Sole i ich zastosowanie
Sole znalazły liczne zastosowania, przede wszystkim jako nawozy sztuczne, a ponadto w budow-nictwie ( CaCO3 i CaSO4 ), komunikacji ( NaCl i CaCl2 do zabezpieczania dróg przed zamarzaniem ),
w przemyśle spożywczym ( NaCl i NaNO3 jako konserwanty ) i wiele innych.

• AZOTANY •
Sole te są substancjami krystalicznymi, zwykle bezbarwnymi, dobrze rozpuszczalny- mi w wodzie. Podczas ogrzewania powyżej temperatury topnienia rozkładają się z wydzieleniem tlenu - stąd ich silne właściwości utleniające. Niektóre azotany znalazły szerokie zastosowanie jako cenne nawozy mineralne, niektóre jako materiały wybuchowe lub ich składniki, niektóre w lecznictwie, w fotografii. Azotany występują w przyrodzie jako minerały ( nitratyn, nitryt ). Stanowiły do XX. wieku jedyny surowiec do produkcji kwasu azotowego.
Azotan sodowy, NaNO3, nitratyn ( saletra sodowa, saletra chilijska ) nieco higroskopijne bezbarwne kryształy. Saletrę sodową otrzymuje się na skalę przemysłową w reakcji :
2 HNO3 + Na2CO3 ± 2 NaNO3 + H2O + CO2 lub stosując roztwór sody do końcowej absorpcji w instalacjach wytwarzających kwas azotowy. Azotan sodowy stosowany jest w :
Rolnictwie: nawóz sztuczny,
Przemyśle: w przemyśle szklarskim - jako utleniacz w reakcjach w fazie stałej, stosowany do produkcji materiałów wybuchowych i pirotechnicznych, barwników, jako utleniacz stałych paliw rakietowych. Gospodarstwie domowym jest dodawany do konserw mięsnych.
Azotan potasu ,KNO3, nitryt ( saletra potasowa, saletra indyjska ). Bezbarwny lub białawy ( ew.
szarawy ), łatwo rozpuszczalny w wodzie, o słonym smaku. Saletrę potasową otrzymuje się z saletry so-dowej w reakcji w roztworze :
NaNO3 + KCl ± KNO3 + NaCl. Otrzymuje się z niej także KNO2. Stosowany jest
W rolnictwie : jako nawóz sztuczny,
W gospodarstwie domowym: w konserwacji mięsa i jako utleniacz, do produkcji barwników.
Azotan wapnia - Ca(NO3)2 ( saletra wapniowa ). Bezbarwne kryształy bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, higroskopijne, temperatura topnienia 561C . Saletrę wapniową produkuje się w procesie :
CaCO3 + 2 HNO3 ± Ca(NO3)2 + H2O + CO2. Stosowany głównie
W rolnictwie: jako nawóz mineralny ( saletra, saletrzak ).
Azotan srebra - AgNO3, nazwa farmaceutyczna - Lapis. Bezbarwna substancja krystaliczna o temperaturze topnienia 208,6C, dobrze rozpuszczalna w wodzie, alkoholach, acetonie, pirydynie. Łatwo redukuje się do metalicznego srebra. Działa żrąco na skórę. Otrzymywany przez działanie kwasu azotowego HNO3 na metaliczne srebro, w obecności śladów kwasu azotowego (III) HNO2 ( azotawego ). Stosowany w
W przemyśle: w chemii analitycznej, do produkcji luster, materiałów fotograficznych,
W lecznictwie: jako środek odkażający.
Azotan amonu, NH4NO3, ( saletra amonowa ). Bezbarwna substancja krystaliczna, rozpuszczalna w wodzie. Jest środkiem utleniającym. Ogrzewany rozkłada się gwałtownie ( wybucha ). Otrzymywany w wyniku działania amoniaku NH3 na kwas azotowy HNO3 :
NH3 + HNO3 ± NH4NO3 . Stosowany głównie
W przemyśle: w produkcji materiałów wybuchowych i pirotechnicznych,
W rolnictwie: jako nawóz sztuczny ( w mieszaninach, sam jest zbyt higroskopijny ),
W lecznictwie: do wyrobu antybiotyków.

