TEST I Z SOCJOLOGII

1. Internalizacja to:

a) umiędzynarodowienie idei wolnościowych

b) przyswojenie norm i zachowań się według nich

c) zaspokojenie ogólnych potrzeb członków zbiorowości

2. Warunkiem skuteczności działania instytucji jest:

a) wyraźnie określony cel i zakres

b) całościowy stopień

c) depersonalizacja

3. Podaj definicje roli społecznej

zachowanie spolecznei oczekiwane bedace wynikiem doświadczeń

uspołecznienia jak i wyobrażeniami.

4. Twórcą normatywnej definicji instytucji jest:

a)Malinowsky

b) Szczepański

c) Bown

5. Wyżej w hierarchii podziałów od pojęcia zbiorowości społecznej stoi:

a) kategoria

b) zbiór społeczny

c) grupa społeczna

6. Podaj definicje grupy społecznej

• Jan Szczepański: Pewna ilość osób (przynajmniej 3*) powiązana

systemem stosunków uregulowanych instytucjonalnie, posiadająca pewne

wspólne wartości i oddzielona od innych zbiorowości wyraźną zasadą

odrębności.

7. Błędne założenia w socjologii potocznej to:

a) znamy rzeczywistość bo w niej żyjemy

b) pragmatyzm (?)

c) rozpatrujemy fakty w oderwaniu od rzeczywistości

8. Teorię funkcjonalną mówiącą, iż „formą życia społecznego jest

system” głosił:

a) Spencer

b) Kant

c) Birdhaim

9. Podaj dwa mechanizmy kontroli społecznej:

psycho-spoleczne i materialno-spoleczne

1. internalizacja norm i wartości, tzn. poznanie, przyswajanie i

uznanie za własne. Kontrola społeczna ma zatem charakter wewnętrzny –

kontrola społeczna działa na poziomie przymusu moralnego. Ten

mechanizm jest najczęściej związany z moralnością człowieka,

2 stosowanie przez rozmaite instytucje społeczne określonego

przymusu, czyli ten mechanizm ma charakter zewnętrzny w stosunku do

jednostki. Zatem jest to tzw. mechanizm materialno-społeczny.

Przejawia się tym, że człowiek chcąc uzyskać akceptację społeczną

zachowuje się tak jak grupa. Ma to na celu również zapewnienie

bezpieczeństwa. Zachowujemy się konformistycznie żeby zaspokoić te

pragnienia, które tworzą aspekt społecznie zaakceptowanego zachowania.

10. Podaj różnicę między zwyczajem, a obyczajem

• Naruszenie zwyczaju nie pociąga za soba sankicji . Za naruszenie

norm zwyczajowych nie potępia się jednostki Nieprzestrzeganie obyczaju

nie jest w zasadzie ścigane prawem, ale jest napiętnowane przez opinię

publiczną. Obyczaje są to wzory zachowań związane z wartościami

znaczącymi dla przebiegu życia grupowego – naruszenie tych wzorów

zapobiega spójności grupy.

11. Sankcje satyryczne;

a) to system kar i nagród przewidzianych przez kodeks

b) stosowane są gdy zachowanie jest moralne lub niemoralne

c) polegają na lekceważeniu człowieka

12. Wymień 4 stadia procesu przystosowania

reorientacja psychologiczna - wyuczenie nowych wzorców i

stosowanie ich w sytuacjach koniecznych;

1. tolerancja - stosowanie odmiennych wzorów przez obie strony

(tolerancja staje się konieczna);

2. akomodacja - tolerancja wzbogacona wzajemnymi ustępstwami i

przyjęciem za własne podstawowych wartości istniejących w nowej

sytuacji; pozbycie się dwoistości;

asymilacja - całkowite przystosowanie; odrzucenie

dotychczasowych wartości i wzorów oraz przyjęcie nowych.13.

