I.
Wprowadzenie
Słowo mówione to jeden z wielu nośników informacji. Dla osób słyszących formą komunikacji, na co dzień jest porozumiewanie się za pomocą mowy dźwiękowej.
Posługujemy się tą formą bez żadnych ograniczeń. Nie jesteśmy nawet świadomi faktu, iż obok nas znajduje się osoba, dla której ta forma komunikacji jest nieosiągalna nawet w najśmielszych wyobrażeniach. Nawet, jeśli włożyłaby mnóstwo pracy, nie doświadczy tego, co znamy od urodzenia, nie nauczy się słyszeć.
Jeszcze nie tak dawno dzieci niesłyszące nie mogły sie komunikować za pomocą języka migowego. Przez 200 lat toczyły sie spory wśród słyszących propagatorów skutecznej metody uczenia osób głuchych. Uznawano język gestowy za prymitywny kod, przejaw ułomności, upośledzenia, czegoś, czego zdrowe osoby się obawiały. Odcięcie dziecka od możliwości komunikowania sie z otoczeniem za pomocą naturalnego języka zamykało je w hermetycznym środowisku ciszy. Dlatego tez izolowano dzieci niesłyszące od słyszących w procesie nauczania i nie tylko. W połowie 20 wieku, we wczesnych latach 60-tych rozpoczęto badania nad językami migowymi na świecie. Ich celem było poznanie tej formy komunikacji i skuteczne wykorzystanie ich w procesie dydaktyczno-wychowawczym.
Badania te pomogły poznać struktury gramatyczne rządzące tym językiem, w konsekwencji, czego stwierdzono, iż język migowy posiada cechy naturalnego języka. Od tamtej pory zaczęto dostrzegać walory nauczania w systemie dwujęzycznym.
W chwili obecnej w szkołach stosuje się metody systemu językowo – migowego. Używa się języka ojczystego (mówiąc głośno i wyraźnie), przy równoczesnym uzupełnianiu wypowiedzi znakami migowymi. Ta forma komunikowania się w języku polskim nazywa się językiem miganym.
TERMINOLOGIA
Alfabet palcowy. Daktylografia
Dział języka migowego, który polega na przekazywaniu litera po literze poszczególnych wyrazów, przestrzegając ortografii i reguł gramatycznych języka ojczystego osób pełnosprawnych. Prezentacja tych znaków odbywa przy pomocy odpowiednich układów prawej ręki na wysokości twarzy po prawej stronie (alfabety dwuręczne przed środkiem klatki piersiowej) Jest to również dział języka migowego obejmujący znaki migowe odpowiadające pojęciom liczbowym, znakom działań arytmetycznych, znakom interpunkcyjnym.
Daktylografia pochodzi od: daktyl – palec, grapho – pisać, czyli pisanie palcem.
Głuchota
Uszkodzenie słuchu w stopniu znacznym lub głębokim, uniemożliwiające rozumienie mowy wyłącznie drogą słuchową. Przy zastosowaniu odpowiednich aparatów słuchowych głuchota może być w pewnym stopniu skompensowana, dzięki czemu osoba niesłysząca może obierać pewne dźwięki z otoczenia, a w niektórych przypadkach także dźwięki mowy.
Ideografia
Dział języka migowego obejmujący zestaw znaków migowych odpowiadających poszczególnym pojęciom (najczęściej pojedynczym wyrazom, dwuwyrazowym zwrotom i wyrażeniom np.: nie mieć , nie wiedzieć ).
Język migany
Sztucznie stworzony subkod migany języka naturalnego – forma przekazu kinestetycznego oparta na zunifikowanych znakach języka migowego i gramatyce języka narodowego, występująca zawsze w połączeniu z mową lub wyraźną artykulacją. W uproszczeniu, można to określić w sposób następujący: na wyraz ( lub wyrazy, zwroty ) języka polskiego nakładamy odpowiedni znak języka migowego.
Język migowy
Zespół środków, za pomocą których porozumiewają się ludzie niesłyszący pomiędzy sobą i ludźmi słyszącymi. Jest to zbiór znaków migowych wraz z własną, swoistą gramatyką.
Niedosłuch
Uszkodzenie słuchu w stopniu lekkim lub umiarkowanym (do 70 dB), utrudniające rozumienie mowy wyłącznie drogą słuchową. Przy zastosowaniu odpowiednio dobranego aparatu słuchowego niedosłuch może być w znacznym stopniu skompensowany.
Stopień uszkodzenia słuchu ubytek słuchu w decybelach |
---|
Lekki 20 – 40 |
Umiarkowany 40 – 70 |
Znaczny 70 – 90 |
Głęboki powyżej 90 |
Uszkodzenie słuchu w stopniu lekkim - jest to nieznaczne uszkodzenie słuchu , o ubytku 20 – 40 dB, nie wymagające zazwyczaj stosowania aparatu słuchowego.
Uszkodzenie słuchu w stopniu umiarkowanym – jest to uszkodzenie średniego stopnia , o ubytku 40 – 70 dB, może być kompensowane poprzez odpowiednie aparaty słuchowe.
Uszkodzenie w stopniu znacznym – uszkodzenie słuchu znacznego stopnia, o ubytku przekraczający 70 dB, osoba dotknięta tym uszkodzeniem nie słyszy i nie rozumie mowy bez użycia aparatu słuchowego.
Uszkodzenie słuchu w stopniu głębokim – równoznaczne z praktyczną głuchotą, o ubytku powyżej 90 dB, aparatowanie takiej osoby w tym przypadku mija się z celem. Uszkodzenie to kwalifikuje do implantancji (implant ślimakowy)
System językowo – migowy
Zespół sposobów równoległego posługiwania się formami językowymi i znakami migowymi ustabilizowanymi w danym środowisku niesłyszących.
Znak migowy
Gest posiadający znaczenie umowne w dany środowisku niesłyszących. Rozróżniamy znaki migowe daktylograficzne oznaczające poszczególne litery, liczebniki główne i porządkowe, znaki działań arytmetycznych, znaki interpunkcyjne.
Przyczyny uszkodzeń słuchu
Istnieje wiele przyczyn, powodujących zaburzenia w działaniu narządu słuchu. Do tych, które mogą uszkodzić ten narząd w istotny sposób, należą:
przed urodzeniem (okres prenatalny) : czynniki dziedziczne oraz patologię ciąży (zaburzenia rozwojowe płodu spowodowane chorobą wirusową matki, infekcją, zatruciem, itp.)
w okresie okołoporodowym :wcześniactwo, nieprawidłowy poród, zaburzenia krążeniowe lub oddechowe brak fachowej opieki podczas porodu, nieprawidłowo stosowaną narkozę itp.,
w okresie poporodowym: żółtaczkę, zakażenia, konsekwencje konfliktu serologicznego, urazy i inne uszkodzenia ototoksyczne,
w okresie niemowlęcym i wczesnego dzieciństwa : zapalenie opon mózgowych, przewlekłe zapalenia ucha środkowego, ostry przebieg odry, świnki, grypy,
w okresie późniejszym : zaburzenia ukrwienia ucha środkowego, długotrwałym urazem akustycznym (hałas) głuchota starcza.
Język migany jako środek porozumiewania się – wskazówki
Trudnością w porozumiewaniu się z osobami niesłyszącymi jest zazwyczaj niewystarczający zasób pojęć ideograficznych. Ucząc się języka miganego na kursach, zasób poznanych pojęć nie przekracza z reguły 1000 znaków migowych. Liczba ta nie zaspokoi wszystkich potrzeb komunikacyjnych. Mogłoby się wydawać, że znamy postawy bardzo wielu dziedzin życia i z powodzeniem możemy korzystać z alfabetu palcowego, którym można przekazać wszystkie pojęcia. Niestety, nie wiemy czy osoba z którą chcemy się skomunikować, zna znaczenie wszystkich pojęć czy zrozumie przekaz informacji.
Budując wypowiedzi w systemie językowo – migowym powinniśmy stosować się do pewnych zasad i prawideł ułatwiających porozumiewanie i wzajemny kontakt.
Należą do nich:
formułowanie prostych zdań, najlepiej pojedynczych, z wyraźnie wyeksponowanym podmiotem i orzeczeniem, zawierających jak najwięcej elementów mowy potocznej;
unikanie przenośni oraz słów rozumianych wieloznacznie;
unikanie pośpiechu przy literowaniu;
wyraźny i spokojny tor mówiony i migany;
dbanie o czytelność przekazywanych informacji;
Ćwiczenia wspomagające uczenie się języka miganego:
relaksacyjne, koncentracja, ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej Dennisonów
wyprostuj przed sobą dłonie
poruszaj swobodnie wszystkimi palcami
spleć ręce przed sobą, zginaj naprzemiennie dłonie w przegubach w lewą i prawą stronę
imituj grę na fortepianie w jedna i w drugą stronę
zamknij dłonie w pięść i zrób po 10 okrążeń w prawo i lewo każdą z dłoni
wyprostuj przed sobą ręce z rozsuniętymi palcami, zginaj i prostuj każdy palec po kolei
połóż ręce z rozsuniętymi palcami na stole i odchylaj od strony przegubów równocześnie
połóż na stole ręce jak w poprzednim ćwiczeniu, unoś jak najwyżej każdy palec
- żonglowanie –
Spotkanie II
DAKTYLOGRAFIA
Polski alfabet języka miganego
A | ||
---|---|---|
Lila, Ala | L |
|
I | ||
Biba, biblia, baba, bal, Alibaba, biba | B | |
R | Ar, lira, Arab, Arabia, bar, rabarbar | |
Wir, war, larwa, wiara, willa, wab, barwa, Rawa, awaria | W | |
Y | ryba, wyrwa, rywal, bary | |
Ela, elew, rewia, werbel, lew | E | |
C | cel, cal, baca, bracia, cera, cela, bywalec | |
Ćwiczenia do powtórzenia: Warcaby, wici, wiec, Cecylia, alibi, wylew, brew, rab, lir, lala, awaria, wiara, raca, bicie, cel, lilia, larwa |
||
P | Pal, palec, piec, praca, piewca, paw, plecy, prawica, para, lipa | |
Por, piwo, pole, obora, owoc, browar, rower, paliwo | O | |
T | tor, tato, torba, borba, tort, lato, portret, bar | |
Ser, sala, pas, sto, stolica, prasa, as, pies, siwy, serce | S | |
M | Mama, tom, mata, rama, termos, mit, armata, pomoc | |
N | Nic, nos, tona, mina, narty, wanna, strona, brylant, monitor | |
Ul, buty, mur, nuta, opus, mamut, obuwie, ubranie, autobus, brutal, rum, usta | U | |
K | Oko, koc, kac, krok, kram, ekran, kielnia, korek, mrok, pomnik, koniak, opieka | |
Gol, gapa, gram, grabie, garnek, ogon | G | |
Z | Zorro, zima, zaraz, zysk, zupa, bazar, muza, wyraz, obraz | |
Dom, dudek, sad, droga, adres, dziadek, budzik, rada, drewno | D | |
F | Fala, film, rafa, sfera, ferma, kafel, ofiara, refleks | |
Hamak, huk, hala, huta, humor, herbata, hamulec, bohater | H | |
Ł | Łapa, łyk, bułka, łobuz, łamaga, łaknie, łania | |
Jar, kraj, jama, fajka, wojna, jarmark, bajka, hejnał | J | |
Ą | Łąka, pąk, mąka, droga, pająk, trąba, kąpiel, majątek, ząb | |
Lęk, sęp, imię, mięta, klęska, węgiel, ręka, łękotka | Ę | |
V | VAT, VETO, | |
Alex, taxi, xero | X | |
Ż | Żaba, żart, żal, bandaż, pożądanie, plaża, łyżwa | |
Źle, paź, koźlę, źrebak, miedź, gwóźdź, źródło, więź | Ź | |
Ś | Świat, śnieg, wieś, światło, ośmiornica, miś | |
Ćma, zaćma, jakość, wieść | Ć | |
Ń | Leń, koń, dłoń, maść, bańka | |
Rów, nów, pokój, bój, ósmy, róża, żółw, | Ó | |
SZ | Szafka, szum, szewc, mysz, szyszka, cisza, szef, kosz | |
Szczaw, czekać, czkawka, czek, płacz, miecz, paczka, czas | CZ | |
RZ | Rząd, perz, rzeka, grzyb, brzuch, marzec, burza | |
Chłód, chłopiec, ucho, ruch, ochota, schody, puchar, węch | CH |
Ćwiczenia do powtórzenia:
Daktylograficznie: |
---|
chrząszcz, brzuch, rzeczka, miłość, szczęście, gość, flaga, paczka, chłód, okręt, towar, hamak, igła, szyć, szczękościsk, gżegżółka, krzesło, filmować, maść, świat, ćma, kołysać, szczudła, korzeń, szuflada, okrąg, ślimak, żółw, ciśnienie, światło, szum, koszyk, żaba, wizja, misja, czuwać, łobuziak, grzechotka, idiom, nożyczki, urządzać; |
---|
III.
