ROLA PERSONELU USŁUGOWEGO W DZIAŁANIACH ISTYTUCJI OCHRONY ZDROWIA NA PRZYŁKADZIE CENTARLNEJ STERYLIZATORNI SZPITALNEJ.
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH
Centralna Sterylizatornia jest komórką organizacyjną Zespołu Opieki Zdrowotnej, która zabezpiecza potrzeby w zakresie dezynfekcji i sterylizacji całego Szpitala. Ponadto w strukturach Centralnej Sterylizatorni znajduje się stacja łóżek, gdzie wykonuje się dekontaminacje sprzętu użytkowego. Centralna Sterylizatornia przygotowuje również roztwory robocze środków dezynfekcyjnych w rozlewni środków dezynfekcyjnych i dostarcza w oddziały zgodnie z ich potrzebami.
W pomieszczeniach Centralnej Sterylizatorni jest zachowany podział na strefy: sterylną, czystą, brudną, które są przedzielone śluzami. Ponadto znajdują się pomieszczenia magazynowe, gospodarcze i socjalne. Centralna Sterylizatornia wyposażona jest w wysoce specjalistyczną aparaturę myjąco-dezynfekującą i sterylizującą, którą obsługuje wykwalifikowany personel, natomiast wyznaczony personel wykonuje czynności w stacji łóżek i dezynfektorzy przygotowują preparaty robocze środków dezynfekcyjnych dla działów/oddziałów.
Sterylizacja jest rezultatem procesów chemicznych i fizycznych, na który składają się wszystkie ogniwa w „sterylizacyjnym łańcuchu zależności”; dezynfekcja po użyciu, dokładne umycie i wysuszenie, odpowiednie opakowanie, właściwe ułożenie w komorze sterylizatora, przestrzeganie parametrów sterylizacji, kontrola procesu, wyładunek z komory, przechowywanie, dystrybucja, transport, aseptyczne otwarcie opakowania, użycie są równie ważne.
Sterylizacja zabija wszystkie mikroorganizmy, włącznie z formami przetrwalnikowymi, które są raczej niewrażliwe na wysoką temperaturę.
Wg. norm europejskich dotyczących sterylizacji, pojęcie „ sterylny ” definiuje się jako brak na wyrobie medycznym mikroorganizmów zdolnych do życia.
Gwarancję sterylności narzędzi i materiałów medycznych uzyskuje się przez zachowanie właściwego toku postępowania z materiałem przed sterylizacją, prawidłowo przeprowadzony proces sterylizacji oraz właściwe postępowanie z materiałem po przeprowadzonym procesie.
Rola Centralnej Sterylizatornii ma ogromne znaczenie w ochronie zdrowia, dlatego do priorytetowych działań personelu usługowego, zaliczono:
1.mycie i dezynfekcja sprzętu wielokrotnego użytku w myjniach automatycznych
2.składowanie i pakietowanie bielizny operacyjnej oraz jej sterylizacja
3.pakietowanie i sterylizacja materiału opatrunkowego
4.sterylizacja sprzętu wielokrotnego użycia poprzez sterylizację wysokotemperaturową (para wodna) lub niskotemperaturową (tlenkiem etylenu)
5.prowadzenie dokumentacji w formie elektronicznej i papierowej, dotyczącej obiegu i kontroli skuteczności procesów dezynfekcji i sterylizacji
6.uczestniczenie w szkoleniach pracowników w zakresie dezynfekcji i sterylizacji oraz postępowania z aparaturą dezynfekującą i sterylizującą
7.współpraca z Zespołem ds. Zapobiegania i Zwalczania Zakażeń Wewnątrzszpitalnych
8.zapewnienie odpowiedniej jakości usług w zakresie sterylizacji
10.bieżące analizowanie rynku w zakresie sprzętu sterylizacyjnego, opakowań sterylizacyjnych i innych środków niezbędnych do skutecznej i prawidłowej sterylizacji