• WĘGLANY •
Są to substancje krystaliczne, zwykle białe lub bezbarwne, trudno rozpuszczalne w wodzie (najtrudniej
BaCO3, CaCO3, SrCO3 ), z wyjątkiem węglanów litowców i na ogół węglanów kwaśnych. Wodne roztwory węglanów wskutek hydrolizy wykazują odczyn zasadowy. Wszystkie węglany rozpuszczają się w roztworach nawet słabych kwasów, tworząc sól i wytwarzając dwutlenek węgla. Podczas ogrzewania węglany kwaśne przechodzą w obojętne, natomiast większość obojętnych ulega rozkładowi na tlenek me-talu i CO2. Bez rozkładu można stopić węglany potasowców.

Węglan magnezu, MgCO3. Bezbarwna substancja krystaliczna, może być szary, brunatny lub żółtawy; zwykle tworzy skupienia gruboziarniste ( magnezyt "krystaliczny" ). Węglan magnezu rozpowszechniony jest w przyrodzie jako minerał magnezyt. Wchodzi również w skład minerału dolomitu. Magnezyt może występować również w formie zbitej ( magnezyt "bezpostaciowy" ). Węglan ten jest rozpuszcza-lny w wodzie, nierozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych. W temperaturze ok. 500C rozkłada się na tlenek magnezu MgO oraz CO2.Jest stosowany w
Przemyśle: także do wyrobu materiałów ogniotrwałych, cementu Sorela, w przemyśle farb i lakierów
( jako biały pigment ), izolatorów elektrycznych, oraz w przemyśle chemicznym, szklarskim i papierni-czym, jest to surowiec do uzyskiwania magnezu,
Lecznictwie: jako środek przeczyszczający oraz zobojętniający nadmiar kwasu żołądkowego.
Węglan sodowy, Na2CO3 ( soda ). Występuje w postaci bezwodnej ( tzw. Soda amoniakalna lub kalcynowana ). Biały, krystaliczny, higroskopijny proszek rozpuszczalny w wodzie i w rozcieńczonych kwasach mineralnych z wydzieleniem dwutlenku węgla. Temperatura topnienia 852C ( częściowy rozkład ). Tworzy hydraty, z których najważniejsza jest Na2CO3 10 H2O, tzw. Soda krystaliczna, bezbarwne kryształy, które podczas ogrzewania tracą wodę przechodząc w temperaturze 100C w sól bezwodną. Roztwory wodne węglanu sodowego mają odczyn zasadowy. Stosowany w
Przemyśle: do otrzymywania szkła, środków piorących i myjących, wodorotlenku i azotanu sodu oraz innych soli sodowych, poza tym w przemyśle włókienniczym i papierniczym do zmiękczania wody, w hutnictwie ( odsiarczanie żelaza ), jako odczynnik chemiczny, a także w farbiarstwie i garncarstwie.
Węglan wapnia, CaCO3. Biała substancja krystaliczna, prawie nierozpuszczalna w wodzie. Ogrzany do temperatury 900C rozkłada się na tlenek wapniowy CaO ( wapno palone ) i CO2, w atmosferze nasyconej CO2 i pod wysokim ciśnieniem topi się w temperaturze ok. 1300C. Nierozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych. Występuje w przyrodzie w postaci minerałów : kalcytu i aragonitu. W użyciu przeważnie znajduje się naturalny węglan wapnia, niekiedy jednak otrzymuje się go przez działanie dwutlenkiem węgla na roztwór wodorotlenku wapniowego :
Ca(OH)2 + CO2 ± CaCO3 + H2O. Naturalny węglan wapnia jest stosowany w
Przemyśle: budownictwie ( wapień, marmur ) oraz jako surowiec do otrzymywania wapna palonego
( wapień ). Kreda mielony i strącany węglan wapnia są używane w budownictwie, jako napełniacz gumy, papieru, linoleum, składnik pasty do zębów.
