ZESTAW I

1. Ryzyko związane z konkretnym papierem wartościowym to:

ryzyko specyficzne.

2. Akcje, które przynoszą ponadprzeciętny dochód przy dobrej sytuacji na rynku, a ponadprzeciętny przy złej sytuacji na rynku to akcje, których współczynnik beta

wysoki

Wyjaśnij pojęcie współczynnika beta

Indeks ten informuje, w którą stronę skorelowane są ruchy kursu akcji wybranej spółki z ruchami całej giełdy lub wybranego pakietu akcji. Na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych współczynnik beta podawany jest zwykle w stosunku do indeksu WIG. Na przykład beta spółki równa 2 oznacza, że przy ruchu WIG-u o 2%, kurs akcji danej spółki statystycznie zmieniał się w tę samą stronę o 4%. Z kolei beta = -2 oznacza, że w tym samym czasie kurs akcji spadł o 4%.

Beta służy do ustalania współczynnika ryzyka m.in. do wyceny aktywów finansowych , a także kosztu kapitału własnego spółki. Jest to kontekst historyczny, który pozwala na ocenę już dokonanych inwestycji oraz analizę fundamentalną. Natomiast zastosowanie bety w kontekście przyszłym wiąże się z potraktowaniem jej jako współczynnik ryzyka do oceny budowanego portfela i wymaga założenia, że jakiekolwiek dane z przeszłości mogą być aproksymowane w przyszłość.

3. Wymień i scharakteryzuj znane ci funkcje, podmioty i instrumenty rynku pieniężnego.

Do funkcji rynku pieniężnego należy m.in. określenie wysokości stóp procentowych, wyrównanie niedoborów i nadwyżek płynności banków oraz umożliwienie bankowi centralnemu realizację polityki monetarnej.

Na tym rynku mogą działać zarówno banki i państwo, ale także instytucje ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne i emerytalne, przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, czy czasami osoby fizyczne (jednak tylko na rynku detalicznym ). Kluczowe znaczenie spośród tych wymienionych podmiotów mają banki komercyjne oraz bank centralny, które tworzą tzw. rynek centralny, zwany również rynkiem hurtowym. Natomiast skarb państwa występuje na rynku jako emitent bonów skarbowych, które mają na celu krótkoterminowe finansowanie niedoborów budżetowych. Uzyskiwana na cotygodniowych przetargach rentowność 52-tygodniowych bonów jest bardzo istotna dla całego systemu finansowego. Bardzo często uznaje się ją w teorii za stopę wolną od ryzyka.

Instrumenty rynku pieniężnego to najmniej ryzykowne instrumenty finansowe. Charakteryzują się niską rentownością, dużą płynnością oraz krótkim terminem realizacji praw liczonym od dnia ich wystawienia, nie dłuższym niż rok.

Do podstawowych instrumentów rynku pieniężnego należą:

Bony skarbowe

Jest podstawowym instrumentem rynku pieniężnego. Jest to instrument dłużny, emitowany przez Skarb Państwa za pośrednictwem

Ministerstwa Finansów. Bony skarbowe w Polsce najczęściej są emitowane na okres 13 tygodni, 26 tygodni i 52 tygodni.

Bony pieniężne

Emitowane są przez Narodowy Bank Polski. Odpowiedzialny za operacje związane z emisją i rozliczeniem jest Departament Operacji Krajowych NBP. Wartość nominalna 1 bonu równa jest 10.000 PLN.

Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw

Krótkoterminowe papiery dłużne stanowią przedmiot obrotu na rynku pieniężnym są to instrumenty finansowe emitowane przez osoby prawne lub fizyczne prowadzące działalność gospodarczą a następnie sprzedawane za pośrednictwem agenta w celu finansowania bieżącej działalności emitenta o wysokiej wiarygodności kredytowej.

Certyfikaty depozytowe

Jest to instrument dłużny emitowany przez bank, różni się od zwykłego depozytu bankowego tym, że można nim obracać na rynku, w szczególności można go odsprzedać temu samemu bankowi, w którym został kupiony.

Weksle

Jest papierem wartościowym który ma dokładnie określoną przez prawo wekslowe formę, charakteryzują się tym, że złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania wekslowego podpisującego. Wystawiany jest z reguły na krótkie terminy (nie dłuższe niż 1 rok) i wykupywany przez wystawcę po cenie zazwyczaj równej nominałowi (kwocie wypisanej na wekslu).

