Początki kryminalistyki w Polsce

Kryminalistyka policyjna w Europie zaczęła się rozwijać w XIX wieku. W Polsce w 1919 roku, gdy powstała Policja Państwowa. Wtedy komendant główny wydał rozkaz, żeby gromadzić ślady daktyloskopijne i przesyłać je do Komendy Głównej PP. Ten moment przyjmujemy za początek policyjnej kryminalistyki w naszym kraju.

Art. 2. Cele postępowania karnego

Dz.U.1997.89.555 - Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego

§ 1. Przepisy niniejszego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby:
1) sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności,
2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego,
3) zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności,
4) rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie.
§ 2. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne.

2. Podstawowe zasady kryminalistyki.

3. 1. Zasada praworządności – wszystkie działania muszą być prowadzone na podstawie prawa i musza być z nim zgodne. Obowiązek ścisłego przestrzegania zakazów i nakazów. Adresatami tej zasady są organy śledcze i wymiaru sprawiedliwości.
   2. Zasada humanitaryzmu – wszystkie działania muszą być tak przeprowadzone, by nie naruszyć godności osobistej każdego człowieka.
   3. Zasada prawdy materialnej – wszystkie działania, opracowywane metody i sposoby powinny dążyć do uzyskania ustaleń zgodnych z rzeczywistym stanem faktycznym.
   4. Zasada obiektywizmu – wszystkie działania, badania oraz czynności powinny być przeprowadzone bez jakichkolwiek uprzedzeń, dyskryminacji.
   5. Zasada szybkości działania – polega na opracowywaniu i stosowaniu takich metod, które pozwolą na uzyskanie rezultatów w jak najkrótszym czasie bez szkody dla sprawy.
   6. Zasada dokładności w badaniach, poszukiwaniach i działaniach – polega na dokładnym ich przeprowadzeniu, zgodnie z obowiązującym dorobkiem naukowym.
   7. Zasada celowości działania – wszystkie czynności kryminalistyczne zmierzają do osiągnięcia jakiegoś celu.
   8. Zasada wszechstronności działań kryminalistycznych – wymaga, by wszystkie czynności były wykonywane we wszystkich kierunkach, jakie tylko wyłaniają się przy prowadzeniu konkretnej sprawy. 
   9. Zasada tajności – polega na nieujawnianiu metod, środków i sposobów działania. Zachowanie pełnej tajemnicy w pewnych przypadkach może być uzasadnione np. ochrona dóbr osobistych, względy wychowawcze, skuteczność podejmowanych działań. 
   10. Zasada organizacji walki – podstawowe cechy to: skrytość, tajność działań, dezinformacja, prawidłowa organizacja grupy, poznanie przeciwnika.
   11. Zasada dokumentacji czynności – polega na dokumentowaniu wszelkich przeprowadzonych czynności. Podstawową formą jest protokół, lecz może to być też inna forma.

4. DZIAŁY KRYMINALISTYKI:

5. 1.                   TECHNIKA KRYMINALISTYCZNA – historycznie najstarszy dział kryminalistyki, obejmujący metody, środki i sposoby, wykorzystywania zdobyczy nauk technicznych, w sferze badania informacji oraz dowodów rzeczowych i śladów, np. technika  utrwalania wypowiedzi.

6. 2.                   TAKTYKA KRYMINASLISTYCZNA – dział o celowych i skutecznych metodach, zmieniających osiągnięcia celów kryminalistyki.

7. 3.                   METODYKA KRYMINALSITYCZNA- dział adoptujący dla potrzeb zwalczania określonych grup przestępstw, osiągnięcia taktyki kryminalistycznej jak technik.

8. 4.                   STRATEGIA KRYMINASLICZTYCZNA – dział typowo analityczny przewidujący rozwój metod , kierunków i środków działu przyszłych przestępstw,  a  także przygotowanie środków temu przeciwdziałających.

9.  

10. Ślady pamięciowe

11. W przedstawionym tu rozumieniu nie są więc śladami kryminalistycznymi tzw. „ślady pamięciowe”. Są to bowiem jedynie zapi­sy pamięciowe przyczynowo bardzo silnie uwarunkowane procesa­mi poznawczymi i pamięciowymi człowieka, a nawet mogące po­wstać bez podniet zewnętrznych (np. halucynacje, których treść bywa zapamiętywana). Treść zapisów pamięciowych bardzo często powsta­je równolegle w stosunku do zdarzeń, zjawisk i faktów, których do­tyczy, a więc trudno treść tę uznać za następstwo owych zdarzeń, faktów, czy zjawisk, bowiem następstwo musi się wszak czasowo oddzielać od swej przyczyny.

12. Ślady zaniechania

13. Nie zaliczamy również do grupy śladów kryminalistycznych tzw. „śladów zaniechania”, a więc np. pozostawienia przez sprawcę na miejscu zdarzenia znajdujących się tam przedmiotów (zaniecha­nie ich zaboru lub przemieszczenia).

14. Ślady kryminalistyczne są bowiem skutkami zachowań, zda­rzeń, zjawisk i faktów, a więc muszą pozostawać z tymi zachowa­niami, zdarzeniami, zjawiskami, czy faktami w związku przyczyno­wym. Natomiast zaniechanie nie jest przyczynowe (por. Wolter: Pra­wo karne), a zatem brak działania nie może powodować skutków, czyli następstw w obiektywnej rzeczywistości. Zaniechanie takie może jedynie stanowić informację o zachowaniu się sprawcy, nie­jednokrotnie bardzo wartościową, lecz nie ślad jego działania.