biorca uniwersalny, osobnik z grupą krwi AB, a więc taki, u którego nie ma izoprzeciwciał α i β; b. u. można w razie nagłej potrzeby przetoczyć krew grupy A, B lub O.

dawca uniwersalny, osobnik z grupa krwi O i Rh ujemny, którego krew, ze względu na brak w niej antygenów z układów ABO i Rh, można w nagłych przypadkach przetoczyć biorcom o innych grupach krwi, bez ryzyka aglutynacji u nich krwinek

Transfuzja krwi, przetoczenie krwi – zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości krwi lub składników krwi. Ma na celu substytucję utraconych składników.

W przypadku transfuzji niezbędne jest stosowanie krwi zgodnej grupowo. Oprócz zgodności głównej (układ AB0) należy także wziąć pod uwagę zgodność czynnika Rh.

Konflikt serologiczny rh - powstaje wskutek niezgodności serologicznej między matką a płodem. U matki z czynnikiem Rh ? w przypadku ciąży, w której ptód ma czynnik Rh + , dochodzi do powstania przeciwciał anty-Rh. Przeciwciała, przenikając przez łożysko, dostają się do układu krążenia płodu i doprowadzają do hemolizy jego krwinek. W ten sposób powstaje żółtaczka hemolityczna noworodka. Leczenie polega na transfuzji wymiennej. Obecnie stosuje się w takich przypadkach u matki profilaktycznie globulinę D, co zabezpiecza dziecko przed uszkodzeniem.

Układ limfatyczny lub inaczej układ chłonny (łac. systema lymphaticum)– otwarty układ naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych – limfa, która bierze swój początek ze śródmiąższowego przesączu znajdującego się w tkankach. Układ naczyń chłonnych połączony jest z układem krążenia krwi. Oprócz układu naczyń chłonnych w skład układu limfatycznego wchodzą także narządy i tkanki limfatyczne. Najważniejszą funkcją układu chłonnego jest obrona przed zakażeniami oraz cyrkulacja płynów ustrojowych.

Zbudowany jest z otwartych naczyń limfatycznych oraz z tkanki limfatycznej, z której zbudowane są węzły chłonne, grudki chłonne, grasica, migdałki, śledziona

Zadania:

odpornościowa – w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi

neutralizująca – zwalczanie ciał oraz substancji obcych i szkodliwych dla organizmu

odprowadzająca – odprowadzenie limfy z powrotem do krwi

KRZEPNIĘCIE KRWI

wieloetapowy proces, w wyniku którego krew traci płynną konsystencję i wytwarza skrzep. Obejmuje szereg reakcji enzymatycznych, polegających na aktywacji (najczęściej proteolitycznej) kolejnych czynników krzepnięcia krwi aż do wytworzenia trombiny, która przekształca rozpuszczalny fibrynogen w fibrynę. Prawidłowy przebieg procesu k. k. wymaga interakcji wielu czynników, zawartych w płytkach krwi, osoczu i ściankach naczyń.

Schemat. Przebieg krzepnięcia krwi