Zestaw 7

1. Stereotyp ON w Polsce

2. Proces socjalizacji pierwotnej

3. Dynamiczny model bezrobocia

4. Opisz współczesny model rodziny

5. Współczesne związki zastępujące rodzinę

AD1. Stereotyp ON w Polsce

Uprzedzenia i stereotypy są to silne zakorzenione twierdzenia na temat różnych osób czy grup społecznych, w tym także na temat niepełnosprawnych i niepełnosprawności. Na nasze zdanie o niepełnosprawnych i niepełnosprawności ma wpływ: wygląd niepełnosprawnych, nasze doświadczenie w kontaktach z nimi oraz opinie innych.

Niepełnosprawny to wg.społeczeństwa: przede wszystkim osoba z uszkodzonym narządem ruchu (odpowiadało 63%ankietowanych), osoby niewidome (44%), osoby na wózka inwalidzkich (20%), ludzie sparaliżowani (18%), głuchoniemi (18%), upośledzeni umysłowo (16%).

Zgodnie ze stereotypem, jakie są ON?

unikają kontaktu ze zdrowymi

są niesamodzielne i bezradne

ON powinny oczekiwać pomocy

ON są gorsze od nas

kalectwo jest karą za grzechy / złe uczynki

ON: słabe, lękliwe, samotne, wycofujące się, niepewne siebie, skryte, nerwowe, niezadowolone z życia, ubogie.

AD2. Proces socjalizacji pierwotnej

Jest składową procesu socjalizacji. Zachodzi w grupie pierwotnej, najczęściej na obszarze rodziny. W socjalizacji pierwotnej na jednostkę mają wpływ znaczący inni, przeważnie rodzice. Charakteryzuje się ona silnym emocjonalnym oddziaływaniem znaczących innych na jednostkę.

Reguły działania przyswaja ona na zasadzie naśladownictwa oraz w mniejszym stopniu poprzez werbalny przekaz symboliczny. Socjalizacja pierwotna kończy się w momencie pojawienia się uogólnionego innego (to termin używany w socjologii i psychologii społecznej, określający ogólne

reguły społeczne, normy i wartości, które jednostka społeczna zaczyna dostrzegać w procesie socjalizacji wtórnej i pojmować, że reguły, według których działa, nie są regułami tylko jej znaczących innych, czyli bliskich osób, z którymi się utożsamia, ale są one ogólnie przyjęte w

społeczeństwie.). W tym momencie rozpoczyna się etap socjalizacji wtórnej. Czyli jeżeli osoba kapnie się, że te wszystkie normy społeczne, wartości itp. (przekazane od rodziców w procesie socjalizacji pierwotnej ) są normami które funkcjonują w społeczeństwie, nie tylko w jej najbliższym otoczeniu.

AD3. Dynamiczny model bezrobocia

Utrata pracy lub niemożność jej znalezienia mogą mieć różnorodne przyczyny.

Dynamiczny model bezrobocia wyróżnia 3 ogólne kategorie czynników determinujących ryzyko bezrobocia

- czynniki makrostrukturalne - jednostka nie ma na nie wpływu (z wyjątkiem wybrania miejsca zamieszkania)

czynn. makrostrukturalne to:

stan gospodarki,

zmiana rynku pracy (zmiana podaży i popytu w określonych zawodach.)

polityka społeczno – gospodarcza(wpływa na stopę bezrobocia rejestrowanego przez zmianę wielkości podatków, zachęty inwestycyjne i ich regionalne zróżnicowanie).

Miejsce zamieszkania- tylko na to ma wpływ jednostka. Ważny jest stan infrastruktury komunikacyjnej na danym terenie (np. likwidowanie lokalnych połączeń kolejowych itp.) i zmiana rentowości w danym regionie

Czynniki makrostrukturalne mają wpływ na – ryzyko bezrobocia, charakter bezrobocia, trwałość bezrobocia.

- czynn. Mikrostrukturalne - też nie zależą/zależą w znikomym stopniu od samych pracowników. Gdy jakiś zakład pracy jest zamykany, przenoszony w odległy region, pracę tracą wszyscy zatrudnieni niezależnie od ich cech indywidualnych. Na to wpływają: stan przedsiębiorstwa, polityka przedsiębiorstwa, warunki pracy i płacy w przedsiębiorstwie.

