Izabela Wyrzykowska gr. B
WZiD, IV sem, spec. DOWODZENIE

Zaliczenie nieobecności:

METODYKA OCENY ZAGROŻEŃ MILITARNYCH

Temat 10: Przebieg procesu oceny i prognozowania działań sił zbrojnych potencjalnego przeciwnika.

1. Studium przypadku konfliktu militarnego

   1. Przebieg działań militarnych w czasie wojny sześciodniowej

2. Specyfika oceny i prognozowania zagrożenia

3. Uwarunkowania operacyjne wykorzystania sił zbrojnych przeciwnika

   1. Polityczne uwarunkowania działań militarnych (sojusze, układy, zobowiązania polityczne)

   2. możliwości komponentów sił zbrojnych

   3. zdolności logistyczne

4. Przebieg działań zaczepnych.

1. Studium przypadku konfliktu militarnego

   1. Przebieg działań militarnych w czasie wojny sześciodniowej

Wojna sześciodniowa, wojna prowadzona przez Izrael z arabskimi sąsiadami - Egiptem, Jordanią i Syrią. Spowodowana zakazaniem przez Egipt żeglugi izraelskich statków po zatoce Akaba.

Operacja rozpoczęła się 5 czerwca 1967 o godzinie 7.45 rano. W pierwszej fali nalotu 183 izraelskie samoloty zbombardowały 11 egipskich lotnisk położonych na półwyspie Synaj i we właściwym Egipcie. Niespodziewany atak całkowicie zaskoczył Egipcjan, którzy w ogóle nie byli przygotowani na możliwość nalotu. Zniszczonych zostało 8 stacji radarowych oraz 197 egipskich samolotów (w tym 8 w walce powietrznej). W trakcie tej fazy operacji zestrzelono egipski samolot, w którym leciał marszałek polowy Ajmer i generał Sidqi Mahmoud. Wprowadziło to zamieszanie wśród lądowych wojsk na Synaju, które w momencie rozpoczęcia się izraelskiej ofensywy utraciły swoich głównodowodzących. Cały nalot trwał zaledwie 7 minut i 45 sekund. Egipcjanie zdołali zestrzelić 5 izraelskich samolotów.

Druga fala nalotu uderzyła o godzinie 9.30 rano w 16 egipskich lotnisk. Zniszczonych zostało 107 egipskich samolotów. Pomimo tak dużych strat egipskie radio z Kairu nadało informację o zestrzeleniu 75% izraelskich samolotów, rozbiciu sił lądowych Izraela i rozpoczęciu natarcia na Tel Awiw. Takie wiadomości miały zachęcić sojusznicze państwa arabskie do przystąpienia do wojny, wprowadziły jednak dezinformację i zamieszanie wśród sojuszników.

Trzecia fala nalotu była już dużo mniejsza i uderzyła o godzinie 12.15 w cele położone na terytorium Egiptu, Jordanii, Syrii i Iraku. Zbombardowane zostały jordańskie lotniska w Ammanie i Mafrag oraz syryjskie lotniska Saygal, Dumayr, Marj Rigal i T-4. Jordania była tym nalotem tak zaskoczona, że uznała izraelskie samoloty za lotnictwo amerykańskie operujące z lotniskowców. Spowodowane to było przekonaniem, że większość izraelskich samolotów została zniszczona nad Egiptem. Ogółem w tym nalocie Jordańczycy stracili 28 samolotów i 2 śmigłowce, natomiast Syryjczycy stracili 57 samolotów. Równocześnie zaatakowano bazę lotniczą H-3 w Iraku (niszcząc 10 bombowców Tu-16). Wieczorem ponownie uderzono na lotnisko Ras Banas w Egipcie. Ogółem pierwszego dnia wojny zniszczonych zostało 309 egipskich samolotów. Tym samym egipskie siły powietrzne zostały prawie całkowicie zniszczone kosztem zniszczonych 19 izraelskich samolotów (w tym 11 samolotów w wyniku usterek technicznych lub wypadków, zginęło 10 pilotów). Izraelczycy zdobyli panowanie powietrzne nad półwyspem Syna

Wojska izraelskie przeprowadziły rozległy manewr oskrzydlający na półwyspie Synaj, usiłując zamknąć drogę ucieczki wycofującym się egipskim dywizjom, które planowano otoczyć na bezwodnych pustyniach Synaju. Do wieczora 7 czerwca Izraelczycy zajęli strategiczne przełęcze: Przełęcz Mitla i Przełęcz Gidi, zamykając części egipskich oddziałów drogę ucieczki w kierunku Kanału Sueskiego. Dodatkowo 7 czerwca Izraelczycy wysadzili desant morski zajmując Szarm el-Szejk na południu półwyspu Synaj. Natychmiast kolumny zmechanizowane rozpoczęły natarcie w kierunku Kanału Sueskiego. W nocy z 7 na 8 czerwca zajęto strategiczne miasto Nachl w centralnej części Synaju.

