ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA

Prawo bankowe obowiązujące w Polsce wymaga od banków by te badały zdolność kredytową potencjalnych kredytobiorców (ustawa z 29 sierpnia 1997r).

Ustawa określa zdolność kredytową jako zdolność do spłaty całego zobowiązania wraz z odsetkami w określonych w umowie terminach, natomiast dobór instrumentarium pozostawia swobodny; banki same decydują, którą metodą oceny ryzyka kredytowego będą się posługiwały.

Oceny bank dokonuje na podstawie dokumentów i informacji ujawnionych przez kredytobiorcę, ponadto mają prawo do ustalać zasobność finansową klienta poprzez własne działanie; ustawa z 1997 roku pozwala, aby banki wymieniały się między sobą historią kredytową klientów. Zadaniem BIK (Biuro Informacji Kredytowej) jest gromadzenie i udostępnianie tych informacji, a za poprawność i wiarygodność informacji przekazanych do Biura odpowiadają same banki i firmy udzielające kredytów konsumenckich. Jedynie ta instytucja, która informację przekazała może ją skorygować gdy okaże się nieaktualna. Z BIK współpracuje większość banków komercyjnych i spółdzielczych w Polsce. Podstawą systemu wymiany informacji w Polsce jest zasada wzajemności, która gwarantuje, że wszystkie niezbędne informacje gromadzone są w jednym miejscu i dostępne dla każdego uczestnika systemu.

Klasyfikacja metod oceny zdolności kredytowej:

• metody ilościowe opierają się wyłącznie na danych mierzalnych. Polegają na obliczaniu i analizie wskaźników finansowych dotyczących obecnego stanu przedsiębiorstwa. Wada: nieuwzględnianie danych trudnych do zmierzenia, ale istotnych do oceny zdolności kredytowej; Zaleta: duży obiektywizm.

• Metody jakościowe opierają się na badaniu zjawisk na podstawie obserwacji i analizy. Wykorzystywana inf ma charakter opisowy. Wada: duży subiektywizm i trudność określenie, czy przyjęte założenia są prawidłowe; Zaleta: uwzględnianie danych niemierzalnych.

• Metody mieszane: wykorzystują zarówno dane mierzalne jak i niemierzalne. Inf zazwyczaj są pogrupowane a poszczególna grupa reprezentuje dany aspekt zjawiska. Dane poddaje się obiektywizacji poprzez przypisanie im wcześniej ustalonych wartości liczbowych.

Analiza zdolności kredytowej przedsiębiorstwa:

Zdolność kredytową mają te przedsiębiorstwa, których bieżące i przewidywane wyniki finansowe i stan majątkowy zapewniają wypłacalność. Analiza zdolności kredytowej nie kończy się z datą otrzymania przez firmę kredytu. Bank musi mieć pewność, że przedsiębiorstwo nie utraci zdolności do spłaty kreydtu w trakcie korzystania z niego. Natomiast jeżeli wbrew przewidywaniom utraci, powinno dysponować takim majątkiem płynnym, aby w razie potrzeby upłynnić go i pokryć wszelkie zobowiązania.

Warto zwrócić uwagę na metodę tzn 5c kredytowania:

Charakter, czyli postawą jaką przyjmuje przedsiębiorstwo. będzie się staral by spłacić Wypłacalność, czyli zdolność do generowania takiej kwoty środków pieniężnych z działalności bieżącej, która zapewni możliwość splaty.

Kapitał, czyli fundusze dostępne w procesie funkcjonowania firmy. Banki badają wielkość kapitału zainwestowanego przez właścicieli i efektywność jego wykorzystania.

Warunki zewnętrzne, czyli sytuacja gospodarcza i branża, w której firma działa.

Zabezpieczenie spłaty kredytu, czyli dodatkowe aktywa, których zażądać może urzędnik zaniepokojony sytuacją gospodarczą i sytuacją firmy.

Przy analizie młodej firmy decydującym czynnikiem może być doświadczenie i wykształcenie kadry kierowniczej.

Inną metodą oceny zdolności kredytowej jest credit scoring, czyli metoda oparta na danych statystycznych. Wynik scoringu kredytowego ma zwykle postać punktową- im więcej punktów tym wiarygodność kredytowa potencjalnego kredytobiorcy większa. Metoda ta polega na porównaniu profilu klienta z profilami klientów, którzy kredyt już otrzymali. Im bardziej profil osoby nas interesującej podobny jest to profili kredytobiorców terminowo spłacających zobowiązania, tym więcej punktów otrzymuje.

Analiza zdolności kredytowej osoby fizycznej:

jest prostsza, ponieważ urzędnik bankowy bierze pod uwagę ustalone czynniki, takie jak dochód, wiek, stan cywilny, ilość lat przepracowanych u pracodawcy. Każdy czynnik jest punktowany w sposób ustalony wcześniej. Jeśli liczba punktów przekroczy liczbę minimalną – kredyt zostaje przyznany, jeśli nie, można starać się podwyższyć współczynnik zdolności kredytowej poprzez zastosowanie przedstawionych niżej metod:

• redukcja wnioskowanej wartości kredytu;

• wydłużenie okresu kredytowania; metoda dla osób, które nie chcą lub nie mogą zmniejszyć kwoty, o która się ubiegają. Jednak całkowity koszt kredytu może się zwiększyć

• zmiana typu raty; z malejącej na stałą, całkowity koszt kredytu może się zwiększyć

• spłata innych zobowiązań

• wybór odpowiedniego kredytodawcy; bank, z którego usług klient korzysta przez dłuższy czas, może zaproponować warunki lepsze ze względu na kilkuletnią współpracę

• większa liczba kredytobiorców

Fundusze inwestycyjne unormowane prawnie są ustawą z dn. 27 maja 2004 roku

Innymi słowy istotą funduszy jest połączenie środków inwestorów w celu ich wspólnego inwestowania.

TFI Zajmuje się tworzeniem funduszy inwestycyjnych zarządzaniem oraz reprezentowaniem ich wobec osób trzecich. Warto dodać, iż aby fundusz powstał niezbędne jest podpisanie umowy z depozytariuszem, czyli instytucją niezależną od towarzystwa odpowiedzialną głównie za prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego. Depozytariuszem może być bank krajowym, którego fundusze własne wynoszą co najmniej 100 000 000 zł albo oddział instytucji kredytowej, posiadającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych Spółką Akcyjną.

W ustawie wyróżnione są następujące rodzaje funduszy:

Fundusze inwestycyjne zamknięte emitują certyfikaty inwestycyjne będące papierami wartościowymi. Liczba certyfikatów inwestycyjnych jest stała. Fundusz może przeprowadzać kolejne emisje certyfikatów inwestycyjnych. charakteryzują się bardzo wysokim lub wysokim stopniem ryzyka, ale jednocześnie swobodniejszą polityką inwestycyjną

Fundusze inwestycyjne otwarte zbywają i odkupują na żądanie uczestnika jednostki uczestnictwa, przy czym nie jest możliwe dalsze zbywanie tych jednostek uczestnictwa na rzecz osób trzecich. Posiadają zmienną liczbę uczestników oraz zmienną liczbę jednostek uczestnictwa reprezentujących jednakowe prawa majątkowe. kierowane są do szerokiego kręgu inwestorów i niedopuszczalne są jakiekolwiek ograniczenia w tym względzie

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte:

- specyficzny rodzaj fio mający możliwość ograniczenia ich otwartości(w statucie)

- obok towarzystwa może także działać jako organ kontrolny rada inwestorów złożona z uczestników, o ile statut funduszu będzie przewidywał taką możliwość.

Szczególne konstrukcje funduszy inwestycyjnych:

• Fundusze inwestycyjne z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa-mogą zbywać jednostki uczestnictwa, które różnią się między sobą związanym z nimi sposobem pobierania opłat manipulacyjnych

• Fundusze inwestycyjne z wydzielonymi subfunduszami- fundusz parasolowy działa tak iż aktywa funduszu są podzielone na poszczególne subfundusze nie mające os prawnej, każdy może stosować odrębną politykę inwestycyjną. Zobow. Subfunduszu obciążają tylko tę część aktywów funduszu która ich dot.

