UKŁ.NERW.:Myxobolus cerebralis-2ż.ostat-18gat.ryb łosos.i tubifexy-skąposzczet;wyst.do 4 mca(nie skostn.szkielet); spora rybia-owal,podwojna otoczka,2torebki biegunowe,ameb ula(zarod); spora u skąposzcz-60-90dni-triactinomyxon(kotwica)-torebki biegun.zaw.nici czepne;50 zarodków;od dołu-wyrostki(3); cykl:spora rybia-prz.pok.-rozpuszcz.torebki-amebula lokal.sie w narz.-ryba połyka triach.-zakotwicz-zarodki wyrost.sie do prz pok.-przenik p/ jelito-wedruja wzdł.nerwow-w okol.czaszki-chcą do chrz.kręgosł,trzewioczaszki;->niszczą chrzaskte;pansporoblast-sporoblast(4)-spora(6); OBJ:skróc.szczek;niszcz.pokryw skrz;skrzyw.kręgosł;czarny ogon;spory 2 lata; Myxobolus encephalicus-karp;2 cykle-ryba i ?; ST.przedsporogenne i spory-w mózgu karpia-obj.w 1roku; OBJ:poprz.zadrap.na sk-jak droga nerwów obwod;ruchy-kołowacizna-zaburzUN; Bad parazyt-mózg-obecn.plasmodium i spor; Spory-kul,owal, UKŁ.WYDALN.:Hoferrellus cyprini(hoferelloza)-pansporobl,sporobl-tworz.sie w kom.kanalik; spory w świetle kanal.;żyw.pośr-tubifex OBJ:zapal.nerek-uszkodz.śc.kanalik.;zm.martw,degenerac,nerki powiększ. Z ogn.martw.;Obj.klin:wodobrzusze;wytrz.gałek; nastrosz.łusek; Spherospora renicola(spherosporoza)SBI-zap.pęch.pławnego; chor.w 1roku życia karp,lin,karaś,szczupak; sporogonia w kanalik.nerk-lokaliz.plasmodiow-wytw.sporoblasty(2)-każda ma 6kom,z kt-tworz.sie po2spory; cykl pozasporogen-we krwi i pęch.pławn-przypom.granulocyty; we krwi-o średnicy 3mm-w nich kom.wtórne<lub=8,każda wytw.po 1kom.3-go pokolenia-dzielą się-kom wtórna staję się pierwotną; kom.z krwi-do nerek->sporogeneza->w-stwa naczyn.pęch.pławn. Powst.do 50 kom.wtórnych,każda po 2 kom.3-go pokolenia; Obj.Klin:etap.zm.w pęch.pławn:I-wybrocz.na ścianie-brązowe plamy; II-pogrub.ścian pęch.-1cm;wysięk; III-uszkodz.pęch.pł.na skutek martwicy-cysty wypełn.ropnym płynem-rozdęcie brzucha,zaburz.równow.; Zm.Anat-pat:pow.śledz;ogniska martw.na sledz;wątr-blada,żółt,zielonk; nerki-obrzęk,ciemnocz z ogn,martw.(główki szpilki); zm.degener.kan.nerk;martw,atrofia nerwk;obecn.pasożytów we krwi-zmn.l-by krwinek czerw;komórki oblepione monocytami; ostra-100%śmierc;przewl<50%; ustaw.skośne,głową w dół-cysty; Leczenie:odkaż,dezynf stawów;sulfonam(100-200mg,10x) fumagilina(latem z karmą 130dni); PKD-przerostowa chor.nerek pstrągów; SKRZELA:Henneguya lobosa,H.psorospermica,Myx.mulleri,M.dispar; SKÓRA:M.squamae(pstrąg teczowy); MIĘŚNIE:-guzki m-y włóknamii we włóknach-Myx.pfeifferi; wewn.włókna-Kuda spp.-u ryb morskich-zamiast mm.-cuchnąca mleczna maź; SERCE:Myx.dogleri; PĘCH.ŻÓŁCIOWY:Chloromyxum truttae-pstrąg,zastój żółci,ST zap.bł.śl jelita-ogólna żółtaczka
Philometra sanguinea karaś, karp- -koloru czerwonego -samice lokalizują się między promieniami płetw (ogonowa grzbietowa, otwór płodowy poza płetwtę), w skorze- czerwone pasma oraz w jamach ciala
- żyworodne, wydalają larwy do wody ZP widłonogi -larwy z p pok do jam ciała tu kopulacja a po tym samice wędrują do płetw. Po kopulacji samce gina, z wyjątkiem luciana samice do torebek łuskowych (wnika do pęch pławi tam żyje kilka lat). Po okresie jes-zim samice pekaja i larwy ida do wody Ryby jedza skorupiaki. - na sekcji w jamie ciała na narządach wewn czerwone nicienie
Philometra ovata – karpiowate -kremowe –z jamy ciała samice do odbytu i do wody tu pękają i wydostają się z nich larwy- larwy połykane przez widłonogi a te zjadane przez rybę
