10.04.2006r.

1. Napisz,co rozumiesz pod pojęciem:

zarys ubytku – linia zamknięta, łagodnie przechodząca w poszczególne odcinki i ograniczająca wlot do ukształtowanego ubytku, ( dyktowany jest poszerzeniem zapobiegawczym )

kształt oporowy ubytku – takie uformowanie ubytku, aby zarówno założone wypełnienie i otaczające ubytek tkanki nie zostały zniszczone przez siły żucia

rebonding = pyt.4 20.04.2011r.

mikroprzeciek – przedostanie się płynów, bakterii, cząstek lub jonów a nawet powietrza między ubytek a wypełnienie; sprzyja to powstawaniu próchnicy wtórnej, przebarwień brzeżnych i wrażliwości termicznych podrażnień miazgi .

uzdatniacz – oczyszcza powierzchnię zębiny z warstwy mazistej przed zastosowaniem odpowiedniego spajacza. Są to zwykle bardzo łagodne kwasy (np. EDTA)

warstwa hybrydowa – tworzy ją żywica łącząca wnikająca pomiędzy włókna kolagenowe zewnętrznej zdemineralizowanej warstwy zębiny międzykanalikowej, ma grubość 2-8 mikrometrów. Ma decydujące znaczenie dla adhezji materiałów złożonych. Stanowi 70% siły wiązania. Charakteryzuje się wysoką sprężystością, gdyż sama żywica jest elastyczna, a włókna kolagenowe przypominają dywan na powierzchni zębiny międzykanalikowej. Jest w stanie absorbować napięcia w materiale wywołane skurczem polimeryzacyjnym.

2. Co wchodzi w skład koferdamu ?I w jaki sposób się go zakłada?

- guma : lateksowa lub sylikonowa

- klamry : do utrzymania gumy koferdamu na zębie

a. skrzydełkowe i bezskrzydełkowe

b. agresywne i nieagresywne

- dziurkacz : do wycinania otworów w gumie koferdamu

- kleszcze – do przenoszenia, nakładania i zdejmowania klamer z zęba

- ramka : metalowa lub plastikowa

Metody zakładania koferdamu:

1. Najpierw klamra na ząb, a później guma (stosuje się klamry bez skrzydełek)

2. Najpierw guma na ząb, a później klamra (stosuje się zaróno klamry bez skrzydełek jak i ze skrzydełkami,konieczna praca z asystą)

3. Klamra razem zgumą zakłądana na ząb (stosuje się klamry ze skrzydełkami)

4. Klamra razem zgumą i ramką zakłądana na ząb (stosuje się klamry ze skrzydełkami)

3. Jakimi metodami można usunąć zmienioną próchnicowo zębinę i opracować ubytek w tkance

zęba.

1) usunięcie mechaniczne za pomocą wierteł diamentowych i różyczkowych na turbinę i kątnicę.

2) technika ART. – usuwanie zębiny próchnicowej narzędziami ręcznymi < ekskawatory > ( i wypełnienie

glass-jonomerem

3) technika CMCR – chemo-mechaniczne usunięcie zębiny próchnicowej, nałożenie specjalnych żeli Cariosolv( zwiera podchloryn sodu ) 3-4 krople na 10-15 sek. na ubytek i usunięcie ekskawatorem.

4) abrazja powietrzna – pod ciśnieniem ziarenka tl. glinu, aluminium usuwają zębinę próchnicową

( do próchnicy małej i średniej ).

5) narzędziami ultradźwiękowymi (!w małych ubytkach dochodzi do pęknięcia szkliwa, a w dużych do zniesienia sklepienia komory) – dobre w z. martwych.

6) laser do tkanek twardych - 1. gazowe CO2 2.YA 3. system Excimer

7) opracowanie ubytku za pomocą ozonu – urządzenie HealOzone.

4. Wymień wady wypełnień amalgamatowych.

- mało estetyczny

-drogi

- tatuaż amalgamatowy

- w zębie przeciwstawnym lub sąsiednim nie może być korony metalowej

- metaliczny posmak

- max. 8 wypełnień amalgamatowych w jamie ustnej

- wymaga retencyjnego kształtu opracowania ubytku

- wtórna rozrzeszalność spowodowana zawilgoceniem przy zakładaniu materiału

5.Podaj lokalizajće i stopień zaawansowania zmiany próchnicowej w przypadku zakwalifikowania jej jako Si/Sta 1.3.

Miejsce 1 – zagłębienie w obrębie szkliwa na powierzchniach zgryzowych zębów bocznych, czy w obrębie zgrubień szkliwa w okolicy szyjek zębów.