• Fundusze inwestycyjne otwarte podstawowe i powiązane- fundusz podstawowy emituje certyfikaty lub zbywa jedn. uczestnictwa wyłącznie dla innych funduszy (określonych w statucie utworzonych przez to samo TFI) powiązanych, które lokuja swoje aktywa tylko w f. podstawowy.

• Pozostałe fundusze inwestycyjne podstawowe i powiązane

Szczególne typy funduszy inwestycyjnych:

• Fundusz rynku pieniężnego–tylko fio, który lokuje aktywa wyłącznie w instrumenty rynku pieniężnego i krótkoterminowe depozyty bankowe.

• Fundusz portfelowy – mogą działać jako fiz dokonujący ciągłej emisji certyfikatów inwestycyjnych

• Fundusz sekurytyzacyjny- fiz, dokonujący emisji certyfikatów w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności

• Fundusz aktywów niepublicznych- fundusze o potencjalnie podwyższonym ryzyku, bo min.80% aktywów powinno być ulokowane na inne aktywa niż papiery wartościowe dopuszczonedo publicznego obrotu i instrumenty rynku pienieżnego.

Kryterium polityki inwestycyjnej, metod alokacji aktywów funduszy i stopnia ryzyka

• f. akcyjne (akcje, fundusze agresywnego wzrostu(w nieznane nowe spółki w krótkim czasie)

• hybrydowe (akcje (wzrost) i obligacje(stabilizacja) )

• obligacyjne

• rynku pieniężnego(

• wyspecjalizowane

Kryterium zasięgu geograficznego o zasięgu krajowym inwestujące za granicą bez określonego zasięgu

Kryterium sposobu zarządzania aktywnie pasywnie

Kryterium wysokości opłat i prowizji prowizyjne bezprowizyjne

Kryterium formy uczestnictwa w dochodach

• tezauryzujące(akumulacyjne, nie wypłacają żadnych dochodów tylko reinwestują)

• dystrybucyjne(wypłacające)

Cele inwestowania funduszy inwestycyjnych:

• ochrona realnej wartości aktywów funduszu inwestycyjnego- czyli zabezpieczenie powierzonego kapitału przed ryzykiem straty

• osiąganie przychodów z lokat netto funduszu inwestycyjnego, np. wypłacanie odsetek od obligacji. ( uzyskanie stałego dochodu)

• wzrost wartości aktywów funduszu inwestycyjnego w wyniku wzrostu wartości lokat –zwiększanie wartości powierzonego kapitału

Wady inwestowania w fundusze inwestycyjne:

• Ryzyko poniesienia straty

• Limity inwestycyjne- zasady dot. ograniczeń lokowania środków

• Koszty inwestycji- opłaty manipulacyjne i prowizje)

• Opodatkowanie inwestycji-

Zalety:

• Dywersyfikacja portfela - kapitał jest rozłożony

• Profesjonalne zarządzanie – zarządzane przez TFI

• Duża płynność inwestycji–oznacza szybkość i łatwość, z jaką np. jednostki uczestnictwa mogą zostać zbyte lub nabyte

• Bezpieczeństwo inwestycji– wynika z ograniczenia ryzyka, rozdzielnie środków, dostępność i przejrzystość informacji

Art. 6. 1. Uczestnikami funduszu inwestycyjnego są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej:

3. Uczestnicy funduszu nie odpowiadają za zobowiązania funduszu.

Aby zostać uczestnikiem wybranego funduszu, wystarczy:

 wypełnić formularz, będący jednocześnie zleceniem nabycia jednostekuczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych,

 okazać dowód tożsamości (w przypadku osób fizycznych) i wymagane prawemdokumenty (np. odpis z właściwego rejestru w przypadku osób prawnychi jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej),

 dokonać wpłaty na rachunek wybranego funduszu inwestycyjnego dowolnejkwoty (nie niższej niż wpłata minimalna, czyli z reguły 100 złotych przy inwestycjijednorazowej i 50 złotych w planie systematycznego oszczędzania) lubzłożyć polecenie przelewu.

Przy wyborze funduszu:

• Sprecyzować swoje preferencje (skłonność do ryzyka)

• Zdobyć niezbędne informacje o fundusz oraz o TFI(od kiedy istnieje, przeanalizować notowania )

Fuzją mamy do czynienia, gdy przynajmniej dwa działające wcześniej jako odrębne podmioty gospodarcze łączą się w celu utworzenia nowego jednego podmiotu. W takim przypadku dotychczasowi właściciele łączących się przedsiębiorstw otrzymują tytuły własności w przedsiębiorstwie powstałym w wyniku połączenia a przedsiębiorstwa funkcjonujące przed połączeniem przestają istnieć. W Fuzjach horyzontalnych (poziome) uczestniczą przedsiębiorstwa o podobnym profilu działalności, wytwarzające takie same produkty lub oferujące identyczne usługi, opierające się na tej samej technologii. Przeważnie są to firmy konkurujące ze sobą, których połączenie ma przynieść wiele korzyści.

Np. fuzje banków

Fuzje wertykalne(pionowe)scalają dwa podmioty (lub więcej) z podobnych sektorów gospodarki np. przejęcie przez bank pośrednika kredytowego

Fuzje konglomeratowe- Jest to działanie, w którym przenosi się siłę z jednej branży do drugiej, tzn. wchodzi do zupełnie innej branży, sektora. Stosujemy ją, gdy chcemy bardzo szybko zdobyć coś nowego, osiągnąć nowe kompetencje, wejść do nowej dziedziny, branży. Stosuje się także wtedy, gdy są trudności wewnętrzne z wejściem do całkowicie nowej branży, kiedy są potrzebne nowe umiejętności, zasoby. I wreszcie, kiedy są bardzo wysokie bariery wejścia.

Motywy fuzji techniczne i operacyjnezwiększają efektywność zarządzania, pozyskanie bardziej efektywnego kierownictwa

Motywy rynkowe i marketingowe zwiększanie udziału w dotychczasowym rynku i wejście w nowe rynki, wyeliminowanie konkurencji

Motywy finansowe obniżenie kosztów finansowych, korzyści podatkowe i przejęcie nadwyżek gotówki

Motywy menedżerskie wzrost wynagrodzeń i prestiżu kadry zarządzającej

O przejęciu mówi się, gdy firma przejmująca nabywa w sposób bezpośredni na tyle znaczącą część tytułów własności w firmie przejmowanej, że może ona sprawować nad nią kontrolę (tj. podejmować strategiczne decyzje i wpływać na bieżące zarządzanie)

Przejęcie pokojowe dokonywane w celu realizowania wspólnych zamierzeń, uzyskania silniejszej pozycji na rynku lub w celu obrony przed wrogim przejęciem. Dzieje się za zgodą zarządu lub rady nadzorczej.

Wrogie przejęcieproces uzyskania kontroli nad spółką poprzez nabycie jej akcji w liczbie wystarczającej do kontroli i zarządzania nią, który to proces nie zyskał akceptacji kierownictwa spółki przejmowanej i spotkał się z opozycją zarządu lub rady nadzorczej na którymkolwiek etapie.

Przesłanki fuzji:Zmniejszenie ryzyka działalności- przejęcie lub połączenie ze spółką już działającą na danym rynku i posiadającą odpowiednią pozycją oraz dobrze rozpoznawalny produkt, eliminuje ryzykowną część inwestycji (pozyskanie nowych klientów-nowy produkt)

Pozyskanie infrastruktury wspomagającej wzrost– spółka która ma być przedmiotem połączenia posiada dobrze ukształtowane zakłady, technologię, reputację i zasoby personalne

Optymalizacja kapitału inwestycyjnego- spółka- cel jest w stanie generować dochody i dodatnie saldo przepływów znacznie szybciej niż nowa inwestycja.

Uzyskanie większej kontroli uzyskanie kontroli nad połączonym podmiotem wiąże się z kierowaniem większą i bardziej złożoną jednostką

Faza przygotowawcza ma na celu podjęcie decyzji co do dalszej strategii rozwojowej firmy (fuzja?) Przeprowadzenie fuzji wiąże się nie tylko z późniejszym zyskiem, ale również z dużymi wydatkami finansowymi. Wydatki te obejmują nie tylko cenę jaką trzeba zapłacić w wypadku przejęcia, czy też dopłaty jakie należy uiścić w wypadku fuzji, ale także kosztowną restrukturyzację operacyjną i finansową. Dlatego w I fazie trzeba przeprowadzić dogłębną analizę potencjalnych korzyści i zagrożeń, które mogą być następstwem fuzji czy przejęcia.