Philometra abdominalis - dotyczy pecherza plawnego, generalnie tak jak P.ovata
Anisacis simplex Ryby morskie śledzie, dorsze- niebezpieczny dla czlowieka, larwa L3 jest w rybie – choroba anisakioza.. ŻO sa ssaki morskie (rybozerne)jajoL1L21ŻP skorupiak morski L3(zyw posredni) 2 ŻP ryby<śledzi, dorsze, makrele> (zyw parateniczny) ssaki lub czlowiek nie rozwija sie z larwy L3 tylko otarbia sie w scianie zoladkaL4tworzy granulomy lub nowotwory
Objawy anisakiozy- zle samopoczucie, wymioty, biegunka, ↑temp
Leczenie- wyciecie chir czesci zoladka
Zapobieganie – trzewienie ryb, obrobka termiczna (-20C/24h), solenie ryb, po śmierci ryby szybko wnika do mm
Zywicielem paratenicznym moze byc takze glowonog
KOLCOGŁOWY Acanthocephalus luci - Szczupak – 4-7x1mm. W jelicie drapieznych i karpiowatych. ŻP. ośliczka. długi ryjek z hakami wbija się w śluzówkę jelita
-larwa acantur z hakami w jelicie , w jamie ciała otorbiona acantella po 12 tyg inwazyjna.
- stany zapalne jelit
Pomphorhynchus laevis – 8-10mm dl x1-2mm szer. W jelicie roznych slodko i morskich. Zywiciele posr – kiełze
Echinorhynchus solnanis (albo cos takiego) – 3-7x1-1,5mm jest w jelicie ryb łososiowatych, rzadziej karpiowatych, śledzi
Zyw. Posredni- kiełż. Posiada charakterystycznty ryjek
WIDŁONOGI: zewn na skórze i skrz, czasem wbija się do mm, rozdzielno pł, pasożytują samice
Ergasilus sieboldi – raczek skrzelowy pasozytuje glownie na skrzelach. Dł. Workow jajowych samicy ok 1mm. W jednym worku jajowym okolo 100jaj. Czulki II pary przeksztalcone w haki chrzestne. Z jaj wylega sie larwa naupliuspo 3 linkach przeksztalca sie w kopepodit, który po dalszych 4 linkach postac doroslana rybie pasozytuje samica bo samiec zdycha po bzykaniu. Samice po ataku na skrzela po 6 dniach wytwarzaja worki jajowe. Cykl w temp 10- trwa 5-6tyg, w temp 25-30- 12dni. W 1 sezonie letnim moze byc rozwoj 2 pokolen tego pasozyta.
Lernea cigrinacea – po kopulacji samce gina a samice przytwierdzaja sie do skory, w rozwoju stadia nauplis (3 stadia) i kopepodit ( 5 stadiow – pasozytnicze), cykl rozwoju w 25C-3tyg, w 30C-16dni. W 1 sezonie moze byc dwa pokolenia.
Argulus foliaceus – splewka 6-7mm, rozdzielnoplciowy, na powierzchni ciala, kopuluje na rybie, samice magazynuja sperme w zbiornikach nasiennych. W temp 15- opuszczaja zywiciela i skladaja jaja na dnie. W cyklu nauplius i kopepodit, ktore opuszcza oslonki jajowe po 30-40 dniach. Kopepodit – forma inwazyjna na zywicielu, po 5 tyg osiaga dojrzalosc. Mlode musza zwabic zywiciela w ciagu kilku dni bo zgina.
Lecznie: trichlorofon, difluorobenzuron, Lufenuron, NaCl, nadmanganian potasu
Celigus lacustris – samice 4-7mm, na skorze. W rozwoju nauplius, kopepodit (wolnozyjacy); chalimus – inwazyjny, przytwierdza sie do ryby za pomoca filamentum frontale.
Achtheres percanum - samica 3-5mm, na skrzelach i jamie gebowej, rzadziej w skorze. Samce wolnozyjace. W rozwoju nauplius i kopepodit. Przytwierdza sie za pomoca filamentum frontale.
Tracheliastes raaculatus - Leszcze , karpie , płocie-wbija się w centrum łuski szczękami II pary. Wybroczyny, przekrwienia, łuski odpadają - brama wejścia dla patogenów. W rozwoju nauplius (3 stadia), kopepodit (obydwa pocz wolnozyjace) i chalimus. Inwazyjny kapepodit przytwierdza sie do lusek za pomoca filamentum frontale.
