Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Bóbr europejski (Castor fiber) – gatunek ziemnowodnego gryzonia z rodziny bobrowatych (Castoridae).

Dawniej występował w całej strefie umiarkowanej Europy i Azji, obecnie wyginął w wielu regionach Europy^[3][2]. W Polsce jest gatunkiem chronionym.

Aktywny jest nocą i o zmierzchu. Trudno więc go w czasie dnia zauważyć. Bobry najlepiej podpatrywać wcześnie rano o świcie. Występuje głównie w lasach łęgowych nad strumieniami, rzekami, jeziorami.

Podstawowe dane
Długość ciała
Długość ogona
Masa ciała
Dojrzałość płciowa
Liczba młodych w miocie
Długość życia

Budowa czaszki bobra

Ma małe oczy i uszy. Nogi krótkie, biega ociężale, palce stóp tylnej pary nóg są złączone błoną, ułatwiającą pływanie, ogon (zwany kielnią lub pluskiem) jest szeroki, spłaszczony grzbietobrzusznie i pokryty łuskami, służy jako ster regulujący głębokość zanurzenia. Futro koloru brązowego, ciemnobrązowego, a nawet czarne. Posiada silnie rozwinięte siekacze.

Latem bobry żywią się głównie roślinami wodnymi i przybrzeżnymi, zimą odżywiają się łykiem drzew liściastych (najczęściej topoli, wierzby), które zgromadziły w lecie. Drzewa stanowią jeden z budulców żeremi. Bobry bez problemu ścinają drzewa w okolicach rzek. Starają się ścinać drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki. Kopie nory w brzegach rzek oraz wałach przeciwpowodziowych lub w brzegach jezior. W przypadku braku dogodnych miejsc buduje kopce z gałęzi i mułu, otoczone wodą, zwane żeremiami. Wejście do nory znajduje się pod wodą. Nora zaopatrzona jest także w otwór wentylacyjny. Czasami w żeremiu bobrów zamieszkują także piżmaki.

Żyje w rodzinach. Kojarzy się późną zimą. Ciąża trwa 105 dni, w miocie występuje 2-4 młodych. Na małych strumieniach i potokach wszystkie osobniki z rodziny wspólnie budują tamy, powodując spiętrzenia i podtopienie terenów łąkowych i leśnych. Tworzą się rozlewiska i małe, zabagnione jeziorka leśne. Wskutek swojej działalności odwraca melioracyjne osuszenie terenu, pozytywnie wpływając na małą retencję wód.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Chomik europejski (Cricetus cricetus) – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, największy gatunek chomika, jedyny przedstawiciel rodzaju Cricetus.Występuje na terenie Europy i Azji^[3][2], tylko w naturze, nie jest hodowany.

• Długość ciała: 20–34 cm

• Długość ogona: 3–4 cm

• Masa ciała: 400–700 gramów

Chomik europejski ma torby policzkowe, krótkie kończyny, ubarwienie grzbietu brązowe, a brzucha czarne, koniec nosa i łapy białe, za uszami i po bokach żółte plamy. Żyje na polach uprawnych. Kopie głębokie nory, gdzie gromadzi zapasy. Jest aktywny w nocy. Żywi się głównie pokarmem roślinnym, ale korzysta także z pokarmu zwierzęcego.

Jest szkodnikiem upraw rolnych, lecz ze względu na rzadkie występowanie został wpisany w Polsce na listę gatunków prawnie chronionych. Niegdyś jego zasięg geograficzny obejmował całą środkową i południową Polskę, z wyjątkiem wyższych położeń górskich i zwartych kompleksów leśnych. Izolowana populacja, nawiązująca do wschodnioniemieckiej części zasięgu, znana była także z okolic Szczecina. Obecnie wycofał się z większości wysuniętych na północ stanowisk, a jego zasięg kurczy się nadal w szybkim tempie. Umieszczony na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce w kategorii DD (data deficient – nieokreślony stopień zagrożenia).

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Piżmak, piżmak amerykański, piżmoszczur, szczur piżmowy (Ondatra zibethicus) – gatunek ziemno-wodnego gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.Do Europy sprowadzony został na początku XX w. z Ameryki Północnej przez księcia Colloredo-Mansfelda jako zwierzę futerkowe. Hodowany na farmach. Cała dzisiejsza europejska populacja dziko żyjących piżmaków pochodzi od kilku osobników, które w 1905 uciekły z takiej fermy, położonej w Czechach, 40 km na południowy zachód od Pragi^[2][3]. Na ziemiach polskich pojawił się w latach 30. XX w.

Jest typowym przedstawicielem gryzoni jeśli chodzi o rozrodczość. W ciągu roku samica może wielokrotnie rodzić po ciążach trwających 4 tygodnie po 5-9 młodych. Ssą one matkę przez 3 tygodnie, a już po upływie 3-5 miesięcy same są zdolne do rozrodu. Piżmaki żyją w koloniach.

Wygląd: długość głowy i tułowia 26-40 cm, długość nieco bocznie spłaszczonego ogona 20-27 cm. Masa ciała 0,6-2,0 kg. Ubarwienie ciemnobrunatne, strony brzusznej trochę jaśniejszej. Futro z gęstymi, szczeciniastymi włosami ościstymi. Palce tylnej stopy porośnięte są po bokach włosami ułatwiającymi pływanie.

Piżmaki są roślinożercami, ale nie gardzą również pokarmem zwierzęcym, takim jak skorupiaki i mięczaki. Ich siedliskiem są brzegi różnego typu wód, np. rowów melioracyjnych, stawów rybnych, rzek i jezior. Piżmaki w wysokich brzegach kopią nory, do których wejście jest pod powierzchnią wody. W norach tych wydzielone są komory. Na okres zimy gromadzą stos roślinności, która służy im jako legowisko i zapas pokarmu.