Analiza duediligence to proces gruntownego zbadania przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw, które zamierzają wziąć udział w połączeniu, przejęciu. Celem tej analizy jest określenie ryzyka związanego z planowanym połączeniem i ustaleniu sposobów jego ograniczenia.

Faza negocjacyjna po dokonaniu oceny przedsiębiorstwa- kandydata do fuzji lub połączenia opracowuje się strukturę operacji połączenia, obejmującą wycenę oraz sposoby finansowania, kwestie podatkowe, ewentualne zobowiązania socjalne i inwestycyjne. Problemy te wymagają negocjacji z zarządem i kluczowymi akcjonariuszami spółki-celu, instytucjami mającymi sfinansować operację a także urzędami dającymi zgodę na dokonanie transakcji

Faza integracyjna faza ta jest traktowana jest jako jedna z najtrudniejszych w całym procesie, ponieważ działania od których zależy powodzenie transakcji i pojawienie się efektów synergii, zaczynają się dopiero po zawarciu transakcji i rozpoczęciu fizycznych procesów połączeniowych.

Ryzyko operacyjneJest związane z zagrożeniem, że przejęta firma nie będzie zachowywała się w sposób przewidywany przez firmę przejmującą. W śród możliwych powodów można wskazać: Wejście firmy przejmującej w sektor nieznany do tej pory,Odejście części wysoko kwalifikowanej kadry zarządzającej z firmy przejętej, Niepowodzenie we wdrożeniu w firmie przejętej stylu zarządzania, systemu informacyjnego

Ryzyko przepłacenia koszt transakcji jest zbyt duży w porównaniu z wartością nabywcy. Przyczyn może być wiele np. Zbyt optymistyczne oceny prognozy wzrostu przychodów spółki przejmowanej lub zbyt wysokie odprawy płacone zwalnianym pracownikom przejętej firmy

Ryzyko finansowe Wzrasta ogólne zadłużenie spółki przejmującej, a tym samym koszty finansowe i zmienność zysku netto. Źródła ryzyka finansowego np. Finansowanie znacznej części wydatków na nabycie firmy z kapitałów obcych

Przejęcie zadłużenia nabytej spółki

Grupa Santander

• 2014 – Bank Zachodni WBK zostaje większościowym akcjonariuszem Santander Consumer Banku

• 2012 – spółka Żagiel dołącza do dywizji Santander Consumer Finance

• 2011 – prawne połączenie Santander Consumer Banku i AIG Bank Polska. Rebranding pod nazwą Santander Consumer Bank S.A.

• 2010 – Santander Consumer Bank zostaje większościowym właścicielem AIG Bank Polska, działającego w Polsce od 1998 roku

Pekao SA. Od 3 sierpnia 1999 r. Pekao S.A. stał się członkiem międzynarodowej grupy bankowej UniCredito Italiano (UCI). W efekcie przetargu Ministerstwa Skarbu Państwa na inwestora strategicznego,  pakiet 52,09% akcji Banku objęło włosko-niemieckie konsorcjum UniCredito Italiano S.p.A. i Allianz AG.  Przedsięwzięciem zdecydowanie najtrudniejszym w długiej historii Banku było połączenie Banku Pekao S.A. z częścią Banku BPH S.A. Integracja na polskim rynku była konsekwencją decyzji o połączeniu Grupy UniCredit i Banku HVB z czerwca 2005 r., strategicznych inwestorów obu krajowych banków.

Wiosną 2006 roku Ministerstwo Skarbu Państwa i UniCredit podpisały porozumienie określające warunki integracji. Do przeprowadzenia podziału Banku BPH SA i przyłączenia jego wydzielonej większej części do Pekao SA niezbędna była zmiana w polskim prawie bankowym, co stało się 19 października 2006 r.

Milenium bank jest rówieśnikiem polskich przemian. Powstał w 1989 roku jako jeden z pierwszych polskich banków z kapitałem prywatnym (działalność rozpoczął pod marką Bank Inicjatyw Gospodarczych BIG SA

Getin Bank  2004 r. powstaje Getin Bank: utworzony po przekształceniu kupionego przez Getin Holding Górnośląskiego Banku Gospodarczego w Katowicach oraz przejęciu łódzkiego Banku Przemysłowego.

Pko 08 lutego 1919Powołanie Pocztowej Kasy Oszczędności (PKO) 2008r Bankowe towarzystwo kapitałowe 31.10.2014 Nordea Bank

• CO TO JEST GIEŁDA?

Giełda– organizowane w ustalonym miejscu i czasie spotkania handlowe, na których sprzedawane są ściśle określone towary po cenach ogłoszonych w codziennych notowaniach.

Transakcje na giełdach zawierane są zgodnie z obowiązującym regulaminem, między członkami giełdy pośredniczącymi w zawieraniu transakcji.

• SKĄD NAZWA?

•Polska nazwa "giełda" pochodzi od dolnoniemieckiego słowa "die Gilde„ ta ze staroskandynawskiego gildi– oznaczająca zebranie, stowarzyszenie, etymologicznie używane również w rozumieniu pieniądza- guldeny.

•W innych językach nazwy, określające to pojęcie, powstały z łacińskiego „bursa” słowa oznaczającego sakiewkę do pieniędzy , a stąd niemieckie „Börse „ oznaczającego wymianę.

•Wbrew temu historycy dowodzą, że nazwa pochodzi od nazwiska wekslarzy w Burges (ówczesnej metropolii niderlandzkiego handlu), którzy byli tam najpoważniejszą firmą maklerską. Nazywali się oni Van der Beurse. Przed ich domem, ozdobionym godłem trzech sakiewek, była w Bruges największa “loggia" wekslarska.

•W XV i XVI wieku dominuje “bursa" i “bourse"z wyjątkiem języka angielskiego, w którym z pobudek narodowych Tomasz Gresham nadał pierwszej królewskiej giełdzie nazwę “Royal Exchange" (exchange znaczy wymiana) i stąd we wszystkich krajach, zostających pod wpływem tego języka, miano “exchange" dla oznaczenia giełdy się utrzymało

• HISTORIA GIEŁDY

*Jarmark

Początkiem tego, co dziś oglądamy – wielkich, szklanych gmachów pełnych maklerów – był starożytny jarmark. Podwaliny dzisiejszej giełdzie dały organizowane już w starożytnym Rzymie jarmarki. To dzięki nim wykształciły się mechanizmy rynkowe, które ewoluując ze stulecia na stulecie, ukształtowały instytucję giełdy. Handlarze rozpoczęli sprzedaż swoich towarów na odległość.

Zanim na świecie pojawiły się pieniądze, środkiem zapłaty były różnorodne towary.

Jeżeli właściciel kozy chciał ją sprzedać, to kupiec mógł ją np. kupić w zamian za trzy kury i oboje byliby usatysfakcjonowani tą transakcją. Wraz z pojawieniem się pieniądza, wymiana przerodziła się w rzeczywistą transakcję kupna i sprzedaży.

• RODZAJE GIEŁD

*TOWAROWA*

Giełdy towarowe funkcjonują w gospodarce światowej już od 150 lat. Początkowo były to instytucje o charakterze lokalnym, skupiające popyt i podaż na surowce rolne danego regionu lub kraju. Giełdy towarowe spełniają główną rolę w obrocie towarami rolno-spożywczymi. Towarami będącymi przedmiotem najbardziej ożywionego handlu giełdowego są: zboża, inne towary roślinne, towary pochodzenia zwierzęcego, metale, surowce i produkty chemiczne.

Za pierwszą giełdę z prawdziwego zdarzenia uważa się powstałą w XIV w. giełdę zbożową w Antwerpii. Na gmachu tej giełdy umieszczono napis: „Dla ludzi handlu wszystkich narodów i języków”. Wolny handel dzięki władzom tego miasta był możliwy nie tylko w czasie jarmarków, lecz także w inne dni.

