Pytania / materiał do powtórzenia DSM zaoczne 2012 r.

1. Kto ma zdolność prawną? Podaj przykład.

Zdolność prawną ma osoba fizyczna od moment narodzin. Osoba prawna oraz jednostki organizacyjne nie mające zdolności prawnej nabywają ją w momencie wpisu do odpowiedniego rejestru.

Czy 5 letni Jaś może być właścicielem samochodu?

Czy spółka cywilna jest podmiotem prawa – tak /nie – dlaczego?

Nie jest podmiotem prawa. Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej (nie jest zatem odrębnym podmiotem prawa i nie może sama działać we własnym imieniu) ani nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Czy spółki z kodeksu spółek handlowych są podmiotami prawa? Czy wszystkie?

2. Kto ma zdolność do czynności prawnych? Kto ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych?

Osoby fizyczne, które osiągnęły pełnoletniość (ukończyły 18 lat lub uzyskały ją przez zawarcie małżeństwa). Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby, które ukończyły 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Kto nie ma zdolności do czynności prawnych? Jakie czynności prawne może dokonywać osoba ,która jest ograniczona w zdolności do czynności prawnych i osoba ,która nie ma zdolności do czynności prawnych?

Zdolności do czynności prawnych nie mają osoby fizyczne, które nie ukończyły 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.

3. Co to jest osoba prawna? Podaj przykłady osób prawnych? Kto reprezentuje osobę prawną?

Jednostka organizacyjna, spółka z o.o. oraz spółka akcyjna, która na równi z osobami fizycznymi jest podmiotem stosunków cywilnoprawnych. Osobą prawną jest również Skarb Państwa, również m.in. stowarzyszenia zarejestrowane w KRS, kościoły, uczelnie wyższe, przedsiębiorstwa państwowe, fundacje, spółdzielnie, czy partie polityczne.

4.Spółka akcyjna ; kto jest właścicielem jej majątku? Kim są akcjonariusze? Jakie mają prawa?

Jest spółką kapitałową kumulującą kapitały wielu osób lub firm. Właścicielami są akcjonariusze. Są właścicielami i mają wpływ na sprawy przedsiębiorstwa. Mają prawa majątkowe wynikające z akcji (do udziału w zysku spółki, do części majątku pozostałego po likwidacji, do rozporządzania akcją..) i prawa korporacyjne ( do wyboru członków rady nadzorczej, do zwoływania walnego zgromadzenia, do udziału w nim, do informacji,..).

Kto odpowiada za zobowiązania spółki akcyjnej?

Zarząd spółki.

5.Podaj przykład przedsiębiorcy. Podaj przykład firmy osoby fizycznej. Podaj przykład firmy osoby prawnej.

Przedsiębiorca-osoba prowadząca działalność gosp. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Firma osoby prawnej: np. spółka z o.o.

6.Co to jest przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym (w znaczeniu określonym w kodeksie cywilnym).

To zorganizowany kompleks majątkowy składający się z rzeczy i praw, przeznaczony do produkcji dóbr bądź świadczenia usług.

7.Jakie są formy czynności prawnych.

Forma pisemna, pisemna z urzędowo poświadczoną datą, pisemna z podpisem notarialnym lub urzędowo poświadczonym oraz formę aktu notarialnego.

Kiedy muszę stosować formę pisemną czynności prawnej – podaj przykład.

Spisując testament.

Przepisy kodeksu cywilnego przewidują dla określonej czynności formę aktu notarialnego ;jakie są skutki „dokonania czynności prawnej” w innej formie.

Rygor nieważności, czyli powoduje że czynność prawna staje się nieważna.

8.Co to jest oferta?

Sposób zawarcia umowy, polegający na złożeniu przez oferenta oświadczenia woli drugiej stronie.

Specyfika zawierania umów pomiędzy przedsiębiorcami.

Mają obowiązek posługiwania się firmą, złożenie oferty, możliwości odwołania złożonej oferty i jej modyfikacji, dopuszczenie możliwości zawarcia umowy wskutek tzw. milczącego przyjęcia oferty, dopuszczalność ustalenia ostatecznej treści umowy zawartej bez zachowania formy pisemnej treścią tzw. pisma potwierdzającego, możliwość dokonywania w imieniu przedsiębiorcy czynności prawnych przez prokurenta.

Co to jest aukcja /przetarg ? Kiedy dochodzi do zawarcia umowy w formie aukcji / przetargu?

Aukcja - zorganizowana forma sprzedaży, będąca formą przetargu prowadzonego na żywo.  Do zawarcia dochodzi gdy istnieje wielu potencjalnych nabywców na jeden towar.