Piżmaki mogą wywoływać szkody niszcząc groble przeciwpowodziowe lub stawów rybnych. Są zaliczane w polskim Prawie Łowieckim do kategorii zwierzyny łownej z okresem ochronnym. Okres polowań ustalony przez Ministra Środowiska przypada na czas od 11. sierpnia do 15. kwietnia. Ze względu na cenne futro kiedyś chętnie pozyskiwany; dziś liczba amatorów futra piżmaka wśród myśliwych sukcesywnie maleje. Liczebność piżmaków została drastycznie zmniejszona po pojawieniu się ich naturalnego wroga – norki amerykańskiej.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nornica ruda (Myodes glareolus) – gatunek gryzonia z licznie reprezentowanej w Polsce rodziny nornikowatych.

Jeden z drobniejszych gryzoni nornikowatych występujących w Polsce. Średniej wielkości, o wydłużonym ciele i średnim, słabo owłosionym ogonie, pokrytym pierścieniowatymi łuskami. Długość tułowia do 10 cm, ogona do 5 cm, ciężar ciała ponad 30 g. Oczy duże, pyszczek lekko zaostrzony z wąsami, uszy duże szerokie, zaokrąglone, cienkie. Nozdrza różowawe, nieowłosione. Charakteryzuje się szarym ubarwieniem sierści futerka grzbietowej strony ciała z odcieniem rudawym, często mocno zaznaczonym. Boki i brzuszna strona ciała jest szara, a ogon zwierzęcia jest dwubarwny. Siekacze mają kształt dłutowaty, ciągle rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni, zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Buduje system korytarzy tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Świetnie wspina się po pniach i gałęziach drzew.

Jest jednym z najpospolitszych euroazjatyckich ssaków żyjących na wolności. Występuje w całej Palearktyce^[1][2]. W Polsce występuje na całym terenie kraju.

Zamieszkuje prawie wszystkie typy lasów oraz śródpolne zarośla. Najchętniej wybiera wilgotne, porośnięte krzewami biotopy. Przebywa w bezpośredniej bliskości kopców, pod olchami oraz leżących pni drzew. W miejscach odsłoniętych przebywa rzadziej. W górach występuje w piętrze regli i kosówki.

Prowadzi zmierzchowo – nocny tryb życia, ale wychodzi również za dnia w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego, podziemne korytarze z kryjówkami wykonuje w bezpośredniej bliskości pożywienia i kopców, zwykle pod drzewami oraz leżącymi pniami drzew (możliwość bezpiecznego i szybkiego schronienia się w razie niebezpieczeństwa). Jest ssakiem płochliwym.

jak większość nornikowatych żywi się pokarmem mieszanym - wiosną i latem są to liście, zioła, owady, larwy, nasiona, pąki drzew, kora, porosty, a czasem pokarm zwierzęcy. Jesienią i zimą żywi się owocami, nasionami, nadziemnymi częściami roślin zielonych, a także kłączami oraz bezkręgowcami. Przy niedoborze pożywienia żeruje na korze młodych drzew i wówczas jest traktowana jako szkodnik, zwłaszcza w szkółkach leśnych. W razie braku dostatecznej ilości pokarmu ciężarne samice mogą wchłaniać zarodki uzyskując składniki odżywcze. Ciężarna samica nornicy rudej zjada więcej bezkręgowców niż samica nie zaangażowana w rodzicielstwo. Przeciętna nornica potrzebuje około 25 g świeżej paszy zielonej lub 5 g paszy treściwej, to jest około 15 kcal/dobę. Przeciętne zwierzę tego gatunku może przeżyć bez pokarmu około pięciu dni.

Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia. Nornica zakłada całe systemy korytarzy w darni lub tuż pod powierzchnią ziemi, wśród których buduje kuliste gniazdo z mchu i traw. Tam przychodzą na świat ślepe i nieowłosione młode. Jest ich od 3 do 7 sztuk. Szybko rosną, po około 12 - 14 dniach otwierają oczy. Z matką pozostają przez trzy tygodnie. Po około 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki i opuszczają gniazdo. Młode uzyskują pełną dojrzałość płciową w wieku 8 - 9 tygodni. Rozmnażanie jest bardzo intensywne - nornica ruda w ciągu jednego roku może wyprowadzić 4 mioty, co daje przeciętnie 20 młodych rocznie. Ciąża samicy trwa około 24 dni.

Wrogowie

Sowy, lis rudy, kuny, tchórz, myszołów zwyczajny, wydra europejska, kot domowy.

• Tatrzańskie nornice rude są większe i mają krótszy ogon niż nornice z terenów nizinnych.

