Grupa 201 L02	TECHNIKI WYTWARZANIA II LABORATORIUM	POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WZiMK
Imię i Nazwisko: 1. Pardela Joanna 2. Wykrota Martyna 3. Tkaczewska Ewa 4. Rek Anna	Temat ćwiczenia: Technologia wykonywania stożków na tokarkach uniwersalnych.	Data: 2012-11-05

I. Budowa tokarki

Tokarka jest najbardziej rozpowszechniona pośród obrabiarek, gdyż można na niej wykonać najwięcej różnorodnych robót. Praca na tokarce nazywa się tłoczeniem.

Rys.1. Budowa tokarki uniwersalnej

1 — silnik, 2 — przekładnia pasowa, 3 — skrzynka posuwów, 4 — wrzeciennik, 5 — sanie narzędziowe, 6 — imak nożowy, 7 — sanie poprzeczne, 8 — konik, 9 — wałek pociągowy, 10 — obrotnica, 11 — skrzynka suportowa, 12 — śruba pociągowa[1]

Podstawową częścią tokarki, na której są umieszczone pozostałe zespoły jest łoże. Składa się ono z dwóch ścian bocznych połączonych ze sobą żebrami. Górną część łoża stanowią prowadnice. Z lewej strony znajduje się na prowadnicach wrzeciennik, zawierający wrzeciono z łożyskami oraz przekładnie i sprzęgła, za pomocą których jest przenoszony  napęd z silnika na wrzeciono.

We wrzecienniku znajduje się również układ sterujący, służący do zmiany prędkości obrotowych wrzeciona. Na roboczej końcówce wrzeciona jest osadzony uchwyt tokarski.

Ruch posuwowy wykonuje suport, składający się z następujących elementów składowych: sań wzdłużnych, poprzecznych oraz narzędziowych. Sanie narzędziowe są osadzone na obrotnicy, co umożliwia przesuwanie narzędzia wzdłuż linii nachylonej pod różnymi kątami do osi wrzeciona (toczenie stożków).

Suport służący do przesuwania sań w kierunkach wzajemnie prostopadłych nosi nazwę suportu krzyżowego. Do przedniej części sań wzdłużnych jest przymocowana skrzynka suportowa.

Ruch suportu odbywa się za pomocą śruby pociągowej lub wałka pociągowego. Oba te elementy są napędzane ze skrzynki posuwów. Jest to mechanizm służący do przekazywania napędu z wrzeciona na śrubę lub wałek pociągowy i do zmiany ich prędkości obrotowych, dzięki czemu uzyskuje się różne wartości posuwów.

Z prawej strony na łożu jest ustawiony konik tokarski, służący do podpierania kłem przedmiotów obrabianych (wałków), jak również do zamocowania takich narzędzi jak wiertła, rozwiertarki i gwintowniki.[3]

II. Metody toczenia powierzchni stożkowych:

Toczenie stożków przy skręcaniu sań narzędziowych – stosowane do stożków krótkich. Wykorzystując podziałkę na obrotnicy, sanie narzędziowe można ustawić pod rozmaitymi kątami, w zależności od potrzeby. Posuw noża odbywa się ręcznie przez pokręcanie rękojeścią. Zaletą tej metody jest możliwość wykonywania stożków o dużych i małych kątach oraz łatwość skręcania sań na obrotnicy o dany kąt. Wadą jest to, że można obrabiać tylko stożki o wysokości mniejszej od długości przesuwu sań narzędziowych, poza tym ręczny przesuw sań wpływa niekorzystnie na gładkość obrabianej powierzchni.

Metoda kształtowa – toczenie stożka nożem, którego krawędź skrawająca jest pochylona do osi wałka pod odpowiednim kątem. Metoda ta znalazła zastosowanie przy toczeniu stożków krótkich.

Toczenie z przesuniętym konikiem – obróbka stożków o małej zbieżności. Po zamocowaniu przedmiotu obrabianego w kłach wrzeciona i konika przesuwa się korpus konika w kierunku poprzecznym o pewną wielkość. Zaletą toczenia stożka z przesuniętym konikiem jest możliwość zastosowania mechanicznego posuwu wzdłużnego, wadami zaś – mała dokładność obróbki i trudność dokładnego przesunięcia konika o zamierzoną wartość.

Toczenie stożków z zastosowaniem liniału- za pomocą liniału można toczyć powierzchnie stożkowe wewnętrzne i zewnętrzne.Liniał zamocowany do łoża tokarki za pomocą wpornika i śruby ustawia się pod kątem α,odpowiadającym kątowi nachylenia tworzącej stożka.Do sań poprzecznych jest przymocowany suwak,którym wodzi się po prowadnicach liniału.Podczas przesuwania się sań wzdłużnych po prowadnicach łoża następuje przesuwanie się wierzchołka noża równolegle do prowadnic liniału,co obracającemu się przedmiotowi w kłach zapewnia nadanie kształtu stożka.[2]

Zadanie
Na podstawie danych podanych na laboratorium oblicz wysokość stożka (h) i jego zbieżność (Δ).

Dane:

d=20mm

D=28,5mm
$\frac{\alpha}{2}$ = 10°45’

Obliczenia.

α= 21°30’ h = $\frac{D - d}{2*tg\frac{\alpha}{2}}$ = 22,39mm

tg$\frac{\alpha}{2}$=$\frac{a}{h}$ Δ = $\frac{D - d}{h}$

Δ= 0,38

Literatura:
1)http://docs4.chomikuj.pl/573490173,PL,0,0,Toczenie-sto%C5%BCk%C3%B3w.doc
2)Aleksander Górecki „Technologia ogólna,podstawy technologi meczanicznej”,wyd.WsiP
3)http://chomikuj.pl/PSPPCDudek/do+szko*c5*82y/tokarka,818873317.doc