8 czerwca 1967 odcięte na półwyspie Synaj egipskie oddziały podjęły próbę przerwania izraelskiego okrążenia i przedostania się do rejonu Kanału Sueskiego. Do najcięższych walk doszło w okolicach Gifgafy i Przełęczy Mitla, gdzie doszło do największej od czasów II wojny światowej bitwy pancernej. Wzięło w niej udział ponad 1,1 tys. czołgów po obu stronach. Po ciężkiej bitwie, większość Egipcjan rzuciło się w panice do ucieczki, porzucając na polu walki czołgi i liczne pojazdy mechaniczne. Tylko nieliczne egipskie jednostki stawiały opór, uniemożliwiając izraelskim kolumnom zmechanizowanym rozwinięcie szybkiego natarcia w kierunku Kanału Sueskiego. Wieczorem 8 czerwca pierwsze izraelskie oddziały dotarły do Ras Sudr, na zachodnim wybrzeżu Synaju. W nocy z 8 na 9 czerwca 1967 Izraelczycy zajęli pozycje wzdłuż całego Kanału Sueskiego. Uznano, że Kanał będzie najlepszą zaporą antyczołgową broniącą od zachodu Izrael.

Rozpoczęta 5 VI 1967 przez Izrael atakiem na wszystkie większe lotniska sprzymierzonych państw arabskich, podczas którego zniszczone zostały pasy startowe i samoloty. Prowadzona wg planu ministra obrony Izraela M. Dajana. W ciągu sześciu dni (5-10 VI) Izrael rozbił główne siły arabskie. Egipt utracił Synaj, Jordania Zachodni Brzeg (Jordanu) (zachodnią część Jerozolimy, Samarię i Judeę), Syria - wzgórza Golan. Izrael zajął także pozostającą pod zarządem Sił Zbrojnych ONZ Strefę Gazy. Podzielona dotąd między Jordanię i Izrael Jerozolima stała się ponownie jednym miastem - stolicą Izraela.

1. Specyfika oceny i prognozowania zagrożenia

Ocena przeciwnika, będąc kolejnym elemen­tem taktycznej oceny rozpoznawczej, jest rezul­tatem wiedzy, jaką dysponuje komórka rozpo­znawcza, na temat sytuacji na polu walki oraz składu sił biorących udział w działaniach. Do najważniejszych elementów tej oceny należy5:

– określenie położenia wojsk lądowych prze­ciwnika (w strefie działań tyłowych, bezpośred­nich i głębokich): jednostek zmechanizowanych i pancernych pierwszego rzutu; odwodów ogól­nowojskowych; jednostek wsparcia ogniowego; systemu dowodzenia, łączności i rozpoznania; środków obrony powietrznej i obrony przeciw­lotniczej; elementów i urządzeń logistycznych oraz jednostek dysponujących bronią masowe­go rażenia;

– ustalenie położenia oraz charakteru dotych­czasowego działania lotnictwa wojsk lądowych i sił powietrznych;

– określenie rodzaju działań taktycznych: punk­tu ciężkości działań, ugrupowania bojowego (ele­menty), stopnia – etapu realizacji dotychczaso­wego celu działania, otwartych skrzydeł i luk w ugrupowaniu;

– analiza możliwości przeciwnika: ukomple­towania jego wojsk, ilości sił i środków walki (potencjału bojowego); ustalenie: poziomu za­angażowania walczących (stan moralny), moż­liwości wykorzystania odwodów, przewidywa­nego manewru (działania) w celu poprawy po­łożenia, usytuowania elementów rozpoznania, stanu i możliwości systemu logistycznego oraz poziomu wyszkolenia i przygotowania do wyko­nywania zadania;

– podanie przypuszczalnej koncepcji dalszej walki przeciwnika6.