Czeki

Czek jest pisemnym zleceniem bezwzględnego wypłacenia określonej kwoty, wydanym bankowi przez posiadacza rachunku bankowego. W zależności od sposobu zapłaty wyróżnia się czeki: kasowe (gotówkowe), zlecające bankowi wypłatę gotówki oraz rozrachunkowe, służące wyłącznie do rozliczeń bezgotówkowych.

Akcepty bankowe

Akcepty bankowe są papierami, które powstają w momencie gdy bank gwarantuje pożyczkobiorcy spłatę pożyczki. Jest to zabezpieczenie dla inwestora przed ryzykiem niedotrzymania zobowiązań.

Depozyty międzybankowe

Depozyty międzybankowe są podstawowym instrumentem zarządzania płynnością w bankach. Banki pożyczają sobie wzajemnie płynne rezerwy (środki pieniężne, które posiadają na rachunkach bieżących w NBP).

4. Oszacuj wartość firmy , jeśli wskaźnik P/E=11 a zysk netto=6

P/E = Cena/Zysk netto

11 = Cena/6

Cena = 11*6

Cena = 66

5. Uzupełnij: Pojęcie wartości firmy, tożsame z dobrem akcjonariuszy, definiowane jest jako różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto.

6. Wykaż na wykresie zależność „ryzyko, dochód” między różnymi formami kapitału z punktu widzenia firmy.

Zeszyt !

7. Wyjaśnij następujące wskaźniki:

P/E= Cena rynkowa/Zysk

P/OP= Bieżąca cena akcji/Zysk operacyjny na jedną akcję

P/EBITDA= kurs/ zysk operacyjny + amortyzację

P/BV= cena rynkowa/wartość księgowa

8. Wymień i scharakteryzuj (jeden) ze znanych ci instrumentów pochodnych.

Wyróżniamy następujące kategorie instrumentów pochodnych:

1. opcje

- opcja amerykańska

- opcja europejska

- opcja azjatycka

- opcja egzotyczna

- opcja z barierą

2. kontrakty terminowe (to rodzaj transakcji finansowych. Przedmiotem obrotu nie są tutaj fizyczne przedmioty bądź papiery wartościowe lecz umowy (kontrakty) na transakcje, które zostaną wykonane w przyszłości (mówi się o nich instrumenty pochodne bądź derywaty). Cena na produkt, o którym jest mowa w umowie, jest określana już w momencie zawarcia umowy.)

- futures

- forward

- Forward Rate Agreement (FRA)- Forward rate agreement to umowa, w ramach której dwaj kontrahenci ustalają wysokość stopy procentowej, która będzie obowiązywała w przyszłości dla określonej kwoty wyrażonej w walucie transakcji dla z góry ustalonego okresu.

3. swapy

- swap walutowy (ang. currency swaps)

- IRS (ang. interest rate swap)

- CIRS (ang. currency interest rate swap)

- swap towarowy (ang. commodity swap)

- CDS (ang. credit default swap)

- CMS (ang. constant maturity swap)

- swap inflacji (ang. inflation swap)

- swap akcyjny (ang. equity swaps)

4. kredytowe instrumenty pochodne

- CDO (ang. Collateralized debt obligation)

- CDO2 (ang. collateral debt obligation square)

5. opcje na stopy procentowe

- IR Caps / Floors (ang. interest rate caps / floors) opcje na LIBOR/EUROBOR

- Inflation Caps / Floors (ang. inflation caps / floors) opcje na zrealizowana inflacje

- CMS Caps / Floors (ang. CMS caps / floors) opcje na rate swapu

- opcja swapowa (ang. Swaptions)

6. warranty

9. Wymień wady i zalety upublicznienia obrotu akcji spółki.

Zalety:

• dostęp do kapitału

• płynność wyemitowanych p.w.

• wycena wartości emitenta

• wiarygodność kredytowa

• promocja

Wady:

• ujawnienie informacji (odkrywanie przed konkurencją)

• koszty obowiązków informacyjnych

10. Oblicz wartość rynkową obligacji o: TM=3 lata, kupon płatny 2 x rok, kupon=10, Wn=1000zł, przy YTM=8%, od emisji upłynęło 6 miesięcy. Oblicz procent znanej ceny przy zmianie stopy z 8% do 11%.