Liczebniki główne
0 - 1000000
Liczebniki porządkowe
1 – 10
1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
13 14 15
16 17 18
19 20 30
40 50 60
70 80 90
100 1000
IV.
IDEOGRAMY
DZIEŃ DOBRY – znak złożony; DZIEŃ (LBk i PBk, kanty w dół, grzbiety do przodu, dłonie nałożone na siebie końcami palców przed klp w linii pośrodkowej oba przedramiona i dłonie wykonują jednocześnie ruch po łuku na zewnątrz do pozycji pionowej – łokcie nieruchome) + DOBRY (PO w pionie, kantem do przodu, styk kciuka i palca wskazującego przy podbródku wysunięcie PO do przodu na ok. 15 cm przed twarz)
WITAM – PBz pionowo grzbietem do przodu, przed twarzą tak, że nadgarstek znajduje się na wysokości ramienia dwukrotne krótkie wysunięcie do przodu
CZEŚĆ – PBz pionowo grzbietem do przodu, końce palców przy prawej skroni krótkie wysunięcie po linii w przód, w bok i do góry
JA – PD, końcem palca wskazującego dotykamy środka klp
TY – PD, palcem wskazującym wskazujemy rozmówcę
ON – PD, wskazujemy na skos w prawo, dłoń w poziomie wnętrzem w dół
MIEĆ/MAM - PB kantem w dół, grzbietem do przodu kładziemy wnętrzem dłoni na środku klp. MASZ - PB w pionie, wnętrzem do przodu przed klp wysuniecie w stronę rozmówcy. MA - j.w, ale dłoń wysuwamy w stronę osoby, o której mówimy lub (gdy ogólnie) – w prawo MAMY - jak w „MAM”, ale dwukrotnie przykładamy dłoń do klp. MACIE - jak w „MASZ”, ale ruch dwukrotny MAJĄ - j.w., ale oba ruchy w prawo i nieco przed siebie;
NIE MIEĆ – PBz kantem w dół i grzbietem do przodu, po lewej stronie przed podbródkiem przesuwamy z lewej strony na prawą
IMIĘ – PIk poziomo wnętrzem w dół przy połowie opuszczonego lewego ramienia końcem kciuka rysujemy dwukrotnie na ramieniu pionową kreskę w górę
JAK – PI pionowo wnętrzem do przodu przed prawym barkiem obrót o 90˚ wokół osi przedramienia do pozycji kantem do przodu
JAKI/A/E – j.w, dwukrotnie
NA – PN poziomo grzbietem w górę przed środkiem klp + LB poziomo wnętrzem do góry PN kładzie się na wnętrze LB
NAZWISKO/NAZYWAĆ – P1 poziomo wnętrzem w dół przed czołem rysuje dwukrotnie kciukiem pionową kreskę na czole (ruchem w dół)
SIĘ – P1 kantem do przodu kciukiem wnętrzem skośnie kciukiem dół dotyka kciukiem lewego barku przeniesienie na okolicę prawego biodra (jak po szarfie) – w obu wypadkach kciuk prostopadle do płaszczyzny poprzecznej tułowia
Zdania do powtórzenia:
Jak masz na imię?
Ona ma na nazwisko Kowalski.
Witam, nazywam się Ola Lis.
Ona ma na imię Ania, a Ty jak się nazywasz?
Ja nie mam na imię Piotr.
Dzień dobry, nazywam się Katarzyna Kęs.
Nie mam na nazwisko Ącki.
MIESZKAĆ – Pb pionowo przyłożona wnętrzem do prawego policzka z lekkim odchyleniem głowy w prawo
POKÓJ – Pc poziomo wnętrzem w dół i kantem do przodu przed środkiem klp dotyka dwukrotnie wnętrza Lbk ustawionej wnętrzem do góry przed klp – przy pierwszym dotknięciu końce prawego kciuka i palca wskazującego układają się w poprzek lewej dłoni, a przy drugim – obrót tak, by ułożyły się na osi podłużnej (punktujemy kwadrat)
MIESZKANIE – MIESZKAĆ + POKÓJ
TU-TUTAJ – TU; PD przed tułowiem krótkim ruchem wskazujemy w dół (grzbiet dłoni do przodu). TUTAJ; 2 x TU
ZAMELDOWANIE – „MIESZKAĆ” + L5 kantem dłoni w dół palcami do przodu, PZ „wkręca” się między palce wskazujący a środkowy
JEST-BYĆ – JEST PA poziomo wnętrzem w dół kantem na zewnątrz, LA poziomo kantem w dół i grzbietem na zewnątrz PA przesuwa się do przodu po LA tak, że wnętrze PA kontaktuje się z „kciukowym” brzegiem lewej dłoni. BYĆ; wyjściowe ustawienie rąk takie samo jak dla JEST, ale PA nie przesuwa się po LA do przodu po linii poziomej – zakreśla do przodu łuk pionowy wybrzuszony w dół i w najniższym punkcie tego łuku „odbija się” od LA
REJESTRACJA/ZAREJESTROWAĆ – L5 kantem w dół i palcami do przodu, PR wykonuje ruch „wkręcania” się /podobnie jak przy zameldowaniu/
ULICA – PBk i LBk kantami w dół i końcami palców do przodu przed klp, ok. 30 cm od siebie symetryczny i równoległy dwukrotny ruch do przodu (drugie przesunięcie zaczyna się z miejsca, w którym kończy się pierwsze)
PRZY – PB kantem w dół i końcami palców do przodu z boku klp, LB kantem w dół i wnętrzem przyłożona do powierzchni brzucha PB układa się ok. 5 cm przed LB równolegle do niej kantem w dół i końcami palców wskazując w lewo
GDZIE – P5 i L5 poziomo, wnętrzami w górę i palcami skierowanym do przodu i do wewnątrz, symetrycznie na wysokości pasa ok. 30 cm od siebie równoczesny dwukrotny ruch poziomy od siebie do siebie
CZY – PCz pionowo wnętrzem do przodu przed prawym obojczykiem ruch w prawo z zatrzymaniem po ok. 15 cm
TEN/TA/TO – PD wskazuje przed siebie w prawo i nieco w dół (jeśli mówimy o kimś/czymś konkretnym – wskazujemy na to)
WARSZAWA – PA wnętrzem do klp dotyka wnętrzem lewej, a potem prawej strony klp
W/WE – obie dłonie przed klp i równolegle do niej; PBk poziomo wnętrzem w dół i LBk kantem w dół i wnętrzem do klp dłonie „wchodzą w siebie” do zetknięcia styków nasad kciuków i palców wskazujących
Zdania do powtórzenia:
Czy Ty mieszkasz w Warszawie?
Ja nie mam mieszkania w Warszawie.
Mieszkam w 3 pokojowym mieszkaniu.
Tutaj jest pokój Basi.
Czy Ty mieszkasz przy ulicy Pięknej w Warszawie?
W tym pokoju, mieszkają Marianna i Karolina.
Gdzie jesteś zameldowany?
Czy ona jest tutaj zameldowana?
V.
WIDZIEĆ – PU pionowo grzbietem do przodu przed twarzą z dotknięciem końcami wyprostowanych palców nasady nosa krótkie przesunięcie do przodu
OD-DO – OD; PA poziomo wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz przed środkiem klp dotyka wnętrza LB ułożonej kantem w dół i palcami do przodu PA odrywa się od lewej dłoni w prawo i zatrzymuje po ok. 30 cm. DO; odwrócenie OD – na początku ręce oddzielnie, kończą w pozycji wyjściowej dla poprzedniego znaku
ROK - LATA – P1 i L1 poziomo wnętrzami w dół i kciukami skierowanymi do wewnątrz z zachodzeniem na siebie przed klp małe ruchy po okręgach pionowych do przodu (jakby jeden kciuk nawijał coś na drugi – oba są w ruchu). ROK - jeden obrót. LATA - wiele obrotów
ILE – P5 poziomo wnętrzem w górę i kantem na zewnątrz przed prawą stroną klp swobodne naprzemienne ruchy wahadłowe wszystkimi palcami (ale palce nie zginają się jednocześnie, jak przy zaciskaniu w pięść)
KIEDY – PK pionowo kantem do przodu przed prawym obojczykiem ruch w dół i w lewo z przejściem do pozycji poziomej kantem w dół i palcami do przodu, a potem nieco w prawo (jakbyśmy rysowali przed klp znak α, zaczynając od góry)
URODZIĆ/RODZIĆ – PB i LB kantami do tyłu, ukośnie w dół po obu stronach bioder wykonują ruch po łuku do przodu z zatrzymaniem PB LB wnętrzami w górę nieco do przodu,
CO/COŚ – PC pionowo wnętrzem do przodu przed prawym obojczykiem obrót wokół długiej osi przedramienia o 90˚ do wewnątrz (tak by kant dłoni skierował się do przodu)
NAD-POD – NAD; obie ręce symetrycznie przed klp; PM i LM pionowo (czyli palce w poziomie) kantami do przodu, zetknięte końcami palców środkowych PM wykonuje ruch po łuku (wybrzuszonym na zewnątrz) w górę do ustawienia nad LM. POD; wyjściowe ustawienie rąk tak samo jak w NAD, ale ruch PM po łuku w dół do ustawienia pod LM
MIASTO – P5 pionowo wnętrzem do przodu kciukiem kantem na zewnątrz dotyka kciukiem wnętrza LBk ustawionej poziomo kantem w dół i grzbietem na zewnątrz przed klp P5 wykonuje obrót o 180˚ w dół i do przodu wokół osi kciuka (zatrzymuje się w pionie grzbietem do przodu)
SPRAWA – PA poziomo kantem w dół przed klp uderza we wnętrze LBk ustawionej kantem do klp i wnętrzem do góry
PRAWO - tak jak SPRAWA, ale raz
ADRES – MIESZKAĆ (moduł 2) + SPRAWA
TELEFON – Pik kantem dłoni w dół, ustawiona jest na wysokości prawego ucha /jak słuchawka od telefonu/
NUMER – PD pionowo kantem do przodu przed klp uderza dwukrotnie sąsiadującym z kciukiem bokiem palca wskazującego w grzbiety palców LA ustawionej kantem w dół i grzbietem na zewnątrz do przodu;
DOM – PB i LB ukośnie i symetrycznie przed klp – kanty do przodu, wnętrza do siebie, palce skierowane w górę i do wewnątrz i stykające się ze sobą miedzy obiema rękami (formując jakby trójkątny dach)
TAK – prawa ręka przed prawym obojczykiem prezentuje kolejno litery „T” i „K” w połączeniu z krótkimi wahnięciami w przegubie do przodu
NIE – ustawienie początkowe jak dla TAK, ale prezentujemy litery „N” i „E”
NIC – ustawienie początkowe jak dla TAK, ale prezentujemy litery „N” i „C”
MÓJ – PT pionowo kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz przed środkiem klp mały ruch do tyłu i dotknięcie środka klp
TWÓJ – ustawienie wyjściowe jak dla MÓJ, ale PT wykonuje ruch do przodu
JEGO – ustawienie wyjściowe jak dla MÓJ, ale PT wykonuje poziomy ruch w prawo ze skierowaniem w tamtą stronę również kantu dłoni;
Zdania do powtórzenia:
Czy to jest Twój dom?
W tym mieście mieszkam od urodzenia.
Jestem w moim pokoju od 2 dni.
Tak, zarejestrowałam się tutaj.
Ile masz lat?
Mieszkam w domu pod numerem 25.
Czy to jest jego mieszkanie?
Czy masz sprawy w Warszawie?
Mam prawo tutaj być.
Od kiedy mieszkasz pod Warszawą?
Czy w jego mieszkaniu jest Piotr?
Od urodzenia mieszkam pod Warszawą.
Jaki masz numer telefonu?
Jaki jest Twój dom?
Ile lat mieszkasz w dwupokojowym mieszkaniu?
Jak jest jego numer telefonu?
Jaki masz numer mieszkania?
