Finanse

Co to są finanse

Finanse :

• Zjawiska i procesy pieniężne

• Stosunki społeczne powstające w związku z gromadzeniem podziałem i wydatkiem Śródków pieniężnych

• W gospodarce bezpieniężnej naturalnej w której nie występuje pieniądz nie ma finansów

Przedmiot badan nauki finansów

• Bada strumienie pieniądza

-Przepływające miedzy podmiotami gospodarczymi w toku procesów wytwarzania podziału i wymiany spożycia i akumulacji rzeczowej

• bada zasoby pieniądza gromadzone i zadysponowane w toku tych procesów

• wyjaśnia treści ekonomiczne tych zjawisk i procesów pieniężnych

Bada i wyjaśnia związki i zależności miedzy

• Przepływem stłumieni pieniądza i rozdysponowania jego zasobów

• Przepływem i rozdysponowaniem zasobów produktów usług materialnych i niematerialnych oraz pracy żywej

Od kierowania za pomocą pieniądza planowym przebiegiem procesów rzeczowych

• produkcją

• Podziałem

• Zużyciem produktów i usług

Cele i zadania które przy pomocy finansów można realizować

Rodzaje funkcji

• Funkcje bierne

• Funkcje aktywne

Funkcje bierne

• rejestrują w kategoriach pieniężnych to co dzieje sie w życiu gospodarczym

• Nie wpływają na modyfikacje czy strukturę życia gospodarczego

Funkcja aktywna

• Realizują określony system bodźców

• Wpływają na przebieg procesów gospodarczych

Funkcje finansów

W skali makroekonomicznej

• Funkcje rozdzielcza

• Funkcja kontrolna

• Funkcja stymulacyjna

W skali mikroekonomicznej

• Funkcja parametryczna

• Funkcja zasilania

• Funkcja motywacyjna

Funkcja rozdzielcza

• Polega na rozdzielaniu za pomocą pieniądza wartości materialnych miedzy rożnymi działami gospodarki narodowej

• Przejawia sie w kształtowaniu finansów nabywczych jednostek gospodarczych

• Obejmuje tylko te cześć produktu społecznego która jest realizowana za pomocą pieniądza

• Zakres zależy od zakresu gospodarki towarowo-pieniężnej

Tam gdzie występuje podział w naturze funkcja nie jest realizowana

• Charakteryzuje sie zróżnicowaniem metod podziału

Metoda budżetowa

• Środki są rozdzielane na zasadzie bezzwrotnej

• Powiększa sie fundusz nabywczy w sposób trwały

Metoda kredytowa

• Transfer środków ma charakter zwrotny

• Dochody tylko czasowo powiększają fundusz nabywczy

Funkcja kontrolna

Wykorzystanie związków ruchu zasobów pieniężnych z ruchem wartości materialnej

W celu uzyskania sygnałów o przebiegu procesów gospodarczych z obserwacji przebiegu zjawisk finansowych

Cechy:

Ogólność

• Informacje maja charakter zagregowany

Szybkość

• Informacja uzyskuje sie natychmiast po przeprowadzeniu transakcji

Bezpośredniość

• Daje informacje nie pociągające za sobą kosztów

Wieloznaczność

• Ogólność informacja powoduje ze nie wiadomo co jest powodem zaistniałych zjawisk

Funkcja stymulacyjna

Związane z aktywna rolą finansów w gospodarce

Oddziaływanie na efektywność gromadzenia i wydatkowania Śródków pieniężnych przy pomocy bodźców finansowych

Motywowanie do podjęcia lub prowadzenia działalności lub działań lub ich zaniechania w zamian za korzyści

Funkcja parametryczna

• Wyraża sie w konstrukcji systemu finansowego

  • W doborze wskaźników norm i regulacji finansowych

  • Które łącznie gwarantują podejmowanie decyzji opartych na rachunku ekonomicznym

• Realizacja przy pomocy narzędzi takich jak stopa podatkowa syte ulg podatkowych itp.