Wk=1000/(YTM*t/360+1)

Wk=1000/(8*180/360+1) Wk=1000/(11*180/360+1)

Wk=1000/5 Wk=1000/6,5

Wk= 200 Wk=153,85

ZESTAW II

1. Spróbuj wymienić funkcje rynku finansowego, a w szczególności rynku pieniężnego i kapitałowego.

System finansowy pełni w gospodarce kilka funkcji:

- kapitałowe – gromadzi i alokuje środki finansowe w różnorodne przedsięwzięcia gospodarcze,

- kontrolne – czuwa nad przepływem, a następnie wykorzystaniem pieniądza,

- minimalizuje ryzyko gospodarowania – podmioty, które korzystają z finansowania zewnętrznego są - dyscyplinowane przez kontrolę innych podmiotów,

- obniża koszty transakcyjne.

Funkcje rynku pieniężnego:

- określenie wysokości stóp procentowych,

- wyrównanie niedoborów i nadwyżek płynności banków,

- umożliwienie bankowi centralnemu realizację polityki monetarnej.

Funkcje rynku kapitałowego:

- pozyskiwanie kapitału przez emitentów,

- uzyskiwanie dochodów przez inwestorów, którzy udostępniają kapitał emitentom (np. dywidendy),

- efektywna alokacja środków w gospodarce,

- właściwa wycena instrumentów finansowych (papierów wartościowych).

2. Wyznacz oprocentowanie kredytu dyskontowego jeśli wartość nominalna weksla wynosi 18 700zł, termin do wykupu 72 dni, stopa dyskonta 12%.

Wn = 18 700

t = 72

d = 12%

Wkd = Wn(1- dt/360)

Wkd = 18700(1-0,12*72/360)

Wkd = 18700(1-0,12/5)

Wkd = 18700 – 448,8

Wkd = 18251,2

r = 18700-18251,2/18251,2 * 360/72

r = 448,8/18251,2 * 5

r = 0,1229

r = 12,29%

3. Bank otrzymał 2 kwotowania cen dla tych samych bonów skarbowych

97,23 97,32

97,36 98,00

jakie możliwości arbitrażu tu dostrzegasz, jaki możesz osiągnąć zysk, jeśli wartość nominalna bonów jest równa 10 000 000zł.

Brak możliwości zarobku.

4. Oblicz stopę YTM; dana jest obligacja zero kuponowa z terminem do wykupu pół roku (182/360). Wartość nominalna 100, wartość bieżąca 86.

zarobek = 100-86=14

Rentowność za pół roku = 100/86 = 1,16

Rentowność za pół roku = 16%

Rentowność za rok = 1,16*1,16 = 1,34

Rentowność za rok = 34%

lub

r = 100-86/86 * 360/182

r = 14*360/86*182

r = 5040/15652 = 0,3220

r = 32%

5. Podkreśl prawidłową odpowiedź: Obligacja , której kupon jest > od YTM jest sprzedana

a) z premią

b) z dyskontem

c) wg parytetu

6. Jaką rolę odgrywa rating w wycenie obligacji, to jest w kształtowaniu ceny emisyjnej.

Rating ocenia jakość dłużnych papierów wartościowych pod kątem wiarygodności finansowej emitenta oraz warunków panujących na rynku. Wiarygodność finansowa firmy nie może być wyższa niż wiarygodność finansowa kraju, z którego pochodzi, co w wypadku obniżenia ratingu danego państwa może utrudnić także działania firm znajdujących się w bardzo dobrej kondycji finansowej.

7. Korporacja właśnie wypłaciła dywidendę Do=2$ na akcję. Inwestor spodziewa się, że dywidendy będą rosły ^% rocznie; wskaźnik beta=1,2, stopa wolna od ryzyka=7%, rentowność rynku Km=14%. Oblicz oczekiwaną stopę dochodu z akcji oraz cenę akcji.