VI
PROSZĘ/PROSIĆ – PB i LB kantami do przodu i nieco w dół, złożone wnętrzami przed klp wykonują razem dwukrotny ruch wahadłowy w górę i w dół (poruszają się przedramiona, łokcie ufiksowane)
USIĄŚĆ/SIADAĆ – PB i LB poziomo wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz symetrycznie po obu stronach pasa jednoczesny ruch w dół do wyprostowania rąk w łokciach
KOBIETA – PO ujmuje między końce kciuka i palca wskazującego płatek prawego ucha i dwukrotnie nim potrząsa (jeśli znak występuje jako rodzajnik żeński [♀] – potrząśnięcie jednokrotne)
PANI - ♀ (patrz KOBIETA) + PO i LO kantami w dół i palcami do przodu symetrycznie dotykają pasa po obu stronach [znak formy grzecznościowej]
MĘŻCZYZNA – PD pionowo kantem do przodu przy prawym policzku dwukrotne przesunięcie palcem wskazującym po prawym policzku do przodu (jeśli jako rodzajnik męski [♂] – pojedyncze przesunięcie)
PAN - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA) + forma grzecznościowa (patrz PANI)
PARA – PL pionowo kantem do klp przed prawym obojczykiem dwukrotne zamknięcie PL w PP
PAŃSTWO – PARA + forma grzecznościowa (patrz PANI)
UMIEĆ/WIEDZIEĆ – PBk grzbietem do przodu, ustawiona ukośnie (palce w górę i w lewo) dotyka końcami palców środka czoła
NIE UMIEĆ/NIE WIEDZIEĆ – PBk kantem w dół i grzbietem do przodu przed lewą stroną czoła przesunięcie poziomo z lewej strony czoła na prawą
MÓWIĆ – P5 pionowo grzbietem do przodu, końce palców na wysokości podbródka swobodne naprzemienne ruchy wahadłowe palców (jakby szybko grając kolejne dźwięki na pianinie)
ROZMAWIAĆ – PD i LD kantami do przodu i wnętrzami do siebie, symetrycznie po obu stronach podbródka naprzemienne ruchy wahadłowe do przodu i z powrotem tak, że końce
palców wskazujących na zmianę przybliżają się do podbródka
POWIEDZIEĆ – PD pionowo, grzbietem do przodu, koniec palca wskazującego na podbródku ruch do przodu i lekko w dół z nieznacznym odgięciem w nadgarstku tak, aby wnętrze dłoni, na koniec ruchu, skierowało się skośnie w dół
Zdania do powtórzenia:
Dzień dobry, proszę tutaj usiąść i powiedzieć jak się pan nazywa.
Czy ta pani umie powiedzieć, gdzie mieszka?
Proszę państwa, proszę mi powiedzieć od kiedy tutaj jesteście.
Od 4 lat jestem zameldowana w tym domu.
Nie umiem mówić i migać.
Czy ta para mieszka w tym domu?
Proszę tutaj usiąść i zamigać jak się pan nazywa.
Czy możesz ze mną porozmawiać?
Nie czuję się dobrze, chcę porozmawiać.
Czuję się fantastycznie.
Proszę mi powiedzieć, gdzie pani się urodziła?
Nie umiem panu powiedzieć, gdzie jest dom Damiana.
Nie urodziłem się w Warszawie.
Nie powiem o Ewie nic dobrego.
Mam prawo tutaj być.
Czy Ty masz sprawy w Warszawie?
Proszę się zarejestrować. Ma pani numer 18.
Ta pani siedzi przy rejestracji i wpisuje swoje imię i nazwisko.
Powiedz czy umiesz dobrze migać.
Nie umiem pani powiedzieć gdzie można się tutaj zameldować.
PISAĆ – obie ręce przed klp; PE poziomo grzbietem w górę dwukrotnie przesuwa się końcami palców po wnętrzu LBk (od nadgarstka do końców palców) ustawionej wnętrzem do góry (jakby rysując kreski)
PODPISAĆ – ułożenie rąk i pozycja wyjściowa jak dla PISAĆ (moduł 4), ale PE ześlizguje się z LBk w dół po torze przypominającym cyfrę trzy (2 brzuszki w prawo)
ZGODA – LA poziomo, wnętrzem dłoni w dół, PZ wykonuje kształt litery „Z” i PBz z góry obejmuje LA
JĘZYK – PD ukośnie (palec wskazujący skierowany w górę i w lewo) i grzbietem do przodu na wysokości podbródka dotyka końcem palca dolnej wargi
MIGAĆ/MIGANY – P5 i L5 wnętrzami do siebie (w odległości ok. 15 cm) przed klp, palce do przodu i nieco w górę naprzemienne ruchy po okręgach pionowych do przodu (jak pedały roweru)
BARDZO – PB grzbietem do przodu i kantem do wewnątrz, kant dotyka prawej strony podbródka wysunięcie do przodu z jednoczesnym obrotem wokół długiej osi dłoni tak, że ruch kończy się w pozycji PB, wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz
GŁUCHY – PUm pionowo kantem do przodu dotyka końcami wyprostowanych palców prawego ucha
GŁUCHONIEMY – PUm ustawiona pionowo, kantem dłoni do przodu, dotyka końcówkami palców prawego ucha i podbródka
SŁYSZEĆ – PD pionowo kantem do przodu obok prawego ucha dwukrotne dotknięcie ucha palcem wskazującym (ruch ręki w przegubie)
SŁABY – obie ręce przed klp; PBk i LBk skośnie (końce palców do góry i do wewnątrz) i grzbietami do przodu obie wykonują naprzemienne ruchy wahadłowe do przodu i do tyłu, uderzając o siebie palcami przy „mijaniu się” (na zmianę powierzchnie dłoniowe palców PBk o grzbiety palców LBk i odwrotnie)
SŁABOSŁYSZĄCY – „SŁABY” + „SŁYSZEĆ”
SŁUCH – Pz poziomo, wnętrzem do dołu wykonuje jeden ruch zbliżania się do prawego ucha
SĄ – obie ręce przed klp, przedramiona równolegle do podłogi; PA poziomo wnętrzem w dół i kantem do przodu leży wnętrzem na wnętrzu LA ułożonej poziomo wnętrzem do góry i kantem do klp dłonie zamieniają się miejscami bez odrywania od siebie tak, że na końcu LA leży na PA
I – PZ ustawiona poziomo, wnętrzem dłoni w dół, dotyka z góry końcem palca wskazującego końca małego palca LI ustawionej poziomo, wnętrzem dłoni w górę
Zdania do powtórzenia:
To dziecko urodziło się niesłyszące.
Czy Ty dobrze słyszysz?
Głuchoniemy mężczyzna podpisał zgodę na zameldowanie.
Od kiedy studiujesz na wydziale lekarskim?
Jestem niesłysząca od urodzenia.
Czy podpisałeś zgodę?
Bardzo proszę powiedz mi kiedy rozmawiałeś o niesłyszących?
Kiedy są badania słuchu?
Kiedy rozmawiałeś z niesłyszącymi?
Chodzę do szkoły dla słabo słyszących.
Na jakim kierunku studiujesz?
Czy możesz zarejestrować mnie u lekarza?
Warszawa to piękne miasto.
Jestem doktorem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Przepraszam, czy pani wie gdzie jest rejestracja?
Przepraszam, jestem słabo słyszącym i słabo widzącym studentem medycyny, czy może pani migać?
Czy możesz tutaj usiąść?
Ten jest słabo widzący.
Jaki numer telefonu ma doktor Kowalski?
Od 10 lat mam zameldowanie w Warszawie.
Proszę się zarejestrować i tutaj usiąść.
Jak się pani czuje? Od kiedy tak się pani czuje?
Studiuję ratownictwo medyczne, jestem na trzecim roku.
Czy widzisz tę piękną kobietę przy rejestracji?
VII
UCZYĆ SIĘ – PE ukośnie (palce wskazują w dół i w lewo) i kantem do przodu przed czołem dwukrotne lekkie zgięcie przegubie dół w przegubie z lekkim otarciem czoła sąsiadującym z kciukiem bokiem palca wskazującego + SIĘ (moduł 1)
STUDIA/STUDIOWAĆ – LA poziomo, kantem dłoni w dół grzbietem do przodu przed klp, PO kantem dłoni w dół i grzbietem do przodu, przesuwa się paznokciem kciuka po grzbiecie nadgarstka LA, /studiować ruch 2 x/
STUDENT-STUDENTKA – przedznak mężczyzny lub kobiety +„studia”
UNIWERSYTET – ustawienie LA jak przy „studia”, PO wykonuje dwukrotny ruch po wnętrzu nadgarstka LA/podcinamy sobie żyły/
WYDZIAŁ/ODDZIAŁ – LB poziomo, wnętrzem do góry, PB kantem dłoni w dół nad LB, „odcina” palce LB po łuku
CHCIEĆ – obie ręce przed klp; P5z i L5z poziomo wnętrzami w górę i końcami palców do przodu i nieco do wewnątrz, ok. 30 cm od siebie na tej samej wysokości dwukrotny jednoczesny ruch w dół i do przodu oraz z powrotem
NIE CHCIEĆ – obie ręce symetrycznie przed klp; P5z i L5z poziomo kantami w dół, ok. 15 cm od siebie, palcami dotykają klp po obu stronach równoczesne energiczne odsunięcie od klp ruchami odgięcia w nadgarstkach (palce zakreślają łuk do przodu wygięty w dół) z jednoczesnym wyprostowaniem palców do P5 i L5; ruch kończy się grzbietami do góry i kantami na zewnątrz
CZUĆ SIĘ – P5z wnętrzem w górę i kantem do tyłu, przed żołądkiem dwukrotny ruch w górę z otarciem tułowia (na wysokości żołądka) kantem małego palca + SIĘ (moduł 1)
SAM – ułożenie ręki, pozycja wyjściowa i końcowa oraz kierunek ruchu jak w SIĘ, ale kciuk płynnie przesuwa się skośnie („szarfowo”) po klatce piersiowej (bez oderwania i „dźgnięć”)
SAMOPOCZUCIE – SAM + CZUĆ
KTÓRY – LA poziomo, kantem dłoni w dół i P3 kładzie się na LA z góry poziomo,
Zdania do powtórzenia:
Jestem studentką 2-go roku pielęgniarstwa.
Jak się czujesz w tej szkole?
Czy widziałeś studentów ratownictwa medycznego?
Nie chcę studiować na tym kierunku.
Pracuję na Uniwersytecie Warszawskim.
Nic mi się nie chce, kiedy słabo się czuję.
Nie chce mi się iść do szkoły.
Dlaczego nie chcesz studiować na tym kierunku?
W tej szkole studiują sami fantastyczni studenci.
Który student słabo się poczuł?
Od kiedy masz takie dobre samopoczucie?
On studiuje na wydziale lekarskim.
Czy ty studiujesz ratownictwo medyczne?
Jest doktorem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
ŁADNY – P5 pionowo wnętrzem do przodu obok twarzy płynne zamknięcie w pięść tak, że najpierw zgina się zupełnie palec mały, potem serdeczny, środkowy, wskazujący i na końcu kciuk,
PIĘKNY – pozycja wyjściowa i ruch ręki jak w ŁADNY, ale jednocześnie następuje obrót o 180˚ do wewnątrz wokół długiej osi przedramienia – pozycja końcowa ręki: _A pionowo grzbietem do przodu
FANTASTYCZNIE – PE i LE ukośnie (palce do góry i do wewnątrz), grzbietami do przodu, symetrycznie przed klp po obu jej stronach równoczesny dwukrotny ruch do przodu i z powrotem z lekkim odgięciem w nadgarstkach
MĄDRY/MĄDROŚĆ – Pem kantem do przodu, na wysokości prawej skroni, wykonuje ruch do góry i przechodzi w P5
GŁUPI – PX dotyka dwukrotnie środka czoła
WYCHOWYWAĆ – PM ustawiona poziomo, grzbietem dłoni w górę przed klp, opuszcza się dwukrotnie w dół, chowając się za LBk ustawioną kantem w dół
WYCHOWAWCA – ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + WYCHOWYWAĆ
WYCHOWAWCZYNI – ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + WYCHOWYWAĆ
OPIEKA/OPIEKOWAĆ SIĘ – L5z i P5z pionowo, kantami do przodu nieco w prawo, ustawione po lewej stronie klp, wykonują na przemian dwukrotne ruchy w przegubach (ukręcanie)
KOLEŻEŃSTWO – obie ręce przed klp; prawa dłoń (kant do przodu) zamknięta na grzbiecie LA ustawionej skośnie (gdyby palce były wyprostowane, wskazywałyby w prawo i nieco w górę) i kantem do przodu – tak jak dłoń położona na okrągłej gałce staromodnej laski dwukrotny ruch złączonych rąk w dół i z powrotem
KOLEŻANKA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w KOLEŻEŃSTWO
KOLEGA - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w KOLEŻEŃSTWO
PRZYJAŹŃ – obie ręce przed klp, zetknięte wnętrzami tak, że ich osie długie przecinają się pod kątem prostym, a palce jednej zaciskają się na grzbiecie drugiej
PRZYJACIEL - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w PRZYJAŹŃ
PRZYJACIÓŁKA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w PRZYJAŹŃ
LUBIĆ – PBk poziomo kantem w i grzbietem do przodu przesuwa się wnętrzem w dół po klp
NIE LUBIĆ – P5 kantem w dół i grzbietem do przodu dotyka wnętrzem klp ruch po okręgu w lewo (ciągle przylegając do klp)
CI/CIĘ/CIEBIE/TOBIE – PC poziomo kantem w dół, z boku twarzy, kciuk i palec wskazujący skierowane w stronę rozmówcy opuszczenie w dół (do wysokości pasa)
MI/MNIE – PM kantem w dół i grzbietem do przodu (palce prostopadle do klp) dotyka końcami palców środka klp
Zdania do powtórzenia:
Moja przyjaciółka bardzo dobrze opiekuje się głuchymi.
