TKANKA GLEJOWA – NEUROGLEJ

• funkcja tkanki łącznej – rusztowanie dla neuronów;

• funkcja odżywcza, obronna, izolująca;

• bierze udział w wytwarzaniu mieliny;

• uzupełnia ubytki w tk. nerw.;

• z astrocytów – tworzą sieć z oczkami o śred. 20 nm;

• nieliczne włókienka – filamenty glejowe, które mogą występować bez osłonki plazmatycznej;

• na powierzchni ośrodkowego ukł. nerw. i przy ścianach naczyń krw. tworzy sieć z kom. i filamentów glejowych, która ma postać błony – szczelna warstwa powstała z rozszerzonych zakończeń wypustek astrocytów, izoluje:

  • błona glejowa graniczna;

  • błona glejowa okołonaczyniowa;

• AgNO₃;

• ependymocyty – komórki wyściółki, najbardziej prymitywne, wyścielają kanał środkowy rdzenia kręgowego oraz wodociąg i komory mózgu, w życiu zarodkowym są to komórki walcowate lub sześcienne, a na ich powierzchni są mikrokosmki (albo rąbek szczoteczkowy albo długie wypustki; wprawiają w ruch płyn mózgowo-rdzeniowy), które potem są tylko w niektórych miejscach OUN (np. w wodociągu śródmózgowia);

• epedymocyty od strony komór tworzą zbitą błonę graniczną wew., na pow. zew., pod oponą miękką, wypustki tworzą cienką błonę graniczną zew.;

• włókna wyściółkowe – długie, rozgałęzione, cienkie wypustki odchodzące od podstawy kom.,

  • na zew. pow. zawiązków mózgowia i rdz. kręg. wytwarzają błonę odgraniczającą je od otoczenia;

  • z wiekiem tracą łączność z pow. OUN, wyjątek – włókna przegrody grzbietowej rdz. kręg. (kom. wyściółki ciągną się od światła kanału środkowego do pow. rdz. kręg.;

  • mogą wydzielać różne sub. do płynu mózgowo-rdzeniowego i do krwi;

  • wytwarza w okolicy tylnego spoidła mózgu narząd podspoidłowy (produkuje wydzielinę biorącą udział w regulacji przemiany wodnej ustroju);

Makroglej:

• z ektodermy;

• z astrocytów:

  • protoplazmatycznych – w sub. szarej, funkcja podporowa, nie wytarzają włókien glejowych;

  • włóknisto-protoplazmatycznych – wytwarzają włókna glejowe, z mikrofibrylii – filamentów glejowych (równolegle do siebie), w sub. białej;

• funkcja podporowa, odżywcza, izolująca;

• mają zdolności do podziału;

• uczestniczą w uzupełnianiu ubytków tworząc blizny glejowe;

• biorą udział w przemianie cholesterolowej.

Oligodendroglej:

• z ektodermy;

• z oligodendrocytów (kom. skąpowypustkowych, satelitowych) – komórek o małej ilości wypustek , brak w nich włókien glejowych;

• otaczają skupiska kom. nerw.;

• w sub. szarej i białej;

• biorą udział w tworzeniu osłonki mielinowej we włóknach nerw.;

• pozostają w łączności z naczyniami włosowatymi;

• biorą udział w przemianie wodnej mózgu;

• funkcja podporowa, regeneracyjna;

• biorą udział w tworzeniu mieliny;

• wchodzą w skład zakończeń nerwowych;

Mikroglej (mezoglej):

• z mezodermy;

• jest w okresie, w którym naczynia krw. wnikają do OUN;

• z małych wydłużonych kom. z długimi wypustkami;

• brak włókien glejowych oraz gliosomów;

• funkcja obronna;

• mają zdolność do mnożenia się – tworzą tkankę bliznowatą;

• funkcja obronna ( w stanach zapalnych tracą wypustki, mają zdolność do ruchu i fagocytozy) => jednojądrzaste makrofagi;

• głównie w sub. szarej;

Lemmocyty (komórki Schwanna):

• biorą udział w tworzeniu osłonki mielinowej włókien nerwowych obwodowych:

Rozwój tkanki nerwowej:

• z ektodermy (z cewy nerwowej, która jest zawiązkiem OUN);

• neuroblasty – pierwotne kom. nerwowe => spongioblasty => astrocyty makrogleju i oligodendrocyty (mikroglej powstaje gdy do OUN wnikają naczynia krw.);

• wypustki kom. nerwowych, które są zawiązkiem włókien nerwowych, początkowo nie mają osłonek. Najpierw powstaje osłona glejowa, a potem mielinowa (przy końcu życia zarodkowego, chociaż mielinizacja odbywa się przez pewien czas w życiu zarodkowym).