13 Reorientacja psychologiczna to:

a) tolerancja plus wzajemne ustępstwa

b) przejecie wzorów ale brak identyfikacji

c)depersonalizacja urzędów

14. Według Znanieckiego zboczeniec to:

a) człowiek bojący się opinii innych

b) osoba która nie pracuje fizycznie

c) człowiek odstający od normy

15. Typ Polaka katolika stworzył:

a) Dąbrowski

b) Osowski

c) Chałasiński

16. na czym polega dezintegracja pozytywna:

Zwiazana jest z teoria zdrowia psychicznego Dąbrowskiego

(zdrowie-proces a nie-stan) Dezintegracja pozytywna to

teoria zdrowia psychicznego sformułowana przez Kazimierza

Dąbrowskiego. Według jego definicji zdrowie psychiczne to dynamiczny

proces, a nie stan. W pojęciu tym uwzględniał osiąganie

wielopoziomowego dobrostanu, tak osobistego, społecznego jak i

duchowego.

17. Funkcja struktur meco (?) jest:

a) obiektywacja życia społecznego

b)zaspokajanie własnych potrzeb

c) depersonalizacja urzędów

18. Podaj funkcje zewnętrzne państwa:

1. zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu czyli stworzenie siły

militarnej oraz działania dyplomatyczne zmierzające do tworzenia

porozumień z innymi krajami na rzecz zapewnienia pokoju.

2 Pełnienie przedstawicielstwa społeczeństwa wobec innych

społeczeństw. Organy przedstawicielskie reprezentują interesy danego

państwa w innych krajach oraz sprawują opiekę nad obywatelami swojego

kraju znajdujących się na terytorium innego państwa.

19) Podaj funkcje wewnętrzne państwa:

1. Zapewnienie ładu i porządku w obrębie społeczeństwa.

Ustanowienie porządku prawnego, aktualizowanie prawa.

Sprawowanie zwierzchniego nad działalnością różnych grup społecznych i

instytucji, wspomaganie ich w różnych dziedzinach, rozstrzyganie

sporów i konfliktów

20. Liberalną koncepcję państwa stworzyli:

a) Marks i Engels

b) Rousseau i Hobbes

c) Arystoteles i Platon

21. Podaj fazy kształtowania się państwa:

faza wodzów militarnych

Polegała na tworzeniu w danym społeczeństwie plemiennym lub w ramach

kilku sąsiednich plemion stanowiska i powoływaniu na nią osoby do

spełniania określonego zadania, najczęściej wodza militarnego w

związku z konfliktami terytorialnymi.

1. okres państwa patrymonialnego

Był to okres wytworzenia się stałych instytucji władzy

administracyjnej i politycznych w postaci książąt feudalnych, władzy

królewskiej, posługującej się dworem czyli zespołem urzędów. Cechą tej

fazy było traktowanie państwa jako własności monarchy.

2. faza państwa nowożytnego

Cechą państwa nowożytnego jest separacja administracji publicznej od

aparatu administracji panującego i dworu. Własność prywatna księcia,

króla, władcy politycznego oddziela się od własności publicznej.

Władza państwowa ulega centralizacji, staje się władzą biurokratyczną.

22. Socjologia – koncepcja naturalistyczna mówi, że;

a) człowiek to podmiot działań i zachowań

b) człowiek jest istotą społeczną

c) uważa jednostkę za przedstawiciela gatunku

23. Wymień czynniki socjogenne:

Jazn subiektywna i odzwierciedlona, role społeczne,kulturowy ideal osobowosci

24. Co to jest jaźń obiektywna:

najprawdziwsza, suma wiedzy doświadczeń, rozwoju jednostki –

spojrzenie na siebie

25. Teorie źródeł władzy stworzył:

a) Weber

26. Więź zrzeszeniowa polega na tym ze przynależność:

a) nie zależy od nas

b) zależy wyłącznie od człowieka

b) jest w pewniej mierze narzucona

27. procesy asocjatywne to:

a) procesy zbliżające ludzi

b) procesy zrównywania

c) procesy oddalające

28. „Człowiek jest jak każdy inny”„wszyscy czyli nikt” – to określenia

charakterystyczne dla:

a) społeczeństwa tradycyjnego

b) społeczeństwa totalitarnego

c) społeczeństwa mas

29. Wymień 4 podstawowe funkcje działania instytucji społecznej:

1. zapewniają ciągłość życia społecznego,

2. integrują ludzkie działania, ponieważ umacniają spójność grupy,

3. stanowią podstawowe źródło zaspokajania potrzeb,

regulują ludzkimi zachowaniami w sposób uporządkowany

30. Podaj definicje roli społecznej:

zachowanie społecznie oczekiwane, będące wynikiem zarówno doświadczeń

w procesie uspołeczniania jak i wyobrażeniami. Pojęcie to jest

związane z pojęciem pozycji w grupie.