• Nornice rude mogą rozmnażać się o każdej porze roku - nawet podczas srogich zim, ponieważ budują ciepłe gniazda, w których mogą wychować kolejne pokolenie. W naszych warunkach klimatycznych sytuacja taka występuje rzadko, gdyż zwierzęta te zimą mają ograniczony dostęp do zasobów pokarmowych. W lasach pojawiają się szczególnie licznie latem i jesienią, gdy mogą korzystać z dużej ilości roślin i nasion. Najwięcej jednak pojawia się w latach największego, masowego obradzania drzew. Łatwe i nieograniczone zdobywanie pokarmu sprawia, że w roku największego nasiennego urodzaju i rozmnażają się bez przerwy. Takie masowe pojawienia się gryzoni trwają jedynie przez dwa sezony, a w kolejnych latach, o niewielkim owocowaniu drzew liczebność gryzoni załamuje się.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Karczownik, karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny (Arvicola amphibius) – gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych. Zamieszkuje brzegi wód Europy oraz północnej i środkowej Azji. Niekiedy wyrządza szkody w zagajnikach i szkółkach.Długość głowy i tułowia 16-22 cm, ogona 10-15 cm. Masa ciała 70-180 g. Ogon jest w przekroju okrągły. Występuje w 2 ekotypach. Pierwszy żyje w ogrodach, na łąkach i polach przebywając w chodnikach wykopanych przez siebie tuż pod powierzchnią gruntu, drugi prowadzi ziemnowodny tryb życia i kopie nory na brzegach jezior i rzek.Karczownik ma wyznaczone terytorium, które u samca ciągnie się zazwyczaj 130 m wzdłuż brzegu, u samic jest mniejsze. Samiec znakuje swój rewir (szczególnie w porze godowej) wydzieliną z gruczołów bocznych. Wydziela ją na łapki, po czym chodząc, roznosi ją.Karczownik wygrzebuje rozległe systemy nor z gniazdem i magazynami. Wygrzebaną gline układa w płaskich kopcach. Wejścia często znajdują się pod wodą. Znakomicie pływa i nurkuje, jest aktywny w dzień, jak i w nocy. Maksymalną aktywność osiąga rano.Karczownik nie tworzy większych kolonii. Osobniki, zamieszkujące tereny oddalone od wody, żyją najczęściej w stadach rodzinnych.Pora godowa rozpoczyna się, w zależności od warunków atmosferycznych, w lutym bądź marcu i trwa przez całe lato, aż po początek zimy. Samiczki miewają 3-5 miotów w jedym roku. Niekiedy młode z pierwszego miotu mogą już same rozmnażać się pod koniec lata.Ciąża trwa 20-22 dni. Dorosła samica rodzi nawet 11 młodych. Po 3 dniach wyrasta im sierść, po 9 otwierają oczy. Po 14 dniach młode są już całkowicie owłosione. Kiedy opuszczają gniazdo na zawsze rozstają się z rodzicami.Karczowniki żyją najczęściej w budowanych przez siebie gniazdach na gęsto zarośniętych brzegach powoli płynących rzek i na brzegach stawów i potoków o stałym poziomie wody. Spotyka się je również na obszarach pagórkowatych i w górach. Budują kuliste gniazdo z trawy lub innego materiału roślinnego. Mogą też budować gniazda na wyrzuconych na brzeg drzewie lub roślinach pływających.W Kanadzie i USA gatunek Microtus richardsoni zamieszkuje brzegi potoków i stawów. W lecie siedziby buduje w trzcinie i drzewach wygrzebując korytarz do najbliższego zbiornika wodnego.W Europie Środkowej karczownik prowadzi podobny tryb życia jak kret. Niektóre populacje żyją na zalesionych obszarach, raz na łąkach i polach.Kiedy rodzina karczowników osiedli się w sadzie nikt na początku nie dostrzega ich działalności. Karczowniki powoli zagrzebują się pod korzeniami drzew i przegryzają je.Pożywienie karczownika stanowią głównie trawy i rośliny rosnące w wodzie. Jadłospis zawiera też gałązki, pączki, korzonki oraz spadłe owoce. Części zielone roślin nadbrzeżnych stanowią 80% jego pokarmu, na pozostałe 20% składają się różne pędy i korzonki.Na lądzie europejskim po latach urodzajnych następuje przemnożenie się karczowników. Mogą wówczas spowodować ogromne szkody w rolnictwie. Później populacja się zmniejsza, a ponowny wzrost następuje przy nadmiarze pożywienia. Cykl ten powtarza się średnio co 3-4 lata.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Darniówka pospolita, darniówka zwyczajna (Microtus subterraneus) – gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.Zamieszkuje pola i łąki, a także lasy, głównie liściaste. Występuje w Europie od Francji po Ukrainę i Rosję^[3][2], za wyjątkiem północnej oraz południowej części Europy. W Polsce występuje w całym kraju, ale w północnej części kraju mniej licznie. W Polsce ze względu na to, że nie występuje zbyt licznie nie powoduje poważniejszych szkód.Długość głowy i tułowia 7-11 cm, a ogona do 2-3 cm. Ciężar ciała 10-24 g.Ma sierść szarobrunatną na grzbiecie, boki jaśniejsze, a spód szary. Uszy krótkie.Prowadzi głównie podziemny tryb życia, ryjąc nory i zjadając podziemne części roślin. Czasem żeruje również na powierzchni.Darniówka zwyczajna nie zapada w sen zimowy. Zimą w norach pod śniegiem dochodzi także do rozrodu. W roku występuje do 9 miotów, w każdym miocie 2-3 młode.W warunkach naturalnych długość życia darniówki zwyczajnej nie przekracza kilku miesięcy.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nornik śnieżny (polnik śnieżny) (Chionomys nivalis^[3]) – gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.Długość 14 cm, ogon 7,5 cm. Szarobrązowe futro.Występuje w południowej i wschodniej Europie oraz zachodniej Azji. W Tatrach występuje nornik śnieżny tatrzański (Chionomys nivalis mirhanreini Schaefer 1935) - spotykany na wys. od 1200 m

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nornik bury (polnik bury) (Microtus agrestis) – gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.

