drobni mięso-potrawka z podrobów
Składniki: pół głowy świńskiej , wszystkie podroby wieprzowe, tj. płuca, serce, nerki, żołądek, ozór, kawałek podgardla, 3 cebule, listek laurowy, ziele ang. pieprz ziarnisty, sól, ocet do smaku.
Wykonanie: w jednym garnku ugotować do miękkości pokrojone w kostkę płuca, serce, ozór. Nerki przekrojone na pół wzdłuż gotować kilka razy odlewając za każdym razem wodę, miękkie dołożyć do reszty podrobów, żołądek wyczyszczony grubą solą też ugotować osobno, miękki pokrojony drobno dodać do garnka z duszonką. Dodać pokrojoną drobniutko i przesmażoną na tłuszczu cebulę, zalać wszystko wywarem ugotowanym na podgardlu, lub innych resztkach mięsa takich jak żeberka czy boczek surowy . Dodać przyprawy, dusić jeszcze, aż wszystko będzie miękkie. Na końcu duszenia zakwasić lekko octem, mniej więcej 3 łyżki na ok. kg. podrobów, doprawić pieprzem solą. Dawniej potrawę tę kaszubskie gospodynie gotowały po świniobiciu, niekiedy też pasteryzowały w słoikach. Danie to jest też sztandarowym posiłkiem przygotowywanym na wesela, uroczystości rodzinne.
duszona wieprzowina
Składniki: porządny puc wieprzowiny od szynki lub kawał łopatki ze skórą, 2 cebule, tłuszcz do obsmażenia mięsa, kminek, majeranek, pieprz, sól.
Wykonanie: mięso umyć osuszyć ponacinać skórę w kratkę dla lepszego przejścia przypraw, natrzeć solą, pieprzem, kminkiem. Odłożyć aby aromaty przeszły następnie natrzeć majerankiem i obsmażyć na tłuszczu. Skroić cebulę w piórka, posypać nią mięso, obsmażać przewracając często, aby równo zrumienić, podlać wrzątkiem dusić ok. 30 min. przewrócić skórą do góry, dusić dalej do miękkości, podlewać wodą, która wyparuje. Miękkie mięso wyjąć z sosu ostudzić pokrajać w plastry, sos zagęścić mąką, mięso włożyć z powrotem do garnka. Podawać z golcami / kluski z ziemniaków / parowanymi kluskami, tłuczonymi kartoflami.
szmurowana wieprzowina
Składniki: odpowiedni według potrzeb kawał wołowiny zrazowej, 3 cebule, pól główki czosnku, majeranek, wywar z rosołu, tłuszcz do obsmażania, pieprz, sól.
Wykonanie: mięso umyć osuszyć ponacinać skórę w szachownicę, natrzeć solą, pieprzem, kminkiem, odłożyć aby przeszły aromaty, następnie natrzeć majerankiem i obsmażyć na tłuszczu. skroić cebulę w piórka, posypać nią mięso, obsmażać przewracając często, aby równo zrumienić, podlać wrzątkiem dusić ok. 30 min. przewrócić skórą do góry, dusić dalej do miękkości, podlewać wodą, która wyparuje. Miękkie mięso wyjąć z sosu nieco ostudzić pokrajać w plastry, sos zagęścić mąką, mięso włożyć z powrotem do garnka do sosu. Podawać z golcami /kluchy ziemniaczane/
szmurowana wołowina
Składniki: 1kg wołowiny zrazowej, 3 cebule, pól główki czosnku, majeranek, wywar z rosołu, tłuszcz do obsmażania, pieprz, sól.
