Proszę wyodrębnij z tekstu i nazwać 10 różnych aktów mowy i określić dla 3 warunki fortunności.
Operatory modalne – sąd modalny o charakterze subiektywnym
Pewności i wykluczenia – wysoki stopień prawdopodobieństwa że coś się stało/nie stało się
Przypuszczenia – słabszy niż pewność stopień prawdopodobieństwa, może ulegać stopniowaniu na mniej lub bardziej przypuszczające
Wątpliwości – najczęściej jako słabe przeczenie, słabszy niż wykluczenie
Operatory emotywno-oceniające – wyraża emocje, wyrażają stosunek do czegoś, charakter subiektywny, brak zbieżności z ogólną oceną społeczną, ocenianie TU i TERAZ
Operatory działania
Nakłaniające do działania – nakłaniają odbiorcę do działania (proponowanie, prośba, żądanie)
Zobowiązania – manifestacja gotowości podjęcia działania (wyrażanie gotowości, rezygnacja, obietnica)
Aktów ustalania sposobu działania – rada, ostrzeżenie, zezwolenie, zakaz
Metaoperatory perswazyjne
Blokowania weryfikacji – uniemożliwienie lub znaczne ograniczenie weryfikacji prawdziwości wypowiedzi
Wzmacniania
Wzmacniania komunikatu przez zmianę hierarchii układu informacyjnego – podkreślenie tego co uznaje się za najważniejsze (głównie właśnie, zwłaszcza)
Funkcji modalnych – wzmacniają funkcje modalne
Funkcji działania – wzmacniają funkcje działania
Metaoperatory wzmacniania funkcji modalnych i działania nie mogą występować same, należy zaznaczyć też operator działania/modalny który wzmacniają.
Akty mowy:
Konstytutywne
Ekspresywne – emocje: dziękowanie, przepraszanie, pochwała, życzenie, smutek, gniew, radość
Deklaratywne – stwarzanie stanów” wskazanie, ogłoszenie, mianowanie, nazywanie, błogosławienie, egzaminowanie
Informatywne
Asertywne – opisujące stan rzeczy: informowanie, twierdzenie, opisywanie, prezentowanie, potwierdzenie, powtarzanie, opowiadanie
Pytania o informacje
Obligatywne
Dyrektywne – wywarcie nacisku i spowodowanie zmiany: proszenie, nakazywanie, radzenie, rozkaz, sugestia, namowa, zezwolenie, zaproszenie, polecenie
Komisywne – celem jest zobowiązanie nadawcy do wykonania czynności: obietnica, przysięga, zgoda, groźba, ślubowanie
Znaczenie propozycjonalne wypowiedzi
ASERTYW (informacja)
„Dzisiaj masa krytyczna w tamtej sprawie poparcia społecznego stworzyła (…)”
Warunek wstępny
Janusz Palikot informuje o zaistniałej sytuacji na życzenie redaktora przeprowadzającego z nim rozmowę. Ze względu na pełnioną funkcję (prezes Ruchu Palikota) ma niezbędne kompetencje i wiedzę, aby wypowiadać się na temat depenalizacji marihuany.
Warunek szczerości
warunkiem fortunności jest przekonanie do prawdziwości zdania: „Dzisiaj masa krytyczna (…)”
Warunek istotności
Warunkiem fortunności intencji komunikacyjnej jest to, aby odbiorca rozpoznał, że ma do czynienia z aktem informacji.
Znaczenie propozycjonalne wypowiedzi
DYREKTYW (przekonywanie)
„To jest kwestia wolności, panie redaktorze.”
Warunek wstępny
Janusz Palikot ze względu na pełnioną funkcję (prezes Ruchu Palikota) i zaistniała sytuację (wywiad) ma prawo wyrażać swoje opinie na temat problemów poddanych dyskusji, a tym samym ma prawo perswadowania odbiorcom swojego punktu widzenia.
Warunek szczerości
Warunkiem fortunności jest wyrażenie pragnienia, aby odbiorca wykonał pożądane działanie: opowiedział się po stronie wolności, rozumianej jako depenalizacja marihuany i rozluźnienie przepisów dotyczących aborcji.
Warunek istotności
Warunkiem fortunności intencji komunikacyjnej jest to, aby odbiorca rozpoznał, że ma do czynienia z aktem przekonywania.
Znaczenie propozycjonalne wypowiedzi
KOMISYW (deklaracja)
„My mówimy, że w tej sprawie do któregoś miesiąca może zdecydować kobieta.”
Warunek wstępny
Janusz Palikot ze względu na pełnioną funkcję (prezes Ruchu Palikota) i zaistniałą sytuację (wywiad) ma prawo w imieniu swoim i partii którą reprezentuje zadeklarować o projekt jakiej ustawy będzie walczył.
Warunek szczerości
Warunkiem fortunności jest wyrażenie zamiaru nadawcy względem odbiorcy: zobowiązanie się do wprowadzenia do sejmu projektu w sprawie aborcji.
Warunek istotności
Warunkiem fortunności intencji komunikacyjnej jest to, aby odbiorca rozpoznał, że ma do czynienia z aktem deklaracji.
Znaczenie propozycjonalne wypowiedzi
EKSPRESYW (życzenie)
„Miejmy nadzieję, że w końcu wejdą w życie.”