Przetarg - jeden ze sposobów wyboru oferty w celu zawarcia umowy.

Co to jest wadium – jego znaczenie.

Kwota składana do rąk osoby rozpisującej przetarg lub wpłacana do depozytu sądowego jako gwarancja, że oferent nie zmieni, ani nie wycofa złożonej oferty.

9.Jakie są wady oświadczenia woli – wymień.

Brak świadomości i swobody, zaburzenia psychiczne, błąd, wymuszenie, groźba, podstęp, nietrzeźwość, wpływ narkotyków.

Co to jest nieważność bezwzględna i względna wad oświadczenia woli – podaj przykład.

Bezwzględna oznacza, że czynność prawna zawierająca wadliwe oświadczenie woli nie wywołuje żadnych skutków prawnych i nie ma możliwości przywrócenia jej ważności.

Względna oznacza, że czynność prawna jest ważna i wywołuje skutki prawne, ale może zostać wzruszona.

10. Co to jest pełnomocnictwo: ogólne / szczególne – podaj przykłady.

Ogólne - obejmuje jedynie umocowanie do czynności zwykłego zarządu (np. do pobierania czynszu). Wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Szczególne - dotyczy indywidualnie określonej czynności prawnej (np. sprzedaży oznaczonej nieruchomości).

W jakiej formie udziela się pełnomocnictw?

W formie ogólnej (do czynności zwykłego zarządu, które pozwana na stałe funkcjonowanie podmiotu), szczególnej (do poszczególnej czynności, np. sprzedaż auta) i rodzajowej (do czynności określonego rodzaju). Powinno zostać udzielone na piśmie, pod rygorem nieważności.

Czy pełnomocnikiem może być osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnej?

Może, ponieważ i tak zawsze odpowiada mocodawca.

Co się stanie jeśli pełnomocnik przekroczy zakres swojego umocowania? Czy pełnomocnik może udzielać dalszych pełnomocnictw?

Taka umowa staje się nieważna i pełnomocnik ponosi ewentualne szkody. Pełnomocnictwo wygasa.

11. Co to jest prokura – charakterystyka.

Jest pełnomocnictwem udzielanym przez przedsiębiorcę wpisanego do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Czy prokurent może udzielać pełnomocnictw?

Może udzielić pełnomocnictwa procesowego pracownikowi przedsiębiorcy.

Czy prokurent może być osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych?

Może.

12. Podaj różnice między prokurą i innymi pełnomocnictwami.

Pełnomocnictwo jest umocowaniem do działania w imieniu innej osoby, a prokura jest pełnomocnictwem udzielanym przez przedsiębiorcę i zakresu prokury nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. 

13. Przedawnienie roszczeń – charakterystyka. Jakie skutki wywołuje przedawnienie roszczenia?

Polega na tym, że na skutek upływu czasu tracimy możliwość aktywnego egzekwowania naszych uprawnień jako wierzycieli, albo też wierzyciel traci możliwość skutecznego egzekwowania swoich uprawnień wobec nas jako dłużników.

14.Kiedy następuje przeniesienie własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości i co do gatunku?

Przeniesienie własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości następuje zazwyczaj z chwilą samego zawarcia umowy. Własność rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz własność rzeczy przyszłych, które nie istnieją jeszcze w momencie zawierania umowy przechodzi dopiero wraz z przeniesieniem posiadania na ich nabywcę.

Sprzedaję samochód. Przeniesienie własności nastąpi z chwilą: zawarcia umowy, zapłaty ceny czy wydania auta ?

Z chwilą wydania auta.

Nabycie auta od nieuprawnionego w trybie art. 169 KC.

Nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia auta w posiadanie. W przypadku kradzieży nabywca stanie się właścicielem auta dopiero po trzech latach.

15.Przeniesienie własności: rzeczy ruchomej , nieruchomości pod warunkiem. Czy jest możliwe – tak / nie – uzasadnij.

Własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Jeżeli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.

16.Przesłanki zasiedzenia rzeczy ruchomej i nieruchomości. Czy mogę zasiedzieć grunt użytkowany przeze mnie przez 30 lat?

Tak.

17. Posiadacz samoistny i posiadacz zależny . Posiadacz w dobrej i złej wierze. Podaj przykłady.

Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel.

Posiadaczem zależnym jest osoba, która faktycznie włada cudzą rzeczą jako użytkownik, najemca, dzierżawca, itp.

W dobrej wierze jest błędnie przekonany że przysługuje mu prawo do konkretnej nieruchomości. Zasiedzenie nieruchomości następuje po 20latach.