Jeden z niewielkich gryzoni nornikowatych występujących w Polsce. Zwierzę średniej wielkości, o wydłużonym ciele i krótkim, słabo owłosionym ogonie, pokrytym pierścieniowatymi łuskami. Długość tułowia do 13 cm, ogona do 5 cm. Oczy duże, pysk lekko zaostrzony z wąsami, uszy niewielkie szerokie, zaokrąglone, cienkie. Nozdrza różowawe, nieowłosione. Charakteryzuje się szarobrunatnym ubarwieniem sierści futerka grzbietowej strony ciała. Brzuszna strona ciała jest szara. Siekacze mają kształt dłutowaty, ciągle rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni. Zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Buduje system nor tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie, w których gromadzi zapasy pożywienia i żyje. Nie zapadają w sen zimowy. Żyje pojedynczo, w grupach rodzinnych lub koloniach.

jest najpospolitszym euroazjatyckim ssakiem żyjącym na wolności. Występuje w całej Palearktyktyce^[3][2]. W Polsce występuje na całym terenie kraju.

Zamieszkuje tereny wilgotne porośnięte gęstą roślinnością. Ulubionym jego środowiskiem są obrzeża lasów, leśne polanki, zręby porośnięte wysoką trawą, zadrzewienia śródpolne, a także bagna, mokradła, torfowiska. Jest mniej wilgociolubny w porównaniu z podobnym nornikiem północnym. W latach licznego występowania staje się plagą upraw roślinnych, wyrządzając znaczne szkody.

Prowadzi zmierzchowo–nocny tryb życia, ale wychodzi również za dnia w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego. Całe systemy korytarzy z kryjówkami wykonuje zwykle w darni lub tuż pod powierzchnią ziemi w bezpośredniej bliskości żerowisk, co zapewnia im możliwość szybkiego schronienia się w razie zagrożenia. Rzadko przebywa w miejscach odsłoniętych. Jest ssakiem płochliwym.

jak większość nornikowatych żywi się pokarmem mieszanym. Pożywienie nornika burego stanowi w głównej mierze pokarm roślinny - korzenie, kłącza, trawy, zioła, nasiona, warzywa uprawne, owoce kora młode pędy.

Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia. Nornik buduje gniazda z mchu i traw w zaroślach. Tam przychodzą na świat ślepe i nieowłosione młode. Jest ich od 4 do 7 sztuk. Szybko rosną. Po około dwóch tygodniach otwierają oczy, z matką pozostają przez trzy tygodnie, odżywiając się mlekiem po tym okresie młode opuszczają gniazdo. Młode pełną dojrzałość płciową uzyskują w wieku 8-9 tygodni. Nornik w ciągu jednego roku może wyprowadzić 4 mioty, co daje przeciętnie 20 młodych rocznie.

Wrogowie

Sowa, lis, kuna, wydra europejska, tchórz, myszołów, żmija zygzakowata.

Ciekawostka

• W razie braku dostatecznej ilości pokarmu ciężarne samice mogą wchłaniać zarodki uzyskując składniki odżywcze.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nornik północny (polnik północny) (Microtus oeconomus) – gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.Nornik północny jest niewielkim gryzoniem o szarobrunatnym futrze (na brzuchu - stalowoszarym). Posiada ciało długości 9 - 16 cm., do tego dochodzi dość krótki, 2,5 - 7 cm. ogon. Masa ciała zwykle nie przekracza 50 g.Gryzonie te zamieszkują północną Europę i Azję oraz północno-zachodnią Amerykę Północną^[3][2]. W Polsce spotyka się go w północnej, środkowej i częściowo południowej części kraju, z wyjątkiem terenów górskich. Norniki północne preferują siedliska wilgotne i podmokłe, spotyka się je na torfowiskach, w dolinach rzecznych, nad brzegami jezior, strumieni i na wybrzeżu morza. Środowiskiem szczególnie preferowanym są turzycowiska o budowie kępowej, w których gatunek ten może żyć nawet na terenach częściowo zalewanych. W kępach turzyc zakłada gniazda.Norniki żyją w norach (zwykle własnej budowy) lub w naziemnych gniazdach z liści i traw. Dobrze pływają i nurkują.Norniki są roślinożerne, zjadają zielone części roślin, młodymi pędami krzewów, bulwami i korzeniami.Zwierzęta te aktywne są przez całą dobę.W ciepłej porze roku (kwiecień - październik) samica 3 lub 4-krotnie rodzi po ok. 4-7 młodych, które szybko rosną i się usamodzielniają.Żyją zwykle do 2 lat.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nornik zwyczajny, nornik polny, polnik (Microtus arvalis) – gatunek gryzonia z rodziny nornikowatych.Żyje w Eurazji, za wyjątkiem sfery tropikalnej^[3][2]. Występuje w suchych biotopach, szczególnie dużych polach uprawnych, również na suchych łąkach, murawach, a nawet wydmach nadmorskich.Zwierzę roślinożerne, żywi się głównie nasionami, często stając się szkodnikiem na polach uprawnych. W sprzyjających warunkach dożywa 1,5 roku.]Nornik zwyczajny najszybciej ze wszystkich ssaków osiąga dojrzałość płciową. Zazwyczaj zwierzę staje się płodne w wieku 2 miesięcy, ale oficjalny rekord to poród 33 dniowej samiczki. Musiała ona zostać zapłodniona w wieku 13 dni, a więc gdy żywiła się jeszcze mlekiem matki