Czynn. mikrostrukturalne mają wpływ tylko na ryzyko bezrobocia (istnienie/nieistnienie miejsc pracy) Nie mają wpływu na charakter bezrobocia i trwałość bezrobocia(czynn. makrostrukturalne mają wpływ na wszystkie trzy)

- czynn. indywidualne

przy podobnym dla wszystkich poziomie czynn. strukturalnych na różnicę statusu zatrudnienia poszczególnych osób wpływ decydujący nabierają cechy indywidualne. Niektóre czynn. indywidualne mają oczywisty wpływ zarówno na ryzyko bezrobocia, na charakter bezrobocia jak i trwałość bezrobocia. Te czynniki to: wykształcenie(poziom, kierunek), wiek, mobilność, płeć, motywacja .

AD4. Opisz współczesny model rodziny

Zachodzące przemiany społeczne, gospodarcze i ekonomiczne przyczyniają się do wyłaniania się nowego modelu rodziny. Rodzin tradycyjnych jest współcześnie 56% , w roku 1970 było 70%. Małżeństw bezdzietnych jest 22%, samotni rodzice – 20%

Model rodziny się zmienił – z rodziny wielopokoleniowej, wielodzietnej na model nuklearny (najczęściej 2+1)

(tworzą ją dwa pokolenia tj. rodzice i dzieci. Z czasem usamodzielnione dzieci pozostawiają rodziców samych, co stwarza poważne problemy socjalne - opieki nad ludźmi starszymi. ) Coraz więcej jest rodzin gdzie żyją 4 pokolenia (dziadkowie, rodzice, dzieci, wnuczki) coraz liczniejsza jest grupa dziadków i pradziadków (wydłuża się długość życia) W rodzinie współczesnej pracują zwykle obydwoje małżonkowie i przynajmniej teoretycznie oboje w podobnym stopniu zajmują się prowadzeniem domu i wychowywaniem potomstwa. Praktycznie częściej sprawami domu zajmuje się oczywiście kobieta, ale i tak podział ról jest bardziej elastyczny niż w rodzinach tradycyjnych, gdzie mężczyzna zarabiał na utrzymanie rodziny, a kobieta zajmowała się w wychowywaniem dzieci i domem.

Radykalnie rośnie liczba rozwodów – również w Polsce.

Małżeństwo przestaje być podstawą związku dwojga ludzi. Pojawiają się nowe modele związków.

Przemiany rodziny, liberalizacja obyczajów, oderwanie seksu od prokreacji, zmiana roli społecznej kobiety przyczynami zmniejszenia się dzietności społeczeństw rozwiniętych.

Zasadniczą przyczyną zmian modelu rodziny w XX wieku jest przejmowanie jej funkcji przez państwo. Im silniejsza rodzina tym słabsze państwo, im silniejsze państwo tym słabsza rodzina.

AD5. Współczesne związki zastępujące rodzinę

Współczesne modele rodziny:

-kohabitacja (konkubinat) - Żyją jak mąż z żoną , wychowują dziecko ale nie mają ślubu(nie legalizują związku)

w ciągu 15 lat liczba takich związków wzrosła z 250tys do 350, są to związki nietrwałe (2 lata)

-rodzina rekonstruowana - połączenie rozbitych rodzin , dzieci „moje”, „twoje” „nasze” czyli facet ma dziecko, kobieta też i mają też wspólne dzieci

- dinks(double – income – no-kids) - Podwójne dochody bez dzieci Rodziny zakładane przez dobrze zarabiających ludzi z wielkomiejskich środowisk, którzy nie chcą obarczać się potomstwem. Około 500 tys. w Polsce, typowo konsumpcyjny styl życia

- samotni rodzice - 20-30% wszystkich rodzin W większości wypadków dzieci wychowuje matka, ale ok. 10% takich rodzin tworzą mężczyźni. Blisko 1/5 takich samotnych rodziców to panny i kawalerowie