Skorupiaki morskie: Lernaocera bronchialis – w jamie skrzelowej. Sphyrion lumpi – na pow ciala.
PIJAWKI:, 2 pijawki, na rybie postać dorosła, składa kokony 3xdziennie na roślinach, pijawki są ŻP świdrowców
-fosfoorganiczny -nevugon kąpiel -wapnowanie niszczy kokony pijawek. Ale trzeba uwazac bo wrazliwe sa szczupaki . no i fosforowanie nie niszczy larw w kokonach. Leczac niszczymy skorupiaki czyli pozywienie dla ryb
Piscicola geometra - zimą ryby są niespojne chudną, spada kondycja –rany po pijawkach bramą wejścia dla innych patogenów
T:Myxozoa,Gr:Myxosporea,Rz:Bivalvuida-spory 2skorupk,1-4torebek biegun Rz: Multivalvulida-spory wiloskorupk,1-7torebek biegun.Gatun:wyst u karpi, Hoferellus cyprini: brak objaw,atrofia nabl,kanalikow nerk. Chloromyxum cristatum:zmiany nekrotyczne w nerkach, brak obj. Thelohanellus nikolski: spory pod naskorkiem w pletwach i skorze tlowia. Myxobolus eucephalicus:zab w plywaniu,utrata równowagi,śniecią,spry w mozgo M. basilamellaris:ubytki w skrzelach, mlecznobiale cysty w skrzelach M.dispar:ubytki skrzeli,zab oddych,śniecią,mleczbiale cyst w skrzel M.cyprini:bark obj,spory w roz narzad Sphaerospora molarni: zaburz w odd,śniecią, prolifer nabl tabl. Nask,spory w skorze i skrzel Sph.renicola:sferosporoza pęcherza plan i nerek, spory w kanal nerk Spora:otoczona 2 earst skorupk wew-bialkowa,zew chitynowa,zawier kom biegunowe i zarodek,wew kom bieg spiral nic(knida),w inwazji skorup otwiera w zdloz szwow,jadra zarodka zlewaja się>zygote (synkarion) Sph.renicola:rozw pozasporogenicz. prolifer-krew(Icykl) i sc pech plan(IIcykl) rozw sporogeniczny:sporogonia w nerkach. Sporogeneza:kom wtor z krwi,z pech plaw do krwi>kanal nerk-tu rozpoczynaja się sporogonie i powst spory. Chorob wyst u karasi,karpi 1rocz. Obj:zaburz plew,plew pod pow H2O glowa w dol,wychudz,zapal pech plaw,zgrub jego ścian, rozro tk laczn,powieksz tylnej komory pech, wysiek.Podczas sporogen:dystrof nabl nerk,zapal kom nerk, zwyrodn w nerk. Rozpoz: zachow, obj,spory wnerk.Tetracasuloides bryosalmonae =przerostowa ch.ner łososiowatych:2 zywicieli: myszywioly,ryby. Spory w j.ciala myszywiola.W sprze sporoplazmy zaw 1 kom potomna,4 cial biegun z niciami.Gl mlode,zaraz sporami dorosł z myszywioltow,rozmaz bezploc-prolifer.Ryba zywic przypadk.Obj:pociemni skory,blad skrzeli,anemia,obrzek ciala poniżej lini nabocz, śniecią,ner powieksz,blade,nierown zabarw. Renibacterium salmoninarium=bakt ch nerek Zwalczanie:niszczenie myszywiolow,narybek obsadzac jak najpóźniej. Kolowacizna pstrągów =Myxobolus cereralis-krecenie wokół dług osi,pociemni tyln cz ciala,skrzyw kreg,reform czachy.Zywic:ryba i rurecznik tubifex2 Spora: duza,kotwicowaty kszt,zarodek,toreb biegun z nicmi,triaktynomyxon,w rureczniku>zjedz przez ryb>z toreb nici,zakotwicz spore>uwal zarodki> proliferacja>stad sporogenezy>spra inwazyj dla skaposzczeta.Ryba kaput>szamie rurecznik> spory z niego ida na rybe a polknieta do ppok ,atak rdz przedl, nie wnik do kom nerw,tworz skupiska otocz blona>plazmodia(trofozoity)z pseudopodiami.Po 2-3m sporogeneza w ukl szkieł.Obj:po 2-8 tyg ucisk tk chrzest na sluch i rownow,u starych brak obj.Zwalcz: osuszenie, dezynf stawow-CaO-1250kg/ha / 0,2-0,5 kg/m2;Ca(OCl)2-jw.,Acetorsol-10mg/kgmc, Furazolidon150-200mg/kgmc