Funkcja Zasilania

• Polega na dostarczaniu Śródków do finansów publicznych

Niezbędnych do realizacji żądań przez elementy systemu finansowego

• Zasilanie opiera sie na funduszach zdecentralizowanych

Powoduje to ze poziom dochodów przedsiębiorstw wypływa w istotny sposób na poziom dochodów budżetowych

Funkcja motywacyjna

• Wpływ jaki procesy gromadzenia podziału i wydatkowania środków pieniężnych wywierają na zachowanie podmiotów uczestniczących w tych procesach

• Reakcja podmiotów na bodźce wyrażona w formie korzyści materialnych

Gałęzie finansów

• Finanse publiczne

• Finanse prywatne

Finanse publiczne

• Publiczne zasoby pieniężne

• Operacja oraz normy prawne dotyczące publicznych zasobów pieniężnych

• Zasoby pieniężne stanowiące własność publiczna

• Pozostające w dyspozycji osób publicznych lub innych a przeznaczone na zaspokajanie potrzeb publicznych

Finanse prywatne

• Prywatne zasoby pieniężne

• Operacje oraz normy prawne ich dotyczące

• Stanowią własność prywatna

• Pozostają w dyspozycji osób prywanych

• Przeznaczone na zaspokajanie potrzeb prywatnych

Różnice miedzy finansami publicznymi a prywatnymi

Finanse publiczne

• Stanowiące własności publiczna

• Pozostają w dyspozycji przedstawicieli właściciela

Finanse prywatne

• Stanowią własność prywatna

• Pozostają w dyspozycji właścicieli

Przeznaczenie

Finanse publiczne

• Służą gromadzeniu dochodów niezbędnych do sfinansowania potrzeb publicznych

• Skierowane są na realizacja interesu ogólnospołecznego

Finanse prywatne

• Służą gromadzeniu dochodów i realizacji Zyśków indywidualnych

• Skierowane są na realizacje interesu prywatnego

Finanse publiczne

• Zdominowane przez państwo

• Podlegają interwencji państwa

• Wyrażają sie w pieniądzu którego gestorem jest państwo

Finanse prywatne

• są uzależniane i kształtowane przez praw gospodarki rynkowej (podaż popyt itd.)

• Prywatni posiadacze nie maja na pieniądz wpływu

Finanse publiczne

• Państwo dysponuje przymusem dla zapewnienia sobie dochodów

• Państwo nie podlega przymusowi w zakresie wykonywania wydatków

Finanse prywatne

• Osoby prywatne nie dysponują przymusem dla zapewnienia sobie dochodów

• Podlegają przymusowi w zakresie

Finanse publiczne

• Maja znaczny wpływ na kształtowanie sie równowagi finansowo pieniężnej państwa

Finanse prywatne

• z reguły nie maja większego wpływu na kształtowanie sie równowagi finansowo pieniężnej państwa

Finanse publiczne

• Obiektywny

• Wynika z działania obiektywnych sil rozwoju

• Bez finansów publicznych nie można wyobrazić sobie funkcjonowania państwa

Zespól jednorodnych żądań Stawianych przez finansami publicznymi Pokrywają sie w zasadzie z funkcjami finansów w makroskali

Funkcja fiskalna

Dostarczanie dochodów przeznaczanych na realizacje żądań publicznych

Funkcja Redystrybucyjna

• Rozdzielanie zgromadzonych Śródków pieniężnych podmiotom realizującym zadania publiczne