Wykonanie: wołowinę umyć osuszyć, natrzeć solą, majerankiem, czosnkiem wyciśniętym przez praskę, obłożyć cebulą pokrojoną w cieniutkie talarki, zostawić do następnego dnia. Na drugi dzień zdjąć cebulę obsypać pieprzem i obsmażać na tłuszczu, podlewając wrzącym wywarem z rosołu, przełożyć do brytfanki, posypać zdjętą cebulę, dusić w piekarniku do miękkości, uzupełniać wyparowujący sos. Miękkie mięso kroić w plastry /po przestudzeniu / sos zagęścić mąką, może to być ziemniaczana jak i pszenna. Mięso włożyć z powrotem do sosu. Smakuje najlepiej z gryczaną kaszą.
- Fracku, cëż të jodł dzys na połenko?
- Ko wołowé miaso.
- Z aptita?
- Nié, z marchwią
golonka z Kaszub
Składniki: dwie zadnie golonki, kminek, papryka ostra, pieprz, sól, 2 duże cebule, por, przecier pomidorowy.
Wykonanie: golonki oskrobać dobrze wymyć osuszyć, natrzeć mieloną papryką, kminkiem, pieprzem, solą, obsmażyć i lekko podlać wrzątkiem, przełożyć do brytfanki, dusić do miękkości. Pod koniec duszenia dodać posiekaną cebulę i pora. Zalać wszystko rozcieńczonym przecierem pomidorowym. Trzymać na ogniu jeszcze chwilę. Podawać z kluchami gotowanymi na parze polane sosem z cebulką i porem.
Më muszimë jesc, bo to cało z dëszą trzimie
golonka z kapustą
Składniki: 2 golonki małe, ze trzy głowy poszatkowanej ukiszonej kapusty, szklanka kaszy jęczmiennej, listki laurowe, ziele angielskie, pieprz, sól.
Wykonanie: golonki oskrobać umyć wysuszyć, natrzeć pieprzem solą obsmażyć lekko na tłuszczu. Kapustę kiszoną przepłukać poszatkować drobniej dodać do golonek , zalać wszystko wrzątkiem dodać przyprawy, i dusić do miękkości. Gdy już miękkie mięso dodać przepłukaną kaszę jęczmienną i uzupełnić ewentualnie wywar, jeśli mamy suszone grzyby to warto je dorzucić, podniosą smak potrawy. Duszona golonka najlepiej smakuje z tłuczonymi ziemniakami.
kaczka pomorska
Składniki: kaczka z wiejskiej zagrody, majeranek sól, szklanka kaszy gryczanej 2 jaja, 25 dag. ziemniaków surowych utartych odciśniętych , tłuszcz do obsmażenia, 2 cebule, pieprz.
Wykonanie: kaczkę oczyścić z piór opalić nad ogniem oczyścić z resztek piór wymyć aż skórka jej będzie gładka, osuszyć. Natrzeć porządnie solą i majerankiem, wykręcić kość szyjną , skórę szyi zachować dla nadzienia. Kaszę gryczaną podgotować połączyć z masą ziemniaczaną, jajami, usmażoną cebulą, dużą dawką majeranku, pieprzu, / farsz powinien być ostry / . Farsz dobrze wymieszać, i napełniać nim szyję i środek kaczki, pozaszywać, przełożyć do brytfanki podlać wodą, piec w otwartym naczyniu, w gorącym piecu ok. 1, 5 godz kaczkę trzeba często polewać tym sosem spod pieczenia, pod koniec pieczenia kaczkę przykryć i zmniejszyć płomień. Podawać pokrojoną na części zachowując nadzienie, polać sosem zagęszczonym mąką ziemniaczaną. Nadzienie do kaczki jest też oddzielnym daniem zwanym ćiśki, przygotowywanym właśnie z kaszy gryczanej, tartych i odciskanych z soku kartofli, cebuli i przypraw. Masa ta następnie jest napychana w jelita wieprzowe i gotowana jak kiszeczki czy kiełbaski w wodzie, lub jeśli nie mamy jelit to duszona jest w garze aż do miękkości, następnie krojona w plastry. Osobno podsmaża się pokrojoną w kostkę słoninę, a na niej plastry kiszek lub gotowe ćiśki. Podaje się je polane tłuszczykiem posypane skwarkami jako osobne danie obiadowe.