Warunek wstępny
Janusz Palikot ze względu na sytuację komunikacyjną, w jakiej uczestniczy (wywiad radiowy) ma prawo wyrazić swoje pozytywne oczekiwania względem omawianego projektu, jednocześnie życząc sobie i popierającym go osobom pozytywnego rozwiązania sprawy.
Warunek szczerości
Warunkiem fortunności jest wyrażenie szczerości nadawcy: szczere życzenie wprowadzenie w zycie projektów złożonych w sejmie przez Ruch Palikota.
Warunek istotności
Warunkiem fortunności intencji komunikacyjnej jest to, aby odbiorca rozpoznał, że ma do czynienia z aktem życzenia.
Znaczenie propozycjonalne wypowiedzi
DEKLARATYW (błogosławieństwo)
„Niech Bóg Cię błogosławi.”
Warunek wstępny
Osoba dokonująca aktu musi mieć do niego prawo (wierzyć w Boga), a samemu aktowi muszą towarzyszyć określone okoliczności (adekwatna sytuacja) i czynności (nałożenie rąk).
Warunek szczerości
Warunkiem fortunności jest dokonanie zmiany w świecie wyłącznie na mocy aktu mowy: otoczenie opieką boską osoby pobłogosławionej.
Warunek istotności
Warunkiem fortunności intencji komunikacyjnej jest to, aby odbiorca rozpoznał, że ma do czynienia z aktem błogosławieństwa.
Proszę określić gatunek komunikacyjny tekstu i wskazać jego wyznaczniki formalne.
Gatunek publicystyczny – wywiad radiowy (wyrażanie opinii i wywieranie wpływu przy zastosowaniu siły perswazyjnej języka)
Wyznaczniki tekstów publicystycznych:
Nieformalne
Argumentacja aksjologiczna
Formalne
Ekspresywnie nacechowana leksyka i frazeologia – ekspresywy, frazeologizmy – do 8 przykładów
Szablony (klisze) – utarte zwroty – 4 przykłady
Systemowe środki perswazji – operatory blokowania weryfikacji – do 8 przykładów
Tworzenie ramy perswazyjnej
Jeśli nie znajdujemy w tekście wystarczającej liczby przykładów, po prostu piszemy że jest to niemożliwe.
Proszę określić ramę tematyczną dyskursu
Tło ogólne + sytuacja konkretna = rama tematyczna dyskursu
TŁO OGÓLNE – tworzy przestrzeń informacyjną, w której dyskurs się odbywa i bez jej znajomości niemożliwe jest zrozumienie sensu wypowiedzi uczestników dyskursu oraz ich celów perswazyjnych. Nie może wynikać z samego tekstu, musi wykraczać poza niego. – ok 10 zdań.
SYTUACJA KONKRETNA – konkretne zdarzenie, które mieści się w danym tle sytuacyjnym, wnosząc do niego większe uszczegółowienie. Streszczenie sytuacji, o której mowa w wywiadzie. – ok. 5 zdań.
Proszę zdefiniować zastosowaną strategię konwersacyjną wyróżnioną ze względu na sposób kooperacji uczestników interakcji.
Nadawca (redaktor) – do czego dąży, w jaki sposób się wypowiada, jaką ma wiedzę, przygotowanie do rozmowy, zwroty do odbiorcy - przykłady
Odbiorca (gość) – do czego dąży, w jaki sposób się wypowiada, przygotowanie do rozmowy, zwroty do nadawcy – przykłady
Strategie nieantagonistyczne – występują przeważnie
Zbieżne cele komunikacyjne
Strategie antagonistyczne
Cele komunikacyjne uczestników konwersacji nie są zbieżne
Partner stosujący ten typ strategii stara się maksymalnie przystosować swój cel do potrzeb oponenta lub usiłuje nakłonić oponenta do przystosowania jego celu komunikacyjnego do swoich potrzeb
Tworzą tzw. ciągi negocjacyjne i, jeśli partnerzy przestrzegają zasady kooperacji, mogą zakończyć się wypracowaniem korzystnych dla wszystkich interlokutorów postaw lub honorowym wycofaniem się partnerów z niekorzystnej dla nich strategii
Antystrategie – na pokaz
Partner blokuje każde posunięcie oponenta lub w sposób ukryty dąży do celu sprzecznego z celem oponenta
Proszę określić ramę perswazyjną
Kreowanie wizerunku nadawcy – sposób prezentowania gościa, jego kwalifikacje, doświadczenie, postawę moralną, obiektywizm, wykształcenie, szacunek do odbiorców
Własny komentarz + cytaty
Kreowanie wizerunku odbiorcy – dowartościowanie adresata, podkreślanie jego wartości, doświadczenia, inteligencji
Komentarz + cytaty
Jeśli nie ma tego wszystkiego, to piszemy że tego brak
Kreowanie więzi między nadawcą i adresatem – eksponowanie postawy, z którą odbiorca może się utożsamić
Proszę zrekonstruować 5 ciągów argumentacji aksjologicznej
RO – reguła ogólna
SK – sąd kwalifikujący
K – konkluzja
Konkluzja musi wychodzić od nas, nie może jej być w tekście