Stadium 3- ubytek powiększony bardziej niż umiarkowanie, pozostałę tkanki zeba są natyle osłabione, że guzki lub brzegi sieczne mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem sił żucia, ubytek wymaga dalszego powiększenia w celu zapewnienia podparcia zakładanemu wypełnieniu.

6= pyt.9 z poprzedniej giełdy 20.04.2011r.

7.Co to jest wypełnienie kanapkowe i kiedy się je stosuje? Podaj jakich materiałów używa się do tego typu wypełnień.

Metoda kanapkowa – polega na wypełnieniu ubytku II klasy,( ale także III lub V ) dwoma warstwami;

Kanapka zamknięta: zastosowanie materiału szklano-jonomerowego w celu odbudowy części zębinowej ubytku,a kompozytowego do odbudowy części szkliwnej. Stosowana przy znacznym zniszczeniu korony zęba.

Kanapka otwarta: zastosowanie materiału szklano-jonomerowego lub amalgatowego w celu odbudowy części poddziąsłowej korony zęba, natomiast materiały kompozycyjnego lub amalgatowego do odbudowy części naddziąsłowej korony zębałącząć dwa materiaływ jednym ubytku.

Uwaga! Dobierając kolor wypełnienia powinno się wziąć pod uwagę przezierność szkliwa i zębiny, a punkty styczne powinny być odbudowane przez wypełnienie kompozytowe.

Schemat postępowania :

1) izolacja od dostępu śliny

2) całkowite usunięcie zębiny próchnicowej ( bez wykonywania podcięć retencyjnych i gładzeń szkliwa

3) wypłukanie ubytku wodą destyl. lub roztw. soli fizjologicznej i osuszenie

3) gdy ubytek głęboki założenie prep. Ca(OH)2

4) uzdatnienie zębiny 25% kw. poliakrylowy na całej powierzchni aż do granicy szkliwno – zębinowej

5) założenie cementu glass-jonomerowego

6) wytrawienie szkliwa i całej powierzchni cementu 37% kw. fosforanowym ( najpierw szkliwo potem

cement )

7) wypłukać ubytek wodą destyl. i osuszyć

8) założenie żywicy wiążącej ( bondu ) i polimeryzacja przez 20 sek.

9) założenie kompozytu ( warstwy nie grubsze niż ) i polimeryzacja 40 sek.

• Glass-jonomer – zapewnia dobrą styczność brzeżną wypełnienia w okolicy poddziąsłowej ( dobrze

toleruje wilgotność ) i zapobiega próchnicy wtórnej

• Kompozyt – dobrze łączy się z tkankami zęba i jest materiałem estetycznym

8.Zróżnicuj dwie procedury:

Remineralizacja – zachowawcze postępowanie, które dotyczy wyłącznie najwcześniejszej postaci

próchnicy – próchnicy początkowej – postać odwracalna; stadium podpowierzchniowego, częściowego

odwapnienia przy zachowaniu nie zmienionej warstwy zewnętrznej szkliwa ; polega na powtórnej

mineralizacji drobnych ubytków w szkliwie przy dostarczaniu fluoru, niezbędny jest stały dopływ

niewielkich ilości fluoru ( najlepiej spełnia to warstwa NaF o gr. 1,5-2 um )

Remineralizacja wspomagana jest preparatami fluorkowymi :

- 75% pasta fluorowa Łukomskiego

- 2% roztw. NaF

- Fluormex ( płyn, żel ); Fluocal ( płyn, żel ) Elmex żel

- lakiery fluorowe ( Np. Fluorprotector, Bifluorid )

- jonoforeza fluorowa

Technika zabiegu :

1. mechaniczne oczyszczenie zębów z osadu i płytki nazębnej

2. zabezpieczenie przed dostępem śliny

3.osuszenie pow. zęba

4. naniesienie preparatu i wcieranie twardym tamponem w okolicy ogniska przez 1-2 min.

wytrawianie- przygotowanie tkanek zęba – szkliwo lub zębiny do połączenia z innymi składnikami systemu wiążącego i wypełnieniem. Przy udziale preparatów ( wytrawiaczy ) zawierających kwas ( fosforowy, cytrynowy, azotowy, EDTA lub inne ).

wskazania: wytrawianie szkliwa – zęby żywe, martwe, mleczne

wytrawianie zębiny – z. martwe, z. żywe z płytkim ubytkiem próchnicowym lub niepróchnicowym przy założeniu, że proces miał charakter przewlekły

9=10. Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy w siekaczu bocznym dolnym – ubytek klasy IV wg Blacka (schemat obejmuje: wykonywane kolejno czynności, używane instrumenty oraz zastosowane leki i materiały).