Mack spotkôł Jignasza, chtëren wëchôdôł z baru i sa oblizywôł.
- Wiész, Macku, całą szmorowoną kaczka dało dzys w tim barze - rzekł Jignasz.
- A kuliż waji bëło przë stole?
- Dëcht le dwoje.
- A chtëż to bëła ta drëgo ?
- Ko ta bëła ta szmorowono kaczka !
półgęsek
Składniki: piersi z gęsi, majeranek, pieprz, sól.
Wykonanie: piersi gęsie natrzeć solą pieprzem, majerankiem, włożyć do kamionki, zasypać solą, trzymać ok. 5 dni, następnie powiązane sznurkiem po dwie sztuki mięskiem do środka a skórką na zewnątrz wędzić przez kilka godzin w jałowcowym dymie. Wspaniała zakąska, którą i dziś w oryginalnej tradycyjnej formie można popróbować.
gęsia okrasa
Składniki: okrawki mięsa z szyjek, skrzydeł , grzbietów i innego gęsiego z kością, pół główki czosnku, 3 cebule, pieprz, sól
Wykonanie: mięso dobrze wymyć osuszyć, posiekać tasakiem razem z kością na drobną miazgę. Układać w garnku kamiennym przesypując przyprawami dobrze ugnieść, można też dla lepszego utrwalenia i dłuższego przetrzymania zalać gęsim smalcem, postoi nawet rok. Taką okrasę przechowywano w zimnym miejscu tzw. sklepie, używano jako okrasy do różnych zup np. z brukwi, do jajecznicy, na przegryzkę jako smarowidło do chleba. Gęsia okrasa to swoisty jedyny w swoim rodzaju produkt. Bardzo smakuje z surową cebulą i kiszonymi ogórkami. Jako ciekawostkę podam to, że gęsia okrasa jest już wpisana na listę produktów tradycyjnych w Urzędzie Marszałkowskim w Gdańsku.
gęś nadziewana
Składniki: mała gąska, majeranek, sól, pieprz, ewentualnie jabłka i susz owocowy do nadziania.
Wykonanie: gąskę oczyścić z piór, wymyć osuszyć, natrzeć solą majerankiem pieprzem, nadziać jabłkami suszem owocowym ułożyć w brytfannie i piec powoli podlewając często wyparowanym sosem. Tłuszcz który się wytapia zlewać oddzielnie, pilnując żeby się nie przypalił , trzeba zaglądać do piekarnika kilka razy. Podawać z kluskami tzw. golcami i czerwoną kapustą uduszoną w czerwonym winie.
ferkase
Składniki: wiejska kura, włoszczyzna z kapustą, podpieczona na blasze cebula, pieprz, sól, cukier, cztery garście ryżu, 3 szklanki mleka, łyżka masła, na sos; 3 łyżki mąki, 15 dag. masła, 3 szklanki rosołu, sok z cytryny, cukier, 0,5 szklanki śmietany, 5 żółtek, garść rodzynków.
Wykonanie: kurę zalać zimną wodą gotować na bardzo wolnym ogniu, dodać włoszczyznę, przyprawy, rosół ma ledwo "mrugać". Ryż przepłukać zalać niedużą ilością wody podgotować następnie zalać wrzącym mlekiem, posolić, dać łyżkę masła przykryć i wstawić do gorącego piekarnika, aż sam dojdzie. Stopić kilka łyżek masła, dodać mąkę, zrobić jasną zasmażkę, rozprowadzić ją zimnym rosołem mieszać szybciutko aby nie było grudek, dodać resztę składników sosu. Sos powinien mieć słodko-kwaśny smak, na końcu dodać sparzone rodzynki. Na dużym półmisku układać wieniec z ryżu, w środek i dookoła ryżu układać pokrojoną na części kurę, oblać wszystko sosem, resztę podając w sosjerce. Dekoracją mogą być warzywa wyjęte z rosołu, zwłaszcza marchewka i kapustka. Rosół zaś podajemy oddzielnie jak zwykle z domowym makaronem w talerzu. Na Kaszubach danie to zwykle jest podawane na początku uroczystości, gdy już wszyscy goście zasiądą do stołu.