*PIERWSZY KRYZYS*

Tulipomania/ tulipanomania– określenie używane do opisania zjawiska panującego w XVII-wiecznej (szczególnie w latach 1636-1637) Holandii, wiążącego się z ogromnym wzrostem cen cebulek tulipanów oraz niebywałą modą na te kwiaty.

W latach 30. XVII wieku tulipanami handlowano na giełdach holenderskich miast. Niebywały popyt na te kwiaty sprawił, że wielu mieszkańców zaczęło spekulować na tym rynku, licząc na zwielokrotnienie włożonego kapitału. Niektórzy sprzedawali wszystko co mieli, aby kupić upragnione sadzonki. Wiele osób dorobiło się fortun, inni stracili majątki.

Dochodziło do sytuacji, w których sprzedawano już posadzone tulipany albo te, które zamierzano posadzić (proceder ten nazwano "handlem wiatrem" -wind handel).

W 1637 r. doszło do załamania rynku, co było spowodowane zbyt wygórowanymi cenami, na które nie było już chętnych. Zapanowała panika, w wyniku której tysiące ludzi stały się bankrutami.

XVII wiek- Był to również okres powstawania giełd towarowych w różnych krajach Europy między innymi w Londynie, Amsterdamie, Paryżu, Berlinie czy też w Warszawie.

NAJWIĘKSZE GIEŁDY TOWAROWE NA ŚWIECIE:

a) Chicago Mercantile Exchange – amerykańska giełda towarowa z siedzibą w Chicago.

CME została założona w 1898 jako giełda masła i jajek w Chicago. 12 lipca 2007 CME połączyła się z Chicago Board of Trade.

b) New York Mercantile Exchange

W 1872 roku, grupa Manhattan mlecznych kupców zebrali się razem i stworzyli giełdę masła i sera. Wkrótce handel stał się częścią działalności prowadzonej na giełdzie,

a nazwa została zmieniona na giełdę masła, sera i jajek. W 1882 roku, w końcu zmienił nazwę na New York Mercantile Exchange po otwarciu handlu z suszonych owoców, konserwy i drobiu.

c) London Metal Exchange

Jeden z największych rynków na świecie pod względem wymiany metali. Została założona w 1877 roku. Na pierwszy tylko była sprzedawana miedź. Następnie dodano ołów i cynk. W 1920 roku wymiana został zamknięty podczas II wojny światowej do 1954 r.

d)Beurs van Berlage

Budynek na Damrak, w centrum Amsterdamu. Został zaprojektowany jako giełda towarowa przez architekta Hendrika Petrusa Berlage i zbudowany w latach 1896 i 1903. Jest teraz używana jako miejsce koncertów, wystaw i konferencji.

Przez 110 lat instytucje te oferowały kontrakty, głównie na produkty rolnicze i metale. Przełom nastąpił na początku lat 70. ubiegłego wieku i związany był z załamaniem się systemu walutowego przyjętego w Bretton Woods w 1944 roku i jednocześnie upłynnieniem kursów walutowych.

Następnym, ale już współczesnym wielkim przełomem w rozwoju giełd towarowych na świecie było pojawienie się w gospodarce nowych możliwości związanych z Internetem

i wprowadzenie pod koniec lat 90. ubiegłego wieku internetowych platform obrotu giełdowego.

• GIEŁDA W DOBIE KAPITALIZMU

Na powstanie giełdy kapitałowej czekać musieliśmy do XIX w., kiedy to rozkwitł kapitalizm. W takich miastach jak Londyn i Nowy Jork powstały giełdy o globalnym dziś znaczeniu. Giełdy te bez wątpienia miały największy wpływ na kształtowanie giełd na świecie. W 1725 r. utworzono dwie giełdy: na Wall Street pośredniczącą w handlu tytoniem oraz niewolnikami, na Broad Street zaś handlującą jajami oraz masłem. Ponad sto lat później, w 1851 r., dokonano pierwszej transakcji terminowej – zakupu dokonano w marcu, a dostawa nastąpiła w czerwcu.

• IZBY HANDLOWE

Szybko zorientowano się, że istnieje duże ryzyko gwałtownych zmian cen towarów. Wtedy do akcji wkroczyli spekulanci. Byli oni zainteresowani przejmowaniem ryzyka, by finalnie osiągnąć większy zysk. Wobec braku państwowych regulacji samorządy gospodarcze dążyły do uporządkowania zasad, którymi rządziły się transakcje giełdowe.

W tym celu tworzono izby handlowe – jedna z pierwszych powstała w Chicago. Utworzono system, który gwarantował pewność obrotu. Bezpieczeństwo uczestnikom tego obrotu zapewniały izby rozliczeniowe.

• GIEŁDA PIENIĘŻNA

Giełda papierów wartościowych– rynek regulowany na którym dokonuje się transakcji kupna-sprzedaży instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu; przede wszystkim zbywalnych papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych.

Początek giełdom pieniężnym dal jednak handel wekslami i pośrednictwo w wymianie pieniędzy w krajach śródziemnomorskich. Wekslarze mieli swoje miejsca pracy we włoskich miastach. Niekiedy był to określony punkt głównego placu miejskiego ze specjalnie ustawioną ladą lub ławami. Nieraz były to loggie domów i tak też jako “loggie" zaczęto nazywać pierwowzory giełd pieniężnych. Były one także miejscem spotkań miejscowych i przyjezdnych kupców, bankierów, kapitanów statków.

W XVI wieku powstają w różnych miastach Europy coraz to nowe giełdy, przede wszystkim pieniężne, na których zajmowano się handlem wekslami, wymianą pieniędzy oraz pośrednictwem w pożyczkach. Pojawiają się pierwsze ceduły tj. urzędowe notowania kursów giełdowych.

Anglik John Castaing zaczął tworzyć listy zestawień cen produktów i akcji. Pracował on w Jonathan’s Coffee House – miejsce to stanowiło kolebkę późniejszej London Stock Exchange.

a)New York Stock Exchange (NYSE)

New York Stock Exchange (NYSE) to największy na świecie rynek papierów wartościowych pod względem wartości notowanych akcji oraz liczby dokonywanych operacji. Bywa również określana mianem Big Board.

1792 - założenie przez 24 brokerów pierwszej w Nowym Yorku giełdy na podstawie "Buttonwood Agreement". Przyczyniło się do tego wyemitowanie przez władze federalne 2 lata wcześniej obligacji o wartości 80 milionów USD na spłacenie długów, które były efektem Wojny o Niepodległość. Emisja ta faktycznie zrodziła amerykański rynek papierów wartościowych.

b) London Stock Exchange

Jedna z największych pod względem obrotów giełda papierów wartościowych na świecie. Założona w 1801 roku w Londynie.

c) Tokijska Giełda Papierów Wartościowych

Tokijska Giełda Papierów Wartościowych została utworzona 15 marca 1878 roku. Handel na giełdzie rozpoczął się 1 czerwca 1878 roku. To największa giełda w Japonii

i w Azji Wschodiej.

d) Hong Kong Exchange

giełda papierów wartościowych w Hong Kongu. Jedna z największych giełd świata; jej kapitalizacja wynosi ponad 10 bilionów dolarów hongkońskich (1,3 biliona dolarów amerykańskich).

e) Amsterdam Stock Exchange

Założenie w 1602 roku najpierw dzięki holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, a w dwadzieścia lat później Kompanii Zachodnioindyjskiej, oznaczało to nowy etap w rozwoju giełd, z których coraz większe znaczenie zyskuje amsterdamska. Na niej to właśnie pojawiły się po raz pierwszy akcje tych kompanii.

f) Frankfurter Wertpapierbörse

Ulokowana we Frankfurcie nad Niemnem w Niemczech. Frankfurcka giełda jest jedną z największych i najbardziej znaczących w Europie. Jej zarządcą i operatorem jest spółka Deutsche Börse, do której należy także europejska giełda instrumentów pochodnych Eurex oraz izba rozliczeniowa Clearstream.

• SPEKULACJE

Kompania stała się słynna głównie z powodu powstania „bańki spekulacyjnej” na handlu jej akcjami. Cena akcjispółki osiągnęła szczytowy poziom w 1720r., po czym doszło do gwałtownego załamania się kursu, co doprowadziło do fali spektakularnych bankructw na niespotykaną do tej pory skalę.