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Mysz domowa (Mus musculus) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych. Jest gatunkiem synantropijnym, który prawdopodobnie pochodzi od myszy zamieszkującej stepy i tereny półpustynne od północnej Afryki, poprzez południowo-wschodnią część Europy aż po Wyspy Japońskie. Obecnie znajduje się ją wszędzie tam gdzie żyje człowiek (nawet na stacjach antarktycznych). Mysz domowa odznaczając się doskonałymi zdolnościami adaptacyjnymi pojawiła się w domostwach ludzkich prawdopodobnie od początków ludzkiej gospodarki rolniczej. Jest wszystkożerna i łatwo może się przystosować do różnego rodzaju pokarmu (np. pokarm wyłącznie roślinny lub wyłącznie pochodzenia zwierzęcego). Nie gromadzi zapasów. Także trudne warunki środowiska nie są dla myszy przeszkodą. Wystarczy wspomnieć, że żyje w kopalniach, a także chłodniach, gdzie temperatura nie wzrasta powyżej 0 °C.
Długość tułowia i głowy do 11 cm. Długość ogona do 10 cm. Masa zazwyczaj nie przekracza 25g. Budowa smukła, pysk zaostrzony z włosami zatokowymi ("wąsy"), uszy dość długie, cienkie, ogon słabo owłosiony, pokryty pierścieniowatymi łuskami. Wierzch ciała barwy szaro-żółtawej, spód białawej. Samica ma pięć par sutków. Osobniki tego gatunku wydzielają charakterystyczny mysi zapach (podobny zapach wydzielają ludzie z nieleczoną fenyloketonurią).

Tryb życia głównie nocny. Prowadzi życie w zhierarchizowanych koloniach; buduje gniazda. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 2-3 miesięcy. Ciąża trwa 21 dni, w miocie jest 4-9 młodych. W sprzyjających warunkach rozmnażanie trwa cały rok, średnio 5-8 miotów/rok.Noworodki rodzą się ślepe i nagie. Zaczynają widzieć w 12-15 dniu życia, po 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki.W warunkach hodowlanych żyją około 1,5 roku.Mysz domową uważa się za szkodnika. Jednym z powodów udomowienia kota była jego rola w zwalczaniu myszy i szczurów.Może być nosicielem chorób, a także powodować straty w miejscach składowania żywności i zbóż.Mysz domowa, szczególnie postać albinotyczna ("białe myszki") jest chętnie hodowanym zwierzęciem domowym.Wybrane linie hodowlane myszy domowej są powszechnie wykorzystywane w doświadczeniach laboratoryjnych, jako model zwierzęcy o wysokim stopniu homologii z człowiekiem.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) – gatunek niewielkiego gryzonia z rodziny myszowatych.

Długość ciała bez ogona 7,5 - 11 cm

Długość ogona 7 - 11,5 cm

Masa 20-30 g

Charakteryzuje się żółtawobrązowym ubarwieniem z szarym odcieniem na grzbiecie, brzuch jest jaśniejszy.W razie niebezpieczeństwa ucieka skacząc na tylnych łapach, wykonuje wtedy skoki na odległość nawet 80 cm.Występuje od Islandii po Europę, poza północną Skandynawią, w północno-zachodniej Afryce, środkowej oraz południowo-zachodniej Azji oraz w Himalajach^[3][2].Jej siedliskiem są zarośla w obrzeżach lasów oraz parki, pola i polany leśne, zimą przenosi się do budynków.Mysz ta aktywna jest o zmierzchu i w nocy. Jest mało towarzyska.W jej pokarmie dominują nasiona traw, ziół i drzew, pąki i pędy roślin, owoce, grzyby, owady, pająki oraz ślimaki.Okres godowy przypada od marca do października. W ciągu rok wydaje od 3 do 4 miotów po 3 do 8 młodych. Ciąża samicy trwa 23 dni, po urodzeniu młode są ślepe, otwierają oczy po 18 dniach. Pozostają z matką przez dwa do trzech tygodni, następnie stają się samodzielne. W wieku ośmiu tygodni są dojrzałe płciowo.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Mysz zielna, mysz małooka (Apodemus uralensis) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae).

Długość ciała bez ogona 7-10,5 cm

Długość ogona 10 cm

Masa 12-29 g

Ubarwienie szarobrunatne, jaśniejszy brzuch.Wyglądem przypomina mysz domową, jednak ma mniejsze oczy (około 3,5 mm średnicy) i małe uszy.Jako Apodemus microps, opisana ze wschodniej Słowacji w 1952 roku, następnie znaleziona na Morawach i na Śląsku, występuje też na Ukrainie i w Azji Mniejszej, północno-zachodnich Chinach i w Mongolii oraz północnej Afryce. W Polsce można ją spotkać w okolicach Wrocławia i w Pieninach. Objęta ochroną częściową w Polsce.Jej środowiskiem naturalnym są lasy mieszane i lasostepy, a także brzegi rzek, pola i ogrody. Jest aktywna głównie o zmierzchu. Jej pokarm stanowią przede wszystkim nasiona drzew, w mniejszym stopniu jagody, owady i zielone części roślin. Okres godowy przypada od kwietnia do września, na rok przypada od 2 do 3 miotów, po 2 do 9 młodych. Ciąża samicy trwa 21 dni.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Mysz polna (Apodemus agrarius) – gatunek niewielkiego gryzonia z rodziny myszowatych, przedstawiciel rodzaju Apodemus, do którego zaliczają się także inne pospolite europejskie gryzonie, jak mysz zaroślowa i mysz leśna. Mysz polna zamieszkuje lasy i stepy Europy Wschodniej i dużą część palearktycznej Azji.

Długość ciała bez ogona 7,0-12,5 cm

Długość ogona 6,4-8,9 cm

Masa 15-39 g

Ubarwienie Na grzbietowej części ciała sierść brązowa, z czarną pręgą wzdłuż kręgosłupa; strona brzuszna i łapy – białe.