- Panie ober, czej jô widza taczi môłi klops na talerzu, Od razu mie sa na smiech bierze.
To dobrze - odgadëje ober - bo niechtërny to od razu wrzeszczą.
golonka z kapustą
Składniki: 2 golonki, ze dwie duże główki poszatkowanej ukiszonej kapusty, szklanka kaszy jęczmiennej, listek laurowy, ziele angielskie pieprz, sól.
Wykonanie: goloneczki oskrobać, wymyć, osuszyć, natrzeć pieprzem solą. Kapustę lekko przepłukać. W brytfannie ułożyć golonki, obłożyć je kapustą dookoła podsypać kaszą wokół mięsa dodać przyprawy, można dać grzybki suszone wymoczone, posiekanej cebuli. Zalać wszystko przegotowaną wodą, przykryć pokrywą, dusić do miękkości, sprawdzać aby sos za szybko nie wyparował. Podawać z opiekanymi kartoflami.
Ksądz w koscele zbiérôł na taléż. Jedna białka ni mogła nalezc dëtków.
Szuka w hantaszë, przerzuca, w kuńcu zaczała wëjmowac rzeczë. Wëjała téż gebis i położa na łôwka.
- Pani sztëcznô szczaka wëpadła - powiedzôł do ni ksądz, chtëren prawie nadszedł.
- Nié, niech le so leżi. To je mojégo chłopa. Jô doma wstawia miaso do pôłnia. Czejbë on miôł gebis, on bë mie to wëżarł!
dzika kaczka z kapustą
Składniki:piękna kaczka /może być dzika/ 2,5 kg.kapusty kiszonej, szklanka kaszy gryczanej kilka ziemniaków,2 jaja, 3 cebule,sól,pieprz,majeranek.
Wykonanie: potrawę tę miałam sposobność popróbować w zaprzyjaźnionej rodzinie gdzie Pan domu jest myśliwym. Przygotować kaczkę, wypatroszyć, oskubać z piór, oczyścić, opalić. Nadziać kaszą gryczaną, startymi na drobnej tarce kartoflami, z jajkami , obsmażoną cebulką, łyżką majeranku solą i pieprzem do smaku. Kaczkę natrzeć solą, pieprzem, majerankiem i ułożyć w brytfannie. Nadzianą kaczkę obłożyć kiszoną kapustą podlać przegotowaną wodą tyle aby przykryło dno i dusić pod przykryciem. Pilnować sosu aby nie wyparował gdyż powinno być jego sporo. Wyśmienity smak kaczki , dzięki kiszonej kapuście.
zakąska z gęsiny
Składniki: piersi z gęsi sól, pieprz.
Wykonanie: piersi z gęsi zmielić przez maszynkę jak na tatar dobrze doprawić solą pieprzem. Według uznania możemy podać do tatara z gęsiny siekaną cebulę, kiszone ogóreczki, marynowane grzybki czy dynię. Ja smakowałam tylko z siekaną cebulką, ale to wystarczyło.
żołądki gęsie w galaretce
Składniki: żołądki gęsie, włoszczyzna , przyprawy jak do rosołu.
Wykonanie: gotować w małej ilości wody pokrojone w kosteczkę gęsie żołądki z włoszczyzną i przyprawami do miękkości. Przełożyć je do salaterki udekorować warzywami dodatkowo można dać groszek konserwowy, posiekane jajko na twardo. Przygotować klarowny bulion zaprawiony żelatyną i ziołami według uznania. Zalać mięsko, zastudzić. Podawać na przekąskę. .