- wywiad ogólny, badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (kompozyty mikrofilowe i mikrohybrydowe) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb

- badanie żywotności zęba

-zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Wykonanie poszerzenia ułatwiającego – usunięcie nawisów szkliwa

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, plomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku jest trójkątny

• Narożnik sieczny przesunięty na brzeg sieczny

• Dno ubytku może pozostać wypukłe, by uniknąć obnażenia blisko ułozonej miazgi

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chlodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości (mniejsze od średnicy ubytku), różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową z połączenia szkliwno-zębinowego

• Następnie ze ściany ubytku

• Na końcu z dna ubytku (ściany dokomorowej, po zmianie wierteł na jalowe)

• Poprawka Blacka – dwuetapowe usuwanie zębiny i nadawanie zarysu ubytkowi między tymi etapami

• Bliskość miazgi zębów przednich warunkuje kształt ubytku

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

• Eliminacja prostych i ostrych kątów przy przejściu jednej ściany ubytku w drugą

• Ścięcie szkliwa niepodpartego zębiną w miejsach obciążonych okluzyjnie

• Ścięcie szkliwa na obwodzie ubytku

• Ścięcie szkliwa w okolicy przydziąsłowej – eliminacja niekorzystnych naprężeń (ścięcie wewnętrzne – internal bevel)

• Szczególnie narażony na uraz jest brzeg szkliwa i wypełnienie w obrębie kąta siecznego

• Na brzegu siecznym szkliwo musi być podparte zebiną

• Po nałożeniu podkładu ściana dodziąsłowa powinna miec min. 2mm szerokości

• Powinna być ustawiona pod kątem prostym lub ostrym do dlugiej osi ubytku

- wyrównanie brzegów ubytku

• Zukośnienie brzegu ubytku (dot. szkliwa) – zwiększenie powierzchni szkliwa dla wiązania wypelnienia, poprawa estetyki, zwiększenie efektywności wytrawienia

• Szkliwo ścina się pod kątem 45 stopni na szerokość 0,5mm

• Wiertarka niskoobrotowa, wiertła: stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności)

Faza ta dla kompozytu straciła na znaczeniu.

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• W ubytku tej klasy trudno uzyskać retencję ze względu na charakterystyczny kształt ubytku

• Retencja w ubytkach tej klasy polega na połączeniu ze szkliwem i zębiną

• Retencję można zwiększyć przez zachowanie całego niepodpartego zebiną szkliwa na powierzchni wargowej, ścięcie brzegów szkliwa,ćwiek okolomiazgowy – do rozpatrzenia

• Nalezy jak najoszczędniej opracowywać tkanki zeba

• Ubytek przybiera kształt spodka

- dobranie kształtki celuloidowej

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku

• Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- założenie paska celuloidowego między zęby i uszczelnienie go klinem od strony zeba sasiedniego (po to,by nie uszkodzić zęba sąsiedniego)

- wypełnienie ubytku

• Pierwsza warstwa materiału podkładowego tylko na część dokomorową (leczniczy – na bazie wodorotlenku wapnia – twardniejący - działanie stymulujące – Life, Dycal)

• Druga warstwa podkładu na obszar zębiny (izolacyjny, np. polikarboksylowy, glassjonomer – kolor zębiny – estetyka - Adhesor)

• Stosujemy metodę całkowitego wytrawienia

• Wytrawianie szkliwa – 37% kwas ortofosforowy, 15-40 s

• Wytrawienie zębiny – ten sam kwas, 15-20 s

• Obfite płukanie wytrawiacza sprayem wodnym

• Zmiana wałków

• Wysuszenie ubytku

• Zastosowanie systemu wiążącego typu bond wg wskazań producenta

• Zdmuchnięcię nadmiaru bondu sprężonym powietrzem

• Naświetlanie 20 s

• Odbudowa utraconych tkanek przy użyciu kształtki celuloidowej – odpowiednio dostosowanej uszczelnionej klinem

• Nałożenie kompozytu do kształtki

• Przylożenie do zęba, dopasowanie, naświetlanie 40s z każdej strony

• Zdjęcie kształtki – usunięcie zgłębnikiem lub jej przecięcie

- opracowanie wypełnienia

Wiertła diamentowe, kamienie Arkanzas, krążki ścierne, paski ścierne.

• Dostosowanie do warunków zgryzowych – kalka artykulacyjna

• Wyrównanie wypełnienia

• Wypolerowanie wypełnienia – gumki polerskie z pastą polerską

• Nie można pozostawić żadnych nadmiarów, może to doprowadzić do pękniecia lub wyważenia wypełnienia

• Rebonding (można, ale nie trzeba)