Cecha charakterystyczna Bardzo małe uszy, które odróżniają mysz polną od np. myszy leśnej.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Mysz leśna (Apodemus flavicollis) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych.Występuje od Wielkiej Brytanii poprzez większą część kontynentalnej Europy aż do Uralu w Rosji. Stwierdzono tego ssaka również od wschodniej Turcji do zachodniej Armenii, w Iranie i na południe od Syrii, Libanu i Izraela.Niewielki gryzoń o długości ciała 8-13 cm, ogona 9-12 cm i masie ciała 20-60 g. Charakteryzuje się żółtawobrązowym ubarwieniem z białym brzuchem, na szyi jest jaśniejsza, posiada ochrową obrożę. Posiada duże oczy i uszy.Środowisko jej występowania to przede wszystkim zarośla lasów mieszanych i liściastych, parki i ogrody. Zimą przenosi się do domostw. W górach występuje do 1850 m n.p.m^.Mysz ta aktywna jest o zmierzchu i w nocy. Jest ssakiem mało towarzyskim.W pokarmie dominują nasiona, owoce, grzyby, pąki i pędy roślin oraz owady^[4].Okres godowy przypada od lutego do października. W ciągu jednego roku może wyprowadzić 2 do 4 miotów po 3 do 8 młodych. Ciąża samicy trwa 23-26 dni, po urodzeniu małe są ślepe, otwierają oczy po 13 dniach, pozostają z matką przez trzy tygodnie. W wieku ośmiu tygodni są już dojrzałe płciowo.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Badylarka (Micromys minutus) – gatunek ssaka z rodziny myszowatych (Muridae), jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju Micromys Dehne, 1841.

Jej długość ciała wynosi od 5 do 7,5 cm, ogon jest długości ciała. Masa badylarki to 4 – 10 g. Posiada charakterystyczne zabarwienie – żółtawe do rdzawobrunatnego, brzuch jest jaśniejszy. Uszy ma małe oraz okrągłe. Występuje w środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej Europie oraz w strefie klimatu umiarkowanego Azji. Zamieszkuje wilgotne łąki, o wysokiej trawie, gęsto porośnięte brzegi rzek i jezior, zarośla oraz uprawy zbożowe. Buduje koliste gniazda na łodygach, na wysokości 20 do 100 cm. Jest aktywna w dzień i w nocy. Żywi się nasionami traw i ziół, pąkami i pędami roślin, jagodami, owadami oraz ziarnami. Jej okres godowy przypada od kwietnia do września, na rok przypada od 2 do 4 miotów, po 4 do 7 młodych. Gniazda zakłada wśród łąk i pól, lubi tereny wilgotne. Ciąża samicy trawa 21 dni, po urodzeniu młode są ślepe, otwierają oczy po 8 do 10 dniach, pozostają z matką przez dwa tygodnie, następnie stają się samodzielne. W wieku pięciu tygodni są dojrzałe płciowo.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Szczur śniady (Rattus rattus) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae).

Jest nieco mniejszy od swojego krewniaka, szczura wędrownego. Długość ciała 16-23 cm, długość ogona 18-25 cm, masa ciała 175-300 g. Pysk ostro zakończony, duże uszy, cienkie i prawie nagie. Grzbiet ciała ubarwiony najczęściej na kolor szaro-brązowy, ale u różnych osobników występuje duża zmienność ubarwienia; od szarego poprzez różne barwy pośrednie aż do czarnego. Spodnia część ciała jaśniejsza. Ogon pokryty łuskami i rzadkim owłosieniem. Od szczura wędrownego różni się większymi uszami i dłuższym ogonem. Bardzo dobrze wspina się używając do tego swego ogona.Prawdopodobnie pochodzi z południowo-wschodniej Azji. W Polsce występuje na nielicznych stanowiskach w dorzeczu Odry i w niektórych portach na wybrzeżu Bałtyku, ale jego zasięg nie jest dokładnie znany. Wiadomo, że w ostatnich latach jego liczebność znacznie się zmniejszyła – z wielu środowisk został wyparty przez swojego konkurenta szczura wędrownego.Typowy gatunek synantropiczny. Przebywa wyłącznie w pobliżu siedzib ludzkich, gdzie zasiedla strychy, magazyny zbożowe, poddasza, hale targowe i różnego rodzaju zabudowania gospodarcze. Charakterystyczne, że w odróżnieniu od szczura wędrownego zajmuje zwykle wyższe kondygnacje budynków. Potrafi wspinać się po murach, można go spotkać w miejscach wydawałoby się mało prawdopodobnych. Często występuje w magazynach portowych. W czasach żaglowców to właśnie szczur śniady był częstym, choć niechcianym towarzyszem żeglarzy.Aktywny nocą. W miejscach, gdzie nie jest płoszony, wykazuje aktywność całodobową. Jest wszystkożerny i mało wybredny pod względem odżywiania. Dzienna porcja pokarmu wynosi ok. 20 gram. Rozmnaża się bardzo szybko. Okres rozrodczy trwa cały rok. Ciąża trwa od 20 do 24 dni, w jednym miocie samica rodzi od 3 do 15 młodych. W ciągu roku daje od 2 do 6 miotów. Młode rodzą się ślepe, oczy otwierają po kilkunastu dniach, a dojrzałość płciową osiągają po 3 – 6 miesiącach. Szczur śniady dożywa do 4 lat.Jest gatunkiem bardzo szkodliwym z punktu widzenia człowieka. Podobnie, jak szczur wędrowny wyrządza duże szkody gospodarcze (niszczy żywność, przegryza instalacje elektryczne i inne, niszczy meble itd.). Ponadto jest nosicielem różnych chorób, w tym wścieklizny.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Szczur wędrowny (Rattus norvegicus) - gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae).