1,2= bi/7%*14%

1,2=bi*2

bi=0,6

stopa dochodu = 6%

cena akcji = 3,2$

8. EPS=zysk netto/liczba akcji. Firma wypracowała 4,4 mln$. Miała 100000 szt. akcji. P/E=5. Zakładając , że zysk pozostanie bez zmian, firma postanowiła odkupić celem umorzenia 10000 akcji. Znając formułę, że Pe=P/E*EPS (oczekiwany zysk na jedną akcję) oblicz spodziewaną ceną 1 akcji po umorzeniu i zysk na jednej akcji.

P/E=5

EPS= 4400000/110000=40

Pe= 5*40

Pe=200

P/E=5

E/P=1/5 = 0,20

Zysk = 2%

ZESTAW III

1. Obligacja zamienna w przedsiębiorstwie pozwala na

a) zaciągnięciu długu w warunkach preferencyjnych,

b) wykup długu emisji akcji

c) pierwszeństwo w dostępie do kapitału

2. Cena konwersji akcji pozwala na

a) sprzedaż akcji po cenie niższej od bieżącej ceny rynkowej

b) sprzedaż akcji według ceny rynkowej

c) sprzedaż akcji po cenie wyższej od bieżącej ceny rynkowej

3. Centralna Tabela Ofert oznacza:

a) zorganizowany regulowany obrót pozagiełdowy

b) nieregulowany obrót pozagiełdowy

c) zorganizowany obrót prywatny

4. Obligacja zero kuponowa polega na

a) sprzedaży papieru wartościowego z dyskontem

b) wyznaczeniu oprocentowania związanego z kryzysem

c) zmienności oprocentowania w okresie trwania stosunku pożyczkowego

5. Wtórny rynek papierów wartościowych wiąże się z

a) wprowadzeniem papierów wartościowych do obrotu

b) obrotem papierami wartościowymi będącymi w obiegu

c) wykupem papierów wartościowych przez emitenta

6. Dematerializacja obrotu papierami wartościowymi wiąże się z działaniem

a) Giełdy Papierów Wartościowych

b) Komisji Papierów Wartościowych

c) Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych

7. Rezygnacja z prawa poboru akcji dotyczy

a) zamkniętej emisji akcji

b) emisji obligacji zamiennych

c) emisji obligacji zero kuponowych

8. Umowa o subemisję inwestycyjną dotyczy

a) zobowiązania do nabycia na własny rachunek całości papierów wartościowych

b) zobowiązania do nabycia na własny rachunek papierów wartościowych na które nie złożono…

c) zobowiązania do doradztwa inwestycyjnego w zakresie możliwych ofert emisyjnych

9. W sytuacji gdy rynkowa stopa procentowa jest wyższa od oprocentowania nominalnego obligacji

a) cena rynkowa obligacji jest większa od wartości nominalnej

b) wzrasta cena wykupu obligacji w ostatnim roku jej obowiązania

c) cena rynkowa obligacji jest niższa od wartości nominalnej

10. Minimalna cena emisyjna akcji ustalana jest

a) z punktu widzenia interesów zarządu spółki

b) z punktu widzenia interesów potencjalnych inwestorów

c) z punktu widzenia aktualnych akcjonariuszy

11. Transakcje warunkowe repo dotyczą

a) warunkowego zakupu papierów wartościowych przez bank komercyjny

b) warunkowej sprzedaży papierów wartościowych przez bank centralny

c) warunkowego zakupu papierów wartościowych przez bank centralny

12. Emisja akcji w trybie subskrypcji prywatnej polega na

a) oferowaniu nowych akcji wyłącznie dotychczasowym akcjonariuszom

b) oferowaniu nowych akcji wszystkim zainteresowanym inwestorom

c) oferowaniu nowych akcji wybranym inwestorom zewnętrznym zaakceptowanym przez spółki i ich zarząd

ZESTAW IV – ZADANIA

Zad1. Pan Nowak zdeponował w banku 43 000 zł na lokacie z kapitalizacją półroczną i oprocentowaniem 7,4%. Lokata trwa pięć lat. Oblicz saldo końcowe lokaty.

