 zł na rzecz osoby 3. posiadacz rachunku bankowego umarza swoje zobowiązanie wobec osoby 3. bank zmniejsza swój dług wobec posiadacza rachunku bankowego

      2. przekaz w kredyt

         1. spełnienie świadczenia przez przekazanego powoduje, że przekazujący staje się dłużnikiem przekazanego - przekazany spełniając świadczenie do rąk odbiorcy przekazu udziela w ten sposób przekazującemu kredytu, pożyczki, darowizny

      3. w braku jakiegokolwiek uprzedniego stosunku wewnętrznego między przekazującym a przekazanym - można uznać że doszło do zawarcia umowy zlecenia do zapłaty między przekazanym a przekazującym

         1. jeżeli przekazany wykona zlecenie ma w ramach umowy zlecenia roszczenie przeciw przekazującymi

            1. o zwrot wydatków poczynionych przez przekazanego w celu należytego wykonania zlecenia wraz z odsetkami ustawowymi

            2. o zwolnienie od zobowiązań, które przekazany zaciągnął we własnym imieniu w celu należytego wykonania zlecenia

   2. stosunek waluty (przekazujący – odbiorca przekazu) - skutki przekazu zależą od rodzaju stosunku wewnętrznego między przekazanym a odbiorcą przekazu

      1. odbiorca przekazu z reguły jest wierzycielem przekazującego

         1. jeżeli przekazujący jest dłużnikiem odbiorcy przekazu, umorzenie długu następuje dopiero przez spełnienie świadczenia, chyba że umówiono się inaczej

            1. sam przekaz nie jest jeszcze zapłatą ale strony mogą umówić się inaczej (np. że momentem umorzenia długu będzie przyjęcie przekazu przez przekazanego)

      2. odbiorca przekazu nie musi być wierzycielem przekazującego

         1. przekaz może służyć udzieleniu pożyczki, darowizny na rzecz odbiorcy przekazu

      3. zlecenie do inkasa

         1. jeśli pomiędzy przekazującym a odbiorcą przekazu nie istnieje żadne zobowiązanie i nie wiadomo jakie zobowiązanie ma powstać – przekaz oznacza zawarcie umowy zlecenia do inkasa

         2. przekazujący upoważnia przekazanego żeby spełnił świadczenie do rąk os. 3, a osobę tą upoważnia do przyjęcia tego świadczenia, a następnie by rozliczyła się z niego względem przekazującego

         3. os. 3 tylko inkasuje świadczenie i zobowiązana jest wydać następnie przedmiot świadczenia przekazującemu – instytucja stosowana gdy wierzyciel chwilowo nie może przyjąć świadczenia od dłużnika a może osoba 3.

   3. stosunek zapłaty (przekazany – odbiorca przekazu)

      1. w ramach tego stosunku dochodzi do spełnienia świadczenia przez przekazanego do rąk odbiorcy przekazu

      2. przekazany może spełnić świadczenie nie przyjmując wcześniej przekazu

      3. przekazany może przyjąć wcześniej przekaz dokonać akceptu - jednostronną czynność prawną skierowaną do odbiorcy przekazu

         1. jeśli przekazany przyjmie przekaz (stanie się akceptantem) to zaciąga zobowiązanie względem odbiorcy przekazu – jest zobowiązany do spełnienia świadczenia określonego w przekazie

            • świadczenie to może mieć dowolną treść, ale najczęściej jest to świadczenie pieniężne (przedmiot przekazu)

         2. to zobowiązanie ma charakter abstrakcyjny – oderwany od stosunków pokrycia i waluty (czyli jego kauzy)

         3. jeśli przekazany przyjmie przekaz może powoływać się tylko na

            1. zarzuty wynikające z treści przekazu

               • np. przekazany przyjął zobowiązanie do zapłaty 1000 zł z przekazu odbiorca przekazu żąda zapłaty 1200 zł przekazany może zapłacić 1000 zł bo 1200 jest niezgodne z treścią przekazu

            2. zarzuty, które przysługują mu osobiście względem odbiorcy

               • np. zarzut potrącenia

         4. przekazany nie może się powoływać na zarzuty

            1. ze stosunku waluty np. że dług upadł jeśli odbiorca przekazu był wierzycielem przekazującego

            2. ze stosunku pokrycia np. że nie ma pokrycia np. przekaz był udzielony w dług, a po przyjęciu przekazu okazuje się że dług nie istniał przekazany zobowiązany jest spełnić świadczenie do rąk odbiorcy przekazu przekazany ma roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia przeciw przekazującemu

         5. roszczenia odbiorcy przekazu przeciw przekazanemu, wynikające z przyjęcia przekazu, przedawniają się z upływem 1 roku

6. ODWOŁANIE PRZEKAZU

   1. przekazujący może przekaz odwołać, dopóki przekazany

      1. nie przyjął przekazu

      2. albo nie spełnił świadczenia