31. Grupa wtórna to taka:

a)w której ludzie wchodzą w stosunki bezpośrednie

b) w której uczestnicy są tylko fragmentem zbiorowości

c) której członkowstwa nie posiadany , ale chcemy do niej należeć

32. Grupa nieformalna:

a) oparta jest na literze prawa ale nie posiada określonego celu

b) oparta jest o normy zwyczajowe

c) to na przykład rodzina

33. Metody badawcze bezpośrednie – standaryzowane to :

a) rozmowa – swobodny wywiad

b) w większości na podstawie ankiet

c) rozmowa w oparciu o pewien kwestionariusz

34. Podstawą naukowości socjologii jest:

a) zbieranie wszystkich informacji dla lepszego poznania rzeczywistości.

b) gromadzenie i opracowanie danych

c) metoda badań

35. O mylnych założeniach socjologii potocznej pisał:

a) Thomas

b) Webber

c) Góral

36. Aspekt pragmatywny dotyczy:

a) gotowości do oceniania

b) celu

c) badania faktów

37. Podaj definicje „teorii szczegółowej”:

38. Wymień cechy teorii naukowej:

39. Problemem teorii socjologii najmował się:

a) Sztompka

b) Znaniecki

c) Adamiecki

1.Górnicy to ...:

a. klasa społeczna

b. warstwa społ.

c. grupa społ.

2. Na czym polega klientelizm ekonomiczno-polityczny? (opisowe)

układ nieformalnych zależności w ramach których wpływowy decydent

roztacza opiekę nad osobą (lub grupą społeczną) – (klientela) w zamian

za poparcie polityczne. Zjawisko klientelizmu jest powszechnie

uznawane za formę patologii społecznej, ponieważ narusza formalne i

oficjalne reguły gry politycznej i ekonomicznej.

3.Rodzaje wpływu społ. na środki sprawcze:

atrakcyjność- identyfikacja

wiarygodność- internalizacja

władza- uleganie

4.Cechy organizacji formalnych (opisowe)

Organizacja formalna charakteryzuje się tym, że ma charakter

bezosobowy i racjonalny. Głównym celem organizacji jest optymalizacja

działań. Organizacja ma konkretny wymiar i wiąże się z bardzo

precyzyjnym określeniem działania

5. Przyczyny konfliktów w organizacjach (opisowe)

1. W miejscu pracy/w organizacji

a) Obiektywne – należą do nich realne sprzeczności, które tkwią

wewnątrz organizacji, sprzyjają występowaniu sytuacji konfliktowych

(np.: sposób organizacji pracy – system wynagrodzeń).

Subiektywne – należą do nich psychospołeczne właściwości pracowników

(np.: morale, kwalifikacje, umiejętności, współżycia w grupie).

6. Metody tradycyjne rozwiązywania konfliktów (opisowe)

1. Tradycyjne

a) Unikanie – jest najczęściej stosowane. Polega na tym, że przełożony

uznaje, iż konfliktu nie ma. Odbywa się to z kilku powodów. Przełożeni

nie mają wiedzy, nie chcą zająć stanowiska w danej sprawie.

b) Eliminowanie – jest dość powszechnie stosowana. Kierownicy chcąc

sprawę rozwiązać zwalniają uciążliwego pracownika, lub stwarzają taką

atmosferę, że ten pracownik zwalnia się sam. Czasami jest to jedynym

wyjściem z sytuacji, gdy mamy do czynienia z pracownikiem bardzo

konfliktowym.

c) Wymuszanie – występuje wtedy, gdy strony zaangażowane w konflikt

mają nierówne położenie (np.: konflikt pomiędzy przełożonym i

podwładnym).

d) Kompromis – wydaje się, że jest najlepszym ze sposobów

rozwiązywania konfliktów. Niesie on ze sobą pewne niebezpieczeństwo.