- rodzina nomadyczna(dojazdowa) Małżonkowie żyją na odległość, Skutek uboczny współczesnych migracji, W Polsce: 4% wszystkich związków

-LAT (Living Apart Together) Partnerzy biorą ślub, ale żyją osobno, Każde z małżonków ma swoje mieszkanie, pracę, przyjaciół

-rodziny homoseksualne - Dwoje rodziców tej samej płci

Kombinacje:

• 2+1

• 1+1

• 4+1 (dwie pary)

ZESTAW 8

1.Wykluczenie i jego rodzaje

2.Rola społeczna i czynniki ją kształtujące

3.System zabezpieczeń społecznych w Polsce

4.Grupa odniesienia – definicja, rodzaj i funkcje

5.Aspekty społeczne starzenia się

6.Pozycja społeczna – co to jest i jakie są jej aspekty

AD1.Wykluczenie społeczne

to brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich. Co jest powodem wykluczenia?? Podeszły wiek, Samotność, Ubóstwo, Mieszkanie na wsi, Niskie wykształcenie własne i ojca, Uzależnienie od alkoholu lub narkotyków, Konflikty z prawem, Poczucie dyskryminacji, Niepełnosprawność, Bezrobocie

Rodzaje wykluczenia:

1. Strukturalne

2. Fizyczne

3. Normatywne

4. Materialne

Wykluczenie strukturalne

Definiują je :

1. Miejsce zamieszkania (wieś)

2. Niskie wykształcenie własne i ojca

3. Dochody na osobę w gospodarstwie poniżej

granicy ubóstwa

Wykluczenie fizyczne

Wyznaczają je:

1. Podeszły wiek życia

2. Niepełnosprawność

3.Niskie wykształcenie ojca

Wykluczenie normatywne

Tworzą je:

1. Uzależnienie od alkoholu i narkotyków

2. Konflikt z prawem

3. Samotność

4. Bycie dyskryminowanym ze względu na narodowość, wygląd, przekonania

Wykluczenie materialne

Definiują je:

1. Bezrobocie

2. Ubóstwo

AD2. Rola społeczna i czynniki ją kształtujące

rola społeczna - stanowi zespół praw, a także obowiązków, które powstają na skutek zajmowania określonej pozycji społecznej. W związku z tym w stosunku do pewnej jednostki czy grupy osób stawiane są wymagania. Swoboda osób, które posiadają określony status społeczny jest ograniczona przez zakazy i nakazy. Zakres swobody, w zależności od pełnionej roli, może być wąski lub szeroki, jednak przekroczenie wyznaczonych granic wiąże się z negatywnymi sankcjami społecznymi.
Rola społeczna to inaczej funkcja, jaką powinna pełnić dana osoba. Wszystkie role, które występują w społeczeństwie, są zależne od innych. Jeżeli ktoś sprawuje rolę ucznia, to konieczne jest pełnienie przez inną osobę roli nauczyciela. Rola społeczna może być przypisana, a także osiągana. Istotną kwestią jest, że osoby które pozostają w kontakcie z osobą pełniącą określoną rolę społeczną, oczekują, że będzie ona się zachowywać według ustalonego wzoru

Jeżeli rola społeczna jest pełniona przez jednostkę przez stosunkowo długi okres czasu, wpływa na jej cechy osobowościowe. Istnieje również zjawisko negacji roli, które polega na jej świadomym odrzuceniu tj. postępowaniu przeciwnym do jej wymagań.

AD3. System zabezpieczeń społecznych w Polsce

Zabezpieczenia społeczne:

to idea zgodnie z którą społeczeństwo /państwo/ jest zobowiązane do zapewnienia warunków bytu wszystkim, którzy nie ze swej winy nie mogą go sobie zapewnić przez własną pracę. Idea ta opiera się na solidarności społecznej i wskazuje na państwo jako jej realizatora.

Pod względem administracyjnym i finansowym system zabezpieczeń społecznych obejmuje:

ubezpieczenie (finansowanie: fundusze składkowe) - kto może korzystać? - Pracownicy i aktywni zawodowo

zaopatrzenie (finansowanie: centralny budżet państwa) - kto może korzystać? - Całość ludności

pomoc społeczną (finansowanie: budżet gminy + budżet państwa) - kto może korzystać? - Całość ludności

ochronę zdrowia (finansowane z NFZ i z budżetu państwa) - kto może korzystać? - ubezpieczeni

System wymaga dofinansowania ze środków budżetowych.