Wszystkie te okoliczności sprawiły, że kurs akcji wspiął się ze 100 funtów do 1000. Cały kraj opanowała mania inwestycji w udziały w Kompanii. Po osiągnięciu poziomu 1000 funtów cena akcji Kompanii zaczęła z powrotem spadać i osiągnęła ponownie 100 funtów przed końcem 1720 r. Taka gwałtowna zmiana pociągnęła za sobą falę bankructw. Teraz sytuacja uległa odwróceniu i akcjonariusze za wszelką cenę pragnęli pozbyć się swoich udziałów, co jeszcze bardziej pogłębiło zapaść na rynku.

***

Niemal równolegle do historii Kompanii Mórz Południowych narastała bańka napędzana przez Johna Lawa i utworzoną we Francji Kampanię Missisipi. Choć Kompania była francuska, to sam główny bohater był Szkotem w służbie Francji. Kompania skupiała się na handlu z Ameryką i podobnie jak w poprzednim przypadku akcje kupowano na poczet przyszłych zysków.

Gdy zakończyła się rujnującą skarb wojna o hiszpańską sukcesję. Zyski z handlu transoceanicznego miały pokryć straty spowodowane wojną. Pomysłodawcą kupowania akcji, których cenę miały zabezpieczyć spodziewane zyski w Ameryce był szkocki ekonomista John Law.

Cena akcji szybko rosła dzięki skutecznemu napędzaniu atmosfery euforii, wraz z przekonaniem, że Ameryka to kraina bogactwa gdzie nietrudno o czysty zysk. Gdy okazało się inaczej, a stało się to w roku 1720 – bańka pękła.

• CZARNY CZWARTEK

Rok 1929 przeszedł do historii z wielu powodów. Zdecydowanie najważniejszym wydarzeniem końca lat dwudziestych okazał się Wielki Kryzys. Aż do października kursy akcji na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych wciąż rosły. Wreszcie nastąpił krach i ceny praw majątkowych gwałtownie spadły w dół. Był to kolejny problem, z którym musiała zmierzyć się światowa gospodarka. Europa, Azja oraz Stany Zjednoczone poniosły spore straty w czasie pierwszej wojny światowej. Kryzys dodatkowo pogrążył państwa, które dopiero odbudowywały swoją potęgę. Naukowcy dopatrują się przyczyn Wielkiego Kryzysu w masowych kredytach, których udzielały banki. Tanie pieniądze, drukowane bez nadzoru, przez długi czas wpływały na nowojorską giełdę. Udziałowcy, w obawie przed stratami, zaczęli bardzo szybko wystawiać na sprzedaż własny majątek. W efekcie większość uczestników giełdy zbankrutowało, a niektóre firmy popadły w ogromne długi. Dwudziestego czwartego października akcjonariusze zaprotestowali na ulicach Nowego Jorku. Zarząd giełdy został zmuszony do zamknięcia budynku, w którym mieściło się biuro NYSE. Czarny czwartek negatywnie wpłynął na sytuację finansową całego świata.

• ZNACZENIE KURSU GIEŁDOWEGO

Wszystko ma swoją cenę, również prawa majątkowe. Na giełdzie inwestorzy są regularnie informowani o zmianie cen papierów wartościowych. Taki zestaw informacji określa się mianem kursu giełdowego. Urzędnicy zapisują wartość każdej transakcji. Zarówno zakup, jak i sprzedaż jakiegoś dokumentu ma istotny wpływ na kurs. Na podstawie cen akcji można obliczyć całkowitą wartość firmy. Jeśli przeliczymy wartość udziałów samej giełdy, otrzymamy jej indeks.

• FILMY

Giełda jest chętnie podejmowanym tematem wśród hollywoodzkich reżyserów. Najsłynniejsze filmy o niej, to oscarowa „Wall Street” z 1987 roku oraz „Wilk z Wall Street” z 2014 roku.

• PODSUMOWANIE

Istotę giełdy bardzo dobrze oddaje stwierdzenie jednego ze znanych amerykańskich finansistów Bernarda Barucha:

„Jeżeli jesteś gotów poświęcić wszytko inne i badać całość historii i podłoże rynku oraz wszystkich głównych spółek tak uważnie, jak studenci medycyny studiują anatomię, jeżeli możesz zrobić to wszystko i na dodatek masz mocne nerwy wielkiego hazardzisty, szósty zmysł w rodzaju jasnowidztwa oraz odwagę lwa, masz cień szansy…”.

1. Tematem mojej prezentacji jest odwrócona hipoteka. Każdy z was słyszał o hipotece, ale prawie nikt o odwróconej. Jest to coś nowego, mającego na celu poprawienie poziomu życia osób starszych i nie tylko.

2. Z punktu widzenia polskiego prawa istotą nieruchomości jest grunt, a podstawą wydzielenia nieruchomości jest prawo własności.

W myśl kodeksu cywilnego nieruchomością jest fragment powierzchni ziemi, który stanowi przedmiot odrębnych praw własności, jak również wszelkie naniesienia. Pod pojęciem naniesień należy rozumieć wszelkie budynki, budowle i urządzenia techniczne (np. instalacja wodno-kanalizacyjna) trwale związane z gruntem. Prawo własności gruntu powoduje, że jest się właścicielem budynków i budowli na nich postawionych. Szczególnymi przypadkami nieruchomości oddzielnej od gruntu są nieruchomości budynkowe i nieruchomości lokalowe (na przykład mieszkania w apartamentowcu).

1. Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, ustanowione między wierzycielem i dłużnikiem przez wpis do księgi wieczystej, określone w formie aktu notarialnego. Hipoteka zabezpiecza wierzycielowi pierwszeństwo dochodzenia swych praw do danej nieruchomości nawet przy zmianie właściciela.

Hipoteka łączna: Hipoteka, która obciąża kilka nieruchomości w ten sposób, że wierzyciel może żądać zaspokojenia się z dowolnej nieruchomości spośród obciążonych, wedle własnego wyboru. Celem hipoteki łącznej jest ułatwienie i obniżenie kosztów ustanawiania zabezpieczenia pojedynczej wierzytelności na większej liczbie nieruchomości należących do jednej bądź większej ilości osób.

Hipoteka kaucyjna: Hipoteka, która zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej, zarówno istniejące, jak i dopiero mogące powstać w przyszłości. Dla takich hipotek oznacza się sumę pieniężną, do wysokości której wierzyciel hipoteczny może domagać się zaspokojenia z obciążonej nieruchomości. Od 23 lutego 2011 roku nie można już ustanowić takiej hipoteki.

Oraz hipoteka odwrócona.

1. Odwrócona hipoteka to skrót myślowy od odwróconego kredytu hipotecznego. Polega ona na tym, że beneficjent czyli kredytobiorca dostanie od banku w ratach bądź całości wartość swojej nieruchomości, a w zamian za to bank przejmie nieruchomość po jego śmierci. Podczas trwania umowy cały czas beneficjent jest pełnoprawnym właścicielem nieruchomości. Jest to szansa na uwolnienie prawa do własności i wykorzystanie zamrożonego w nieruchomości kapitału, a także szansa na dodatkowy dochód, który pozwoli na spłacenie długów, albo na lepszą wizję spędzenia jesieni życia, a dla osób biedniejszych zapewnienie pieniędzy na chociażby leki.

5 )Do kogo kierowana jest oferta odwróconego kredytu hipotecznego ? Skierowana jest głównie do osób po 62 roku życia, ponieważ jest dla nich najkorzystniejsza. Muszę też zwrócić uwagę na to, że jest to korzystniejsza oferta dla mężczyzn, bo raty które będą dostawać będą wyższe, ze względu na statystyczną długość życia. Niezbędnym jest bycie właścicielem bądź współwłaścicielem nieruchomości, którą chcemy obciążyć hipoteką oraz ubezpieczenie nieruchomości od wydarzeń losowych. Dlaczego? Wyjaśnię za chwilę.

6) Jakie są zadania kredytobiorcy? Podczas trwania umowy jest on zobowiązany do utrzymywania nieruchomości odpowiednim stanie technicznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia się stanu, jest tak by nie obniżyła się wartość nieruchomości. Terminowe wnoszenie opłat i płacenie podatków jest obowiązkowe, by nie zadłużać nieruchomości. Ubezpieczenie nieruchomości od zdarzeń losowych, które jest warunkiem przy podpisywaniu umowy, jest niezbędne, gdyż zdarzenia losowe również wpłyną na wartość nieruchomości. I najważniejszym zadaniem kredytobiorcy jest zamieszkiwanie nieruchomości przez beneficjenta podczas trwania umowy z przerwami nie dłuższymi niż rok, pod rygorem podważenia warunków umowy.