Prognoza zagrożenia to najbardziej prawdo­podobny przebieg działań przeciwnika, ustalony z uwzględnieniem warunków terenowych i kli­matycznych oraz możliwości bojowych jednostek w określonym czasie7. Powinna ona ujmować8: cel działania, ogólny zamiar i przewidywany spo­sób wykonania zadania (czas, siły, przestrzeń), punkt ciężkości działań, ugrupowanie bojowe, po­tencjał przeciwnika (ilość sił i środków w poszcze­gólnych etapach walki)9, silne i słabe strony prze­ciwnika, obiekty decydujące o wykonaniu zada­nia (HPT – cele wysokoopłacalne, HVT – cele wysokowartościowe) oraz działania wykraczają­ce poza model doktrynalny.

1. Uwarunkowania operacyjne wykorzystania sił zbrojnych przeciwnika

   1. Polityczne uwarunkowania działań militarnych (sojusze, układy, zobowiązania polityczne)

Sojusz – porozumienie o wspólnym działaniu mającym doprowadzić do osiągnięcia określonego celu. W zależności od liczby sojuszników możemy mówić o sojuszach dwustronnych lub trójstronnych. W przypadku większej niż trzech liczby sojuszników mówimy po prostu o sojuszu. Jako synonimy używane są pojęcia: koalicja, przymierze, pakt, alians. Sojusze, w zależności od celu możemy podzielić na:

• sojusz polityczny

• sojusz wojskowy

Układ wojskowy - umowa międzynarodowa, na mocy której grupa państw nawiązuje lub zacieśnia współpracę wojskową.

Układ wojskowy często przybiera postać sojuszu obronnego, w ramach którego strony gwarantują sobie wzajemnie przyjście z pomocą w razie agresji ze strony państw trzecich. Atak obcego państwa na jedno z państw-stron układu, traktowane jest jako atak na każde z nich. Tym samym układ taki upoważnia wszystkie strony sojuszu do przyjścia z pomocą państwu napadniętemu i zwalczanie agresora. Układ może szczegółowo określać szczegółowe warunki pomocy zbrojnej.

Historycznie dopuszczalne były także sojusze zaczepne. Obecnie sojusze agresywne są zakazane przez prawo międzynarodowe.

Najbardziej znanym przykładem układu wojskowego, a jednocześnie sojuszu obronnego jest Pakt Północno-Atlantycki, który w przeszłości był oponentem nieistniejącego już Układu Warszawskiego, który skupiał większość państw socjalistycznych Europy, w tym PRL.

1. możliwości komponentów sił zbrojnych

Siły Zbrojne RP w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

• Zgodnie z art. 26 Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic.

• Istotne postanowienia odnoszące się do Sił Zbrojnych RP jako elementu systemu bezpieczeństwa narodowego znajdują się rów­nież w przepisach konstytucyjnych dotyczących prezydenta RP jako zwierzchnika armii.

W czasie pokoju prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi za pośrednictwem ministra obrony narodo­wej.

• W razie bezpośredniego zewnętrznego zagrożenia państwa prezydent Rzeczypospolitej na wniosek prezesa Rady Ministrów zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbroj­nych RP do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

• Prezydent RP mianuje również oficerów na najwyższe stanowiska dowódcze, a na czas wojny na wniosek prezesa Rady Ministrów mianuje także naczelnego dowódcę sił zbrojnych.

• Konstytucja w określonych okolicznościach daje też możliwość

wprowadzenia tzw. stanów nadzwyczajnych, podczas których do­puszcza się użycie sił zbrojnych w celu przywrócenia i zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom:

Stan wojenny – w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

Stan wyjątkowy – w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Stan klęski żywiołowej – w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.

Zasadniczymi organami systemu dowodzenia SZ RP w czasie pokoju są:

• Sztab Generalny WP;

• Dowództwo Operacyjne;

• dowództwa rodzajów sił zbrojnych;

• Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych;

• Dowództwo Wojsk Specjalnych;

• Dowództwo Garnizonu Warszawa.

Zdolności to szereg cech umożliwiających skuteczną (efek­tywną) realizację zadań militarnych w określonych warunkach.