Węglan żelaza, FeCO3, syderyt. W przyrodzie występuje w postaci minerału syderytu. Białawy, żółtawy, szarawy lub brunatny, kruchy. Powstaje wskutek procesów hydrotermalnych, także jako produkt metasomatozy innych węglanów. Osadza się też w wodnych środowiskach redukujących ( głównie w zatokach morskich, lagunach lub zbiornikach słodkowodnych ). Jest głównym składnikiem osadowych skał żelazistych ( sfero syderyt, syderyt ) oraz odlitowanych rud żelaza. Przemysł: Syderyt jest ważną rudą żelaza
( głównie krajowy surowiec dla hutnictwa żelaza ).
Węglan cynku, ZnCO3, smitsonit. Węglan cynku występuje jako minerał. Smitsonit jest biały, szary, żółtawy lub brunatnawy. Powstaje w strefie utleniania siarczkowych złóż ołowiano-cynkowych. Przemysł: Najczęściej wraz z hemimorfitem tworzy mieszaninę mineralną zwaną galmanem: ruda cynku. Służy do otrzymywania metali.
Węglan miedzi, Cu(CO3)2 (OH)2, azuryt. Zasadowy węglan miedzi występuje jako minerał azuryt. Jest on niebieski. Powstaje w strefie utleniania złóż rud miedzi. Przemysł: Stosowany jako materiał dekoracyjny oraz do wyrobu farb.
Węglan miedzi, Cu2[CO3][OH]2, malachit. Węglan miedzi występujący jako minerał malachit. Jest on zielony, daje się polerować. Występuje w strefie utleniania złóż rud miedzi. Przemysł: Używany jako kamień dekoracyjny ( od czasów starożytnych ) oraz do produkcji farb. Niekiedy również do otrzymywania miedzi.

• FOSFORANY •
Sole tlenowych kwasów fosforowych. Najważniejszymi są ortofosforany np. ortofosforan trójsodowy Na3PO4 wchodzi w skład występujących w przyrodzie fosforytów i apatytów, stosowanych do produkcji sztucznych nawozów fosforowych oraz bywa używany jako składnik proszków do mycia naczyń i zmiękczania wody. Ortofosforan dwusodowy Na2HPO4 stanowi środek obciążający przy ognioodpornej impregnacji tkanin oraz dodatek do wyrobu szkieł optycznych.
Fosforan wapnia, Ca3(PO4)2. Występujące w skałach osadowych skupienia fosforanu wapnia z domieszką kwarcu, glaukonitu, pirytu, kalcytu, substancji bitumicznych to fosforyty. Zawierają one od 15 do 40% P2O5. Powstają w niezbyt głębokim morzu, przy czym źródło fosforu jest najczęściej organiczne. Stosowane są w
Rolnictwie: jako surowiec do produkcji nawozów fosforowych ( superfosforat),zmielone fosforyty ( głównie niskoprocentowe) stanowią nawóz mineralny ( mączka fosforowa). •Przemyśle: do produkcji fosforu, żelazofosforu, kwasu fosforowego i jego soli.
Fosforan wapnia, Ca3[(PO4)3 (F, Cl, OH)]. Apatyty to grupa minerałów, wymienionego wyżej fosforanu wapnia. Spotykane są też apatyty, które zawierają m.in. CO3, SO4, SiO4. Czyste odmiany tych apatytów są niezwykle rzadkie. W przyrodzie pospolite są ich mieszaniny pochodzenia osadowego ( np. frankolit, kolofan, dalit ), będące głównymi składnikami fosforytów. Apatyty krystalizują się w układzie heksagonalnym. Są szarawozielone, zielone, żółte lub niebieskawe, niekiedy brunatne lub fioletowe. W drobnych ilościach występują niemal we wszystkich skałach magmowych ( niekiedy jednak stają się ich głównym składnikiem ) i stanowią podstawowe źródło fosforu w przyrodzie. Stosowane w
Rolnictwie: jako surowiec do otrzymywania fosforowych nawozów sztucznych ( superfosforatu
i precypitatu ),
Przemyśle: do przemysłowej produkcji kwasu fosforowego i jego soli oraz ubocznych związków fluoru.