Im dłużej trwa konflikt, tym pracownicy bardziej przywiązują się do

swoich roszczeń. Kompromis zakłada, że strony osiągnęły porozumienie,

którego konsekwencją jest rezygnacja z części roszczeń. Każda ze stron

dostaje mniej, niż chciała. Jest dobrym rozwiązaniem, gdy mamy do

czynienia z konfliktem o zasoby.

Restrukturyzacja – polega na tym, że kierownik podejmuje decyzje o

zmianie organizacyjnych działań.

7.Czy konfrontacja należy do tradycyjnych metod rozwiązywania

konfliktów (prawda/fałsz)

8. Co to jest konglomerat pozycji (opisowe)

Zbior pozycji społecznych które jednoczesnie przyjmuje dana osoba

9. Czy zachowanie się niezgodnie z obyczajem wpływa na spójność grupy?

(prawda/fałsz)

10. 3 przykłady przemieszczenia celów (opisowe)

11. Cechy grupy (test -a,b,c)

1. Grupa może być opisana poprzez członków i ich cechy.

2. Zadania grupy i funkcje jej członków, środki służące do realizacji

celów grupowych i mechanizmy psycho-społeczne wytwarzane dla

realizacji tych zadań.

3. Elementy utrzymujące spójność wewnętrzną grupy (różnego rodzaju

instytucje, elementy kontroli społecznej, elementy wzajemności).

4. Środki i instytucje regulujące styczności, wzajemne oddziaływania i

stosunki z innymi członkami grup.

Symbole, ale także wartości stanowiące podstawę trwania i integracji.

12. Rodzaje grup (3 wymienić – opisowe)

• kryterium ilościowe:

– grupy małe (stosunki mają charakter osobisty, nie ma żadnych

elementów, które wskazywałyby na istnienie podgrup),

– grupy duże (nie istnieje możliwość bezpośrednich relacji między

członkami grupy, grupy mają wewnętrznie złożone struktury – można

wyodrębnić podgrupy),

• charakter więzi:

– grupy pierwotne (te, w których więź ma charakter osobisty, bezpośredni),

– grupy wtórne (te, w których więź ma charakter rzeczowy – ludzie

wchodzą ze sobą w określone interakcje ponieważ mają wspólny interes),

• sposób powołania grupy do życia:

– grupy nieformalne (takie, które powstają w sposób spontaniczny,

wynikają z naturalnych potrzeb ich członków),

grupy nieformalne (powstają, żeby zaspokajać konkretne działania,

oczekiwania członków grupy; są powoływane przez decyzje

instytucjonalne).

13. Matka to jest równocześnie status i rola społ.? (prawda/fałsz)

14. Czy autorytarny styl sprawowania władzy polega na niepodejmowaniu

wysiłków przez przywódcę (prawda/fałsz)

15. Wybierz prawdziwą definicje instytucji: (test a,b,c)

1. instytucjami są pewne grupy ludzi wybrane przez społeczeństwo do

wypełniania funkcji publicznych, np.: samorządy, rady miejskie,

parlament,

2. za instytucje uważa się środki materialno-techniczne służące

jakiejś grupie do wypełniania funkcji publicznych, czyli są to dobra

materialne i środki, które umożliwiają wykonanie jakiś zadań, np.:

budżet uniwersytetu, obiekty uniwersytetu,

3. instytucjami społecznymi są uporządkowane zespoły czynności, które

przebiegają w określony sposób i są wykonywane przez członków tej

grupy w imieniu tej grupy, np.: rodzina,

instytucje jako istotne role społeczne, szczególnie ważne dla

funkcjonowania całej zbiorowości, np.: dla uniwersytetu rola dziekana,

rektora, dla parlamentu rola marszałka.

