EGZAMIN C

2. Wykres o żelazo na 3 stopniu utlenienia. pH 0-3 kondensaty wulkaniczne i kwaśne wody kopalniane,,,pH 6-8,5 – rozpuszczalność FeOH3 gwałtownie wzrasta przy pH <=3 więc rzadko spotykany w wodach naturalnych. Minerały zawierające jony Fe3+ sa nietrwałe w warunkach redukcyjnych. Wynikiem rozkładu jest wzbogacenie wody w żelazo. (Mała wartość potencjału redoks). Stężenie Fe zależy od pH i Eh, nie powinno przekraczać 0,2 mg/l.

3. Od czego zależy rozpuszczalność gazów w odzie? Zależy od temperatury i ciśnienia. Rozpuszczalność zmniejsza się wraz ze wzrostem temp. Woda ciepła ma mniej gazów rozpusz. Spad ciś powoduje spad rozpuszczal.

4. Co to jest specjacja? Specjacja–formy wyst składników w wodzie.Np. Ca może wyst w wodzie jako cząsteczka zdysocjowana Ca2+ lub niezdysocjowana CaSO4 0 (wyst roznych fizycznych i chemicznych form danego pier)

EGZAMIN A

1.Rozpusczalnośc soli 18stopni CaCO3 – 0,013 MgCo3 – 0,020 Na2CO3 – 193,9 CaSO4 – 2,01 MgSO4 – 354,3 Na2SO4 – 168,3 CaCl2 – 731,9 MgCl2 – 558 NaCl – 358,6

2.Przekrój przez Bielany. Skąd pochodzą jony siarczanowe? Najbardziej rozpowszechnione zanieczyszczenia w wodzie. Dostają się do niej w skutek wymywania skał osadowych oraz ługowania gleby, źródłem siarczanów w wodach powierzchniowych mogą być ścieki miejskie i przemysłowe oraz wody kopalniane. –wsp. Filtracji-maleje z głębokością -kwaśne deszcze, związki siarki z farbyk, pestycydy, nawozy, szamba, śmietniska, stacja benzynowa

3. Roztwory zostały przepuszczone przez złoże gipsu CaSO4*2H2O Obecnośc jonów jednoimiennych zmniejsza rozpuszczalność. Wzrost sily jonowej zwiększa rozpuszczalność substancji d<a<b<c
1dCaCl2 – jony jednoimienne już zawarte w roztw. Utrudnaija dalsze rozpuszczanie subst, które maja w sobie Ca czyli np. gipsu ,,,,,,,2a – woda destylowana bo niska sila jonowa roztworu / walsciwie to żadna – autodtsoscjacja wody ,,,,, 3b –NaCl więcej tam gdzie są inne jony, ale w mniejszej ilości bo siła jonowa jest wieksza a ze nie ma tam jponow Ca to jakby jest niedosycona tymi jonami ,,,,,,4d NaCl wieksza siła jonowa bo mamy 1000mval NaCl NaCl

4. Na czym polega proces dyfuzji i w jakich przypadkach jest istotnym czynnikiem? Dyfuzja – polega na samorzutnym mieszaniu się cząsteczek i atomów różnych subst w danym ośrodku. Jest konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek subst między sobą lub z cząsteczkami otaczającego środowiska. Przenoszenie dyfuzyjne: Id=-D*c (D-współczynnik dyfuzji, C-stężenie badanej substancji w r-rze wodnym)

Wody strefy aktywnej wymiany wód: --- wyrównywanie stężeń miedzy sąsiednimi warstewkami wody w przestrzeni porowej ----- przenoszenie subst. Z por aktywnych do „ślepych”----- dyfuzyjne przenoszenie ze szczelin do por matrycy skalnej w ośrodku szczelinowo-porowym Wody głębinowe ukształtowane w obiegu litogenicznym: ----- wyrównywanie stężeń miedzy sąsiednimi warstwami skalnymi----- wygładzanie anomalii hydrogeochemicznych ----- wysładzanie wód słonych przez dyfuzyjne wynoszenie soli do strefy aktywnej wymiany wód

EGZAMIN C 2. Wykres o żelazo na 3 stopniu utlenienia 3. Od czego zależy rozpuszczalność gazów w odzie? 4. Co to jest specjacja?

EGZAMIN A 1.Rozpusczalnośc soli 18stopni 2.Przekrój przez Bielany. Skąd pochodzą jony siarczanowe? 3. Roztwory zostały przepuszczone przez złoże gipsu CaSO4*2H2O 4. Na czym polega proces dyfuzji i w jakich przypadkach jest istotnym czynnikiem?

