Występowanie:Karpiowate, łsosiowate. Atakuje powierzchnię ciała, płetwy, skrzela, odżywia się komórkami naskórka.
Etiologia: Ichtiobodo necatrix, Ichtiobodo pyriformis
Objawy kliniczne: Gromadzenie się ryb pod dopływem/brzegami, duszność (częstsze ruchy wieczka skrzelowego, dziobkowanie), zwiększona sekrecja śluzu – biały nalot na rybie, przekrwienie i wybroczyny na skórze, uszkodzenie skóry, postrzępienie płetw, bladość skrzeli i ↑ ilości śluzu w skrzelach.
Rozpoznanie: Wywiad, badanie kliniczne, badanie mikroskopowe
Brak typowych zmian A-P.
Profilaktyka: Kontrola stanu zdrowotnego, kąpiel w NaCl, szybko usuwać tarlaki z tarlisk, dezynfekcja dna stawowego.
Leczenie: Kąpiel w NaCl przez 10 minut; kąpiel w formalinie w dawce 20ml/100 l wody przez 30 minut; chloramina 5 ppm/10 minut; chinina 20 ppm/2 dni; trypa- i akryflawina 10 ppm/2 dni
Występowanie: Wiele gatunków ryb z rodziny karpiowatych, łososiowatych i innych, atakuje skrzela i skórę, czasem pęcherz moczowy.
Etiologia: około 60 gatunków z rodzaju: Trichodina, Trichodinella, Dipatiella, Tripartiella warunkowo patogenny.
Czynniki sprzyjające: Duże zagęszczenie ryb, osłabienie ryb
Szkodliwość inwazji: Uszkodzenie nabłonka lub naskórka; uszkodzenie naczyń krwionośnych skrzeli; drążenie kanalików w skrzelach (wrota zakażenia); dysfunkcja wymiany gazowej; śnięcia (bardzo rzadko).
Objawy kliniczne: Brak objawów przy małej inwazji. Przy dużej: biały, śluzowaty nalot na głowie i grzbiecie ryby; zaniepokojenie ryb; podpływanie pod dopływ i brzegi; objawy duszności; sporadyczne śnięcia.
Zmiany A-P: Dotyczą jedynie nabłonka i naskórka (ubytki)
Rozpoznawanie, profilaktyka, leczenie: jak chilodonoza
Występowanie: Karp i karpiowate
Etiologia: Szereg gatunków sporowców z rodziny Eimeria
Droga zakażenia: Wraz z pokarmem, atakuje błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Objawy kliniczne: Wychudzenie, osłabienie ryb, wtórnie usposabia do infekcji bakteryjnych
Zmiany A-P: Na błonach śluzowych p.pok. ogniskowe zmiany martwicze + występowanie pasożyta.
W Polsce choroba bardzo rzadko.
Rozpoznawanie: Wywiad, badanie kliniczne, mikroskopowe p.pok.
Leczenie: Teraz brak, kiedyś Anticoccid – amprolium 2.5g/3000 sztuk narybku przez 5 dni, powtórzyć 3x co 7 dni.
Występowanie: Karp, karpiowate, łososiowate
Etiologia: Chilodonella cyprimi, Chilodonella hexastica
Czynniki usposabiające: Osłabienie ryb, zagęszczenie, duża ilość osadów organicznych, deficyt tlenu
Najgroźniejsza pod koniec zimowania.
Rozwój: Prosty
Szkodliwość: Uszkodzenia i odklejenia komórek naskórka / nabłonka, ogniskowe ubytki naskórka / nabłonka; drażniąc ↑ sekrecji śluzu, co przy uszkodzonym naskórku dysfunkcja wymiany gazowej, a uszkodzony naskórek i nabłonek wrota zakażenia.
Śnięcie ryb zależy od ilości pasożyta, w narybku karpia może być masowe.
Objawy kliniczne: Osłabienie ryb; duszność; mleczne, śluzowate naloty głównie na grzbiecie i głowie ryby dobrze widoczne, gromadzenie się ryb przy brzegach stawu, śnięcia.
Zmiany A-P: Jedynie dotyczą nabłonka i naskórka – ogniskowe.
