Funkcje państwa maja się ograniczać do organizowania działalności gospodarczej
Pytanie: czy kiedy na rynku występuje podmiot publiczny/ państwowy to czy uprawnienia osób fizycznych przysługują również tym podmiotom?
W gruncie rzeczy to tak
Nie ma przeszkód normatywnych, żeby państwo w gospodarce było
Państwo angażuje się zwykle tam, gdzie potrzebne jest robienie infrastruktury
Kluczowe jest to, żeby podmioty publiczne nie zawłaszczały rynku tam, gdzie nie jest to konieczne (zasada subsydiarności)
Chybione są argumenty typu: jeżeli jest podmiot publiczny to nie może być, bo jest publiczny
Wpływ państwa może być:
Bezpośredni- poprzez tworzenie własnych spółek (np. ze 100% udziałem SP- Poczta Polska)
W międzywojniu komercjalizacja oznaczała tworzenie przedsiębiorstw państwowych
PRL: SSS- samodzielność, samorządność, samofinansowanie
Samodzielność prawna- tam gdzie ustawa wyraźnie dozwalała, to przedsiębiorstwo mogło decydować samodzielnie
Usługa Powszechna PP: otwarta droga do dalszej prywatyzacji (mimo że to spółka ze 100% udziałem, to nie jest zamknięta droga do prywatyzacji)(jednak przy spółkach energetycznych ze względu na bezpieczeństwo pozostają dalej jednoosobowymi spółkami SP)
Bez energetyki i banków państwo miałoby problem
przedsiębiorstwo państwowe vs przedsiębiorstwo publiczne
PP: w podtekście jest zawsze kapitałowy albo 100% udział państwa, ale wystarczy sprzedaż choćby 1 akcji żeby przedsiębiorstwo przestało być państwowe, publiczne
w przedsiębiorstwie publicznym (termin europejski) może występować różny wpływ albo kapitałowy(2%-95%) albo personalny na spółkę (powoływanie członków do zarządu albo organu; minister albo deleguje członków do spółki albo sam jest organem)
spółki komunalne są to podmioty publiczne (udział gminy może być różny)
2 rodzaj wpływu państwa:
regulacje ustawowe (obecnie my tylko wprowadzamy regulacje unijne)- wpływ bezpośredni
Wpływ pośredni: używanie instrumentów normatywnych, które mają zachęcić do prowadzenia działalności w Polsce (podatki są np. instrumentem pośrednim)
Do tego liczy się także polityka gospodarcza (np. polityka handlowa to wyłączna kompetencja Unii, reszta już nie)]
Faktyczne oddziaływanie państwa: udział w konkurencji (stowarzyszenia, fundacje, organizacje pozarządowe, instytucje pożytku publicznego podpadają pod reguły konkurencji)
Dokonywanie kooperacji na rynku (teraz wyraźnie pojawiają się nowe rzeczy: niektóre wymagają określonego współdziałania, wymiany informacji)
Wpływ na sektory:
Sektor energetyczny: wpływ jest bardzo duży, stanowisko prezesa URE musi być ustanowione z komisją
Sektor handlowy: wpływ niewielki, głównie poprzez regulacje prawne i stymulowanie działalności pewnych podmiotów
Sektor komunalny: wpływ bardzo duży
Poczta: otwarta droga do prywatyzacji (w tej chwili monopol) Produkcja znaczków → działalność państwa. Monopol poczty o przesyłki 50gramowe. Monopol rozbity, jeśli chodzi o usługę powszechną.
Wyłączone jest tworzenie monopolu finansowego, monopol administracyjny jest jeszcze do przełknięcia
Ustawa 96/2012 o wykonywaniu uprawnień… (?)
Państwowa osoba prawna (inna niż SP posiadająca osobowość prawną, której mienie jest w 100% własnością państwa), mogą wchodzić w Partnerstwo Publiczno Prywatne, może zawierać umowy z gminą, agencjami, spółkami
Ta regulacja nakłada na spółki i państwowe osoby określone obowiązki: nadzór nad majątkiem polega na tym, że każda forma rozporządzania tym majątkiem wymaga zgody ministra skarbu państwa
Ustawa z 2010 o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego Skarbu państwa…
Najpierw dotyczyła przedsiębiorstw ważnych, teraz tylko sektor energetyczny
Złota akcja- prawo organów publicznych (ministra) do złożenia sprzeciwu w spółkach, które nie muszą być państwowymi albo publicznymi w całości. Państwo wycofuje się z innych spółek i idzie w kierunku sektora energetycznego. To oddziaływanie ogranicza się do:
Minister ds. skarbu państwa może w tych przedsiębiorstwach na podstawie wyraźnych regulacji prawnych ma uprawnienia do dysponowania majątkiem tych spółek (wyraża się w prawie sprzeciwu i powoływania pełnomocnika, który wchodzi w zakres zarządu spółki i informuje Ministra o zamierzeniach, decyzjach, planach spółki dotyczących rozporządzenia mieniem spółki wchodzącego w zakres infrastruktury krytycznej)
Nadzór nad zwinięciem się, eksploatacją złóż, przyjęcie planów strategicznych, przeniesienie siedziby spółki, rozporządzeniem majątkiem spółki, instytucja sprzeciwu
Od decyzji można się odwołać
Jak SA utrzyma decyzję, to uchwała jest nieważna od chwili decyzji sądu
Własna działalność gminy jako wpływ publicznej ręki na obszar terenowy
W świetle przepisów UE gmina przestaje być podmiotem działającym tylko terenowo
Gmina nie jest przedsiębiorcą, bo jest własna działalność gminy: tworzenie spółek komunalnych (obecnie tendencja do prywatyzacji), działalność mieszana (spółki mieszane)[ograniczenie gminy tylko do spółek wymienionych przez ustawę o gospodarce komunalnej (zoo lub akcyjna lub komandytowo- akcyjna przy PP) + art. 10 tej ustawy- spełnienie warunków bytowych i społeczno ekonomicznych żeby gmina mogła tworzyć określone spółki]
Użyteczność publiczna (jedna z nielicznych regulacji, która wyraźnie odnosi się do zaspokajania potrzeb ludności w drodze usługi powszechnie dostępnej) gospodarka komunalna może być prowadzona w formie zakładu budżetowego (przepisy odnośnie ochrony konkurencji); gmina może prowadzić spółki prawa handlowego
Tam gdzie chodzi o działalność poza użytecznością mogą być różne spółki, ale te spółki muszą spełniać wymogi z art. 10
Katalog uprawnień gminy nie jest zamknięty, gmina może w ramach swej samodzielności wskazać jakie są potrzeby
Ograniczenia: rodzaje spółek i podział w zależności od zadań [SA i zoo- zaspokajanie potrzeb, bezrobocie]
Swoboda kontraktowa nie należy do wolności gospodarczej (wynika wyraźnie z przepisów a nie z wolności gospodarczej)
Katarzyna2221@hotmail.com