Katechetyka materialna – obejmuje dział poświęcony treści katechezy rozumianej, jako kościelne przepowiadanie, ale różne od szkolnej czy naukowej teologii. Treść przepowiadania katechetycznego ujęta jest jako kerygma, prowadząca do żywej wiary. W szczegółowych rozważaniach chodzi o określenie wzajemnego stosunku poszczególnych elementów katechezy, takich jak Biblia, katechizm, liturgia, Kościół, życie chrześcijańskie oraz pewnych zasad wykorzystania ich w pracy katechetycznej.

Praktyka katechetyczna jest dużo starsza od teorii. Praktyka jest od czasów Jezusa a teoria od XVIII wieku. We wcześniejszych wiekach powstawały dziełka katechetyczne, ale były to dziełka na mała skalę.

Przez całe wieki uczono prawd wiary bez zastanawiania się skąd to się bierze. Powstawały dzieła (świętego Bonawentury, świętego Hieronima).

Na przełomie XIX i XX wieku nie zajmowano się treścią a jedynie formą przekazu (metodyka, dydaktyka):

• Krukowski – 1897 – mówi o katechetyce jako „nauce o prawidłach nauczania ludzi.”

• Łapot – 1947 – katechetyka – „nauka podająca zasady według których należy prowadzić młodzież do dojrzałości religijnej.”

Sobór watykański II bardzo przyczynił się do lepszego rozumienia katechetyki. Zajął się działalnością duszpasterską Kościoła, praktyką, problemami Kościoła w świecie współczesnym. Pochylił się nadczłowiekiem. Po Soborze katechetyka bardzo się rozwinęła.

Praktyczne dziedziny działalności muszą zważać na to, po co Chrystus ustanowił Kościół i z tego powinno wypływać działanie.

Według Jana Pawła II „katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci, młodzieży i dorosłych, a obejmuje przede wszystkim nauczanie doktryny chrześcijańskiej przekazywanej na ogół w sposób systematyczny i całościowy, dla wprowadzenia wierzących w pełnię życia chrześcijańskiego.”

Do połowy XX wieku nie zastanawiano się nad treścią . Należy zapoznawać z prawdami wiary, przekazywać je (przepowiadanie wiara ze słuchania), oparcie w innych naukach, respektowanie innych dziedzin – pedagogiki, psychologii.

Na sympozjum pedagogiczno – katechetycznym dla wykładowców pedagogiki i katechetyki w seminariach duchownych, odbywającym się w dniach 15-16 września 1965 w Warszawie, ks. Franciszek Blachnicki, profesor katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim zgłosił propozycję nowej struktury wykładów z katechetyki. Projekt przewidywał podział na katechetykę fundamentalną, materialną, formalną i szczegółową. Zaproponowany tam podział przyjął się najpierw na Sekcji Katechetycznej Instytutu Teologii Pastoralnej KUL, a potem w innych instytucjach katechetycznych i seminariach duchownych.