7. Skutki niedotrzymania umowy

Jeśli beneficjent z jakichś powodów nie dotrzyma warunków  umowy odwróconej hipoteki  przestanie otrzymywać swoje miesięczne płatności od kredytodawcy. Po wyczerpaniu całego wachlarza działań – ponagleń i upomnień istnieje możliwość podjęcia działań cywilno-prawnych przeciwko osobie kredytobiorcy w celu odzyskania poniesionych strat przez instytucję finansującą (wraz z koniecznymi opłatami i oprocentowaniem). Od takiej odpowiedzialności za celowe zniszczenie nieruchomości nie będą wolni też spadkobiercy wskazani przez beneficjenta, warto o tym pamiętać.

Dodatkowo właściciel nieruchomości otrzyma od kredytodawcy negatywną ocenę kredytową po zaniedbaniu odwróconej hipoteki. Zła ocena kredytowa sprawi, że właściciel nieruchomości może mieć później trudności ze zdobyciem innych rodzajów kredytów od pożyczkodawców czy banków.

8. Śmierć kredytobiorcy jednego z kredytobiorców: Jeżeli umowa została podpisana z jednym lub więcej kredytobiorcą, to po jego śmierci prawo do wypłaty rat kredytu przysługuje tym z żyjących kredytobiorców, którzy nabyli po zmarłym udział we współwłasności lub prawie do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu, proporcjonalnie do wysokości nabytego po nim udziału.

9. Prawo spadkobierców do nieruchomości po śmierci kredytobiorcy : Spadkobierca ma dwa rozwiązania. W ciągu 12 miesięcy od śmierci kredytobiorcy i roszczenie banku o przeniesienie prawa nieruchomości będącego zabezpieczeniem kredytu wygasa. Jeżeli tego nie zrobi, nastąpi przeniesienie nieruchomości na rzecz banku.

10. czynniki wpływające na wysokość rat kredytu

Co wpływa na wysokość rat otrzymywanych w ramach odwróconej hipoteki? Głównym czynnikiem jest wartość nieruchomości, ponieważ według jej wysokości wyznaczane są raty. Płeć i wiek beneficjenta – zazwyczaj umowa podpisywana jest w podeszłym wieku i to na około 20 lat, więc im starszy jest beneficjent tym wyższe będą raty. Statystycznie długość życia kobiet przewyższa długość życie mężczyzn, dlatego mężczyzna otrzyma wyższe raty. Następnie forma i warunki kredytu, które zależne są od banku, z którym beneficjent podpisał umowę. Historia kredytowa beneficjenta również wpływa na wysokość rat, jej wpływ jest również zależny od banku. Czas na jaki zostanie zawarta umowa wpływa na rozłożenie w czasie płatności czyli ich wysokość. Koszty postępowania w trakcie umowy zostaną uwzględnione przez zmniejszenie puli z której będą wypłacane raty.

8. formami otrzymywania płatności z odwróconego kredytu hipotecznego są:

• Okresowe płatności (zwykle miesięczne) - równe płatności miesięczne, o ile przynajmniej jeden kredytobiorca żyje i nadal zajmuje nieruchomość jako główne miejsce zamieszkania,

• Stałe miesięczne zaliczki wpłacane tak długo, jak mieszkasz w domu,

• Jednorazowa płatność całej sumy.

• linia kredytowa z ustalonym limitem

• kombinacje wariantów

Należy zaznaczyć, że można je dowolnie modyfikować w trakcie trwania umowy. Wybór płatności może zależeć od klienta lub od banku zależy jak zawarto w umowie.

8. wady i zalety

Pierwszą wadą odwróconej hipoteki są ograniczenia związane z użytkowaniem nieruchomości, bo nie możemy jej przekazać bliskim w spadku. Najważniejszą jednak wadą tego rozwiązania jest obniżona wysokość wynagrodzenia, otrzymywanego w zamian za nieruchomość. Dlatego, że wartość nieruchomości określana jest przez bank, który na tej podstawie wylicza przysługującą należność. To sprawia, że w efekcie klienci otrzymują łączną kwotę od 30 do 60% wartości domu lub mieszkania. Natomiast minusem może być obowiązek zamieszkiwania nieruchomości. zależny od rodziny beneficjenta, jest to pogorszenie relacji rodzinnych i uznanie, że oddanie bankowi mieszkania po śmierci nie jest dobrym pomysłem, bo np. ktoś z nich liczył na otrzymanie nieruchomości w spadku. Minusem również jest możliwość zaniżenia wartości nieruchomości przez rzeczoznawcę.

Niepodważalną zaletą odwróconej hipoteki jest dostęp do dodatkowej  gotówki, o którą trudno na emeryturze. Dla wielu instytucji finansowych osoby starsze nie są atrakcyjnymi klientami, przez co ich dostęp do np. kredytów jest utrudniony. Innym plusem odwróconej hipoteki jest to, że podpisanie umowy nie wiąże się z koniecznością opuszczenia domu (mieszkania). Ponadto uzyskane z tego tytułu pieniądze nie są opodatkowane. który może mu pozwolić na podróże, realizowanie hobby czy też po prostu dostanie i godziwe życie. Pozwolą mu też na nie obciążanie bliskich swoimi potrzebami. Pozwolą też spłacić kredyty, długi

8. Odwrócona hipoteka w Polsce

Kolejna kwestia, którą chciałabym poruszyć to to jak wygląda odwrócony kredyt hipoteczny w Polsce. Ustawa weszła
w życie w grudniu 2014 roku. Mogą udzielić banki objęte kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego. Płatności za objętą hipoteką nieruchomość można otrzymać w ratach lub jednorazowo otrzymać całą kwotę. Od umowy można odstąpić w ciągu 30 dni od jej zawarcia bez podawania przyczyn.

8. Teraz pokażę na przykładzie jak to wygląda w polskich realiach. Weźmiemy kobietę i mężczyznę w wieku 65 lat. Oboje są właścicielami nieruchomości o wartości 320 tysięcy złotych. Z kobietą bank podpiszę umowę na 20 lat, a z mężczyzną na 15 lat, ze względu na statystyczną długość życia. Raty z takiego kredytu będą miały różne wartości: kobieta dostanie 434 złote miesięcznie, a mężczyzna 630 zł miesięcznie. Jak widać nie są to wysokie kwoty, ponieważ pula, z których są wypłacane płatności wynosi tylko 1/3 wartości mieszkania.

9. Podsumowanie: Podsumowując, odwrócony kredyt hipoteczny jest możliwością i szansą, gdy posiadamy nieruchomość o dużej wartości, wtedy możemy pozwolić sobie na trochę szaleństwa w jesieni życia, podróże, realizację marzeń czy też po prostu hobby. Natomiast gdy nasza nieruchomość nie jest o wysokiej wartości, a mamy długi jest to szansa na ich spłacenie. Poza tym nie dla każdego może być to opłacalna oferta, ponieważ dodatkowe kilkaset w zamian za nieruchomość niekoniecznie jest dobrą ofertą. Wszystko zależy od możliwości i potrzeb.

Popularność odwróconej hipoteki może jednak rosnąć w miarę, jak zmieniać się będzie model rodziny. Za 30 czy 40 lat współcześni single, którzy mają dziś po 30-40 lat, zdecydowanie chętniej niż obecni emeryci mogą sięgać po odwrócony kredyt. Zwłaszcza ci, którym nie uda się odłożyć kapitału, a nie będą mieli dzieci, które by się nimi zajęły. Poza tym zwiększająca się mobilność zawodowa, a także rozluźnienie więzi rodzinnych, może sprawić, że nawet współcześni 40 czy 50-latkowie, którzy mają dzieci, nie zawsze będą mogli liczyć na pomoc rodziny.