16. Czy elementy materialne są niezbędne do istnienia grupy (prawda/fałsz

17. Jeżeli osoba się upija pod wpływem nacisków grupy to jest to:

a. konformizm

b. nonkonformizm

c. oportunizm

d. dewiacja

18. Czy robienie prywatnych zakupów szefowi jest władzą prawomocną? nie

19. Czy udzielamy legitymizacji władzy oczekując spełnienia

określonych interesów? (prawda/fałsz)

20. Czy łączność psychiczna jest koniecznym elementem więzi? (prawda/fałsz)

22. Czy kary i nagrody to :

a. sankcje

23. Czy ocenianie czy zachowanie było moralne jest sankcją etyczną?

(prawda/fałsz)

24. Sankcje to: (test – a,b,c,d)

Reakcje grupy na zachowanie jednostki w sytuacjach społecznie waznych

25. Czy atrakcyjność osoby wpływa na uleganie? (prawda/fałsz)

26. Przyczyny mobbingu?: (test a,b,c)

1. charakter społeczny:

• bezrobocie,

• stałe zagrożenie utratą pracy, kiedy to pracownicy boją się

zareagować, żeby nie utracić pracy. Przełożeni, znając sytuację na

rynku pracy zmuszają pracowników do działań mobberskich,

• typ zatrudnienia, np.: osoby zatrudnione na czas określony są

bardziej skłonne do działań mobberskich,

• czynniki zewnętrzne, np.: wadliwa struktura ekonomiczna, niejasna

sytuacja firmy,

2. cechy organizacji i kultury organizacyjnej – są pewne organizacje,

w których mobbing pojawia się częściej → organizacje non-profit

(organizacje edukacyjne, zajmujące się opieką społeczną, socjalne).

Dlaczego te organizacje:

• w tych organizacjach zatrudnia się potencjalnie relatywnie słabszych

pracowników, zwłaszcza w zakresie zarządzania

ludźmi. W tych organizacjach brakuje zatem wiedzy i umiejętności,

• w organizacjach tego rodzaju występuje zjawisko monotonii czynności

zawodowych – mobbing staje się alternatywą,

• stresogenne miejsce pracy,

• brak etyki działań w firmie,

• zbyt płaska struktura organizacyjna,

• zmiany organizacyjne – mobbing jest reakcją na możliwość utraty stanowiska,

3. cechy zarządzającego organizacją:

• jest on albo inspiratorem mobbingu, albo osobą nie reagującą na mobbing,

• osoba o bardzo wysokim poczuciu własnej wartości; osoba nadwrażliwa

na krytykę, ignorująca uwagi,

• stosujący rzadko odczuwają wyrzuty sumienia, współczują ofierze,

podejmują działania przeciw zachowaniom mobberskim,

• mobber zdaje sobie często sprawę ze swoich niekompetencji,

mobbing sprawia przyjemność.

27. Czy mobber to osoba o niskim poczuciu własnej wartości? (prawda/fałsz)

28. Która pozycja nie jest nabyta? (jest niezależna od naszej woli)

a. nastolatek

b. mąż

c. ojciec

d. student

29. Pozycja, którą nabywamy to: (test)

a. zawód

30. Przyporządkuj władców do typów panowania:

a. tradycyjne……….. wódz plemienny.... Elżbieta II,..............

b. racjonalno-legalne……….. G. Bush..................................

c. charyzmatyczne.... Ghandi...... Martin Luter King............

31. Czy biurokracja to działanie w sposób racjonalny i stabilny? (prawda/fałsz)

32. Co to jest „pamięć biurokracji” ? (opisowe)

Weber podkreślał, że podstawowym instrumentem skutecznego działania

jest kontrola informacji możliwa dzięki zastosowaniu pisma – tworzy

się pamięć biurokracji, dzięki której jest ciągłość działania.

Pamięć biurokracji – pisma, dyskietki, płyty, na których zostały

zawarte sprawozdania.

33. Czy większa ilość osób w grupie myślących podobnie wpływa na konformizm? tak

34. Czy mediator narzuca stronom rozwiązanie?(prawda/fałsz

nie

35. Jakieś pytanie o grupie odniesienia ...

Grupa odniesienia – tego rodzaju grupa, która stanowi dla nas pewien

aspekt aspiracyjny, ponieważ grupa odniesienia stanowi obszar

porównywania się dla każdej z jednostek. Grupa odniesienia prezentuje

bowiem takie wartości, cele, normy, które dla każdego z nas są

najbardziej znaczące.