• Administruje systemem Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

• Osoby urodzone przed rokiem 1949 są nadal objęte starym systemem repartycyjnym.

• Środki pochodzą ze składek wpłacanych przez pracodawców i częściowo pracowników.

• Ubezpieczenie społeczne jest obowiązkowe i oparte na zasadzie solidaryzmu.

• Uczestnikami systemu są pracownicy i osoby aktywne zawodowo.

Świadczenia z ubezpieczenia społecznego (3 rodzaje)

krótkoterminowe (chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, świadczenia rehabilitacyjne)

jednorazowe (pogrzebowy)

długoterminowe ( emerytura, renta, renta rodzinna)

zaopatrzenie społeczne:

ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY:

Przysługuje w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia stanowiącego podstawę do waloryzacji emerytur i rent (173 zł/m-c);

dziecku niepełnosprawnemu do lat 16

dziecku niepełnosprawnemu od lat 16 posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym

osobom powyżej 75 rż.

osobom z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności

ZASIŁEK RODZINNY

przyznawany ze względu na trudną sytuację rodziny jeżeli roczny dochód na głowę rodziny nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych. Wysokość

zasiłku jest ustalana na każde dziecko i małżonka. Granica dochodu 583 zł na osobę w rodzinie Wysokość zasiłku od 48 do 68 zł

poza tym z zaopatrzenia społecznego kasa idzie na:

pomoc dla kobiet w ciąży

zaopatrzenie inwalidów wojennych i wojskowych

zaopatrzenie kombatantów

POMOC SPOŁECZNA

może być udzielana w środowisku zamieszkania bądź w zakładach. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizują gminy i powiaty w ramach zadań własnych i zadań zleconych finansowanych z budżetu państwa

Zadania z zakresu pomocy społecznej – gmina: m.in.:

udzielanie schronienia, posiłku, ubrania tym, którzy tego potrzebują

usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania

pokrywanie kosztów świadczeń zdrowotnych

praca socjalna

sprawienie pogrzebu

przyznawanie i wypłacanie zasiłków

prowadzenie ośrodka pomocy społecznej

Zadania z zakresu pomocy społecznej – powiat

świadczenia pieniężne dla bezdomnych

organizowanie i pokrywanie kosztów w rodzinach zastępczych

pomoc uchodźcom

prowadzenie ośrodków opiek. – wych.

nie wiem czy w tym temacie też trzeba poruszyć wątek zabezp. Społ. ON. W razie czego wygląda to tak:

Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych jest rozwiązaniem instytucjonalnym służącym zapewnieniu tym osobom środków do życia w sytuacji, kiedy nie mogą one uczynić tego samodzielnie w następstwie ograniczonych zdolności do pracy

dzielimy na :

- ubezpieczenia społeczne ->renta z tytułu niezdolności do pracy, renta wypadkowa

- pomoc społeczną---> renta socjalna i/lub pomoc rzeczowa

wspieranie zatrudnienia--> finansowanie zatrudnienia

AD4. Grupa odniesienia – definicja, rodzaj i funkcje

Grupa odniesienia - w socjologii jest to , do której jednostka należy lub pragnie należeć i dla której stanowi ona wzorzec do w różnych aspektach zachowań i działań.

Jednostka się z nią utożsamia – wtedy jest to pozytywna grupa odniesienia.

Istnieją również negatywne grupy odniesienia – są to takie grupy które posiadają takie wzorce

zachowań i działań, wobec których jednostka prezentuje postawy negatywne i nie naśladuje ich. Negatywne grupy odniesienia mają funkcję integrującą dla odnoszącej się doń grupy. Poprzez wskazywanie obcych, negatywnych grup odniesienia i negatywnych względem własnych norm i wartości, a także poprzez tworzenie negatywnych stereotypów dotyczących obcych grup, utrzymywany jest porządek społeczny i możliwe są negatywne sankcje towarzyskie w postaci naznaczenia wobec członków działających niezgodnie z przyjętymi regułami, np. poprzez porównanie do Żyda, Hitlerowca, Jankesa, komunisty itd. Negatywna grupa odniesienia także spaja grupę, gdyż jest traktowana jako potencjalne lub aktualne zagrożenie wobec wartości grupowych, wobec czego konieczna jest mobilizacja członków grupy do walki o własne wartości.