• SIARCZKI •
Siarczki metali ( sole ) mogą być obojętne lub kwaśne ( wodorosiarczki ). Są to substancje krystaliczne, często barwne, słabo lub bardzo słabo rozpuszczalne ( z wyjątkiem siarczków litowców i wodorosiarczków ) w wodzie. Mają właściwości redukujące. Są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie w postaci minerałów ( np. piryt, galena, sfaleryt, cynober, antymonit, chalkopiryt, chalkozyn ), które stanowią suro-wiec do otrzymywania metali oraz dwutlenku siarki. Stosowane są też jako reduktory, do wyrobu farb
i litoponów, w ceramice.
Siarczek rtęci ( II ), HgS. Substancja krystaliczna, nierozpuszczalna w wodzie, rozpuszczalna w wodzie królewskiej i siarczkach metali alkalicznych. Silnie trujący. Występuje dwóch odmianach : czarnej i czerwonej. Czarny siarczek rtęciowy, strącający się z roztworów soli rtęciowych pod działaniem siarkowodoru jest odmianą nietrwałą, która przechodzi w trwałą odmianę czerwoną. Jest to przykład przemiany monotropowej. Siarczek rtęciowy rozpuszcza się w stężonych roztworach siarczków metali alkalicznych tworząc tiosole :
HgS + K2S ± K2[ HgS2 ] dwutiortęcian potasowy lecz jest nierozpuszczalny w siarczku amonowym. Przy strąceniu siarczku rtęciowego siarkowodorem pojawiają się niekiedy osady o innej barwie niż czarny. Powstają wówczas chlorosiarczki :
3HgCl2 + K2S ± Hg3S2Cl2 + 4 HCl .Osady mogą być białe, żółte, brązowe. W przyrodzie występuje jako minerał cynober ( czerwony ), stanowiący podstawowe źródło rtęci. Przemysł: Stosowany jako pigment do produkcji farb i jako katalizator.
Siarczek żelaza ( II ), FeS ( żelazawy ). Czarna substancja krystaliczna, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w kwasach z wydzieleniem siarkowodoru. Występuje w przyrodzie w postaci minerałów pirotynu i trolitu ( spotykanego w meteorytach ).
Przemysł: S.ż.(II) jest stosowany do laboratoryjnego otrzymywania siarkowodoru.
Siarczek żelaza ( IV ), FeS2. Żółta substancja krystaliczna, nierozpuszczalna w wodzie i rozcieńczonych kwasach. Występuje w postaci minerałów : pirytu i markazytu.
Przemysł: piryt i markazyt znalazły zastosowanie do produkcji HS.
Siarczek srebra, Ag2S. Ołowianoszare kryształy, nierozpuszczalne w wodzie, rozpuszczalne w gorącym kwasie azotowym, topiące się powyżej 840C. W przyrodzie występuje jako minerał argentyt. Siarczek srebra jest stosowany w Przemyśle: w grawerstwie ( srebro pokryte wastewką siarczku nazywane jest oksydowanym ), do wyrobu filtrów optycznych oraz w alarmowej aparaturze pożarniczej.
Siarczek ołowiu, PbS. Występuje w stanie naturalnym jako galena ( galenit ), który w
Przemyśle: jest stosowany jako źródło otrzymywania srebra.
Siarczek cynku, ZnS. Biała substancja krystaliczna, w temperaturze do 1200C sublimuje, pod ciśnieniem 15 MPa, topi się w temperaturze 1850C. Nierozpuszczalny w wodzie i słabych kwasach organicznych. Rozpuszcza się w kwasach z wydzieleniem siarkowodoru. Występuje w postaci minerałów : sfalerytu i wurcytu. Syntetyczny siarczek cynku stosuje się do,
W Przemyśle: produkcji ważnego pigmentu - litoponu, nietoksycznego, o dobrej zdolności kryjącej. Siarczek cynkowy z domieszką soli miedzi lub srebra jest stosowany do pokrywania ekranów w kineskopach, jako scyntylator do pomiaru promieniowania jonizującego. W analizie chemicznej otrzymywany w celu oddzielania i odznaczania cynku.