W najbliższych 10 latach w wiek emerytalny wejdzie przynajmniej 2 mln Polaków. Duża część z nich otrzyma emerytury nie przekraczające 40-50 proc. obecnych zarobków. Odwrócona hipoteka może być dla nich jedynym rozwiązaniem. Ale nawet jeśli chętnych będzie sporo, nie ma co liczyć na to, że banki znacząco poprawią warunki udzielana takich kredytów. Jest to dla nich produkt obarczony dużym ryzykiem. Po pierwsze, bank nie wie, kiedy odzyska wypłacone pieniądze. Może to być zarówno za 5, 10, a nawet za 20 czy 30 lat. Po drugie, nie wiadomo, jakie będą wówczas ceny nieruchomości i jakie wymagania kupujących mieszkania (dlatego wszędzie na świecie banki udzielają odwróconego kredytu tylko do 40-60 proc. wartości nieruchomości).

Rynek kapitałowy

Rynek kapitałowy w Polsce powstał na początku lat 90-tych XX wieku,

wraz z powołaniem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

II

Otwarty Fundusz Emerytalny

Po osiągnięciu wieku emerytalnego przez członków funduszu, zgromadzony kapitał jest przeznaczony na wypłatę w postaci miesięcznych transz.

Jedno PTE może założyć tylko jedno OFE.

Otwarty Fundusz Emerytalny to coś w rodzaju skarbonki, do której wkładamy

pieniądze. Zarządzaniem, tymi pieniędzmi zajmują się PTE9. Fundusz emerytalny umożliwia grupowanie rozproszonych środków z

indywidualnych wpłat ubezpieczonych w duże pule, które są inwestowane na rynku

finansowym. Daje to dużo większe możliwości inwestowania niż tradycyjne konto

bankowe. Oszczędności zostają bowiem powierzone specjalistom, a ci lokują je również

w tych segmentach rynku finansowego, do których drobny inwestor nie ma dostępu.

Zapewnia to większe przychody, niższe prowizje maklerskie oraz zmniejsza ryzyko

inwestowania dzięki możliwości znacznego zróżnicowania lokat (ich dywersyfikacji).

Fundusz może dokonywać tylko bezpiecznych inwestycji ograniczonych

specjalnymi limitami dla poszczególnych kategorii lokat i ich udziałów w wartości

aktywów

IV

Struktura systemu emerytalnego w Polsce

PPE- pracownicze programy emerytalne

IKE- indywidualne konto emerytalne

IKZE- indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego

od 15. stycznia do 31. lipca 2014 obowiązuje zakaz reklamy OFE.

Od 1. kwietnia do 31. lipca 2014 każdy członek OFE urodzony po 31 grudnia 1968 r.  będzie miał czas na decyzję, czy jego przyszłe składki emerytalne będą nadal przekazywane w części do OFE, czy w całości do ZUS. Decyzja ta nie musi być ostateczna. Po dwóch latach, czyli w 2016 r., będzie można zmienić zdanie, a następnie ubezpieczeni będą mogli decydować w tej sprawie co 4 lata.

V

Przepisy prawa

Na działalność funduszy emerytalnych w okresie ostatnich lat istotny wpływ miały zmiany otoczenia prawnego.

Najpoważniejsze zmiany spowodowało przyjęcie przez Sejm RP w dniu 6 grudnia 2013 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych.

(Dla osób rozpoczynających pracę przystąpienie do OFE jest dobrowolne. Jeśli w ciągu 4 miesięcy od rozpoczęcia pracy nie zawrą umowy z OFE, całość składki (19,52%) będzie trafiać do ZUS.

Kapitały osób, którym pozostało 10 lub mniej lat do emerytury, będą w ratach miesięcznych przenoszone z rachunków OFE na subkonta w ZUS. W tym okresie ich składki emerytalne trafiają tylko do ZUS.)

IX

Składki przekazane do otwartych funduszy emerytalnych

Największa kwota środków została przekazana przez ZUS do OFE w lipcu 2013 roku (1,6 mld zł), zaś najmniejsza w wrześniu 2014 roku (0,3 mld zł W 2013 ten wskaźnik wynosił 2,8%. Za styczeń 2014 roku składki przekazane były w wysokości 3,1% podstawy, a od lutego 2014 roku obowiązuje stawka 2,92%, z tym, że od lipca 2014 roku do OFE trafiają składki tylko tych członków, którzy w okresie od kwietnia do lipca 2014 roku złożyli w ZUS odpowiednie oświadczenie w tej kwestii

X

Składki przekazane do otwartych funduszy emerytalnych

W okresie ostatnich 3 lat najwyższa kwota składek została przekazana do ING OFE (7,2 mld zł) oraz Aviva OFE Aviva BZ WBK (5,8 mld zł). Najniższą kwotę środków otrzymały natomiast Pekao OFE, OFE Warta (działający do września 2014 roku) oraz OFE Polsat (działający do lipca 2013 roku) – odpowiednio 0,5 mld zł, 0,4 mld zł oraz 0,2 mld zł.

XI

Procedura inwestowania

Aby skutecznie zainwestować, konieczna jest analiza sytuacji makroekonomicznej oraz aktualnej sytuacji na rynku akcji i papierów dłużnych. Wpływ na inwestowanie mają także inne wyjątkowe zdarzenia (np. duże oferty publiczne prywatyzowanych firm).
Każdy fundusz emerytalny przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu środków w akcje danej spółki zarządzający przeprowadza szereg analiz, które ostatecznie powinny pokazać, czy inwestycja w analizowaną spółkę jest inwestycją perspektywiczną.

XIII

Aktywa otwartych funduszy emerytalnych

Na koniec września 2014 roku łączna wartość aktywów netto OFE wyniosła 159 mld zł, co oznacza spadek w ciągu ostatnich trzech lat o 63 mld zł.

XIV

Aktywa otwartych funduszy emerytalnych

Największe aktywa zgromadziły ING OFE, Aviva OFE AvivaBZ WBK oraz OFE PZU Złota Jesień.

Główną pozycją determinującą wartość aktywów netto OFE były składki członków przekazane przez ZUS (206,3 mld zł), aktywa przekazane do ZUS w lutym 2014 roku (153,2 mld zł) oraz wypracowany wynik finansowy netto (123,5 mld zł, przed potrąceniem opłat za zarządzanie, jest to kwota 131,5 mld zł). W mniejszym stopniu na wartość aktywów netto wpływały koszty związane z opłatą od składki (11,1 mld zł) oraz koszty z tytułu zarządzania OFE przez powszechne towarzystwa emerytalne (8,1 mld zł).

XV

Otwarte fundusze emerytalne i ich stopy zwrotu

Najwyższą stopę zwrotu 35,95% uzyskał Nordea OFE, a najniższą 28,82% Generali OFE. W porównaniu do poprzedniej publikacji średniej ważonej stopy zwrotu OFE, organ nadzoru ustalił i podał do publicznej wiadomości wysokość tej stopy na podstawie stóp zwrotu 12 OFE (poprzednio 13 OFE). Ma to związek z likwidacją OFE WARTA i przejęciem jej aktywów przez Allianz Polska

XVI

Otwarte fundusze emerytalne i ich stopy zwrotu

Inwestycje w spółki LPP, PZU, PKO BP i PEKAO pozwoliły funduszom osiągnąć najwyższe nominalne zyski w badanym okresie. Relatywnie duże straty OFE odnotowały na inwestycjach w akcje spółek JSW (sektor surowcowy), GETIN (sektor bankowy), GLOBE TRADE CENTRE (sektor deweloperski) oraz KERNEL (sektor przemysłu spożywczego).

XVII

Rozmiar i struktura lokat OFE

Z dniem 3 lutego 2014 roku otwarte fundusze emerytalne zmieniły radykalnie swój profil ryzyka. Do tej pory porównywane z funduszami inwestycyjnymi stabilnego wzrostu stały się funduszami o profilu akcyjnym, co wiąże się ze znaczącym wzrostem ekspozycji na ryzyko rynkowe. Przekazanie aktywów do ZUS oraz ograniczenie części dłużnej portfela de facto do obligacji korporacyjnych i samorządowych1 spowodowało całkowite odwrócenie proporcji w portfelach OFE.