Grupa odniesienia porównawczego – stanowi tło, skalę porównawczą dla oceny własnej sytuacji, zachowań postępowania. Pozwala ocenić siebie, ustalić rodzaj postępowania. Wynikiem takiego porównania może być poczucie względnego uprzywilejowania lub względnego poczucia upośledzenia.
Grupa odniesienia normatywnego – to są te grupy z których jednostka czerpie wartości i normy, do których przywiązuje wielkie znaczenie, uznają te normy za słuszne, identyfikują się z nią.

AD5. Aspekty społeczne starzenia się

- wydłużanie się przeciętnego trwania życia; powoduje ono wydłużanie się fazy starości, jeśli próg starości demograficznej, ekonomicznej nie ulega zmianie, albo wywołuje konieczność „zrewidowania" progu starości (np. wieku emerytalnego, progów demograficznych) i przesunięcia go do góry na osi czasu;

- różnice w przeciętnej długości trwania życia kobiet i mężczyzn, które - choć mają w przyszłości ulegać zmniejszeniu – wywołują zjawisko feminizacji populacji ludzi starych i skutkują na skalę niemal masową - zjawiskiem samotności starych kobiet;

- wzrost bezwzględnej liczby ludzi starych (rośnie nie tylko ich pro-centowy udział w społeczeństwie, ale i ich liczba);

- zmiany proporcji między grupami wieku polegające na wzroście od-setka ludzi starych w ogólnej liczbie ludności.

Starzenie się wpływa na :

-poziom mikro – rodzinę - Zmniejsza się liczba dzieci a zwiększa liczba osób starszych

zwiększa się ilość rodzin czteropokoleniowych - Sieć rodzinna ludzi starych zaczyna się zmniejszać - Posiadanie dorosłych dzieci i dorosłych wnuków zwiększa szansę osób w wieku sędziwym na znalezienie pomocy i opieki we własnej rodzinie. Podsumowując, będzie coraz więcej rodzin czteropokoleniowych, ale będą one liczyły stosunkowo niewiele osób. W rodzinach tych więcej będzie osób starszych niż młodych

poziom mezo – społeczeństwo

Starzenie się społeczności lokalnych wymaga licznych zmian w sieci instytucji społecznych;

Zmian organizacyjnych wymaga ochrona zdrowia

Znaczenie komunikacji publicznej

Zmiany w organizacji przestrzeni

Zmienia się zapotrzebowanie na różne usługi

poziom makro – państwo

Podnoszenie wielu emerytalnego

Zmiany w systemach emerytalnych !!

Solidaryzm społeczny (system repartycyjny) indywidualna przezorność społeczne napięcia wokół problemu bezpieczeństwa socjalnego na starość

AD6. Pozycja społeczna – co to jest i jakie są jej aspekty

Pozycja społeczna - wyróżnione i określone w danej kulturze miejsce jednostki społecznej w hierarchii społecznej i szerzej w strukturze społecznej. Pozycja społeczna określa prestiż jednostki. Z zajmowanej pozycji społecznej wynika rola społeczna jaką odgrywać powinna jednostka. Osoba znajdująca się na pewnej pozycji społecznej związana jest też z określonymi przywilejami i obowiązkami, jakie powinna pełnić wobec grupy czy społeczeństwa. Najczęściej pozycja społeczna wiązana jest z hierarchia społeczna, gdzie wynika ona z relacji podległości między jednostkami należącymi do różnych kategorii społecznych. W zakładzie pracy jest np. relacja kierownik i podległy mu pracownik. Pozycja społeczna jednostki rzutuje na jej ocenę rzeczywistości, a w szczególności ocenę własnego otoczenia społecznego. Określa ona też możliwości konsumpcyjne i dostępność do danych dóbr.