Jedynie personel, który został merytorycznie przygotowany oraz ciągle uzupełnia swoją wiedzę w zakresie wszystkich procedur i technik związanych z procesem przygotowania narzędzi, może wykonywać swoje zadania właściwie i z najmniejszym prawdopodobieństwem popełnienia błędu. Opracowane i prowadzone kursy kwalifikacyjne dla osób wytwarzających sterylne wyroby w placówkach ochrony zdrowia zapewniają właściwy poziom wiedzy tych pracowników, co zmniejsza ryzyko nieprawidłowego procesu dekontaminacji narzędzi. Złym rozwiązaniem jest wykonywanie części wyżej wymienionych czynności nie w dziale sterylizacji, lecz np. na bloku operacyjnym czy na oddziale. Personel tych działów często traktuje te czynności jako dodatkowe, wykonywane oprócz podstawowych obowiązków zawodowych oraz nie zawsze jest właściwie przygotowany merytorycznie i nie zawsze ma czas na przeprowadzenie we właściwy sposób procesów dekontaminacji. Ponadto odpowiedzialność za sterylność wyrobów w tej sytuacji rozkłada się na różne działy, różne osoby. Dział sterylizacji nie ma możliwości skontrolowania efektywności mycia i dezynfekcji zapakowanych wyrobów, a ich sterylność może być zagrożona.
Zarówno personel bezpośrednio zajmujący się procesem dekontaminacji, jak i personel stosujący sterylne narzędzia i wyroby medyczne musi mieć odpowiednią wiedzę fachową i doświadczenie. Sterylność, czyli sukces procesu dekontaminacji, jest wynikiem pracy wielu pracowników ochrony zdrowia.
W każdym szpitalu o charakterze zabiegowym Centralne Sterylizacje są miejscem o szczególnym znaczeniu. Kierowane są do nich bezpośrednio lub drogą okrężną (pralnia) brudne narzędzia chirurgiczne i bielizna operacyjna. Warto zauważyć, że stan techniczny oraz wyposażenie CS stanowi istotny element bezpieczeństwa medycznego i sanitarnego pacjenta, a jednocześnie ważny składnik oceny infrastruktury technicznej Szpitala.
Przestrzeganie ścisłego reżimu sanitarnego w obszarze CS pozostaje w ścisłej relacji do liczby zakażeń szpitalnych. Zagadnienie to ma nie tylko aspekt zdrowotny i etyczny lecz przekłada się na wymierne koszty – zarówno w budżecie Szpitala (koszt leczenia powikłań związanych z zakażeniem), jak i szeroko pojęte koszty społeczne (wydłużona niezdolność do pracy, cierpienie pacjenta i wynikający stąd dyskomfort).
Nie do pominięcia jest także aspekt prawny – pacjenci są coraz bardziej świadomi swoich praw i dochodzą na drodze sądowej odszkodowań za poniesione szkody związane z licznymi zakażeniami nabytych podczas hospitalizacji dlatego przyjęto jeden z najważniejszych aspektów opieki zdrowotnej jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa stosowanych procedur medycznych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na przygotowanie sprzętu do sterylizacji. Niski wstępny stopień skażenia narzędzi przed procesem wyjaławiania ma duży wpływ na końcowy efekt. Niedostateczne oczyszczenie sprzętu utrudnia penetrację czynnika sterylizującego i może prowadzić do tego, że sterylizacja zawodzi mimo prawidłowo przeprowadzonego procesu.
W każdej metodzie sterylizacji należy ustalić odporność sprzętu na czynnik sterylizujący oraz na zmianę ciśnienia w czasie procesu (obowiązek producenta sprzętu).
Jakość pracy Sterylizatornii, czyli wiarygodnie udokumentowana sterylność materiałów dostarczanych na blok operacyjny i do gabinetów zabiegowych Szpitala, wpływa na liczbę zakażeń pacjentów podawanych zabiegom, a tym samym na jakość procesu leczenia.