W ramach tej funkcji często wydziela sie

Funkcje rozdzielcza

• Akcentuje cele

Funkcje regulacyjna

Akcentuje wpływ na kształtowanie sytuacji finansowej

Funkcja stymulacyjna

Oddziaływania

Funkcja kontrolna

Ewidencyjno kontrolna informacyjna

• Kontrola przebiegów procesów gospodarczych

Za pomocą obserwacji i analizy kształtowania sie strumieni pieniężnych

Polityka finansowa

• Świadoma i celowa działalność ludzi i instytucji

1. Polegająca na ustalaniu i realizowaniu określonych celów przy pomocy Śródków finansowych

• Element polityki ekonomicznej gospodarczej

• Znaczenie zależy od zakresu gospodarki rynkowej

Cele polityki finansowej

• Uniwersalne

• Specyficzne

Uniwersalne cele polityki finansowej

• Wzrost gospodarczy

• Tworzenie miejsc Pracy

• Stabilizacja gospodarki

• Wpieranie konkurencyjności gospodarki

• Zachowanie realnej wartości pieniądza walka z inflacja

• Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne systemu finansowego

Specyficzne cele polityki finansowej

Rodzaje polityki finansowej

• Polityka pieniężna

• Polityka fiskalna

• Odmienne cele operacyjne

• Rożne instrumenty polityki

• Wyodrębnienie podmiotów odpowiedzialnych za prowadzenie polityki w ramach instytucji państwowych

• Zróżnicowanej odpowiedzialności podmiotów państwa za prowadzenie poszczególnych polityk

• Odmiennych reakcjach podmiotów gospodarczych na narzędzia monetarne i fiskalne

System finansowy

• Zbiór norm prawnych

• Stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe

• ogół zasad i instytucji finansowych

• Ustalających przede wszystkim organy których zadaniem jest wykonywanie czynności związanych z Gromadzinem podziałem oraz wydatkowaniem zasobów pieniężnych

• Konstrukcja kategoria prawna

• Wynikająca z wyboru człowieka

Cechy racjonalnego systemu finansowego

Racjonalny

Wywołujący korzystne reakcje jednostek gospodarczych (nie był wrogi w stosunki do podmiotów gospodarczych )

Efektywność

Oddziaływanie na przebieg procesów rzeczowych w sposób zapewniający osiągniecie optymalnego zaspokojenia potrzeb całego Społeczeństwa i jego jednostek

Zgodny z analiza regulowanych zjawisk

Uwzględnienie specyfiki regulowanych zjawisk które często maja charakter obiektywny podlegają działaniom praw

Wewnętrzna zgodność

Regulacje dotyczą różnych zjawisk które pozostają we wzajemny związku ustalając normy w jednym obszarze należy je odpowiednio powiązać

Prostota w konstrukcji

Redakcja normy jest prosta

Jej przestrzeganie jest możliwe

Prezentowane jest w niej zawilej formie

Zdolność do samoregulacji

Zmiany warunków powinny powodować wystąpienie procesów dostosowawczych

Pojecie termin stosowany w Polsce od 1950 r.

Poprzednio prawo skarbowe

Stosowane zamiennie z pojęciem finanse publiczne

Występuje tendencja do usamodzielnia sie pewnych działów prawa finansowego

Proces usamodzielnienia sie ma w zasadzie charakter nieodwracalny

Stosunki finansowo prawne

Stosunki pomiędzy podmiotem czynnym i biernym normy prawa finansowego

Prawo finansowe jest ujęte w aktach normatywnych upoważniających podmioty do określonych działań

Źródła powszechnie obowiązującego prawa

• Konstytucja

• ustawy

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego na obszarze działania organów które je ustanowiły

W wąskim zakresie prawo finansów publicznych

• Prawo budżetowe

• Prawo ubezpieczeniowe

Dochód powstaje po odliczeniu kosztów

Finanse 15.10.2012

Finanse publiczne :

• Gromadzenie dochodów i przychodów publicznych

• Wydatkowanie zebranych środków publicznych

• Zaspokajanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa

• Zaciąganie zobowiązań

• Zarządzanie środkami publicznymi

• Zarządzanie długiem publicznym

• Rozliczeniami z budżetem Unii Europejskiej

Środki publiczne

• Dochody publiczne (sprzedaż papierów wartościowych prywatyzacje )

• Środki pochodzące z Unii Europejskiej

• Środki pochodzące z zagranicy nie podlegające zwrotowi

• Zwroty pożyczek udzielonych

• Przychody z działalności sektora publicznego (Daniny obowiązkowe podatki cła akcyzy ubezpieczenia )

• Dochody z odsetek ( na rachunkach bankowych i udzielonych kredytów)