W złej wierze wie że korzysta z nie swojej własności. Nie może zasiedzieć rzeczy ruchomej. Zasiedzenie następuje po 30latach.

18.Współwłasność – charakterystyka.

Polega na tym, że dana rzecz należy niepodzielnie do wszystkich współwłaścicieli. Każdemu z nich przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie jedynie do jej części, jako odpowiadającej udziałowi. Przedmiotem współwłasności jest rzecz oznaczona.

19.Ochrona własności. Roszczenie windykacyjne i negatoryjne – przykłady.

Roszczenie windykacyjne wiąże się z sytuacją, gdzie właściciel może żądać od osoby, która posiada jej rzecz, aby została mu zwrócona.

Roszczenie negatoryjne dotyczy sytuacji naruszenia uprawnień właściciela w inny sposób niż poprzez pozbawienie go władztwa nad rzeczą. Przykłady tego typu naruszeń to choćby regularne przejeżdżanie przez ziemię sąsiada.

20.Co to jest użytkowanie wieczyste. Jestem użytkownikiem wieczystym gruntu, na którym stoi postawiony przeze mnie dom. Do kogo należy dom?

Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością skarbu państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat). Do właściciela domu. Po wygaśnięciu użytk. Wieczyst. Tracimy prawo do budynku.

21.Co to jest posiadanie. Na czym polega ochrona posiadania.

Jest to stan polegający na faktycznym władztwie nad rzeczą.

Ochrona posiadania – możliwość obrony koniecznej przy ataku na nasze dobro i przywrócenia naszym działaniem stanu poprzedniego, ale bez użycia przemocy.

22.Różnice pomiędzy użytkowaniem i użytkowaniem wieczystym.

Użytkowanie polega na korzystaniu z rzeczy cudzej i możliwości pobierania z niej korzyści przez czas określony w umowie, a wieczyste na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej na 99lat (min. 40).

23.Różnice pomiędzy użytkowaniem wieczystym i własnością.

Przy własności mamy prawo do nieruchomości i gruntu przy wieczystym tylko do nieruchomości, do gruntu już nie.

24.Co to jest wierzytelność?

Antonim długu. Prawo do żądania spełnienia danego świadczenia wynikającego ze stosunku zobowiązania przysługującego wierzycielowi wobec dłużnika.

Co to jest dług?

Świadczenie, które dłużnik jest zobowiązany spełnić na rzecz wierzyciela.

Co to są odsetki?

Przychód wynikający z udostępnienia przez np. bank kapitałów.

25.Na czym polega zasada swobody umów?

Dzięki niej osoba, która chce zawrzeć umowę ma autonomię zarówno w wyrażeniu swojej woli, jak i kształtowaniu stosunku prawnego, poprzez ustalenie treści i sposobu wykonania umowy.

26.Na czym polega zasada nadzwyczajnej zmiany treści umowy?

Strony zawierające umowę mogą jej treść kształtować wedle własnego uznania.

27.Na czym polega zasada nominalizmu i zasada walutowości?

Zasada nominalizmu opiera się na założeniu, że dłużnik ma spełnić świadczenie w takiej wysokości, w jakiej zostało ono określone przy powstaniu zobowiązania.

Zasada walutowości mówi, że świadczenia pieniężne w RP powinny być realizowane w pieniądzu polskim.

28.Na czym polega hipoteka? Czy mogę sprzedać nieruchomość obciążoną hipoteką?

To forma zabezpieczenia wierzytelności, polegająca na ustanowieniu rzeczowego prawa na nieruchomości dłużnika na rzecz wierzyciela w postaci aktu notarialnego wpisanego do księgi wieczystej.

Można sprzedać, ale zmiana właściciela nie powoduje wygaśnięcia hipoteki.

29.Na czym polega zastaw?

To ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności.

30.Co to jest kara umowna? Podaj przykład zastosowania.

Jest to klauzula, którą strony mogą umieścić w umowie cywilnoprawnej. W klauzuli tej strony mogą postanowić, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (i tylko takiego) nastąpi poprzez zapłatę określonej sumy.

31.Na czym polega ochrona wierzyciela przed niewypłacalnością dłużnika (skarga Pauliańska).

Rodzaj powództwa, którego treścią jest żądanie uznania danej czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, którego sytuacja pogorszyła się wskutek tej czynności.

32.Co to jest zadatek? Podaj przykład zastosowania.

Służy do zabezpieczenia interesów obu stron umowy. Strona, która nie wykona swojego zobowiązania traci zadatek, jeśli sama go dała, albo obowiązana jest go zwrócić w dwukrotnej wysokości.