Zasadnicze zdolności zostały zdefiniowane w dyrektywie Komitetu Woj­skowego NATO(MC400/2) w sprawie implementacji wojskowej strategii sojuszu po szczycie NATOw Waszyngtonie (w 1999 r.) oraz dokumentach narodowych, takich jak Strategia obronności RP (2000r.), Strategia bez­pieczeństwa narodowego RP (2003 r.), Strategia wojskowa (2004 r.) oraz we wnioskach ze Strategicznego Przeglądu Obronnego.

Zgodnie z poziomem aspiracji naszego państwa Siły Zbrojne RP powin­ny być zdolne do:

• udziału w jednej operacji w ramach kolektywnej obrony, tj. zgodnie art. 5 traktatu waszyngtońskiego, siłami ekwiwalentnej dywizji wraz z komponentami sił powietrznych i morskich bez możliwości ich rotacji (około 16 tys. żołnierzy) albo

• uczestnictwa w dwóch operacjach reagowania kryzysowego o wysokim poziomie intensywności siłami wzmocnionej brygady z komponentami sił powietrznych i morskich w każdej (do 5 tys. żołnierzy) albo

• udziału w kilku operacjach reagowania kryzysowego o niskim poziomie intensywności. Każda w sile do batalionowej grupy bojo­wej (około 2,5 tys. żołnierzy).

1. zdolności logistyczne

Logistyka (system logistyczny wojsk) – powołana do organizowania i realizacji dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług związkom operacyjnym, związkom taktycznym oraz pozostałym jednostkom i instytucjom wojska.

Proces dostaw zaopatrzenia oraz świadczenia usług specjalistycznych i gospodarczo-bytowych niezbędnych wojskom do szkolenia i walki to zabezpieczenie logistyczne wojsk.

Celem zabezpieczenia logistycznego jest utrzymanie wysokiej zdolności bojowej wojsk, w określonym czasie, pozwalającym na osiągnięcie zamierzonych celów. Nakierowane ono jest na zaspokojenie potrzeb wojsk w zakresie uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków bojowych i materiałowych niezbędnych do szkolenia i walki, utrzymanie w sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego w okresie pokoju oraz zachowanie zdolności stanów osobowych sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego do prowadzenia działań bojowych.

System logistyczny tworzą logistyczne organy kierowania oraz jednostki logistyczne dysponujące potencjałem: materiałowym, technicznym, medycznym i transportowym. Ponadto w procesie dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług walczącym wojskom wykorzystywany jest również terenowy potencjał logistyczny.

Logistyczne organy kierowania pod względem kompetencyjnym dzielą się na koncepcyjno-planistyczne oraz organizacyjno-wykonawcze.

Terenowy potencjał logistyczny – to zakłady, urządzenia i instalacje świadczące usługi specjalistyczne i gospodarczo-bytowe oraz sprzęt techniczny i środki materiałowe znajdujące się na obszarze prowadzonych działań, które w ramach współdziałania wojskowo-cywilnego mogą być wykorzystane w zabezpieczeniu logistycznym walczących wojsk.

Mobilne jednostki logistyczne to pułki, bataliony i kompanie logistyczne posiadające w swojej strukturze organizacyjnej pododdziały zaopatrzenia, remontowe lub medyczne, a także samodzielne oddziały i pododdziały: zaopatrzenia, transportowe, remontowe, ewakuacji sprzętu, wzmocnienia medycznego, samochodów sanitarnych, masowego tankowania, rurociągów dalekosiężnych oraz rurociągów przeprawowych.

Stacjonarne jednostki logistyczne to rejonowe bazy materiałowe, okręgowe warsztaty techniczne i rejonowe warsztaty techniczne oraz wojskowe rejony lecznicze, samodzielne bazy amunicji, stacjonarne kompanie remontowe i wojskowe komendy transportu.

1. Działania zaczepne.

Działaniem nazywa się nie tylko świadome poruszanie mięśniami (działanie wewnętrzne), lecz także myślenie (działanie wewnętrzne).

Działania zewnętrzne określane są jako czyny osoby (sprawcy), które w formie zmierzonych ruchów ciała (pracy fizycznej) zmieniają formę lub kształt. Zmiana tak może być dokonana bezpośrednim fizycznym oddziaływaniem osoby np. poprzez nacisk ręki lub za pomocą wcześniej przygotowanych narzędzi. Stosowanie narzędzi ułatwia zaistnienie czynu oraz najczęściej skraca czas osiągnięcia celu i pozwala na jego maksymalizację.