GRZYBICA SKÓRY – TRYCHOFITOZA 
(Ringworm)

PRZYCZYNY
Przewlekłe schorzenie skóry, spowodowany zakażeniem przez grzyba, najczęściej Trichophyton verrucosum.

OBJAWY KLINICZNE
Najczęściej na skórze głowy, szyi, łopatkach, w okolicy nasady ogona występują początkowo ograniczone nacieki w skórze, nastroszenie włosa, następnie wyłysienia i zestrupienia ognisk. Strupowatej postaci grzybicy towarzyszą często wykwity skórne z pęcherzykami wypełnionymi surowiczym płynem w okolicy wymienia lub moszny. U dorosłego, bardziej odpornego bydła, grzybica występuje w postaci strzygącej – ogniskowe wypadnięcie włosa bez silniejszego odczynu skóry. W niekorzystnych warunkach środowiska grzybica obejmuje duży procent stada i przy objęciu schorzeniem dużej części skóry powoduje wyraźny spadek kondycji.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Zmiany skórne w postaci strupów, wyłysień, nacieków zapalnych z surowiczym wysiękiem.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Mikroskopowe badanie zeskrobin ze zmienionych części skóry. Badania parazytologiczne w celu wykluczenia inwazji pasożytów skóry.

LECZENIE
Opryski, pędzlowanie, smarowanie środkami grzybobójczymi. Mycoderm – pokrywać lekiem zmienione miejsca i otaczające je partie skóry kilka razy w odstępach 3-5 dniowych, Mycowet – stosować 2 razy dziennie przez 3-7 dni. Korzystnie na przebieg leczenia wpływają szczepienia Trichovac dwukrotnie w odstępie co 10-12 dni oraz dodatki mineralne, zawierające cynk – Biofungin.

ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE
Zapewnienie właściwych warunków utrzymania i żywienia, ze szczególnym uwzględnieniem zawartości cynku i witaminy A. W stadach o dużym nasileniu zachorowań stosować profilaktyczne szczepienia Trichovac i często przeprowadzać dezynfekcję pomieszczeń preparatami grzybobójczymi – Pollena JK 3% roztwór.

TRYCHOFITOZA BYDŁA (trichophytosis ringworm of cattle )
-duże skupiska zwierząt
- tam gdzie już występuje nasilenie zachorowań w porze zimowej
-zawleczona do gospodarstw wolnych występuje w każdej porze roku, chorują zwierzęta w różnym wieku, w kolejnych latach zwierzęta młode
-choruje 30 – 70 % pogłowia
-szerzy się drogą kontaktową
-czynniki sprzyjające jak w innych grzybicach
• ETIOLOGIA:
-Trichophyton verrucosum
- rzadziej T. mentagrophytes, T. equinum, T. violaceum, Microsporum canis, M. gypseum
-T. verrucosum- segmentowana grzybnia i chlamydospory, brak owocników
• ŹRÓDŁA I DROGI ZAKAŻENIA:
-jak w innych
-po ustąpieniu objawów nosicielstwo i szewstwo do 4 tyg, nawet do 2 – 3 m-cy
-heterologiczne źródło zakażenia T. mentagrophytes i M. canis są psy i koty
-T.mentagrophytes, M. gypseum- gleba
-mechanicznie przenoszą zarodniki świerzbowce, wszoły , wszy, bąki i muchy
• PATOGENEZA:
-wniknięcie spor w naskórek
-miejsca narażone na otarcia i skaleczenia
-w naskórku lub okolicy mieszka włosowego pączkują i wytwarzają rozgałęzione nitki grzybni , które obficie przerastają naskórek lub oplatają włosy w postaci siateczki w wrastają w nie
-produkują enzymy keratynolityczne, produkty przemiany grzyba działają drażniąco-odczyny zapalne – wysięk – hiperkeratoza naskórka- strupy
• OBJAWY:
3 postacie:
1. postać głęboka strupiasta – trichophytia crustosa profunda
♣ najczęściej spotykana
♣ drobne , guzkowate nacieki w skórze pokryte nastroszonym włosem- na ogół słabo widoczne , można je wyczuć
♣ później okrągłe lub owalne bezwłose plamy pokryte szarobiaławymi różnej grubości( 0,2- 1 cm) azbestowymi strupami
♣ głównie na skórze głowy, szyi, łopatkach , na pośladkach w okolicy nasady ogona , rzadziej na skórze grzbietu
♣ skóra dolnej części brzucha i dolnych odcinków kończyn objęta tylko w trichofitozie uogólnionej
♣ ogniska wokół oczu zlewają się = fenomen okularowy
♣ u młodych zwierząt zmiany tworzą grube , otrebiaste naloty otaczające koliście otwór jamy ustnej- utrudnione pobieranie pokarmu- charłactwo
2. postać opryszczkowa- trichophytia circinata
♣ owalne, czerwonawe lub sinawe, lekko wyniesione nad powierzchnie skóry wykwity
♣ na obrzeżu liczne ,wypełnione surowiczym płynem pęcherzyki
♣ na słabo owłosionych częściach skóry- w okolicy zwierciadła mlecznego, na wymieniu, mosznie
♣ zmiany mogą pojawić się równocześnie z ogniskami strupiastymi w innych częściach ciała
3.postac powierzchowna strzygąca – trichophytia tonsurans superficialis
♣ rzadko u zwierząt w dobrej kondycji
♣ okrągłe , ostro zarysowane bezwłose plamy, bez silnego odczynu, słabym łuszczeniem się naskórka

• ROZPOZNANIE;
-zeskrobiny- bad.mikologiczne, próbki pobrane ze świeżych ognisk
-owalne, żółtawo fluoryzujące artrospory, ułożone w łańcuszki lub małe pakietyw naskórku i wzdłuż długiej osi włosa
-zeskrobiny na podłoże Sabourauda z chloramfenikolem i atydionem; T.verrucosum po 4 -6 tyg w temp. 37, T. mentagrophytes i M. canis przez 5- 8 dni w temp. 25- 27
• POSTĘPOWANIE;
-szczepionka inaktywowana Bovitrichovac II, i.m., przy pojedyńczych ogniskach dwukrotnie, przy znacznym rozprzestrzenieniu trzykrotnie co 10- 14 dni 5 -10 ml
-przy postaci ogólnej leczenie miejscowe
0pomieszcenia oczyścić i odkazić 2- 3% rotzwór Lysoformin 3000 lub Desoform
-nowo wprowadzone zwierzęta 6 tyg kwarantanna
-w immunoprofilaktyce szczepionkę podajemy dwukrotnie co 10- 14 dni 5- 7 ml; odporność po 3 , 4 tyg po drugiej dawce, utrzymuje się 9 -12 m-cy