Siarczek miedzi ( I ), Cu2S ( miedziawy ). Jest trwalszy niż siarczek miedzi ( II ) CuS. Powtaje on z tego właśnie siarczku przez działanie wodorem, w wyższej temperaturze. Topi się w temperaturze 1130C i ma strukturę antyfluorytu. Występuje jako minerał chalkozyn.
Siarczek miedzi ( II ), CuS. Powstaje w postaci czarnego osadu przy nasyceniu siarkowodorem roztworów soli miedziowych. Ma złożoną sieć heksagonalną, na podstawie której można mu przypisać wzór Cu2CuS3. Siarczek miedzi ( II ) jest łatwo rozpuszczalny w kwasie azotowym, a również w wielosiarczkach alkalicznych.
Siarczek antymonu, Sb2S3. Jest to pomarańczowa substancja krystaliczna. Stosowany w
Przemyśle: do produkcji zapałek, do wulkanizacji i barwienia kauczuku. Występuje jako antymonit.
Siarczek wapnia, CaS. Biała substancja krystaliczna, trudno rozpuszczalna w wodzie, temperatura topnienia >2000C; wykazuje fosforescencję. Stosowany W przemyśle: jako depilator w garbarstwie i kosmetyce, do wyrobu cieczy kalifornijskiej oraz farb świecących.
Siarczek sodu, Na2S. Bezbarwne kryształy, rozpuszczalne w wodzie, silnie higroskopijne. Temperatura topnienia 1180C. Tworzy hydrat Na2S 9 H2O. W roztworze siarczku sodu rozpuszcza się siarka i powstaje żółty polisiarczek sodowy. Stosowany jest m.in. w Przemyśle: jako środek redukujący, odczynnik chemiczny w garbarstwie do usuwania sierści ze skór, do produkcji barwników siarkowych.

• CHLORKI •
Są substancjami krystalicznymi, z wyjątkiem chlorków niektórych metali ciężkich ( np. AgCl ) rozpuszczonych w wodzie. W stanie stopionym lub w roztworze przewodzą prąd elektryczny. Niektóre występują w przyrodzie tworząc złoża np. sodowy NaCl i potasowy KCl. Duże ilości rozpuszczone są w wodzie morskiej ( np. magnezowy i sodowy ). Do najważniejszych na-leżą oprócz NaCl i KCl również chlorki amonu, antymonu, cynku, cyny, rtęci, srebra, wapnia, żelaza; inny charakter i właściwości wykazują chlorki niemetali np.: fosforu, siarki, cztero- chlorek węgla, krzemu ( są to ciała stałe lub ciecze nie wykazują-ce budowy jonowej ).
Chlorek sodu, NaCl ( sól kuchenna ). Biała substancja krystaliczna, dobrze rozpuszczalna w wodzie, na-sycony roztwór zawiera 40,7g NaCl na 100g wody. Temperatura topnienia 801C, temperatura wrzenia 1453C. Jest bardzo rozpowszechniony w przyrodzie. Jako minerał halit jest głównym składnikiem soli kamiennej ( kuchennej Chlorek sodu występuje też w wodach morskich i mineralnych ( solanki ), a także w organizmach żywych ( zwł. zwierząt ). Stanowi on podstawowy surowiec m.in.
W Przemyśle: do otrzymywania sody, wodorotlenku sodu, kwasu solnego, sodu i chloru; stosowany również w spektroskopii ( kryształy ), w chłodnictwie ( z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą ),
W Lecznictwie: np. do roztworów fizjologicznych, do zatrzymywania wody w organizmach,
W Gospodarstwie Domowym: jako znany od dawna dodatek do potraw,
W Rolnictwie: dodawany do pasz ( tzw. sól pastewna ).