• Umowa najmu i dzierżawy

• Darowizny spadki na państwo

• Odszkodowania dla państwa

Wydatki Środków publicznych

• Wydatki na cele publiczne (np. służba zdrowia uczelnie )

• Płatności do organizacji powiązanych z państwem np. ( Unia europejska NATO)

• Spłata kredytów i pożyczek u innych instytucji

Formy organizacyjne sektora publicznego

• Podsektor rządowy

Organy władzy publicznej

Organy ochronne

Sądy i trybunały

Organy administracji rządowej

Jednostki budżetowe

Zakłady budżetowe

Państwowe fundusze celowe

Polska akademia nauk

Publiczne uczelnie wyższe

Publiczne Zakłady opieki zdrowotnej

Narodowy fundusz zdrowia

• Podsektor samorządowy

Jednostki samorządu terytorialnego =

Jednostki organizacyjne należące

Samodzielne zakłady opieki zdrowotnej

Instytucje kultury

Wszystko na poziomie lokalnym

• Podsektor ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Zakład ubezpieczeń społecznych

Narodowy fundusz zdrowia

Kasa rolniczego ubezpieczenia społecznego KRUS

Fundusze zarządzane przez Zakład ubezpieczeń społecznych oraz KRUS

Finanse

1.finanse prywatne/publiczne

2.podmioty w finansach publicznych

3.funkcje, cechy, zasady podatków

4. definicja podatku

5.system podatkowy

6. funkcje finansów publicznych

7.podmiot, przedmiot opodatkowania

8.skala podatkowa

9. krzywa lafera

Osoba A , dochód roczny 20 000 zł
Osoba B, dochód roczny 100 000zł

Sprawdzamy który podatek się bardzie opłaca A i B osobno czy A i B razem

Osobno :
A 20000*18%=3600 (-556zł kwota wolna ) = 3044
B 100000 = (85000*18% +15000*32%) - 15300 +4800 (-556kwota wolna) = 19544zł
czyli gdyby rozliczali się osobno muszą zapłacić 19544 i 3044zł podatku co daje =22588

Przypadek 2 razem
A+B = 100000+20000= 120 000zł
120 000zł / 2 = 60 000
60 000 *18% = 10800 (-556 kwota wolna ) = 10 244
10 244 *2 = 20 488 zł (mnożymy razy 2 ponieważ rozliczamy 2 osoby) 
czyli w sumie muszą zapłacić 20 488 i wychodzi ich mniej niż gdyby rozliczali się osobno

Finanse

Funkcje i zasady podatkowe :

• Funkcja fiskalna – nadrzędna funkcja podatków

• Funkcja gospodarcza- oddziaływanie globalne ( zmniejszenie zwiększenie siły nabywczej pieniądza) Selektywne np. na dział motoryzacji

• Funkcja społeczna (maja na zadanie walki z rozwarstwieniem społecznym bogaci biedni )

Powoływanie do życia podatków

Adam Smith 4 główne zasady:

• Zasada równości (Podatki płacone proporcjonalnie do dochodu)

• Zasada dogodności (łatwy dostęp do płacenia i regulowania podatków)

• Zasada pewności ( Obywatele musza być pewni co do terminu wysokości i rodzaju podatków)

• Zasada taniości ( Pobór podatków nie powinien być wyższy niż wpływy z podatków)

Wagner zasada dogodności pewności i taniości nazwał je zasadami technicznymi

Zasada sprawiedliwości: Równości i powszechności

Zasady fiskalne zasady wydajności ( Akceptowane przez społeczeństwo by były płacone) i elastyczności ( w konstrukcji podatku powinny być zniżki zwyżki ulgi w zależności od koniunktury )

Zasady Gospodarcze:

Nienaruszalności substancji majątkowej podatnika ( Z bieżących wpływów powinniśmy móc zapłacić podatek nie może wpływać na uszczuplenie majątku )

Zasada przerzucalności podatku ( np. VAT

Ulga zniżka Zwolenie z podatku

Finanse 19-11-2012

Składniki podatku

• Podmiot podatku –

• Płatnik podatku – ten kto jest odpowiedzialny za określenie pobrania od nas podatku i przekazania do skarbu państwa