Zastosowany wzór:

K=K₀* (1+p/100)ⁿ

Podstawienie do wzoru:

K= 43000 * (1 + 0,74/100)¹⁰

K= 43000 * (1,0074)¹⁰

K= 43000 * 1,0765

K= 46290,07

Hmmm mnie się wydaje że to powinno być tak :

K= 43000 * (1 + 0,074/100)¹⁰ (bo 7,4% to inaczej 0,074)

K= 43000 * (1,00074)¹⁰

K= 43000 * 1,0074

K= 43318,2

Wynik końcowy:

46290,07 43318,2

Odpowiedź:

Saldo końcowe lokaty wyniosło 46290,07 zł. 43318,2

Uzupełnij zdania: Certyfikat depozytowy to instrument rynku pieniężnego (wskaż segment). Niższe od obligacji przedsiębiorstw ryzyko finansowe cechuje się………… (wskaż instrument) notowane na rynku ……….(wskaż segment).

Zad2. W przetargu z 25.10.2010r. na 52 – tygodniowe bony skarbowe cena przetargowa wyniosła 9606,02zł za 10000 zł wartości nominalnej. Oblicz rentowność i stopę dyskonta tych bonów.

Zastosowany wzór:

r= Wn(s)-Wk/Wk * 360/t

Podstawienie do wzoru:

r=10000-9606,02/9606,02 * 360/360

r=393,98/9606,02=0,041

r=4,1%

Wynik końcowy:

r=4,1%

Zastosowany wzór:

r_d=Wn(s)-Wk/Wn * 100%

Podstawienie do wzoru:

r_d=10000-9606,02/10000 * 100%

r_d=393,98/10000 * 100%

r_d=3,9%

Wynik końcowy:

r_d=3,9%

Odpowiedź:

Rentowność tych bonów wynosi 4,1%, natomiast stopa dyskonta 3,9%.

Akcja kredytowa banków komercyjnych zależy od……….

Zad3. Kursy akcji firmy TVN SA w ostatnich dniach wynosiły (w złotych za akcję): 16,82; 16,67; 15,86; 16,98; 17,23; 18,78. Na podstawie danych oblicz oczekiwaną stopę zwrotu.

Historyczne stopy zwrotu:

17,23; 18,78

Zastosowany wzór:

R_t= P_t-P_t-1/P_t-1

Podstawienie do wzoru:

R_t=18,78-17,23/17,23

R_t=1,55/17,23

R_t=0,089

R_t=8,9%

Wynik końcowy:

R_t=8,9%

Odpowiedź:

Oczekiwana stopa zwrotu wynosi 8,9%

Cena rynkowa akcji to cena jaką musimy zapłacić za akcję na rynku wtórnym.

Zad 4. Wyceń aktualną wartość obligacji o wartości nominalnej 25 000za stałym półrocznym kuponem odsetkowym i okresie zapadalności 20 lat przy rocznej stopie 6,4%. Dodatkowo oceń ile wyniesie zysk inwestora jeżeli otrzymane środki z wykupu obligacji zainwestuje w 70-dniowy certyfikat przy rocznej stopie 7,8%.

Obliczenia:

PVB=FV/(1+YTM)^N

PVB – aktualna wartość obligacji

FV – wartość nominalna obligacji

YTM – stopa dochodu

N – liczba okresów do wykupy w latach

PVB = 25000/(1+0,064)²⁰

PVB = 25000/(1,0064)²⁰

PVB = 25000/1,136

PVB = 22007,04

Wkd = 22007,04(1-7,8*70/360)

Wkd = 11370

Zalety – akcje:
- długoterminowy potencjał wzrostu
- możliwa duża zyskowność w długim czasie

Wady – akcje:
- wysoki poziom ryzyka
- akcje mogą przynosić straty
- konieczność śledzenia i analizowania notowań giełdowych

Zad 5. Przedsiębiorca kieruje się na rynku kapitałowym zasadą minimalizacji ryzyka, która inwestycja byłaby dla niego najlepsza:

a) zakup akcji o historycznych stopach zwrotu: 6%; 5,5%; -2,3%; 0%;

b) zakup akcji o przewidywanych stopach zwrotu: 1,5 % przy p=0,4; 4,1% przy p=0,3; -1,6 przy p=0,1.

Obliczenia:

a) R=R1+R2+…+Rn/n

R=6+5,5-2,3+0/4

R=2,3%

b)

R= 1,5*0,4+4,1*0,3-1,6*0,1/0,8

R= 2,48%

ZESTAW IV