Rozpoznawanie: Wywiad, badanie kliniczne, badanie mikroskopowe
Różnicowanie: Ichtioftirioza i flawobakterioza, pleśniawka, ospa karpi.
Profilaktyka: Unikanie czynników sprzyjających, dokarmianie ryb w zimochowach, kontrola zdrowotności, wcześniejszy odłów zimochowu, bo duże zagęszczenie = nasilenie. Leczenie: Sól kuchenna 1% przez 5 minut 2x, co 2 dni – kąpiel; Zieleń malachitowa;. Siarczan Cu – 0.5‰ przez 1-2 minuty; Akryflawina, Trypaflawina – u ryb akwariowych 10 ppm przez 12 godzin.
Występowanie: Ryby z rodziny karpiowatych, łososiowatych, akwariowe, wszystkich roczników, we wszystkich porach roku, najgroźniejsze – druga połowa kwietnia – do połowy czerwca – straty 50% ryb i więcej. Atakuje skórę i skrzela.
Etiologia: Ichtyophtirius multifilis (kulorzęsek), pierwotniak o średnicy 1 mm
Rozwój: Bardzo istotny, bo znajomość pozwala zwalczać. Dorosły osobnik dzieli się na 800-1000 sztuk form potomnych – pływki – one w środowisku, mają materiał energetyczny na 1-3 dni w zależności od temp wody (im ↑ temp tym krócej). Dojrzały kulorzęsek wypada z ryby, osadza się na dnie podział (1-3 dni), całość cyklu rozwojowego zależy od temp, w najbardziej optymalnej - 25°C cały cykl 5 dni, 20°C – 7 dni, 15°C – 10-12 dni, 10°C – 25-30 dni, 2-4°C – 100 dni (przez cały okres zimowy). Na wiosnę kulorzęsek jest szczególnie widoczny. Pasożyt nie lubi w rozwoju spadku tlenu <8mg/litr, dlatego śnięcia, gdy warunki tlenowe są bardzo dobre, w drugiej połowie czerwca – spadki tlenu.
Forma inwazyjna – pływka – atakuje skórę/skrzela i przechodzi między naskórek a skórę / nabłonek a tkankę skrzelową świąd ocierają się o siebie, roślinność.
Objawy kliniczne: Grupowanie się pod dopływem, brzegami; gwałtowne ruchy podczas pływania; ocieranie się o roślinność, o siebie mechaniczne uszkodzenia skóry i ubytki skóry; ↑ sekrecji śluzu, śluz odrywa się od ryby wraz ze strzępkami naskórka; na rybie obserwujemy bardzo charakterystyczne BIAŁAWE PLAMKI KULORZĘSKA widoczne gołym okiem (ryba posypana kaszą manną).
Pociemnienie powłok zewnętrznych; utrata apetytu; duszność; śnięcia o charakterze masowym (50% lub ↑ obsady); postrzępienie płetw; skrzela – ciemne; ↑ ilości śluzu; widoczne pasożyty i ogniska martwicze; ubytki.
Zmiany A-P: Nietypowe, uszkodzenie naskórka, skóry, nabłonka, silna inwazja płyn w jamie osierdziowej, brak żerowania woreczek żółciowy wypełniony żółcią, bladość trzustki, wątroby, nerek.
Rozpoznawanie: Badanie kliniczne, wywiad, badanie mikroskopowe
Wywiad bardzo ważny!
Profilaktyka: Osuszanie dna; okresowa kontrola stanu zdrowotnego; tarlaki szybko zabierać z tarliska; unikanie dużych zagęszczeń ryb; nie hodować narybku w zimochowach, magazynach; eliminować chwast rybny.
Leczenie: Efektywnego i zgodnego z przepisami nie ma (kiedyś zieleń malachitowa), tylko można ograniczyć straty. W pierwszym tygodniu po zejściu lodów odłowić ryby i przenieść na stawy letnie, a gdy ryby się gdzieś grupują to: CuSO4 3kg/ha powierzchni tego zgromadzenia.
Likwidacja chwastu rybnego w doprowadzalniku.