Wywodzi się z południowo-wschodniej Azji. Pierwsze doniesienia o pojawieniu się tego gatunku w Europie pochodzą z Anglii z 1732 roku. Jako gatunek synantropijny rozprzestrzenił się na całym świecie. W wielu miastach populacja tych gryzoni może przewyższać liczbę mieszkańców danego miasta. Najchętniej zamieszkuje piwnice, kanalizację, wysypiska śmieci, magazyny i składy. Chętnie przebywa w okolicy wody, dobrze pływa. Jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy.Długość tułowia i głowy - 19-30 cm. Długość ogona - 13-23 cm. Ciężar 240-550 gramów. Grzbiet brunatnoszary, z żółtawym odcieniem; spód białawy, żółtawy lub szary. Ciało krępe, pysk tępo zakończony, uszy krótkie. Samica ma 5-6 par sutków. Zdolność do rozrodu osiąga w wieku 3-4 miesięcy. Około 4 mioty na rok. W miocie średnio 7 młodych, które otwierają oczy w 13-17 dniu. Szkodnik, udomowiony jako zwierzę hodowlane. Jest ważnym zwierzęciem laboratoryjnym. Zarówno szczur wędrowny, jak i szczur śniady boją się człowieka, są mało agresywne. Gdy widzą człowieka uciekają, lecz jeżeli nie mają dokąd – bronią się poprzez atak, rzucają się na człowieka w okolice twarzy i gryzą. Zaobserwowano wielokrotnie, iż szczur potrafi odbić się od podłoża na wysokość twarzy dorosłego człowieka. Potrafi też w ciągu doby przebyć do kilkunastu kilometrów w poszukiwaniu pożywienia.Bywa roznosicielem wielu chorób, z których największy problem stanowi wścieklizna.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Smużka leśna (Sicista betulina) – niewielki gatunek gryzonia z rodziny skoczkowatych o długości ciała 5–7,5 cm oraz ogona 7,5–11,5 cm, bardzo podobny do myszy.Charakteryzuje się jedwabistą sierścią. Wzdłuż ciała ciągnie się charakterystyczny ciemny pas o szerokości ok. 3 mm. Brzuszek jasny.Smużka żyje w Europie (od Skandynawii i Niemiec) po środkową Azję. W Polsce można ją spotkać w północno-wschodnich rejonach oraz w Karpatach.Wspina się sprawnie po trawie i gałęziach, chodzi także po ziemi. Gniazdo z trawy i mchu buduje w spróchniałych pniach.Jesienią schodzi na siedem miesięcy pod ziemię, do nory, gdzie zapada w sen zimowy - hibernację. Po przebudzeniu, w maju, rozpoczyna okres godowy. Samica wydaje młode na świat tylko raz w roku, w czerwcu. Smużka jest aktywna głównie w nocy.Gryzoń ten należy do ściśle chronionych. W Polsce występuje jeszcze jeden gatunek, rzadsza od leśnej smużka stepowaBiotop - lasy, zarośla, łąki. Pokarm - głównie owady.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Żołędnica (Eliomys quercinus) – gatunek gryzonia z rodziny popielicowatych
Długość do 14 cm, ogon do 12 cm. Ciało od góry ubarwione na kolor żółtoszary lub popielaty, spód ciała kremowobiały. Ogon u nasady biały, z tyłu czarny i zakończony białymi włosami.Europa zachodnia, środkowa i południowa, północna Afryka^[3][2]. W Polsce, w ostatnich 200 latach, stwierdzono jej występowanie na 7 stanowiskach. Współcześnie obserwowana była w Babiogórskim Parku Narodowym, w latach sześćdziesiątych XX wieku także w Pienińskim Parku Narodowym.Spotkać ją można w lasach, zarówno liściastych, jak i iglastych. Większość czasu spędza na ziemi, co jest wyjątkowe wśród europejskich gatunków z tej grupy. Osiedla się w dziuplach, norach lisich, gniazdach ptasich, w szczelinach skalnych, skrzynkach dla ptaków, a także w zabudowaniach znajdujących się w lesie. Gniazdo wyściela liśćmi i mchami.Prowadzi nocny tryb życia. Odżywia się żołędziami, nasionami buka, orzechami i owocami. Uzupełnia pokarm także owadami i ich larwami. Na zimę zapada w sen zimowy, trwający od września-października do końca kwietnia. Na zimę gromadzi zapasy, które zjada, kiedy budzi się z zimowego snu.Ciąża trwa 23 dni. Samica rodzi (zwykle w czerwcu) od 2 do 6 młodych. Żywią się one mlekiem matki przez 4 tygodnie. W ciągu roku samica wydaje tylko jeden miot. Żołędnica dożywa 6 lat.W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Koszatka (Dryomys nitedula) – gatunek niewielkiego, nadrzewnego gryzonia z rodziny popielicowatych.

