PIENIĄDZ, BANKI, POLITYKA MONETARNA
PIENIĄDZ – środek za pomocą którego można dokonywać wszelkich płatności
-powszechnie akceptowany
-płynny
-łatwo przenośny, łatwo podzielny
FUNKCJE PIENIĄDZA
-środek wymiany (cyrkulacji) – obsługuje transakcje kupna-sprzedaży
-miernik wartości (jednostka rozrachunkowa) – w pieniądzu wyrażone wszystkie ceny, możliwość porównywania cen dóbr
-środek płatniczy - zdolność do regulowania zobowiązań, również płatności rozłożonych w czasie
-środek tezauryzacji – służy do gromadzenia bogactwa
MIARY (AGREGATY) PIENIĄDZA
M0 = baza monetarna (pieniądz gotówkowy w obiegu gotówka znajdująca się w bankach)
M1 = M0 + depozyty na rachunkach płatnych na żądanie (a vista)
M2 = M1 + depozyty krótkoterminowe
M3 = M2 + depozyty długoterminowe
M4 = M3 + całość płynnych zasobów w gospodarce
PODAŻ PIENIĄDZA = ilość pieniądza w gospodarce (gotówka + depozyty)
PODAŻ PIENIĄDZA = całkowita wartość znajdującego się w obiegu zasobów pieniądza występującego w roli środka wymiany
-wprowadzanie gotówki przez bank centralny do systemu
-kredyty udzielane bankom komercyjnym przez bank centralny
-kredyty udzielone swoim klientom przez banki komercyjne
REZERWA OBOWIĄZKOWA I MNOŻNIK DEPOZYTOWY
BANKI KOMERCYJNE – depozyty → kredyty → kreacja pieniądza
BANK CENTRALNY – kontrola działalności banków komercyjnych
REZERWA OBOWIĄZKOWA – określa jakie rezerwy gotówkowe muszą utrzymywać banki komercyjne na mocy decyzji BC
STOPA REZERW OBOWIĄZKOWYCH – relacja rezerw gotówkowych do wkładów (depozytów)
Relacja między nowymi DEPOZYTAMI a DEPOZYTEM początkowym jest równa mnożnikowi depozytowemu (αD).
MNOŻNIK DEPOZYTOWY przedstawia logikę kreacji pieniądza przez banki, w zależności od wysokości stopy rezerw obowiązkowych (r) określa wysokość możliwej kreacji pieniądza przez banki komercyjne.
Motywy trzymania pieniądza
-motyw transakcyjny
-motyw ostrożnościowy
-motyw spekulacyjny
Funkcje banku centralnego
-bank emisyjny (wyłączna odpowiedzialność za emisję środków płatniczych)
-bank banków (wpływ na politykę finansową banków)
-bank państwa (obsługa bankowa budżetu państwa)