Czy ty mnie lubisz?
Moja koleżanka studiuje na wydziale lekarskim.
Czy twój kolega lubi
Czy mogę prosić o numer telefonu twojej pięknej koleżanki?
Czy jesteś zameldowany w tym mieszkaniu?
Moja koleżanka nie lubi twojego przyjaciela.
Czy możesz mi powiedzieć, kiedy zgodzisz się na przyjaźń ze mną?
Studiuję z moimi przyjaciół mina Uniwersytecie Medycznym.
Nie wiem czy umiem sama zaopiekować się twoim przyjacielem.
Mój kolega opiekuje się głuchymi i słobosłyszącymi.
Jestem kobietą piękną i mądrą
Czy ta piękna kobieta jest słysząca i chce się tutaj zarejestrować?
Studiuję na dwóch kierunkach: na wydziale farmacji i położnictwa.
Od kiedy jesteście tak dobrymi przyjaciółmi?
Czy widzisz tę ładną kobietę przy rejestracji?
Jestem fantastycznym i mądrym facetem
Jestem mądrym i pięknym ratownikiem medycznym
Jaki jest numer telefonu do Twojego opiekuna?
BĘDZIE – PB kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem krótki ruch do przodu (łokieć ufiksowany)
BYŁO – PM kantem w dół i końcami zgiętych palców do tyłu, przed prawym obojczykiem krótki ruch do tyłu z prostopadłym dotknięciem końcami palców prawego barku („dołka strzeleckiego”)
POCZĄTEK/ZACZYNAĆ – LBk poziomo grzbietem dłoni w dół przed klp, PBk równolegle do LBk przesuwa się do przodu po niej, na końcu „odwijając” się tak, że wnętrze kieruje się nieco do przodu
KONIEC/SKOŃCZYĆ – LBk i PBk kantem dłoni w dół a grzbietem do przodu, przed klp (lewa bliżej ciała), PBk długim ruchem od góry przesuwa się w dół, ocierając o grzbiet LBk
MUSIEĆ/OBOWIĄZEK – PL wnętrzem do wewnątrz na wys. prawego ramienia pod skosem, wykonuje ruch w lewo w dół kończąc na wys. pasa;
OSTATNI – podobnie jak KONIEC/SKOŃCZYĆ, ale lewa dłoń złożona w LA, a PB przesuwa się z góry na dół, ocierając się o środek zewnętrznej strony lewego przedramienia
MÓC/MOŻNA – MÓC; PBk i LBk grzbietami do przodu i palcami w dół i do wewnątrz, symetrycznie przed klp (ok. 30 cm od siebie) jednoczesny symetryczny ruch w dół i do wewnątrz (bez zetknięcia). MOŻNA i wszystkie osoby czasu teraźniejszego; ruch dwukrotny
ALE – obie ręce przed klp; PL pionowo wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz i L1 poziomo wnętrzem do przodu – stykają się końcami kciuków (tak, że jeden stanowi poziome przedłużenie drugiego) PL wykonuje obrót o 180˚ do przodu i w dół wokół osi kciuka
DLACZEGO – obie ręce przed klp; PB i LB poziomo, wnętrzami do góry, palcami do przodu i do wewnątrz PB dwukrotnie uderza grzbietem we wnętrze LB
DLA – obie ręce przed klp; PD wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz, uderza we wnętrze LB, ułożonej kantem w dół i wnętrzem do wewnątrz
DLATEGO – DLA + TEN
PRZEPRASZAM – obie ręce przed klp; PB wnętrzem w dół i LB wnętrzem w górę PB „masuje” wnętrzem po wnętrzu LB prostymi ruchami od nasady do palców i z powrotem (długie osie dłoni prostopadłe do siebie)
DZIĘKOWAĆ/DZIĘKUJĘ – LBk i PBk ustawione ukośnie, grzbietami dłoni do przodu symetrycznie po obu stronach twarzy, dotykają końcami palców podbródka rozchodząc się w dół i na boki
Zdania do powtórzenia:
Czy możesz skończyć to co zacząłeś?
Dlaczego mnie za to przepraszasz?
Nie wiem dlaczego nie chcesz się ze mną spotkać.
Na studiach mam bardzo dobrych przyjaciół, lubię ich.
Twoim obowiązkiem jest dobrze się uczyć.
Byłem na imprezie u znajomych, dlatego nie było mnie u ciebie.
Czy możesz zaopiekować się niesłyszącymi?
Ale dlaczego nie chcesz skończyć studiów?
Możesz ale nie musisz podziękować za dobrą opiekę wychowawczą <mysli>.
Przepraszam, ale dlaczego nie chce mi powiedzieć gdzie ona mieszka?
VIII
DAĆ/DAWAĆ – PB dotyka środka klp i wykonuje ruch po łuku do przodu z zatrzymaniem do pozycji grzbietem w dół
PRACA – obie ręce przed klp, osie przedramion równoległe do siebie; PA i LA kantami w dół i grzbietami do przodu, zachodzą na siebie obie ręce wykonują naprzemienne ruchy po pionowych okręgach do przodu i wokół siebie (jak pedały roweru)
ROBIĆ – ruchy identyczne jak dla PRACA, ale ręce ułożone w PC i LC kantami w dół i grzbietami do przodu
ZROBIĆ – litera „Z” + ROBIĆ
SKIEROWANIE – PO wnętrzem w dół na LA ustawionej kantem dłoni w dół, kciukiem PO dotyka nadgarstka LA i wykonują razem ruch do przodu
LEKARZ – obie ręce przed klp; PH poziomo wnętrzem w dół nad LA ustawioną poziomo wnętrzem w dół PH dwukrotnie puka końcami palców w grzbiet LA
CHORY/CHOROWAĆ/CHOROBA – PUm ustawiona kantem dłoni w dół, końcami palców do przodu i w lewo przed środkiem klp, uderza dwukrotnie z góry palcami w palce LUm (ręce wobec siebie prostopadle, przy uderzaniu palce ustawiają się w krzyż)
OSOBA – PD i LD wnętrzami na zewnątrz, dotykają dołków strzeleckich i przesuwają się w dół
PACJENT –OSOBA + CHORY
DOKTOR/MEDYCYNA – ruch identyczny jak dla LEKARZ, ale prawa ręka ułożona w PO puka stykiem kciuka i palca wskazującego w grzbiet LA
PIELĘGNIARKA – PU kantem w dół i grzbietem do przodu, przesuwa się nad czołem lekkim łukiem, wybrzuszonym ku górze, z lewej strony na prawą (imitacja paska na czepku)
SZPITAL – LB i PB ustawione ukośnie, grzbietami dłoni do przodu nieco w górę, symetrycznie przed twarzą dotykają końcami palców czoła w okolicy skroni, rozsuwają się
i kładą na ramionach
BADANIE/BADAĆ – LB ukośnie dotyka środka klp, PH dwukrotnie dotyka grzbietu LB zaczynając od nadgarstka i palców
OPERACJA – PZ i LZ kantami dłoni do tyłu, palce skierowane w dół, dwukrotnie
PRZYCHODNIA – PZ i LZ pionowo, palcami do góry nieco w prawo, przed prawym ramieniem wykonuje na przemian ruchy do przodu i do tyłu
CZŁOWIEK – PC dwukrotnie uderza w środek czoła
LUDZIE – PL pionowo wnętrzem na zewnątrz, dotyka lewej części czoła i prawej
TEŻ/RÓWNIEŻ – PD i LD wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz, ułożone równolegle do siebie po obu stronach pasa zbliżają się do siebie i stykają „kciukowymi” brzegami dłoni (oba palce wskazujące tuż przy sobie), przed tułowiem na wysokości pasa.
WEZWANIE/WZYWAĆ – PB pionowo przed klp na wys prawego dołka strzeleckiego, wnętrzem do przodu, wykonuje ruch wokół osi i przechodzi w PB grzbietem do przodu
Zdania do powtórzenia:
Ten człowiek również będzie mieć operację.
Czy do tej przychodni można się zarejestrować?
W tej przychodni miejskiej, pracują bardzo miłe pielęgniarki.
Czy pani jest pielęgniarką oddziałową?
Kiedy mam mieć te badania w szpitalu miejskim?
Przy ulicy Karowej pracują bardzo dobre położne.
Ratownik medyczny też człowiek
Ilu ratowników medycznych pracuje w szpitalu Bielańskim?
Dałem skierowanie pacjentce, teraz ty zaprowadź go na badania.
Dlaczego nie chce iść na badania? Tutaj pracują mili ludzie.
Czy wezwałeś lekarza?
JUŻ – PB kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem, opada z góry kantem na LBk, ustawioną wnętrzem do góry, przed klp (tak, jakby prawa ręka była ostrzem usiłującym przeciąć lewą w poprzek dłoni)
TYLKO – dokładne odwrócenie JUŻ (dłonie złączone na starcie w pozycję końcową z JUŻ, a ruch odbywa się do pozycji wyjściowej poprzedniego znaku
BRAĆ/WZIĄĆ – P5z poziomo, wnętrzem dłoni w dół przechodzi z półobrotem w PA
TABLETKA – obie ręce przed klp; PD rysuje końcem palca wskazującego małe kółeczka na środku wnętrza LBk, ustawionej kantem w dół i palcami do przodu
LEKARSTWO – obie ręce przed klp; PA kantem w dół i grzbietem do przodu, leży kantem na wnętrzu LBk, ustawionej wnętrzem do góry, i wykonuje ruch „mielenia” po małym okręgu w lewo
RECEPTA – LEKARSTWO + PC kantem w dół dotyka, końcami kciuka i palca wskazującego, kantu LBk, ustawionej wnętrzem do góry i palcami do przodu PC odrywa się od lewej dłoni ruchem w dół i w prawo
PRZEŚWIETLENIE – LB kładziemy na klp, P tak jak „PRYSZNIC” w stronę grzbietu lewej dłoni
BÓL/BOLEĆ – P5ś dotyka końcami palców żołądka
ZASTRZYK – P3 opiera się palcami na zgięcie od wewnętrznej stronie łokcia, wykonuje „wciśnięcia” tłoku od strzykawki
KREW – PG na LA na wysokości nadgarstków poziomo, dwukrotnie „pstryka” z prawej „G”
GRUPA – P5z palcami w dół, po prawej stronie pasa wykonuje jeden ruch „zakręcając zakrętkę od słoika”
POBIERANIE KRWI – odwrotnie jak „ZASTRZYK” odciągamy tłok strzykawki
POCZTA – Pik dotyka kciukiem kącika prawego ust i wykonuje ruch po łuku w górę i do przodu
NATYCHMIAST – PG i LG poziomo kantami w dół wykonują ruchy jak przy „GRA”
POGOTOWIE – „POCZTA” + „NATYCHMIAST”
RATOWAĆ/RATUNEK – P5 i L5 przed klp po obu stronach, kantami w dół a grzbietami na zewnątrz, wykonują ruch „wyciągający” do góry, przechodząc do PA i LA
DOSTAĆ – PE i LE kantami do wewnątrz i grzbietami w dół (grzbiety palców do przodu), symetrycznie po obu stronach klp, ok. 30 cm od siebie równoczesny i symetryczny ruch po łukach pionowych do tyłu (łokcie ufiksowane), aż do dotknięcia barków końcami palców (przy tym grzbiety palców do góry)
OTRZYMAĆ/OTRZYMYWAĆ – P5z i L5z wnętrzami w górę i kantami do wewnątrz, symetrycznie po obu stronach klp, równoczesny i symetryczny ruch po łukach pionowych do tyłu z jednoczesnym zamknięciem dłoni w PE i LE, aż do dotknięcia barków końcami palców
Zdania do powtórzenia:
Czy brałeś już tabletki, które zapisał ci lekarz?