EGZAMIN X 1. Jaka jest rola dyfuzji dla migracji substancji w wodach? 2.Jakie procesy wpływają na migracje zanieczyszczeń? 3. Główne elementy procesu infiltracji 4.Osmoza i osmoza odwrócona, kiedy mają znaczenie/są ważne 4.Dlaczego Eh powinno być mierzone w terenie? I jaki ma na to wpływ potencjał oksydacyjno-redukcyjny. 5. Eh co przeszkadza poczas pomiaru? 6. Skąd się biorą chlorki i siarczany w strefie pierwszej i jakie mają stężenia?

EGZAMIN Y 1. Pole hydrogeochemiczne struktura i klasyfikacja. 2. Co przedstawia liniowa izoterma sorpcji 3. Współczynnik frakcjonowania 4. Siła jonowa roztworu. 5. Aktywność substancji 6. Rola pH i Eh 7. Tło hydrogeochemiczne 22. Rodzaj anomalii

EGZAMIN X

1. Jaka jest rola dyfuzji dla migracji substancji w wodach? +++Wody strefy aktywnej wymiany wód:----- wyrównywanie stężeń miedzy sąsiednimi warstewkami wody w przestrzeni porowej----- przenoszenie subst. Z por aktywnych do „ślepych” ------ dyfuzyjne przenoszenie ze szczelin do por matrycy skalnej w ośrodku szczelinowo-porowym++++Wody głębinowe ukształtowane w obiegu litogenicznym:----- wyrównywanie stężeń miedzy sąsiednimi warstwami skalnymi----- wygładzanie anomalii hydrogeochemicznych ----- wysadzanie wód słonych przez dyfuzyjne wynoszenie soli do strefy aktywnej wymiany wód

2.Jakie procesy wpływają na migracje zanieczyszczeń?
Migracja =dyspersja – uwarunkowana jest kompleksem takich czynników jak: - przepływ wody - dyspersja hydrodynamiczna - dyfuzja molekularna - infiltracja - sorpcja - wymiana jonowa
Ich aktywność zależna od właściwości fizykochemicznych ośrodka w którym się rozchodzą. Zależy też od: - własności filtracyjnych i sorpcyjnych utworów w podłożu,przepuszczalności. Procesy rozprzestzrenianai się zanieczyszczeń: - konwekcja ( adwekcja) – przeposzczenie masy przez strumień filtracyjny z przeciętną szybkością wód - sorpcja i desorpcja – zanieczyszczenia rozpuszczalne mogą wnikać w pory gruntu gdzie są sorbowane przez minerały ilaste - dyfuzja molekularna – przemieszczanie zanieczyszczeń w kierunku zgodnym z gradientem stężeń. - degradacja – polega na rozkładzie i biodegradacji zanieczyszczeń przy udziale mikroorganizmów.

Zanieczyszczenia które przedostają się w głąb ziemi i napotkaniu skał przepuszczalnych tj piaski zwiry na skutek przesiąkania przedostają się do warstwy wodonośnej i migruje do ujęć wód. Wody zasilane sa także przez kwaśne deszcze które wnikają w strukturę podłoża. Zanieczyszczenia mają różną gęstość i różne właściwości. Od nich zależą rodzaje migracji: - w formie migracji rozpuszczonej - migracja wielofazowa

Migracja wielofazowa – wycieki ropopochodne pływają (unoszą się) na wodach podziemnych. W pobliżu CPN-ów może nastąpić przeciek, benzyna dostaje się do strefy aeracji gdzie napotyka zwierciadło wody w związku z większą gęstością unosi się na wodzie i niektóre subst ropopochodne mogą się również rozpuszczać i sa one przenoszone dalej. Zanieczyszczenia tj poprzez rozpuszczalniki organiczne tj trichloroetan toną w wodach podziemnych. Następuje wyciek przedostaje się on do wód, rozpuszcza się i występuje dalsza migracja. W miejscach gdzie występuje składowisko migracja na skutek przesączania -Infiltracja opadów atmosferycznych.