Długość od 8 do 10 cm, ogon do 10 cm. Ciężar 15-40 g. Sierść od góry ubarwiona na kolor rudawy lub popielaty, sierść pod brzuchem ubarwiona na kolor biały. Ma ciemne obwódki wokół oczu zwężające się w kierunku uszu, niewielkie uszy, ogon puszysty, żółtoszary, jednobarwny, pokryty długimi włosami tworzącymi kitę. Pyszczek skondensowany różowy z dość sporym noskiem.Europa środkowo-wschodnia oraz północno-wschodnia i zachodnia Azja od Afganistanu i Iranu po Mongolię i Chiny^[3][2]. W Polsce występuje rzadko przeważnie w południowej i wschodniej części kraju. Zamieszkuje lasy liściaste, iglaste oraz strefę kosodrzewiny. Gniazduje w dziuplach, gniazdach ptasich, szczelinach skalnych, skrzynkach dla ptaków, a także w zabudowaniach znajdujących się w lesie. Gniazdo kulistego kształtu wyścielane liśćmi i mchami. Przebudowuje zajęte ptasie gniazda.Prowadzi nadrzewny aktywny nocny tryb życia. Odżywia się bezkręgowcami, jajami ptaków, owocami i nasionami. Pokarm uzupełnia także owadami i ich larwami. Na zimę zapada w sen zimowy od października do kwietnia, który spędza w dziuplach lub pod korzeniami starych drzew. Na zimę gromadzi zapasy, które zjada, kiedy budzi się z zimowego snu. W trakcie zimowego snu temperatura ciała znacznie spada i jest zaledwie o kilka stopni Celsjusza wyższa niż temperatura otoczenia. Serce koszatki bije wówczas zaledwie kilka razy na minutę.Ciąża trwa 90 dni. Samica rodzi od 2 do 6 młodych. W ciągu roku samica wydaje do dwóch miotów. Młode żywią się mlekiem matki przez 4 tygodnie. Samce koszatek dbają o samicę i potomstwo. Koszatki mogą zajść w ciążę od 45 dnia życia.Na koszatkę polują sowy, kuny, łasice i lisy.W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)^[2]. W Polsce objęta ochroną gatunkową.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Orzesznica (Muscardinus avellanarius) – gatunek niewielkiego, rudego gryzonia z rodziny popielicowatych jedynego przedstawiciela rodzaju Muscardinus, mieszkającego w lasach. Żywi się orzechami, jagodami i żołędziami.Długość ciała 6 - 9 cm, długość ogona 5 - 8 cm, masa ciała 9 - 23 g. Grzbiet ma brązowo-szary ubarwienie rude, spód ciała jest kremowy. Przejście między tymi barwami jest stopniowe.Orzesznica występuje od Wielkiej Brytanii poprzez Francję aż do zachodniej Rosji. Na północy zamieszkuje tylko południową część Szwecji^[3][2]. W Polsce być może występuje na całym jej terytorium, ale najliczniejsza jest w południowo-wschodniej i południowej części kraju; brak jest jakichkolwiek znanych stanowisk (również historycznych) z Pomorza Środkowego i Pomorza Gdańskiego. Lokalnie może być gatunkiem bardzo rzadkim - w środkowej Wielkopolsce znane jest tylko jedno stanowisko tego gatunku w okolicach Promna.Występuje głównie w lasach i większych zadrzewieniach, szczególnie preferuje zarośla leszczynowe. W lasach przebywa najczęściej w warstwie podszytu.Prowadzi nocny tryb życia. W dzień przebywa w wybudowanych przez siebie gniazdach. Buduje dwa rodzaje gniazd. Jedno z nich to gniazdo lęgowe. Ma ono jedno tylko wejście, jest umieszczone nisko nad ziemią w gęstych krzakach i miękko wyścielone. Drugi typ gniazda służy jej jako dzienna kryjówka. Jest ono zbudowane mniej starannie i umieszczone wyżej. Na zimę zapada w sen zimowy, trwający od października do początku kwietnia. Żywi się przede wszystkim pokarmem roślinnym – jagodami i innymi owocami, żołędziami, orzechami, nasionami buka. Oprócz tego zjada też pewne ilości owadów.Ciąża trwa około 4 tygodnie. W ciągu roku samica rodzi 2 mioty, w każdym od 1 do 7 młodych. Młode rodzą się ślepe, oczy otwierają dopiero po 18 dniach, Mlekiem matki żywią się przez miesiąc, a usamodzielniają się po 6 tygodniach. Żyją 3 – 4 lata.W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Ukryj

Wikipedia się zmienia.Help us find bugs and complete user interface translations

Nutria (Myocastor coypus) – gatunek gryzonia z rodziny nutriowatych (Myocastoridae), której jest jedynym przedstawicielem. W starszych systematykach rodzina nutriowatych jest włączana jako podrodzina Myocastorinae do rodziny kolczakowatych (Echimyidae)^[5].

• długość ciała 40–65 cm

• długość ogona (pokrytego łuskami) 30–75 cm

• pokrojem przypomina szczura

• 4 palce kończyn tylnych spięte błoną

• 4–5 par sutek przesuniętych na stronę grzbietową

• ciało pokryte gęstym ciemnobrązowym lub szafirowym futrem

• ciężar do 16 kg.

• duża głowa z małymi uszami

• doskonale pływa i nurkuje

• posiada długie wąsy

• z pyska wystają dość duże siekacze w kolorze pomarańczowym

Tryb życia

• półwodny

• roślinożerna

• kopie nory w zarośniętych brzegach wód

• ciąża (128–132 dni) 2 razy w roku

• w każdym miocie rodzi się około 4-8 młodych

• młode rodzą się prawie całkowicie sprawne

• żyje (parami) do 24 lat

• są one dojrzałe płciowo w wieku 6-7 miesięcy

W naturze występuje w Ameryce Południowej (środkowa Boliwia i południowa Brazylia). W Europie, Azji i Stanach Zjednoczonych introdukowana^[6] , hodowana jako cenne zwierzę futerkowe, choć ubocznie pozyskiwano także mięso oraz (lata 60-70 XX w.) ścięgna z ogona do wyrobu nici chirurgicznych. Hodowla nutrii w Polsce datuje się od 1926 roku, a od 1960 znane są dzikie populacje powstałe dzięki ucieczkom z hodowli (pierwsze w rejonie Milicza). Bardzo popularna na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, zwłaszcza w województwach zachodnich i południowo-zachodnich.