Od kiedy pracujesz jako ratownik medyczny?
Gdzie byłeś na wezwaniu?
Ten pacjent będzie potrzebował pomocy ratownika medycznego.
Kiedy pacjentka będzie rodzić?
Czy dałeś już skierowanie na prześwietlenie płuc?
Lekarz skierował mnie na prześwietlenia zęba.
Otrzymałam skierowanie na badania do szpitala.
IX
TRZEBA – obie ręce przed klp; PM kantem w dół i grzbietem na zewnątrz (grzbiety palców do przodu), uderza we wnętrze LB, ułożonej kantem w dół i palcami do przodu
POTRZEBA – dwukrotny ruch jak w TRZEBA
POMOC – LBk poziomo, wnętrzem w górę, przed żołądkiem, podbija lekko od dołu PB, ustawioną kantem w dół przed klp (przedramiona prostopadłe do siebie
RODZINA – obie ręce symetrycznie na wysokości pasa; P3 i L3 wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz naprzemienne ruchy po okręgach poziomych do wewnątrz
MAMA/MATKA – PUm kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przed twarzą dotyka palcem wskazującym podbródka, a następnie do prawego policzka (ręka cały czas w pionie)
TATA/OJCIEC – PUm kantem do przodu i grzbietem do góry, przed twarzą dotknięcie końcowym odcinkiem, sąsiadującego z kciukiem, boku palca wskazującego, do środka czoła, a następnie do podbródka (ręka cały czas w poziomie)
RODZICE – płynne połączenie dwóch poprzednich znaków; PUm dotyka kolejno czoła (poziomo), podbródka (ukośnie) i prawego policzka (pionowo)
RODZEŃSTWO – obie ręce przed klp; PD i LD wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz, przylegają do siebie „kciukowymi” brzegami (palce wskazujące jeden przy drugim) naprzemienne dwukrotne przesunięcie wzdłuż siebie do przodu i do tyłu (jeśli jedna z rąk przesuwa się do przodu, to druga idzie w tył)
BRAT - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + RODZEŃSTWO
SIOSTRA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + RODZEŃSTWO
STARY – PA kantem dłoni w dół, przesuwa się pod brodą od prawej do lewej
MŁODY – PO kantem w dół, na podbródku wykonuje wahadłowe ruchy w nadgarstku
DZIECKO – MAŁE DZIECKO/NIEMOWLĘ - PB i LB wnętrzami w górę i kantami do klp, PB leży na lewym przedramieniu, LB podpiera prawe przedramię ruch jak przy kołysaniu dziecka. STARSZE DZIECKO; PB wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz, pokazuje na wysokości pasa jakby wzrost dziecka
DZIECI - PB wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz, pokazuje na wysokości pasa jakby wzrost dziecka, a potem, nieco na prawo, powtarza ten ruch przy ufiksowanym łokciu (jakbyśmy kładli rękę na jednej, a potem na drugiej główce)
PILNOWAĆ – PZ grzbietem do przodu, dwukrotnie uderza kciukiem i wskazującym, lewe ramię
MAŁŻEŃSTWO – obie ręce przed klp; PB i LB kantami w dół i grzbietami do przodu tak, że PB równolegle przed LB (bez dotykania) PB wykonuje ruch do tyłu aż do oparcia się wnętrzem o grzbiet LB
MĄŻ - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + MAŁŻEŃSTWO
ŻONA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + MAŁŻEŃSTWO
ŚLUB – obie ręce przed klp; PB wnętrzem do przodu i kantem do góry (może być nieco skośnie – kant lekko do przodu) między klp a LB, ustawioną kantem w dół i grzbietem do przodu PB przemieszcza się do przodu „przeskakując” LB i kończąc ruch przed nią, grzbietem do przodu i kantem w dół
SYN - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + PO wnętrzem w dół i kantem do przodu, przesuwa się krótko w dół, dotykając zewnętrznej strony kciuka i wskazującego („kółeczkiem”) prawej strony klp (jakbyśmy chowali coś do kieszonki na piersi)
CÓRKA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + PO poziomo wnętrzem w dół i kantem do przodu, przesuwa się krótko w dół, dotykając prawej strony klp (jakbyśmy chowali coś do kieszonki na piersi)
DZIADKOWIE – PA kantem w dół i grzbietem na zewnątrz (grzbiety palców do przodu) dotyka podbródka dwukrotny ruch w dół i nieco do przodu + z powrotem (jakby zsuwając się po koziej bródce)
BABCIA - ♀ (patrz KOBIETA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w DZIADKOWIE
DZIADEK - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA, moduł 3) + pojedynczy ruch jak w DZIADKOWIE
ZDROWIE/ZDROWY – PM i LM grzbietami w dół i końcami palców do tyłu, do góry i do wewnątrz, symetrycznie po obu stronach pasa dwukrotne jednoczesne dotknięcie końcami palców tułowia, z lekkimi przesunięciami do góry NA ZDROWIE – NA (moduł 1) + ZDROWIE
Zdania do powtórzenia:
Czy możesz popilnować mi moje dziecko?
Potrzebuję od pomocy opiekuńczo – wychowawczej dla dziecka niesłyszącego.
Czy twój dziadek badał swoje zdrowie.
Moi dziadkowie mieszkają w pięknym domu pod Warszawą.
Kiedy był ślub twojego syna?
Moi rodzice mają wspaniałe dzieci.
A mój brat, ma fantastyczną siostrę!
ROZUMIEĆ – PR ukośnie (palce wskazują w lewo i w górę), wnętrzem do przodu, przed prawą stroną czoła dwukrotne dotknięcie końcami palców prawej strony czoła
NIE ROZUMIEĆ – ułożenie ręki i dotknięcie czoła jak w ROZUMIEĆ, ale pierwsze dotknięcie grzbietem do przodu, a dopiero drugie wnętrzem do przodu (po drodze obrót wokół długiej osi dłoni)
SPOTKANIE – obie ręce przed klp; PD i LD wnętrzami do siebie i kantami do przodu, ok. 30 cm od siebie zbliżają się do siebie (jednoczesny ruch do wewnątrz) aż do zetknięcia wnętrzami
KTO – PK kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, po prawej stronie twarzy dwukrotne lekkie wahnięcie (ruch w nadgarstku) do przodu
KAŻDY – pozycja wyjściowa i ruch identyczny, jak dla KTO, ale drugie wahnięcie przesunięte nieco w prawo
GODZINA – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PN poziomo, wnętrzem w dół, dwukrotnie uderza z góry, wnętrzami wyprostowanych palców, w przegub LA, ustawionej wnętrzem w dół
IŚĆ – obie ręce przed klp; PU grzbietem do przodu i palcami w dół, „idzie” (przebierając palcami) po wnętrzu LBk, ułożonej wnętrzem do góry
CHODZIĆ – PU „idzie” tak, jak w IŚĆ, ale tym razem w powietrzu przed klp
PYTAĆ – PO kantem w dół i grzbietem do przodu, dotyka stykiem kciuka i palca wskazującego do podbródka krótki ruch w dół i do przodu
PRZYJMOWAĆ – P5 i L5 wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz, symetrycznie na wysokości pasa, ok. 30 cm od siebie równoczesny i symetryczny ruch do tyłu (z cofnięciem łokci), z jednoczesnym zamknięciem dłoni w PE i LE, aż do momentu, w którym dłonie niemal oprą się o tułów (grzbiety palców do przodu) /zsuwamy coś z biurka do otwartej szuflady
SKLEP – PA i LA wnętrzami do przed klp pionowo, ustawione symetrycznie przechodzą w PB i LB wykonując ruch w górę i w dół
APTEKA – LEKARSTWO + SKLEP
KUPIĆ – PE na LBk poziomo, wnętrzem dłoni w górę, przesuwa się energicznie do przodu grzbietami palców po lewej dłoni
KUPOWAĆ – „KUPIĆ” dwa przesunięcia
PIENIĄDZE – PE pionowo, grzbietem do przodu wykonuje pocierania palców
PŁACIĆ – połączenie znaku „PIENIĄDZE” a następnie PE przechodzi do pozycji kantem dłoni w dół w Paw /jakbyśmy kładli banknoty na ladzie/
SPOKOJNIE – P1 i L1 kantami w dół i nieco na zewnątrz, symetrycznie po obu stronach klp na wysokości obojczyków jednoczesny symetryczny i spokojny ruch w dół wzdłuż boków tułowia, tak, że kciuki lekko po nich suną
POWOLI – ruch identyczny jak w SPOKOJNIE, ale ręce w pozycji P5 i L5
DOKŁADNY – PO kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przy prawej skroni i LO kantem w dół i grzbietem na zewnątrz, przed klp Poprzesuwa się w dół ocierając się o LO
/”dokładnie na długość włosa”/
ŻYCIE/ŻYĆ - P5z i L5z ukośnie kantem dłoni w dół, symetrycznie po obu stronach ramion, dwukrotnie uderzają „dołki strzeleckie”
UBEZPIECZENIE – LE PE pionowo, kantami do przodu przed klp, dwukrotnie stykają się końcówkami palców
PROWADZIĆ – PB obejmuje nasadę kciuka LB kantem w dół, wykonują ruch do przodu nieco w prawo
Zdania do powtórzenia.
Proszę przyjmować to lekarstwo godzinie 18.
Odpowiedz na pytanie pielęgniarki.
Czy ma pani ubezpieczenie zdrowotne?
Proszę iść powoli do lekarza. Czy zaprowadzić Panią?
Muszę być na spotkaniu o 16.
Od kiedy masz dwa ubezpieczenia na życie?
Każdy kto chce, może prowadzić badania.
Proszę iść powoli i spokojnie zapłacić za badania.
Jak nie masz ubezpieczenia, to musisz zapłacić za szpital.
Daj mi dokładny adres pani Kowalskiej.
Ona zapytała mnie ile mam pieniędzy.
Nie rozumiem twojego pytania.
Idę do apteki kupić moim dziadkom lekarstwa.
Czy mogę prosić Cię o numer ubezpieczenia?
Rozumiem, co chcesz powiedzieć.
X
STAĆ SIĘ – P1 i L1 kantami w dół i grzbietami do przodu (kciuki do góry), symetrycznie po obu stronach klp jednoczesny symetryczny ruch w dół z nagłym zatrzymaniem + SIĘ (moduł1)
ZDARZYĆ SIĘ – PC i LC po obu stronach klp, wykonują ćwierćobroty z dołu do góry wokół długiej osi ręki
NIEBEZPIECZNY/NIEBEZPIECZEŃSTWO – obie ręce przed klp; PC i LC kantami w dół i końcami palców do siebie równoczesne i symetryczne ruchy po okręgach pionowych na zewnątrz
WYPADEK – pozycja wyjściowa jak w NIEBEZPIECZNY/NIEBEZPIECZEŃSTWO równoczesny i symetryczny ruch po łuku do góry i na zewnątrz z gwałtownym zatrzymaniem (łokcie ufiksowane) – na koniec ruchu PC i LC kantami do siebie i końcami palców do góry
SOBIE/SIEBIE – P1 wnętrzem w dół wykonują 2 krótkie ruchy pocierania o środek klp
POTRAFIĆ – PD kantem w dół i grzbietem do przodu, po prawej stronie twarzy na wysokości podbródka przesunięcie w lewo na drugą stronę podbródka
NIE POTRAFIĆ – PIk kantem do przodu, kciuk dotyka nosa ruch po łuku pionowym w dół i do przodu (łokieć ufiksowany) aż do pozycji kantem dłoni w dół
KONTAKT – PO i LO prawa wyżej lewa niżej, wnętrza ustawione symetrycznie, grzbiety na zewnątrz, przed klatka piersiową, wykonują przybliżenie i stykają się końcami palców tworzących „kółeczka”
OPATRUNEK/OPATRYWAĆ – PN i LN bez kciuków, poziomo kantami w dół przed klp, równolegle do siebie stykając się końcówkami palców środkowych, wykonują ruch jak przy „ROK” przy opatrywać – „LATA” /PUz bardziej okręca się wokół LUz/
ZWOLNIENIE – PA na LA kantami dłoni w dół prostopadle, wykonują ruch „zerwania więzów”
USPRAWIEDLIWIENIE – okazujemy „PU” a następnie PA i LA po obu stronach klp wnętrzami w dół zbliżają się do siebie w poziomie
LEGITYMACJA – jeden ruch ‘KSIĄŻKA” a następnie PA uderza w środek LBk
Zdania do powtórzenia:
Czy Pani jest usprawiedliwiona?