Chlorek potasu, KCl. Bezbarwna substancja krystaliczna; temperatura topnienia 775 C; temperatura wrzenia ok. 1500 C. Dobrze rozpuszczalna w wodzie, nierozpuszczalna w rozpuszczalnikach organicznych. Występuje w przyrodzie w postaci minerału sylwinu- KCl (Stosowanego jako nawóz potasowy lub jako surowiec do wytwarzania związków potasu) i karnalitu- KMgCl3 6 H2O (Stosowany do otrzymywania magnezu, soli potasowych, w lecznictwie, spektroskopii ( monokryształy )), wchodzi w skład sylwinitu ( K, Na )Cl.

Chlorek wapnia, CaCl2. Bezbarwne kryształy rozpuszczające się w wodzie i alkoholu, silnie higroskopijne, temperatura topnienia 772 C. Stosowany W Przemyśle: jako środek osuszający, jako dodatek do cementów podczas robót zimowych, do matowania włókien, W Lecznictwie: jako środek przeciwko niedoborowi wapnia, do wytwarzania mieszanin chłodzących.
Chlorek miedzi ( I ), CuCl. Bezbarwna substancja krystaliczna, temperatura topnienia 430 C, temperatura wrzenia 1370 C. Trudno rozpuszczalny w wodzie. W powietrzu w obecności wilgoci powoli się utlenia do zasadowego chlorku miedzi Cu(OH)Cl. Amoniakalny roztwór chlorku miedzi ( I ) pochłania tlenek węgla CO, a po ogrzaniu ponownie go wydziela. Stosowany
W Przemyśle: chemii analitycznej do analizy gazów.
Chlorek miedzi ( II ), CuCl2. Brązowa substancja krystaliczna, temperatura topnienia 499 C, temperatura wrzenia 993 C. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, tworzy roztwór o jasnoniebieskim zabarwieniu, pod wpływem HCl przechodzącym w zielone. Stosowany
W Przemyśle: jako zaprawa przed farbowaniem tkanin, jako katalizator, w galwanotechnice. Stężony roztwór CuCl2 ( II ) pochłania znaczne ilości azotawego tlenku NO i jest stosowany w analizie gazów.
Chlorek amonu, NH4Cl ( salmiak ). Biała substancja krystaliczna, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Ogrzany nie topnieje, lecz sublimuje, rozkładając się na chlorowodór HCl i amoniak NH3. Roztwory wodne i gazowy chlorek amonu korodują żelazo, miedź, niektóre stopy. Otrzymywany jest przez działanie amoniaku na kwas solny ( powstaje też z substratów gazowych ) oraz jako produkt uboczny w produkcji sody metodą Solraya. Stosowany głównie
W Rolnictwie: jako nawóz sztuczny, w tzw. suchych ogniwach Leclanchego,
W Przemyśle: do oczyszczania metali ( np. przed lutowaniem ), do produkcji klejów, w farbiarstwie.
W Lecznictwie: jako środek moczopędny,
Chlorek cynku, ZnCl2. Białe, bardzo higroskopijne kryształy, rozpuszczalne w wodzie, alkoholu, eterze, glicerynie. Temperatura topnienia 319 C. Stosowany m.in.
W Przemyśle: do oczyszczania metali przed lutowaniem, do odwadniania w syntezie organicznej, drukowania tkanin ( zaprawa ), cynkowania, W Rolnictwie: jako mikronawóz. W Lecznictwie: Stężone roztwory wodne stosowane są w lecznictwie zewnętrznie jako środek przeciwzapalny.
Chlorek żelaza ( II ), FeCl2. Bezbarwna lub zielonkawo szara substancja krystaliczna, silnie higroskopijna. Temperatura topnienia 672 C, temperatura wrzenia 1026 C. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach, acetonie. Roztwory wodne mają odczyn słabo kwaśny. Ma właściwości słabo redukujące. Z chlor-kami metali alkalicznych tworzy rozpuszczalne w wodzie chlorokompleksy. Otrzymywany przez rozpuszczenie żelaza w kwasie solnym. Stosowany m.in
W Przemyśle: farbiarstwie ( jako zaprawa przy barwieniu tkanin ), w metalurgii, jako substancja wyjściowa do otrzymywania chlorku żelaza ( III ) FeCl3, jako reduktor.
