13. DYNAMIZM KONFUCJAŃSKI
` Michael Bond postanowił w badaniach wyzbyć się zachodniej tendencyjności. Stworzył kwestionariusz, w którym celowo unikał pytań nacechowanych zachodem, zastąpiwszy je wpływami chińskimi.
` Nowy kwestionariusz nazwano CVS (Chinsee Value Survery) ankieta chińskich wartości. Oryginalną wersje chińską przetłumaczono na angielski i rozesłano do osób dwujęzycznych, w celu przetłumaczenia jej jak najdokładniej, zbliżona do chińskiej. Próbę przeprowadzono na 50 mężczyznach i 50 kobietach, z 23 krajów (chiny zostały dołożone później). Ankietowani dostali dwa egzemplarze, w języku chińskim i angielskim, lub 9 innych językach.
` Badania te miały na celu wyodrębnienie najbardziej relatywnych wartości. Doprowadziło to po raz kolejny do wyodrębnienia 4 grup wartości, tak jak w poprzednich badaniach. Są nimi: dystans władzy, kolektywizm i indywidualizm, kobiecość i męskość, unikanie niepewności. I nowa, którą Michael Bond nazwał dynamizmem konfucjańskim.
Piąty wymiar kultury ściśle nawiązuje do nauk Konfucjusza (chińskiego intelektualisty, który żył około 500 lat p.n.e.)
Konfucjusz stworzył system etyczno- filozoficzny, który po jego śmierci przyjął nazwę konfucjanizmu. Zasady na których opiera się owy system to przede wszystkim zbiór praktycznych rad życiowych, wywodzących się ze starych wierzeń chińskich, stroniących od wszelkich podtekstów religijnych, a skupiających swoją uwagę przede wszystkim na kulcie przodków.
Główne zasady konfucjanizmu brzmią następująco:
1. Stabilność społeczeństwa opiera się na nierównościach społecznych , czyli np. na takich podziałach jak : rządzący – poddany, ojciec – syn, mąż – żona. Relacje te wzajemnie się uzupełniają.
2. Najważniejsza wśród wszelkich organizacji społecznych jest rodzina – każdy jest przede wszystkim członkiem rodziny, a dopiero potem jednostką indywidualną.
3. Godnym zachowaniem jest nietraktowanie innych w taki sposób, w jaki sami nie chcielibyśmy być traktowani (dobroczynność i łaskawość wobec innych)
4. Godne i prawe cele życiowe to takie, które polegają na zdobywaniu wiedzy i umiejętności , na ciężkiej pracy, powściągliwości w wydatkach, cierpliwości i wytrwałości. (we wszystkim powinien być zachowany umiar, żadnych wybuchów gniewu czy nadmiernej konsumpcji)
` Piąty wymiar wyodrębniony przez Bonda zawiera niemal wszystkie cechy nauk Konfucjusza.
W wymiarze tym chodzi przede wszystkim o rozróżnienie między długo i krótkoterminowym nastawieniem w życiu.
Orientacja długoterminowa skupia się na przyszłości i jest bardziej dynamiczna, a krótkoterminowa na teraźniejszości i przeszłości, stąd charakteryzuje ją większa statyczność.
Częściami składowymi orientacji długoterminowej są:
- upór (wytrwałość)
- kształtowanie relacji międzyludzkich według statusu
- oszczędność i zapobiegliwość
- poczucie wstydu
Częściami składowymi na biegunie orientacji krótko terminowej są:
- ustatkowanie i zrównoważenie
- dbałość o zachowanie twarzy
- poszanowanie tradycji
- odwzajemnienie pozdrowień , przysług, prezentów
Zachodnie kraje wysoko rozwinięte (w przeciwieństwie do Japonii czy Chin) cechuje skłonność do myślenia kategoriami „tu i teraz”, czyli orientacja krótkoterminowa - wyjątek stanowi Holandia, która jest na 10 miejscu krajów o wysokim wskaźniku orientacji długoterminowej, co związane jest prawdopodobnie z cechującą jej mieszkańców oszczędnością. Reszta krajów o wysokim wskaźniku orientacji długoterminowej należą do terenów Azji Wschodniej.
`Najwyżej w tabeli znajdują się Chiny, Tajwan, Japonia i Korea Północna.
Wartości, które są uwzględnione w dynamizmie konfucjańskim silnie powiązane są z przedsiębiorczością.
DŁUGOTERMINOWA:
Na sukcesy gospodarcze dobry wpływ mają przede wszystkim części składowe orientacji długoterminowej.
Upór (wytrwałość) w dążeniu do celu jest jedną z ważniejszych cech każdego przedsiębiorcy. Porządkowanie relacji międzyludzkich pozwala na stworzenie harmonijne i stabilnej hierarchii wśród pracowników. Zapobiegliwość pozwala na oszczędzanie i dalsze inwestycje. Poczucie wstydu wymusza wywiązywanie się z zobowiązań i uwrażliwia na kontakty między ludzkie.
KRÓTKOTERMINOWA
Zupełnie odwrotnie sytuacja wygląda jeżeli chodzi o wartości typowe dla orientacji krótkoterminowej. Osłabiają one przedsiębiorczość. Nadmierne skupianie się na stabilizacji i równowadze zniechęca do podejmowania ryzyka i dokonywania zmian. Dbałość o zachowanie twarzy zniechęca do kontynuowania przedsięwzięć. Przywiązanie do tradycji może tłumić innowacyjność, a odwzajemnienie pozdrowień i przysług nie ma nic wspólnego z działalnością gospodarczą.
Waga zespołu dominujących wartości jest widoczna choćby na przykładzie Chin, który był kolebką konfucjanizmu i dziś znajduje się na szczycie światowej gospodarki. Tak naprawdę dopiero analiza Ankiety Chińskich Wartości ukazała jak ogromny wpływ na rozwój Azji Wschodniej ma typowy dla danej kultury sposób myślenia.