Rachunkowość finansowa

10.10.2009r.

Artykuł 2 ustawy wskazuje podmioty, które powinny prowadzić rachunkowość. Przy czym ustawodawca zastrzega iż dotyczy to podmiotów, które mają siedzib, lub sprawują zarząd na terytorium RP.

Do podmiotów tych zalicza się:

- spółki handlowe (osobowe i kapitałowe z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego)

- osoby fizyczne spółki osób fizycznych, spółki partnerskie przy czym przychody ze sprzedaży towarów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy powinny wynosić co najmniej 1 200 000 wówczas przechodzi się z uproszczonej księgowości na pełną księgowość

- wszelkie jednostki organizacyjne, które działają na podstawie przepisów prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi (giełda), przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej, przepisów o funduszach emerytalnych

- gminy, powiaty, województwa oraz związki publiczno – prawne

- jednostki organizacyjne nie posiadają osobowości prawnej (stowarzyszenia)

- zagraniczne osoby prawne, które prowadzą działalność osobiści na terytorium RP lub przez osobę upoważnioną przy pomocy pracowników

- jednostki niewymienione, które otrzymują na realizację zadań dotację lub subwencję z budżetu państwa oraz innych budżetów jednostek sektora publicznego

Funkcje rachunkowości:

Można wyróżnić następujące funkcje rachunkowości:

- informacyjna na podstawie danych pochodzących ze sprawozdań finansowych można dokonać oceny sytuacji ekonomiczno – finansowej podmiotu gospodarczego

Do obowiązkowych sprawozdań finansowych zalicza się:

- bilans wskazuje jakie składniki majątku posiada przedsiębiorstwo (aktywa) oraz jakie źródła finansowania (kapitały) tego majątku

- RZiS w ujęciu segmentowym pozwala ocenić efektywność prowadzonej działalności, gdyż ukazuje uzyskiwane przychody oraz ponoszone koszty

RZiS wskazuje czy firma uzyskuje zysk czy też stratę z tytułu prowadzonej działalności.

W Polsce w zależności od ewidencji kosztów można sporządzać dwa warianty tj. :

- porównawczy – stosują firmy małe i średnie

- kalkulacyjny – stosują duże firmy

Przedsiębiorstwo wybiera jeden wariant przy czym nie zależnie od wyboru uzyskuje się ten sam wynik.

Uproszczony RZiS można przedstawić następująco:

• Informacja dodatkowa zawiera wszelkie istotne informacje, objaśnienia które nie znajdują się w sprawozdaniach finansowych. Do informacji tych można zaliczyć:

- nazwę firmy wraz ze wskaźnikiem przedmiotu działalności oraz wskazanie właściwego sądu rejestrowego

- wskazanie okresu objętego analizą sprawozdań

- wskazanie czynników związanych z kontynuacją bądź z zagrożeniem kontynuacji działalności

- omówienie wszystkich przyjętych zasad rachunkowości w tym ze wskazaniem metod wyceny aktywów i pasywów oraz metod ustalenia wyniku finansowego

- propozycja podziału zysku (propozycja pokrycia straty)

- istotne informacje dotyczące pracowników oraz organów spółki

Do nieobowiązkowych sprawozdań finansowych, które muszą sporządzać przedsiębiorstwa badane przez biegłego rewidenta zalicza się:

- zestawienie zmian w kapitale własnym; sprawozdanie to ukazuje kapitały własne w sposób szczegółowy, które wykorzystywane są do finansowania działalności porównując rok bieżący z rokiem poprzednim; można wskazać zmiany w strukturze kapitału własnego a także czy nastąpił jego wzrost w wyniku prowadzenia zyskownej działalności, czy też nastąpiło jego zmniejszenie w wyniku poniesienia (pokrycia) straty

- rachunek przepływów pieniężnych (CASH FLOW) sprawozdanie to ukazuje czy przedsiębiorstwo posiada środki pieniężne do prowadzenia swojej bieżącej działalności czyli ukazuje się wpływy i wypływy gotówki z uwzględnieniem następujących rodzajów działalności:

- działalność operacyjna

- działalność inwestycyjna (lokacyjna)

- działalność finansowa

Rachunek przepływów pieniężnych ukazuje wpływy i wypływy gotówki:

ŹRÓDŁA GOTÓWKI (WPŁYW)
- uzyskany zysk
- sprzedaż środków trwałych
- odzyskanie należności
- kredyty i pożyczki otrzymane
- wzrost zobowiązań
WYKORZYSTANIE GOTÓWKI (WYŁYW)
- powstanie straty
- zakup środków trwałych
- wzrost (nadmiar) zapasów
- spłata kredytów i pożyczek
- spadek zobowiązań

- sprawozdanie z działalności zarządu; sprawozdanie to w sposób wnikliwy sporządzają organy zarządzające niektórymi podmiotami gospodarczymi (tj. spółki kapitałowe, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, banki i przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe); w sprawozdaniu tym zarząd ocenia aktualną sytuację ekonomiczno – finansową, wskazuje perspektywy rozwoju, bądź negatywny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, podejmowanych działaniach w zakresie ochrony środowiska, oraz podejmowanych badaniach w zakresie innowacyjności.

- funkcja kontrolna w wyniku inwentaryzacji porównuje się stan księgowy ze stanem rzeczywistym w celu sprawdzenia czy nie powstają niedobory lub nadwyżki; funkcja ta ma chronić przedsiębiorstwo przed nadużyciami ze strony pracowników

- funkcja dowodowa; dokumenty księgowe są podstawą do rozstrzygania wszelkich kwestii spornych między stronami transakcji

- funkcja analityczna (szczegółowa) polega na tym, że rachunkowość pozwala w sposób szczegółowy zidentyfikować poszczególne składniki majątku oraz kapitałów

- funkcja optymalizacyjna na podstawie informacji dostarczanych z rachunkowości można podjąć decyzję związaną z wyborem najlepszego wariantu prowadzenia działalności

- funkcja sprawozdawcza; sprawozdania finansowe są finalnym produktem rachunkowości, które pozwalają dokonać oceny sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego

Historia rachunkowości (TEST):

Powstanie rachunkowości spowodowało sytuację, w której zastąpiono ułomną pamięć ludzką. Rachunkowość prowadzona była w starożytności przy czym zapisywano wówczas bogactwo panujących władców. Rozwój rachunkowości nastąpił wraz z rozwojem handlu przy czym dominującą rolę odgrywały miasta włoskie. Kupcy zapisywali w księgach wykaz należności i zobowiązań wraz z terminami spłaty. W XV w. wprowadzono pierwsze zasady prowadzenia księgowości gdyż włoski kupiec CORTUGLI napisał książkę „O handlu i kucu doskonałym”, po raz pierwszy wprowadzono zasadę funkcjonowania kont księgowych. W XVI w. LUCA PACIORI napisał pierwszy podręcznik naukowy o rachunkowości pod tytułem „ zasady arytmetyki, geometrii, proporcji i proporcjonalności”. PACIORI wprowadził pojęcie inwentaryzacji zasad sporządzania sprawozdań finansowych oraz wprowadził tzw. zestawienie obrotów i sald.