To był niebezpieczny wypadek.
Potrafię rozmawiać z ludźmi.
Nie potrafię urodzić tego dziecka.
Czy Twojego tatę zwolnili z pracy?
Skontaktuj się z Panią Wiśniewską ona Ciebie zarejestruje.
Poproszę o legitymację.
Co się tutaj stało? Proszę spokojnie mi o tym opowiedzieć.
Od kiedy masz usprawiedliwienie lekarskie?
Opatrzę cię i możesz spokojnie iść do szkoły.
Kiedy zdarzył się ten niebezpieczny wypadek?
ODPOCZYWAĆ – PL LL, pionowo kantami na zewnątrz, dwukrotnie uderzają w dołki strzeleckie kciukami
DZISIAJ – PO i LO kantami w dół i grzbietami na zewnątrz, symetrycznie przed klp, ok. 30 cm od siebie jednoczesny i symetryczny, krótki ruch w dół z zatrzymaniem na wysokości bioder
JUTRO – P1 kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, dotyka końcem kciuka prawego policzka ruch po łuku pionowym do przodu i w dół aż do pozycji kciukiem w górę
POJUTRZE – ruch identyczny jak w JUTRO, ale ręka ułożona w P2
ZA 3 DNI – ruch identyczny jak w JUTRO, ale ręka ułożona w P3
WCZORAJ – P1 kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, koniec kciuka dotyka prawego policzka ruch po łuku poziomym w prawo i do tyłu (na końcu wnętrze dłoni może się skierować lekko do przodu)
PRZEDWCZORAJ – ruch identyczny jak we WCZORAJ, ale ręka ułożona w P2
3 DNI TEMU - ruch identyczny jak we WCZORAJ, ale ręka ułożona w P3
CODZIENNIE – 2 x JUTRO
DYŻUR/DYŻURNY – PC grzbietem do przodu i kantem w dół i do wewnątrz, przed opuszczonym wzdłuż ciała lewym ramieniem końcami wyprostowanych palców rysuje w poprzek ramienia opaskę (ruchem w prawo - od zewnątrz do wewnątrz)
FARTUCH – PV i LV, skrzyżowane na klp tak, by końcówki palców dotykały ramion a grzbiety na zewnątrz, wykonują dwukrotne uderzenia w ramiona;
CZAS – PC wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem poziomy ruch w prawo
NOWY – PBz wnętrzem w górę, przed prawym obojczykiem, przemieszcza się po łuku pionowym w dół i w lewo, ocierając się grzbietem o wnętrze LBk, ustawionej wnętrzem do góry i kantem do tyłu przed klp (jakby prawa ręka próbowała nabrać coś z lewej)
NOWOCZESNY – NOWY + CZAS
WOLNY /SWOBODNY/ - PO i LO kanty dłoni w dół, PO nad LO wykonują ruchy po łukach na zewnątrz i do góry z jednoczesnym odwróceniem dłoni wnętrzami do przodu
ZAJĘTY/ZAJĘCIA/ZAJMOWAĆ – P5z ustawiona poziomo wnętrzem dłoni w dół końcami palców w przód lekko w lewo nad LBk, opuszcza się i kładzie jako PA
MIEJSCE – LBk i PBk ustawione poziomo, grzbietami w górę a końcami palców do przodu, symetrycznie przed klp w odległości od siebie ok. 30cm, wykonują jednoczesne ruchy poziome na zewnątrz i do przodu w przeciwnych kierunkach
TERAZ – podwójny ruch jak w DZISIAJ, ale ręce ułożone w PT i LT
POTEM – PB kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, po prawej stronie twarzy dwukrotny krótki ruch wahadłowy (w nadgarstku) do przodu
ZARAZ – ruch identyczny jak dla POTEM, ale ręka ułożona w PD (jakby grożąc palcem)
DUŻO – P5 i L5 wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz, symetrycznie po obu stronach klp równoczesny i symetryczny ruch w poziomie w dół i do przodu + z powrotem, a potem na zewnątrz i do przodu + powrót
DŁUGO/DŁUGI – PD palcem wskazującym w dół i kantem do przodu, przesuwa się wyprostowanym palcem, w górę, po opuszczonej w dół lewej ręce (dłoń złożona w LA) od nadgarstka do ramienia
XI
TYDZIEŃ – P1 wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz, po prawej stronie twarzy odgięcie w nadgarstku (o 90˚ w górę), do pozycji wnętrzem do przodu
PONIEDZIAŁEK – P3 wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem dwukrotne zamknięcie wyprostowanych palców w „dziobek” (tak, by dotykały się opuszkami – pozycja PPs)
WTOREK – PW wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem lekkie ruchy wahadłowe na boki
ŚRODA – ruchy identyczne, jak dla WTOREK, ale ręka ułożona w PS, wnętrzem do przodu
CZWARTEK - ruchy identyczne, jak dla WTOREK, ale ręka ułożona w PC, wnętrzem do przodu
PIĄTEK – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadle do siebie; PIk kantem w dół, nad LA kantem w dół PIk dwukrotnie „rysuje” małym palcem kreskę do tyłu (wzdłuż długiej osi ręki lewej), na górze lewego nadgarstka /tam gdzie pasek od zegarka/, (wykonując lekkie, obrotowe ruchy wokół długiej osi prawego przedramienia)
SOBOTA – 2 x LUBIĆ (moduł 6)
NIEDZIELA – PN kantem w dół i grzbietem do przodu, przed prawym obojczykiem lekkie ruchy wahadłowe na boki
JECHAĆ – PAw (PA z kolankiem) kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, po prawej stronie twarzy małe ruchy po okręgach poziomych, jakby kręcąc lassem tak, że patrząc od dołu, kierunek ruchu jest zgodny z ruchem wskazówek zegara (jak kowboj )
WYJECHAĆ/WYJEŻDŻAĆ – PAw kantem w dół i grzbietem do przodu, przed prawą stroną klp wykonuje łukiem jakby „wyrzucenie” w prawo, z jednoczesnym lekkim odgięciem w nadgarstku (łokieć ufiksowany)
PRZYJEŻDŻAĆ – PAw wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz, nad prawym ramieniem ruch po łuku do przodu i do wewnątrz – przed środek klp, z jednoczesnym lekkim zgięciem w nadgarstku (łokieć ufiksowany)
PRZYCHODZIĆ – ruch identyczny, jak dla PRZYJEŻDŻAĆ, ale ręka w pozycji PD, na koniec ruchu palec wskazujący skierowany skośnie w dół
NIE WOLNO – PZ i LZ wnętrzami do przodu krzyżują się na wys. klp i wykonują ruch od siebie
WYCHODZIĆ – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PB wnętrzem w dół, prześlizguje się, łukiem pionowym wybrzuszonym w dół, pod LB, ustawioną kantem do dołu (jakby prześlizgując się przez podkop, wykonany pod drzwiami, i znowu do góry)
WRACAĆ – obie ręce przed klp; PU i LU grzbietami do przodu i palcami skierowanymi skośnie do góry i do wewnątrz, na tej samej wysokości, ok. 20 cm od siebie równoczesny i symetryczny ruch rotacyjny w nadgarstkach – palce zakreślają łuk pionowy w dół i do przodu, a ręce odwracają się jednocześnie wnętrzami do przodu (na końcu palce wskazują w górę i do wewnątrz)
Zdania do powtórzenia:
W sobotę chcę wyjechać z przyjaciółmi za Warszawę.
Gdzie dzisiaj rano wyjechało pogotowie?
Czy na Ochocie jest otwarta przychodnia dla dzieci?
Kiedy wrócisz, musimy porozmawiać o zdrowiu naszych rodziców.
Dlaczego uciekłeś ze szkoły?
Dzisiaj przychodzą do mnie moi znajomi.
Kiedy wróciłeś do domu?
KASZEL – PM kantem w dół i grzbietem do przodu, palce prostopadle dotykają środka klp dwukrotny ruch wahadłowy w dół bez odrywania palców od klatki (to nadgarstek porusza się po łuku)
KATAR – PU palcami do góry i grzbietem do przodu, przed twarzą dwukrotne zgięcie w nadgarstku tak, że wyprostowane palce poruszają się po łuku pionowym wybrzuszonym ku twarzy (zjeżdżają wzdłuż nosa, po obu jego stronach), na koniec ruchu – końce palców na wysokości podbródka, a same palce skierowane w dół i do tyłu
PRZEZIĘBIENIE – PD i LD grzbietami do przodu i kantami do siebie, dotykają palcami wskazującymi dołków strzeleckich (każdy po swojej stronie) + ZIMNO (moduł 18)
ANGINA – prawa ręka kantem w dół i grzbietem do przodu, leży z przodu na szyi tak, że kciuk opiera się na jej prawej stronie, a wyprostowana i złączona ze sobą reszta palców – na lewej (takie jakby nie zamknięte PE) dwukrotne lekkie „ściśnięcie” szyi (próba zamknięcia PE)
GRYPA – PC kantem w dół i grzbietem do przodu, przed szyją tak, że końce kciuka i palca wskazującego leżą po obu jej stronach dwukrotny krótki ruch w dół, palce przesuwają się po szyi
TERMOMETR – opuszczona wzdłuż ciała PD unosi się i chowa palec wskazujący pod lewą pachę
TEMPERATURA – TERMOMETR + PD wnętrzem do przodu i wyprostowanym palcem do góry, przesuwa się do góry wzdłuż wnętrza LB, ustawionej kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przed klp
GORĄCY – P5s grzbietem do przodu, a palcami do góry i nieco w lewo, dotyka palcem środkowym podbródka szybkie oderwanie i ruch do przodu i w prawo z energicznym zatrzymaniem tak, że jednocześnie następuje rotacja ręki w nadgarstku i ruch kończy się w pozycji P5s wnętrzem do przodu, w dół i nieco na zewnątrz
GORĄCZKA – GORĄCY + PD wnętrzem do przodu i wyprostowanym palcem do góry, przesuwa się do góry wzdłuż wnętrza LB, ustawionej kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, przed klp
MATERIAŁ – PE dwukrotnie przesuwa się po lewym ramieniu
RĘCZNIK – „MATERIAŁ” + „MYĆ SIĘ”
PÓŹNO – PB kantem w dół i grzbietem na zewnątrz, po prawej stronie pasa wysunięcie do przodu po pionowym łuku wybrzuszonym w górę (jakby po „fali”) – na końcu ręka nadal kantem w dół i palcami do przodu
Zdania do powtórzenia:
W poniedziałek pacjent miał gorączkę.
Proszę przynieść do szpital ręcznik.
Gdzie się tak przeziębiłaś?
Czy twój syn jest chory na grypę?
Kup w aptece lekarstwa na anginę.
Lekarz przepisał mi na recepcie coś na kaszel.
XII
SPÓŹNIAĆ SIĘ – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PB kantem w dół, przesuwa się kantem po „kciukowym” boku nadgarstka LA, ustawionej kantem w dół, wykonując przy tym łuk pionowy, wybrzuszony ku górze – jakby PB była ostrzem odcinającym lewą ręką w nadgarstku (świetna kara z spóźnienie ☺)
CZEKAĆ – P1 wnętrzem w dół i kantem do przodu, przesuwa dwukrotnie kciukiem, z góry na dół, po prawym „dołku strzeleckim” (tuż pod barkiem – tym anatomicznym oczywiście ☺)
WSZYSCY – obie ręce przed klp; P5 i L5 wnętrzami do przodu, a palcami do góry obok siebie równoczesny i symetryczny ruch po łukach jak kształt serdeszka z jednoczesnym zamknięciem dłoni w PE i LE tak, że na końcu ręce spotykają się końcami palców, na wysokości pasa – kanty PE i LE w dół, palce ułożone na jednej linii poziomej
RAZEM – obie ręce przed klp; P5 i L5 kantami e dół i grzbietami na zewnątrz, na wysokości żołądka, ok. 30 cm od siebie równoczesny i symetryczny ruch ku sobie (do wewnątrz), z jednoczesnym zamknięciem dłoni w PE i LE – na końcu dłonie spotykają się końcami palców przed środkiem tułowia
JESZCZE – znak litery „Ę”, ale wykonany po (jĘszcze ☺) większym okręgu
RAZ – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PD wnętrzem w dół, dotyka z góry, palcem wskazującym, wnętrza LBk, ustawionej wnętrzem do góry, a następnie odrywa się od niej po łuku do góry i w prawo, przechodząc w P1 grzbietem do przodu, a kciukiem do góry i w prawo, RAZY – w sensie „trzy razy dziennie” – LBk poziomo na niej PD kreśli znak litery „X”
ZAWSZE – znak litery „J”, ale dużo większy (zaJwsze ☺ kończy się na wysokości pasa)
NIGDY – PAw kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz, kolanko przy dotyka podbródka ruch w dół po literze „Z” (najpierw w prawo, potem po skosie w dół i w lewo i znów w prawo-podobnie jak „cholera”)
ZAŁATWIAĆ – L5 i P5 poziomo grzbietami w dół i końcami palców do przodu symetrycznie na wys. pasa, wykonują swobodne ruchy (jak przy ILE – moduł 2) wszystkimi palcami przesuwając się z lewej na prawą stronę
Ćwiczenia do samokształcenia:
Napisz 5 zdań na temat swojej pracy.
