NAGOZALĄŻKOWE

Miłorzębowe:

Jeden gatunek: miłorząb japoński. Pień silnie rozgałęziony, 30m wysokości. Rdzeń pnia słaby, główną masę stanowi silnie rozwinięte drewno wtórne. Wykształca dwojakiego rodzaju pędy: d ł u g o p ę d y o szybkim wzroście i k r ó t k o p ę d y o wzrośnie zahamowanym. Oba są pokryte charakterystycznymi wachlarzykowatymi liśćmi na ogonkach. Blaszki liściowe dychotomicznie użyłkowane, opadają na zimę.

Drzewo dwupienne, wytwarza kwiaty żeńskie i męskie na różnych roślinach. Męskie mają kształt kotek, na osi których ułożone są trzoneczki niosące na szczycie dwa wiszące mikrosporangia. Żeńskie mają postać trzoneczków wytwarzających na szczycie dwa zalążki.

W zalążku wytwarza się komórka pyłkowa i komora archegonialna, a gametofit żeński wytwarza wyrostek podtrzymujący tkanki leżące ponad komorą archegonialna. Ziarna pyłku wciągane są do komory pyłkowej przez wysychającą kroplę słodkiego płynu. W komorze ziarna tworzą łagiewki pełniące rolę ssawek zakotwiczających rozwijające się ziarno pyłku i odżywiające je. Łagiewka główna wrasta wreszcie do komory archegonialnej, gdzie wytwarza dwa duże plemniki opatrzone wieloma wiciami umieszczonymi na spirali. Po zapłodnieniu zygota tworzy wielojądrowy komórczak prazarodek, który przekształca się w dwuliścieniowy zarodek otoczony bielmem pierwotnym. Dojrzałe nasiona mają barwę żółtobrunatną.

Szpilkowe

Drzewa o dobrze wykształconym pniu, osiągającym największe w świecie wysokości. Stosunkowo nieliczne to krzewy, jeden pasożyt: jemioła. Budowa anatomiczna: rdzeń słabo wykształcony, masa pnia utworzona przez zwartą kolumnę drewna wtórnego, zbudowanego z cewek – naczyń brak całkowicie. Pień tworzy w części szczytowej koronę, liście mają postać sztywnych igieł. Budowa anatomiczna liści wykazuje najbardziej charakterystyczną cechę: obecność tkanki transfuzyjnej otaczającej wiązki przewodzące (które przebiegają równolegle na całej długości liścia). U wielu gatunków obserwuje się tworzenie krótkopędów.

Męskie narządy rozrodcze mają postać łusek lub tarczek, do których przyczepione są mikrosporangia, a zestawione są w niewielkich rozmiarów strobil (kwiat) występujący przeważnie pojedynczo. Ziarna pyłku mają często po dwa worki powietrzne, a rozwijając się jeszcze w obrębie sporangiów tworzą najczęściej dwie szybko degenerujące się komórki przedroślowe.

Zalążki umieszczone są w szyszkach, która składa się z osi, na której skrętolegle umieszczone są łuski wspierające. W ich kątach występują łuski nasienne, a na ich poosiowej powierzchni znajdują się zalążki. Brak komory pyłkowej, ziarna pyłku dostają się do kanału mikropylarnego wciągnięte przez wysychającą kroplę lepkiej cieczy, znajdującej się na okienku lub ziarna kiłkują wprost na mikropyle, wyjątkowo mogą nawet na powierzchni łuski nasiennej. Łagiewki muszą być wtedy odpowiednio długie.

Gametofit jest wielokomórkowy i w części szczytowej wykształca dwie rodnie. Szyjki uchodzą do wspólnej przestrzeni tworzącej się między przedroślem, a ścianką makrospory, która jest odpowiednikiem komory archegonialnej. Łagiewka wrasta do komory, a następnie w szyjkę rodni. Kiedy osiągnie komórkę jajową ściana komórkowa na jej końcu ulega rozpuszczeniu i zawartość z dwiema komórkami wtłaczana jest do wnętrza komórki jajowej. Zarodek przechodzi przez stadium wielojądrowego, komórczakowego prazarodka.