• Przedmiot opodatkowania – wszelkie zjawiska wydarzenia i stan faktyczny który wiąże sie opodatkowaniem

• Podstawa opodatkowania – ilościowy lub wartościowe określenie przedmiotu opodatkowania czyli czego dotyczy podatek ( czyli przed opodatkowaniem )

• Stawka opodatkowania – procentowe lub wartościowe określenie podstawy opodatkowania (skala podatkowa opisany schemat podatkowy np. w formie progów

stawka progresywna(narasta wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania) lub regresywna (maleją wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania)– rośnie i maleje )

• Zwolnienia zniżki a także zniżki podatkowe

Np. ulgi internetowe

Zwolnienie przedmiotowe ( np. nieruchomości są zwolnione z podatku bo )

Zwolenie podmiotowe ( konkretny podmiot opodatkowania )

• Zwolnienia ulgi lub zwyżki podatkowe

Element składowy konstrukcji niektórych lub wszystkich podatków

• Wyłączenie podatkowe

Wyłączenie z zainteresowania ustawodawcy skreślonych stanów faktycznych bądź prawnych w zakresie danego podatku

Podział podatków

Podatki bezpośrednie

• Podatek nieruchomości

• Podatek dochodowy

Podatki pośrednie

• Podatek VAT tzn. od towarów i usług

Miejsce przeznaczenia

• Centralne budżet państwa

• Lokalne – budżet samorządu

Kryterium społeczne

Osobisty

Rzeczowy

O formie podatku decyduje wybór pomiędzy

Podejściem uwzględniającym indywidualna podatnika czyli względy natury społecznej

Typ ekonomiczny

• Od kapitału –Majątek

• Dochodowe – np. pensja

• Konsumpcyjne wydatkowy – czyli od wydatków VAT

O formie podatku decyduje wybór przedmiotu opodatkowania

Jego jednoznaczna konkretyzacja

Majątek istniejący

- podatki od kapitału

Majątek w momencie jego powstania

-Podatek dochodowy

Majątek wydatkowany

-Podatek konsumpcyjny

Podatki

Obowiązkowe

Fakultatywne wprowadzane w przypadku trudnej sytuacji

Krzywa laffera

Unikanie podatku sposób legalny

• Znajomość prawa

• Przenoszenie działalności na strefy ekonomiczne o preferencyjnych podatkach

• Lub w krajach posiadających np. „raje podatkowe”

Nielegalne formy

• Nienabijanie na kasę sprzedaży

• Nieuczciwa księgowość

• Niepłacenie podatków

Metody walki z uchylaniem sie od podatków :

Formy prewencji

• pójście na rękę podatnikowi informowanie mu pomoc

• System przyjazny dla podatnika

Sankcje skarbowe cywilne karne

• Odsetki kary mandaty

• Konsekwencje ucieczki przed podatkiem

Unikanie podatku – forma legalna

• Podejmowanie działań których efektem jest unikniecie

Uchylanie sie od podatku forma nielegalna Stanowią wykroczenie lub przestępstwo

• Naruszenia prawa podatkowego

• Zatajenie przedmiotu opodatkowania

• Zatajenie rachunkowe

• Fałszywe kwalifikowanie

• Zorganizowanie niewypłacalności

• Jawne niepłacenie podatków

Przyczyny ucieczki przed podatkiem

• Moralne

• Ekonomiczne

• Techniczno skarbowe

Przesłanki harmonizacji podatków i systemów podatkowych

Wczesne formy harmonizacji

Przymusowa – jako konsekwencja podboju przez państwa silniejsze państw słabszych Które narzucały im swój system prawny

W tym regulacje w zakresie podatkowym

Dobrowolna

Współczesne formy harmonizacji

Niezorganizowana , samoistna , dobrowolna

• Wynikająca z otwierania sie zamkniętych gospodarek poszczególnych państw

• Wymuszone prawami rynku

Zorganizowana

• wynikająca z umów międzynarodowych , przynależność do organizacji gospodarczych

Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym !!!!!!!!