LECZYĆ/LECZENIE – LA wnętrzem w dół, PPs ustawiona nad LA ociera się wnętrzem dłoni o nasadę LA wykonując krótkie ruchy w prawo i lewo
ODDECH/ODDYCHAĆ – P5 i L5 grzbietem do przodu, po obu stronach klp symetrycznie wykonują jednoczesny ruch do przodu i zatrzymują się ok. 20 cm przed klp;
GŁĘBOKI ODDECH – dwa razy tylko dłużej i wolniej ODDYCHAĆ
ODDZIAŁ – PBk kantem dłoni w dół a palcami do przodu, wykonuje ruch poziomy w prawą stronę do pozycji grzbietem do przodu
PLAN – LB pionowo kantem do przodu, LV wnętrzem do dołu dotyka końcami palców środka lewej dłoni a następnie PV przesuwa się do pozycji kantem w dół a wnętrzem do tyłu
CIAŁO – P5 i L5 kantami dłoni w dół, dotykają symetrycznie obu barków i przesuwają po klp w dół nie odrywając dłoni od ciała ruch jak przy „OSOBA”
ROZBIERAĆ – P5z i L5z kantami do dołu po obu stronach klp blisko siebie, wykonują ruchy na zewnątrz /jak byśmy chcieli zerwać koszulkę/
UBRANIE – PA i LA po obu stronach klp symetrycznie, kantami dłoni w dół dotykają barków a następnie zbliżają się do siebie /kontakt z cialem/
UBIERAĆ SIĘ – dwa razy „UBRANIE”
GOŚĆ – P5 dotyka wszystkimi palcami prawego ramienia a następnie wykonuje krótki do przodu
POKAZAĆ/POKAZYWAĆ – „WIDZIEĆ” + drugi układ dłoni „ZAMYKAĆ
OGLĄDAĆ – PH wnętrzem do przodu i kantem na zewnątrz, przed prawym obojczykiem ruch po małym pionowym okręgu w prawo
OBSERWOWAĆ – tak jak „OGLĄDAĆ” P5z
Zdania do powtórzenia:
1. W tym szpitalu leczą dobrzy lekarze.
2. Pokaż mi ten opatrunek.
3. Proszę, może się Pan tutaj rozebrać.
4. Goście mogą przychodzić do szpitala w godzinach 16-20.
5. Pokaż Mi proszę ciało, obejrzę je, oddychaj głęboko.
6. Poproszę o plan dnia w tym oddziale.
XIII
MIESIĄC – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PN grzbietem w górę, przesuwa wnętrzem wyprostowanych palców po wnętrzu LBk, ustawionej wnętrzem do góry – od końców palców do nasady dłoni i z powrotem
STYCZEŃ – obie ręce przed klp; PA i LA kantami w dół i wnętrzami do siebie, obok siebie, na tej samej wysokości ruchy naprzemienne w górę i w dół (jeśli prawa do góry, to lewa w dół i odwrotnie), przy „mijaniu”, ocierają się o siebie wnętrzami
LUTY – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; PH wnętrzem do góry, przesuwa się dwukrotnie grzbietem w poprzek wnętrza LBk, ułożonej wnętrzem do góry
MARZEC – LB kantem w dół i grzbietem do przodu, dotyka końcami palców do wewnętrznej powierzchni nadgarstka PB, ustawionej kantem w dół i palcami do przodu, przed prawą stroną tułowia (dłonie prostopadle do siebie) PB wykonuje dwukrotny wahadłowy, poziomy ruch w nadgarstku na boki
KWIECIEŃ – PX grzbietem do przodu, dotyka palcem wskazującym prawego kącika ust obrót wokół długiej osi przedramienia wnętrzem do przodu, a następnie zgięcie w nadgarstku tak, by grzbiet PX skierował się do góry
MAJ – PEm wnętrzem w górę, na wysokości szyi małym ruchem w górę otwiera się do P5 na wysokości podbródka
CZERWIEC – PU grzbietem do przodu i kantem w dół, przed opuszczonym wzdłuż ciała lewym ramieniem dwukrotny ruch obrotowy wokół długiej osi przedramienia tak, że prawy palec środkowy przesuwa się, wzdłuż długiej osi lewego ramienia, z dołu do góry
LIPIEC – obie ręce przed klp, przedramiona prostopadłe do siebie; P1 kantem w dół i na zewnątrz, przesuwa dwukrotnie końcem kciuka, z góry na dół, po grzbietach palców LA, ułożonej kantem w dół
SIERPIEŃ – obie ręce przed klp; PCZ kantem w dół i grzbietem do przodu, pod LA, ułożoną również kantem w dół i grzbietem do przodu PCZ wykonuje małe ruchy po poziomych okręgach (patrząc z góry – przeciwnie do ruchu wskazówek zegara)
WRZESIEŃ – obie ręce przed klp; PA i LA kantami do przodu i w dół, złożone wnętrzami dwukrotny ruch wahadłowy całego układu do przodu i w dół
PAŹDZIERNIK – obie ręce przed klp; PX wnętrzem w dół, przesuwa dwukrotnie końcem palca wskazującego wzdłuż palca wskazującego LD, ułożonej kantem w dół i wyprostowanym palcem do przodu (ruch od końca do nasady palca)
LISTOPAD – PU i LU kantami w dół i końcami palców do przodu i w lewo, przed lewą stroną klp dwukrotny równoczesny ruch wahadłowy (w przegubie) przegubie dół
GRUDZIEŃ – obie ręce przed klp; PAw i LAw kantami w dół i grzbietami nieco skośnie do przodu, na tej samej wysokości, stykają się „kolankami” równoczesny i symetryczny, lekki ruch „łamania” („kolanka” wciąż razem, nadgarstki w dół)
Ćwiczenia do samokształcenia:
Napisz opowiadanie, w którym zawrzesz nazwy wszystkich miesięcy./mogą to być również dialogi/
SĄSIAD – PX i LX ukośnie, kantami w prawą stronę przed klp uderzają o siebie wszystkimi palcami oprócz wskazujących
RANO – PP przy prawym oku na wys. skroni wnętrzem do przodu przechodzi do PL
JEŚĆ – PE wnętrzem do tyłu pionowo na wys. brody wykonuje dwukrotny ruch dotykając brody
ZJEŚĆ – ustawienie jak przy JEŚĆ, ale wykonuje ruch „wkładania i połknięcia” już potrawy (czas dokonany)
ŚNIADANIE – JEŚĆ + RANO
GŁÓD/GŁODNY – PM i LM wnętrzami do tyłu, kanty w dół, poziomo „wciskają” końce palców do żołądka
PIĆ – PC kantem dłoni w dół, a grzbietem na zewnątrz, wykonuje ruch naśladując picie
POŁUDNIE – PBkz ustawiona ukośnie grzbietem do przodu, przesuwa się przed podbródkiem z prawej na lewą stronę dotykając policzków
OBIAD – JEŚĆ + PBk ustawiona wnętrzem do tyłu „rozchodzi” się na policzki, kciuk na prawy reszta palców na lewy
WIECZÓR – P5 i L5 ustawione pionowo, grzbietami do przodu symetrycznie po obu stronach twarzy , zbliżają się do siebie ruchem do środka w dół, aż do skrzyżowania palców na wys. podbródka (”trochę widać”)
KOLACJA – JEŚĆ + znak WIECZÓR wykonywany tylko prawa ręką
NOC – LB i PB grzbietami do przodu symetrycznie po obu stronach czoła w odległości 40 cm od siebie wykonują ruch jak w WIECZÓR, tyle że dłonie zachodzą na wys. klp
KAWA – P1 na LA ustawione kantami w dół, P1 wykonuje ruchy „mielenia” kawy – małe kółeczka w lewo
HERBATA – P5z ustawiona ukośnie, wnętrzem dłoni w górę nieco do tyłu, leży symetrycznie na L5z wykonuje 2 małe ruchy po okręgu ocierając się o P5
MLEKO – LC i PC kantami dłoni w dół, a grzbietami na zewnątrz symetrycznie, wykonują na przemian ruchy wahadłowe w górę i w dół przechodząc w LA i PA
CUKIER – PUm ukośnie, grzbietem do przodu dotyka końcami wyprostowanych palców brody/dolnej wargi, po czym opuszcza się i dwukrotnie ociera o końce palców LUm, ustawionej wnętrzem do góry
BEZ – PB poziomo wnętrzem w dół i LB poziomo wnętrzem do góry na środku klp, PB przesuwa końcami palców po palcach LB i zatrzymuje się ok. 10 cm poniżej
Powtórzenie i utrwalanie wiadomości
Prezentacje indywidualne beneficjentów.
Konwersacje „służba zdrowia : pacjent niesłyszący”
Errata uzupełniająca znaki potrzebne do indywidualnej pracy beneficjentów.
XIV
WARZYWA – LB ustawiona kantem dłoni w dół a grzbietem do przodu tak, że przegub jest przed środkiem klp; PEm za LB w pobliżu łokcia wysuwa się do góry przechodząc w P5, po czym wraca i ten ruch powtarza na wys. nadgarstka
OWOCE – PA ustawiona poziomo przesuwa się w prawo po prawym policzku
SAŁATKA – PU i LU wnętrzami dłoni w górę z palcami skierowanymi ku sobie na wys. pasa, wykonują małe ruchy pionowe „kółeczka” od wewnątrz na zewnątrz (imitując podrzucanie sałaty w misce)
SMAK – PD ustawiona pionowo, grzbietem do przodu, dotyka końcem palca wskazującego dolnej wargi ust po prawej stronie i dwukrotnie przesuwa się w dół
SMACZNEGO – PL ustawiona pionowo grzbietem dłoni do przodu, dotyka końcem palca wskazującego prawego kącika ust i przesuwa się w dół do przodu przechodząc w PE
Ćwiczenia do powtórzenia:
Moja mama przygotowuje dobre obiady na co dzień.
Czy możesz zrobić mi herbatę?
Dzisiaj wieczorem przychodzą do mnie znajomi, przygotuję rybę w warzywach.
Od kiedy zaczęłam jadać warzywa i owoce, bardzo dobrze się czuję.
W jakim kolorze są tabletki, które pomagają mężczyznom?
Bardzo lubię żółty, moje pokój jest w tym kolorze.
Dlaczego nie jadasz białego pieczywa?
Ciemne pieczywo jest zdrowe.
BUŁKA – L5z i P5z zwrócone są do siebie wnętrzami dłoni i oparte nasadami tak, że prawa dłoń jest na górze a lewa na dole, P5z wykonuje wahadłowe ruchy w przegubach
CHLEB – PBz skośnie kantem do tyłu, „odcina” kantem „kromkę” z LBz ustawionej również ukośnie a grzbietem do przodu
JASNO – LEm i PEm ustawione pionowo, wnętrzami dłoni do przodu symetrycznie przed obojczykami w odległości ok. 30 cm wykonują ruch w górę do przodu i na zewnątrz, przechodząc w L5 i P5
CIEMNO – L5 i P5 ustawione pionowo wnętrzami dłoni do tyłu opuszczają się w dół do tyłu na wys. klp, przechodząc w LA i PA
KANAPKA – PB na LB równolegle tak, że dłonie są wnętrzami do siebie i dwukrotnie przybliżają się do siebie, lewa wnętrzem do góry, a prawa do dołu
CYTRYNA – PCz poziomo wnętrze w dół, kantem dłoni do przodu skośnie, po prawej stronie klp, przechodzi w PA (wyciskamy cytrynkę)
Ćwiczenia do powtórzenia:
Moja mam przygotowuję fantastyczne kanapki do szkoły.
Czy możesz zrobić mi kawę z mlekiem i cukrem?
Dzisiaj wieczorem przychodzą do mnie znajomi, przygotuję rybę w warzywach.
Od kiedy zaczęłam jadać sushi, dobrze się czuję.
W jakim kolorze są tabletki, które pomagają mężczyznom?
Bardzo lubię żółty, moje pokój jest w tym kolorze.