3. Główne elementy procesu infiltracji: - atmosfera – czynniki antropog. (emisje pyłowe i gazowe) czynniki naturalne, woda mórz i oceanów, wybuchy wulkanów, pyły eoliczne, pyły kosmiczne i pożary lasów - opady atmosferyczne – opad mokry , opad suchy - ewapotranspiracja – proces parowania terenowego obejmuje również transpiracje oraz ewaporacje. - strefa aeracji-woda przesiąka wgłąb pionowo - strefa saturacji

4.Osmoza i osmoza odwrócona, kiedy mają znaczenie/są ważne? Osmoza – osmotyczny przepływ wody zachodzi do momentu gdy ciśnienie w zbiorniku wody słonej osiągnie ciśnienie osmotyczne. Zachodzi spontanicznie od r-ru o niższym stężeniu do r-ru o wyższym stęż. Prowadzi do wyrównania stężeń obu roztworów. Odwrócona osmoza–zachodzi w r-rze o wyższym stężeniu do r-ru o niższym (woda słona->słodka) w odróżnieniu od spontanicznej, musi zostać wywołana przyłożeniem do membrany ciśnienia o większej wartości i skierowanego przeciwnie niż ciśnienie osmotyczne. Czyszczenie wód metodą osmozy stosuje się do separacji związków mało cząsteczkowych, (sole nieorganiczne, mało cząsteczkowe związki) od rozpuszczalnika. Pozwala na rozdzielenie rozpuszczalnika od subst rozpuszczonych także o niskiej masie cząsteczkowej ( sole cukry) stosuje się np. do odsalania wody morskiej i wód słonawych, zatężania wód kopalnianych, oczyszczanie ścieków z farbiarni tekstyliów, zmiękczanie wody, produkcja wody pitnej.

4.Dlaczego Eh powinno być mierzone w terenie? I jaki ma na to wpływ potencjał oksydacyjno-redukcyjny. Eh – decyduje o stężeniu i formie występowania składników w przyrodzie – warunki utleniająco redukcyjny.
Pomiar musi być wykonany w terenie w specjalnie skonstruowanych naczyniach (komorach) przepływowych gwarantujących brak kontaktu wody podziemnej z powietrzem atm i zachowanie stanu równowagi gazowej charakterystycznej dla badanej warstwy wodonośnej. Kontakt z powietrzem powoduje zafałszowanie wyników (utlenianie substancji).

5. Eh co przeszkadza poczas pomiaru? Elektroda PT ulega zatruciu FeOOH. Sorpcja O2 na elektrodzie podwyższa potencjał Część par redoks może wykazywać brak elektroujemności.fpole 6. Skąd się biorą chlorki i siarczany w strefie pierwszej i jakie mają stężenia? Chlor jest pierwiastkiem który szybko migruje w wodach powierzchniowych. Ogólnie występuje w wodach podziemnych, a jego ilość zwiększą się wraz z głębokością. Gdy mamy jego zwiększone stężenie mamy do czynienia z zanieczyszczeniami pochodzenia antropogenicznego. Ścieki przemysłowe i gospodarcze mają podwyższoną zawartość Cl. Chlor migruje w wodach. Taka migracja dotyczy płytkich wód powierzchniowych, ale niżej możemy mieć silne spękania wapienne. SO4 – do wód infiltrują kwaśne deszcze, które zawierają siarczany. Woda przez szczeliny przenika do wód podziemnych.

EGZAMIN Y

1. Pole hydrogeochemiczne struktura i klasyfikacja. Pole hydr. – określa przestrzenno-czasowy rozkład włas fizykochemicznych lub stężeń poszczególnych skład zbiorników wód podzie. O polu można mówić, jeżeli każdemu punktowi w przestrzeni możemy przyporządkować pewną wartość liczbową – pole skalarne, lub pewien wektor – pole wektorowe, funkcję – funkcja pola. Struktura pola: ---pole jednorodne – bez wyraźnie wykształconych anomalii --- pole niejednorodne – obecność lokalnych źródeł zaburzeń – anomalii Klasyfikacja: 1. Ze względu na charakter związku ze współrzędnymi przestrzeni i czasu. a) deterministyczne b) stochastyczne – losowe c) deterministyczno – stochastyczne 2. Ze wzg na wyniam przestrzeni a) Zero b) jedno ( profil studni) c) dwu (mapa, przekrój) d) trój e) czterowymiarowe ( zmianu w czasie) 3. Ze wzg na zmiany w czasie a) quazi stacjonarne b) dynamiczne 2. Co przedstawia liniowa izoterma sorpcji? Wynik procesów sorpcyjnych: - koncentracja substancji na granicy faz staje się większa niż w ich wnętrzu. Decyduje o właściwościach sorpcyjnych: minerały ilaste tlenki, wodorotlenkli metali i subst organiczne