Chlorek żelaza ( III ), FeCl3. Zielone kryształy ( w świetle przechodzącym czerwone ), temperatura topnienia 309 C ( sublimuje ), Temperatura wrzenia 319 C. Bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholu, eterze. Silnie higroskopijny, tworzy hydraty ( np. żółty FeCl3 6H2O ) i kompleksy. W wodzie ulega hydrolizie. Otrzymywany w reakcji żelaza lub FeCl2 z chlorem. Stosowany w
Przemyśle: farbiarstwie ( zaprawa), do produkcji farb i atramentu do dezynfekcji wody, jako łagodny środek utleniający w syntezie organicznej, w hutnictwie ( przerób rud miedzi i srebra ),
W Lecznictwie ( do tamowania krwi ), do sporządzania innych soli żelaza, pigmentu, jako katalizator.
Chlorek rtęci ( II ), HgCl2 ( sublimat ). Bezbarwna substancja krystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie, temperatura topnienia 277-280 C, temperatura wrzenia 302 C, silnie trujący. Wodny roztwór ma od-czyn słabo kwaśny, prawie nie przewodzi prądu, gdyż jest jedną z niewielu soli, które nie ulegają dysocjacji elektrolitycznej. Otrzymywany przez ogrzewanie rtęci z nadmiarem chloru. Stosowany w
Lecznictwie: jako środek dezynfekujący, W Rolnictwie dodawany do ziarna siewnego w celu ochrony przed gryzoniami, jako środek ochrony roślin. W Przemyśle jako katalizator w syntezie organicznej, do garbowania skór, barwienia tkanin, w fotografii ( wzmacniacz), w metalurgii, do produkcji ogniw i baterii rtęciowych, w litografii.

Chlorek rtęci, Hg2Cl2 ( rtęciawy ), kalomel. Biała substancja krystaliczna, bardzo trudno rozpuszczalna w wodzie, sublimuje bez stopienia w temperaturze 393 C. Powyżej temperatury 400 C lub pod długotrwałym działaniem światła rozkłada się na chlorek rtęciowy ( II ) HgCl2 i rtęć. Otrzymywany bezpośrednio z chloru i rtęci lub przez ogrzewanie chlorku rtęciowego HgCl2 z rtęcią.
HgCl2 + Hg = Hg2Cl2
W odróżnieniu od chlorku rtęci ( II) - nietrujący. Stosowany W Rolnictwie: jako środek ochrony roślin, W Przemyśle: do wyrobu ogni sztucznych, w elektrochemii do produkcji elektrod kalomelowych, jako katalizator, W Lecznictwie jako zewnętrzny środek antyseptyczny ( w chorobach skóry) i przeczyszczający ( prawie wyłącznie w lecznictwie weterynaryjnym
Chlorek srebra, AgCl. Biała substancja krystaliczna, trudno ( a nawet wcale) rozpuszczalna w wodzie, łatwo rozpuszczalna w roztworach amoniaku, cyjanku potasu, tiosiarczanie sodu z utworzeniem kompleksów. Temperatura topnienia 457,7 C, temperatura wrzenia 1430 C. Pod wpływem światła ciemnieje
( rozkład z wydzieleniem srebra metalicznego). W przyrodzie spotykany jako minerał ( dość rzadki) kerargiryt i chlorargiryt. Chlorek srebra stosowany jest W Przemyśle: gdzie wchodzi w skład papierów
i błon fotograficznych, wystawiony na dłuższe działanie światła rozkłada się na srebro i chlor. Otrzymywany przez działanie roztworem chlorku sodowego na roztwór azotanu srebrowego. Plastyczność tego chlorku pozwala go walcować na cienkie płytki, z których sporządza się ekrany radarowe oraz soczewki promieniowania podczerwonego; stosowany do srebrzenia, malowania na szkle, otrzymywania metalicznego srebra, fotografii, analizie chemicznej.