Najważniejsze zmiany w polskim systemie podatkowym dokonane w latach 1989-2010

Obowiązujące podatki w Polsce

Podatki obrotowe

• Od towarów i usług

• Akcyzowy

• Od gier

Podatki dochodowe

• Od osób fizycznych

• Prawnych

• Zryczałtowany podatek od osób fizycznych , prawnych

Podatki majątkowe

• Podatek od nieruchomości

• Rolny

• Leśny

• Środków transportowych

Regulacje około podatkowe

• Ordynacja podatkowa

• Kontrola skarbowa

• Kodeks karnoskarbowy

Ordynacja podatkowa

• Wymiana informacji podatkowych z innymi państwami

• Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy chyba ze ustawa stanowi inaczej

• Reguluje kwestie terminów

Interpretacja przepisów prawa podatkowego

• Wniosek o interpretacje ogólna

• Wniosek o interpretacje indywidualna

Wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł

Powinien zostać wydany w ciągu 7 dni

Zobowiązanie podatkowe powstaje

• Z dniem zaistnienia zdarzenia z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania

• Z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania

Podatek od spadków i darowizn

Przedawnia sie po 5 latach W przypadku powołania na darowiznę podatek sie nie przedawnia

Kredyt lombardowy

Wysokość opłaty prolongacyjna

Oblicza sie przy zastosowaniu stawki obowiązującej w dniu wydania decyzji o doręczenie

Nadpłata

Podlega oprocentowaniu

W wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy

Odrzucenie spadku

• Odrzucenie odpowiedzialności za długi spadkowe

Przejecie proste

• Bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe

Przyjecie z dobrodziejstwem inwentarza

• Z ograniczeniem odpowiedzialności za długi

Pisma po 2 ponaglenia co 7 dni

Po nieodebraniu przez 14 dni pisma jest uznawane jako odebrane

Podatek od towarów i usług

Jest określany jako podatek od wartości dodanej

Wartość dodana - czyli czas zużycie maszyn

Wartość przeniesiona to- Materiały służące do dalszej produkcji

Polega na tym ze wartość przeniesiona powiększona o wartość dodaną i zysk stanowi cenę netto czyli 100 %

CN=100%

+23%

Podatek liczymy od całości

Wd 40

Wp 60--- np 15%

Od podatku należnego odejmuje sie podatek

Kłamstwo statystyczne

Podatek należny – podatek naliczony =Zobowiązanie podatkowe

Standardowe oszustwo

Sprzedaż faktury bez towaru

Export i import jest w pastwach z poza unii Europejskiej

Podatek akcyzowy jest dodany do ceny netto

Finanse 05.11.2012

Plan wieloletni na 4lata

Powoływanie budżetu

Teoria podatków

Charakter pieniężny przymusowy

System podatkowy

Czynniki wpływające na system podatkowy

Cykl koniunkturalny

Gospodarczy rozwój kraju

Czynniki Administracyjne

Czynniki Historyczne (tradycje , opór przded zmianami, )

Rynek finansowy

Jest związany z kwestią inwestowania Pożyczki kredyty lokaty papiery wartościowe

Rynek pieniężny

Kredyty pożyczki akcje do roku czasu

Rynek kapitałowy

kredyty pożyczki kupno akcji termin dłuższy niż 12 miesięcy

Zakres

• Globalny

• Regionalny

Rynek finansowy:

• Uregulowany

• nieuregulowany

Kontrakty terminowe (Waluty stopy procentowe papiery wartościowe ) Nie można korzystać z pozytywnych zmian

Opcja ( jest to możliwość droga( Waluta stopy procentowe papiery wartościowe ) Możemy korzystać z pozytywnych zmian )

SWAB ( Wymiana walutowy (wymiana kredytów miedzy inwestorami np. z dolarów na euro )

Procenty papiery wartościowe )

Podmiot rynków finansowych

Prawo poboru do akcji

Rozliczanie straty

Można rozliczyć polowe straty w ciągu roku maksymalnie 5 lat minimalnie 2 lata