Dlaczego nie jadasz białego pieczywa?
Ciemne pieczywo jest zdrowe.
Mój mąż przygotowuje bardzo dobrą herbatę z cytryną.
Dlaczego w tym pokoju jest tak ciemno?
KARMIĆ – PAw kantem w dół i palcami do przodu wykonuje dwukrotny ruch do przodu
WODA – PM ustawiona kantem dłoni w dół, wykonuje małe ćwierćobroty względem osi przedramienia wewnątrz LM
CIEPŁO – P5z ustawiona ukośnie grzbietem dłoni do przodu przed podbródkiem zbliża się małymi ruchami do tyłu
ZIMNO – LA i PA kantami w dół symetrycznie, końcami palców do przodu przed klp, dwukrotnie energicznie zbliżają i oddalają od siebie
PIWO – LA kantem dłoni w dół, PB wnętrzem dłoni w dół dwukrotnie delikatnie palcami uderza z góry w LA
WINO – PO i LO prawa nieco wyżej lewa niżej przed klp, kantami do przodu wykonują razem dwukrotny mały ruch przód - tył
ZĄB/ZĘBY – PX ukośnie pionowo dotyka prawego policzka/bliżej podbródka
ZĘBY – tak jak „ZĄB” tyle, że dotyka prawego i lewego policzka
CZYŚCIĆ ZĘBY – PUm poziomo, grzbietem do przodu wykonuje krótkie ruchy wahadłowe góra dół na wys. ust
MYĆ SIĘ – LB i PB pionowo, wnętrzami do tyłu obok siebie na wys. szyi, wykonują razem dwukrotny ruch w górę i w dół
MYĆ COŚ – znak wykonywany prawą dłonią na otwartej lewej dłoni LBk przed klp, PA naśladuje ruch mycia talerza /w lewo po okręgu w poziomie/
KĄPAĆ SIĘ – L5 i P5 kantami dłoni w dół a kantami do tyłu obok siebie, przesuwają się dwukrotnie w dół
ŁAZIENKA – POKÓJ + jeden ruch KĄPAĆ (pokój kąpielowy)
Zdania do powtórzenia:
Proszę iść do łazienki i wykąpać się.
Do lekarza trzeba przychodzić umytym.
Co ty masz na tym talerzu?
Nie pij z tego kubka, on jest mojego taty.
Codziennie rano i wieczorem, trzeba dokładnie wyczyścić zęby.
Zrób kolację a potem proszę pozmywaj talerze. A ja sobie poleżę
8.4.
PRYSZNIC – PEm wnętrzem w dół na głową wykonuje ruch w dół i przechodzi w P5
CZYSTY – znak wykonywany prawą ręką na otwartej lewej przed klp – PBk ustawiona poziomo wnętrzem w dół a kantem do przodu, przesuwa się wolno po otwartej lewej LBk
BRUDNY – P5 poziomo, wnętrzem w dół a końcami palców do przodu w lewo, uderza łukiem w L5 wnętrzem w górę i odbija się nieco w górę
BRUDZIĆ – 2 x BRUDNY
TOALETA – PUm wnętrzem do przodu dwukrotnie dotyka prawej skroni
PAPIER – PA i LA wnętrzami do tyłu, ocierają się o siebie kantami małych paluszków w górę i dół
TŁUMACZYĆ/TŁUMACZ – obie ręce przed klp; PD i LD wnętrzami do przodu, a wyprostowanymi palcami do góry i do wewnątrz, ok. 15 cm od siebie naprzemienne ruchy po okręgach pionowych do tyłu (jak pedałowanie do tyłu na rowerze)
TABLICA – PD i LD wnętrzami do przodu, a wyprostowanymi palcami w górę i do wewnątrz tak, że ich końce się stykają, przed czołem równoczesne rozejście na boki, a potem w dół (jakby obrysowując górną i boczne ściany tablicy)
MÓZG – PB kładzie się na prawej stronie głowy
OPONY MÓZGOWE – PB kładzie się na tylnej części głowy
WIADOMOŚCI – B dotyka prawej skroni a następnie P5z i L5z po prawej stronie na wys. barku wykonują wahadłowe ruchy do przodu do tyłu
INFORMACJA – PEm i LEm po prawej stronie twarzy otwierają się jednocześnie do P5 i L5
PODANIE – LB poziomo wnętrzem do góry przed klp, PB kadzie się na LB grzbietem
DOWÓD OSOBSTY – LD i PD wykonują równocześnie ćwierćobroty względem osi palców wskazujących do wewnątrz + „OSOBA”
Zdania do powtórzenia:
W Internecie są informacje potrzebne do przetłumaczenia na język polski.
Kiedy będzie przerwa? Wszyscy jesteśmy zmęczeni.
Co z tym prysznicem? Nie ma wody?
Gdzie masz dowód osobisty?
Trzeba zrobić badanie mózgu.
Jesteś czysty. Możesz iść spać.
Spotkanie IX
9.1.
PLECY – PB dotyka prawej łopatki
MIĘSIEŃ/MIĘŚNIE – prawa dłoń trzyma lewy biceps
KRĘGOSŁUP – PC kantem w dół, a końcami palców do przodu, wykonuje falisty ruch w dół
TRZEŹWY – P5 i L5 kantami w dół na wys. czoła po obu stronach, dotykają czoła i przechodzą na boki w PE i LE
CIERPLIWY – 5 wnętrzem w dół na wys. żołądka, przechodzi z krótkim ruchem w dół do PA
ŁÓŻKO – PN i LN kantami dłoni w dół symetrycznie po obu stronach klp przed sobą, wykonują ruch po łukach do tyłu
POŚCIEL/POŚCIELIĆ – PB na skrzyżnie LB wnętrzami w dół, rozsuwają się na boki w poziomie, tak by PB i LB miały palce skierowane do przodu; POŚCIELIĆ – ruch dwukrotny
STÓŁ - PB i LB poziomo, wnętrzami w dół końcami palców do przodu a kantami na zewnątrz przed sobą, wykonują ruch rozchodzenia się na boki
SALA – „POKÓJ’ + „DUŻY”
DUŻY – P5z i L5z, kantami w dół oddalone od siebie ok. 20 cm rozchodzą się na boki tak, aby oddaliły się od siebie na ok. 80 cm.
POŁOŻYĆ /COŚ/ - PB pionowo wnętrzem do przodu, przechodzi w dół do pozycji wnętrzem dłoni w dół
Zdania do powtórzenia:
1. Bolą Mnie plecy.
2. Bądź cierpliwy. Zaraz przyjdzie lekarz.
3. Na tym łóżku jest bałagan. Co robi tutaj ta pościel?
4. Jest dużo chorób mięśni.
5. Czy jesteś trzeźwy, możemy rozmawiać?
6. Dla moich rodziców porządek w domu jest bardzo ważny.
9.2.
WSTAWAĆ – LBk poziomo, wnętrzem dłoni do góry i PV wnętrzem dłoni do góry ustawiona równolegle po prawej stronie LBk, wykonuje ruch „postawienia” PV na środku lewej dłoni
STAĆ – ustawienie jak przy drugim elemencie„WSTAWAĆ” PV na środku LBk
SKAKAĆ – „STAĆ” + podskoki prawą dłonią do góry
STRACH – „STAĆ” z „drżącymi” palcami wskazującym i środkowym
TAŃCZYĆ – „STAĆ” z ruszającymi się paluszkami
KLĘCZEĆ – PH leży na LBk
LEŻEĆ – PV wnętrzem dłoni w górę leży na LBk
BAĆ SIĘ – PA i LA wnętrzami do tyłu dwukrotnie uderzają się po obu stronach klp
ZMĘCZONY – P5z wnętrzem w dół i kantem do przodu na środku klp, wykonuje ruch po klp w dół do pozycji P5z wnętrzem do dołu i kantem do tyłu /kontakt z ciałem/
OKNO – LB poziomo wnętrzem do góry po lewej stronie pasa podtrzymuje PB, która wykonuje ćwierćobroty względem własne osi
DRZWI – PB i LB kantami dłoni w dół przed środkiem klp, lewa wnętrzem do tyłu a prawa wnętrzem do boku /grzbietem na zewnątrz/ nadgarstkiem dotyka końcówek placów LBk, wykonując dwukrotny ruch zbliżenia obu dłoni jak w „MAŁŻEŃSTWO”
OTWIERAĆ – PB i LB kantami w dół i grzbietami do przodu, stykają się palcami środkowymi wykonując ruch jak /„otwieranie drzwi do salonu”/ do pozycji grzbietami na zewnątrz
ZAMYKAĆ – PB i LB pionowo, wnętrzami do przodu przed klp symetrycznie po obu stronach wykonują ruch zbliżenia się do siebie i zetknięcia kantami kciuków
PRZYNOSIĆ – PA i LA wnętrzami do góry obok siebie, po prawej stronie klp wykonują ruch po długim łuku w lewą stronę i zatrzymują się na wys. pasa po lewej stronie
SPRZĄTAĆ – PB i LB wykonuje ruchy jak byśmy chcieli strzepnąć kurz z dłoni
Zdania do powtórzenia:
Otwórz okno w tym pokoju i zacznij sprzątać.
Koniecznie /obowiązkowo/ musisz położyć się do łóżka i przyjmować lekarstwa przepisane w szpitalu po operacji.
Przynieś proszę dowód osobisty pacjentki spod 9.
Dlaczego w tym mieszkaniu jest tak ciemno? Proszę natychmiast otworzyć okna.
Czy ty nie rozumiesz, że operacja jest potrzebna abyś wyzdrowiał?
9.3
DENERWOWAĆ – L5 P5 ustawione końcami palców w dół a grzbietem do przodu, po obu stronach pasa, wykonują dwukrotny ruch w przegubach w górę i w dół
UCZULENIE – Lb nieco w dół poziomo, po lewej stronie pasa; P5ś nad LB grzbietem w górę dotyka palcem środkowym lewego przedramienia /blisko dłoni/ i wraca jak przy „ukąszeniu”
SZCZĘŚCIE – PB głaszcze po grzbiecie LB i na odwrót
SERCE – PC na lewej stronie klp wykonuje dwa krótki ruchy w dół
SPRAWNY – ruch jak w „TŁUMACZYĆ” układ dłoni PA LA
NIEPEŁNOSPRAWNY – znak trzyelementowy: „NIE” + PEŁNY /odwrotnie/ + SPRAWNY
GARDŁO – PB pionowo, ukośnie dotyka końcami palców gardła
APARAT SŁUCHOWY – PP przesuwa się do tyłu na wys. prawego ucha
MYŚLEĆ – PD i LD grzbietami do przodu, a palcami w górę i do wewnątrz, ok. 15 cm od siebie, przed czołem naprzemienne ruchy po pionowych okręgach, częściowo się nakładających, do wewnątrz
ĆWICZYĆ – ruchy identyczne jak dla MYŚLEĆ (moduł 24), ale ręce ułożone w PA i LA wnętrzami do przodu, a ruch odbywa się przed klp
SPORT – PA i LA, wykonuje wielokrotne ruchy jak przy „SĄ”
GIMNASTYKA – pozycja wyjściowa jak dla WAKACJE, ale dłonie zamknięte w PA i LA wnętrzami do przodu równoczesne i symetryczne ruchy całych ramion – najpierw w górę, a potem na boki
9.4.
Powtórzenie i utrwalenie wiadomości. Konwersacje
DAKTYLOGRAFIA ~ opis co podstępniejszych skrótów ☺;
PAw – A z „kolankiem” /wydłużone/
PBk – układ palców jak w „B”, ale z niemal prostopadle odchylonym kciukiem
PBz – palce jak w „B”, ale lekko zgięte (tak ułożoną ręką nabieralibyśmy wodę)
PEm – „E” międzynarodowe (ręka jakby zaciśnięta na rurce, koniec kciuka nachodzi na paznokcie reszty przygiętych palców)
PEo – „E” otwarte (kciuk równoległy do reszty wyprostowanych palców, lekko od nich odsunięty)
PIk – palce jak w „I”, ale z wyprostowanym, niemal prostopadłym kciukiem
PPs – znak litery „P” z dodatkowo wyprostowanym i złączonym z kciukiem palcem środkowym
PUm – „U” międzynarodowe (jak zwykłe „U”, ale palec wskazujący i środkowy złączone)
Pps – prawa P + środkowy palec
P1z – układ palców jak w „1”, ale kciuk zgięty
P5s – układ palców jak w „5”, ale palec środkowy zgięty w nasadzie
P5z - układ palców jak w „5”, ale wszystkie palce lekko zgięte
mgr Anna Piotrowska
surdopedagog
metodyk nauczania języka miganego