Kd – stała podziału liniowej izotermy sorpcji C – stężęnie roztw. S – stężenie fazy stałej
Wykres pozwala ocenić pods. parametry sorpcji tzw. Stałą podziału kd i obliczyć współczynnik opóźnienia migracji – R. W stanie równowagi jest to zależność miedzy stężeniem subst. Zanieczyszczającej C w fazie ciekłej ( woda podziemna), a stężęniem S w fazie stałej ( skała). $R = 1 + \frac{\text{pd}}{n_{0}}*Kd$ pd – gęstość objętościowa szkieletu gruntowego
3. Współczynnik frakcjonowania. Wsp. Frakcjonowania – odnoszony jest do zawartości składnika głównego wody morskiej o charakterze konserwanywnym np. chlorki Cl $F_{Na/Cl} = \frac{\frac{\text{rNa}}{\text{rCl}}\text{\ deszcz}}{\frac{\text{rNa}}{\text{rCl}}\text{\ woda\ morska}}$

4. Siła jonowa roztworu. $ni = \frac{1}{2}\sum_{i = 1}^{n}{m_{i}*z_{i}^{2}}$ [mol/kgH2O] Zi – zawartość ładunki i-tego jonu mi – stężenie subst ,,,,Wraz z rozieńczeniem roztworu maleje jego siła jonowa a wzrasta wspolczynnik aktywności.

5. Aktywność substancji. Zależy od temperatury i siły jonowej roztworu. a_i = γ_i * m_i Mi – stężenie subst. γ – współczynnik aktywności i-tego jonu w roztworze

6. Rola pH i Eh. Decydują o stężeniu i formie występowania składników w przyrodzie. pH = -log[H+] – aktywność jonów wodorowych Eh inaczej pe = -log[e-]
9-12pH – alkaliczne wody kopalniane – zasadowe 6,5-8,5 – typowe wody podziemne – niskie pH i kwaśne wody kopalniane

7. Tło hydrogeochemiczne. Tło h – zakres stężeń badanych subst. Lub zakres cech hydrochemicznych dla badanego środowiska jednostki lub fragmentu jednostki hydrogeol. Jednolitej pod względem hydrogeochemicznym. Jest ograniczone dolną i górną granicą stężeń poza którymi występują wartości anomalne. - ogólne – dla grupy wskaźników - cząstkowe – do jednego wskaźnika - regionalne – dla dużego obszaru - lokalne – mniejsze jednostki np. zlewnie - pierwotne – (naturalne) - aktualne ( współczesne) – zakres stężęń dla warunków naturalnych (bez wpływu człowieka)

22. Rodzaj anomalii. Naturalne: a) syngenetyczne – lokalne bardzo utrudnione warunki wód powodują silne zabarwienie i utlenialność wód mioceńskiej formacji. – lokalne w inwersyjnym układzie wysokie stężenia siarczanów we wkładkach zawierających gips. b) epigenetyczne Antropogeniczne - -------- wzbudzone hydrodynamiczne – zakłócenie naturalnych przepływów kierunków wód. ------– zanieczyszczone ściekami, lotnymi,

Poligenetyczne – z więcej niż z jednego źródła.

EGZAMIN C 2. Wykres o żelazo na 3 stopniu utlenienia 3. Od czego zależy rozpuszczalność gazów w odzie? 4. Co to jest specjacja?

EGZAMIN A 1.Rozpusczalnośc soli 18stopni 2.Przekrój przez Bielany. Skąd pochodzą jony siarczanowe? 3. Roztwory zostały przepuszczone przez złoże gipsu CaSO4*2H2O 4. Na czym polega proces dyfuzji i w jakich przypadkach jest istotnym czynnikiem?

EGZAMIN X 1. Jaka jest rola dyfuzji dla migracji substancji w wodach? 2.Jakie procesy wpływają na migracje zanieczyszczeń? 3. Główne elementy procesu infiltracji 4.Osmoza i osmoza odwrócona, kiedy mają znaczenie/są ważne 4.Dlaczego Eh powinno być mierzone w terenie? I jaki ma na to wpływ potencjał oksydacyjno-redukcyjny. 5. Eh co przeszkadza poczas pomiaru? 6. Skąd się biorą chlorki i siarczany w strefie pierwszej i jakie mają stężenia?

EGZAMIN Y 1. Pole hydrogeochemiczne struktura i klasyfikacja. 2. Co przedstawia liniowa izoterma sorpcji 3. Współczynnik frakcjonowania 4. Siła jonowa roztworu. 5. Aktywność substancji 6. Rola pH i Eh 7. Tło hydrogeochemiczne 22. Rodzaj anomalii