XVIII

Rozmiar i struktura lokat OFE

OFE lokowały prawie 92% swoich aktywów w papiery wartościowe denominowane w walucie krajowej. W wyniku zmniejszenia wartości aktywów denominowanych w złotówkach na skutek przekazania obligacji skarbowych do ZUS oraz w związku z większym zainteresowaniem zarządzających zagranicznymi rynkami kapitałowymi nastąpił znaczący wzrost udziału lokat denominowanych w walutach obcych. W większości były one denominowane w euro, dolarach amerykańskich lub czeskiej koronie, w mniejszym stopniu w innych walutach.

XIX

Rozmiar i struktura lokat OFE

Na koniec września 2014 roku największa część portfela OFE obejmującego lokaty poza granicami kraju była ulokowana w instrumentach z USA (ponad ¼), Niemiec (ponad 20%) oraz Austrii i Czech. OFE lokują środki przede wszystkim w państwach Unii Europejskiej (prawie 72% portfela lokat poza granicami kraju) oraz Ameryki Północnej (ponad 25%) i państwach europejskich spoza UE (przede wszystkim w Turcji). Na koniec analizowanego okresu OFE nie posiadały inwestycji w krajach Azji ani Ameryki Południowej

Do dnia 4 lutego 2016 roku OFE mogą posiadać w swoich aktywach skarbowe papiery wartościowe, obligacje na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego i bankowe papiery wartościowe emitowane przez BGK(Bank Gospodarstwa Krajowego), które zostały nabyte przed 4 lutego 2014 roku i nie zostały przekazane do ZUS.

Do dnia 4 lutego 2015 roku OFE powinny dostosować swoje lokaty do zmienionych limitów inwestycyjnych w zakresie lokat w depozyty bankowe, certyfikaty inwestycyjne i jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, jeżeli w wyniku przekazania aktywów do ZUS nie będą spełniały zmienionych ograniczeń lokacyjnych.

XX

Papiery dłużne w portfelach inwestycyjnych OFE

Od lutego 2014 roku w portfelu dłużnym OFE dominują papiery dłużne wyemitowane przez banki krajowe i obligacje spółek publicznych i niepublicznych. Spośród obligacji korporacyjnych najwięcej środków OFE ulokowały w papiery emitentów prowadzących działalność w sektorze paliwowym, deweloperskim i energetycznym.

OFE do stycznia 2014 roku odgrywały istotną rolę jako podmioty finansujące zadłużenie Skarbu Państwa. Od 4 lutego 2016 roku, po zakończeniu okresu przejściowego, otwarte fundusze nie będą już posiadały w swoich portfelach skarbowych papierów wartościowych.

XXI

Papiery udziałowe w portfelach inwestycyjnych OFE

Należy zwrócić uwagę, iż w 2015 roku OFE mają obowiązek utrzymywać minimum 55% wartości aktywów w akcjach, prawach poboru i prawach do akcji. W 2016 roku limit ten zmniejszy się do 35%, a w 2017 roku do 15%.

Zdecydowana większość akcji posiadanych przez OFE (średnio 97,1% w analizowanym okresie) jest notowana na polskim rynku finansowym. Widoczne jest jednak systematyczne zwiększanie się udziału papierów notowanych na regulowanych rynkach zagranicznych.Na dzień 30 września 2014 roku prawie 62% wartości subportfela akcyjnego otwartych funduszy złożonego z akcji notowanych na GPW stanowiły lokaty w największe spółki (o kapitalizacji powyżej 10 mld zł), a udział OFE w kapitalizacji tych spółek wyniósł 11,5%. Najmniejsze zaangażowanie OFE ma miejsce w spółkach o najniższej kapitalizacji do 50 mln zł, chociaż w portfelach OFE na koniec września 2014 roku znajdowały się akcje 33 takich spółek.

XXII

Podumowanie

W wyniku systemowych zmian prawnych OFE zmieniły profil ryzyka inwestycyjnego upodabniając się do akcyjnych funduszy inwestycyjnych. Ustawowy zakaz inwestowania w instrumenty dłużne i zwiększenie dostępności instrumentów notowanych na zagranicznych rynkach finansowych bez określenia bezpiecznego benchmarku((wskaźnik referencyjny, stopa odniesienia) – instrument finansowy służący do porównania wyników inwestycji. Może nim być np. stopa inflacji, rentowność bonów skarbowych lub zmiana wartości indeksu giełdowego)stawia zarządzających portfelami w zupełnie nowej sytuacji. Prowadzenie działalności w zmienionym otoczeniu prawnym i rynkowym wymagać będzie większej aktywności, ale też zwrócenia szczególnej uwagi na aspekt zarządzania ryzykiem rynkowym i operacyjnym.

STUDENT TEŻ KLIENT:

Posiadanie konta bankowego jest obecnie nie tyle specjalnym udogodnieniem, co w zasadzie koniecznością, także w przypadku studentów. Dzisiejsi studenci, a nawet uczniowie szkół średnich, są coraz bardziej samodzielni w kwestii finansów i dla wielu z nich konto osobiste jest niezbędnym, a zarazem praktycznym rozwiązaniem. Tymczasem mimo iż liczne banki oferują specjalne konta dla młodych ludzi kusząc atrakcyjnymi warunkami, to jednak kont studenckich z prawdziwego zdarzenia nie jest zbyt wiele.

SKALA OCENY:

Wybór konta bankowego nie należy do łatwych zadań. Jest wiele szczegółów, na które należy zwracać uwagę, aby wybrać ofertę pozwalającą cieszyć się wieloma możliwościami przez wiele lat.

Bardzo ważną, a często nawet najważniejszą, rolę odgrywają koszty założenia rachunku i następnie jego prowadzenia. Przed podpisaniem stosownej umowy najlepiej jest bardzo dokładnie zapoznać się z nimi, aby później uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek podczas sprawdzania stanu konta.
Większość banków gwarantuje możliwość bezpłatnego otworzenia rachunku. Wystarczy jedynie dowód osobisty oraz podpisanie odpowiedniej umowy, aby uzyskać dostęp do internetowego konta bankowego i karty płatniczej.

Koszty natomiast pojawiają się najczęściej podczas prowadzenia rachunku jak i używania karty.

To, ile trzeba będzie zapłacić za poszczególne usługi, zależy przede wszystkim od wymagań banku, z którym klient podpisał wcześniej umowę. Podczas gdy niektóre oferty gwarantują darmowe prowadzenie rachunku, niektóre z nich pobierają miesięczną opłatę w wysokości kilku złotych. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku posiadania karty płatniczej czy kredytowej, chociaż coraz częściej klienci zobowiązani są do ponoszenia odpowiedniej opłaty za uzyskanie możliwości korzystania z nich. Najczęściej jest ona regularnie co miesiąc pobierana z pieniędzy na koncie i wynosi od kilku do kilkunastu złotych.

RANKING:

Otwarcie rachunku i prowadzenie konta rzeczywiście nic nie kosztuje, ale jest masa poukrywanych opłat dodatkowych. I tak na przykład obowiązkowa karta jest darmowa, ale tylko pod warunkiem, że wypłacimy dzięki niej co najmniej 100 złotych miesięcznie

Do tego za wypłaty w bankomacie innym niż naszego rodzimego banku, kosztują od 5 do 10 złotych miesięcznie. Znaleźliśmy także zapis w jednym z regulaminów, że darmowy jest tylko jeden przelew w miesiącu. Każdy kolejny kosztuje aż 8 złotych. I to nie koniec kantowania.

Konto 360 Student to nowe konto oferowane przez Millenium jest ciekawą propozycją. Wykonanie jednej transakcji kartą w miesiącu zwalnia z opłat za kartę i umożliwia bezpłatne wypłaty ze wszystkich bankomatów w Polsce i na świecie. Po ukończeniu 26lat trzeba zapewniać regularnie wpływy w wysokości min. 1000zł aby bezpłatnie korzystać ze wszystkich możliwości konta.

1 miejsce eKonto w mBanku jest dobrym wyborem dla osób aktywnie korzystających z konta i karty płatniczej. Oprócz tego, że jest rachunkiem na studencką kieszeń, oferuje wiele dodatkowych korzyści rzadko spotykanych w innych bankach. Jedyny minus jest taki ze aby zostać zwolnionym z opłaty za kartę trzeba wydać 200zł miesięcznie, w przeciwnym razie płaci się 4zł. mBank oferuje wiele i niezmiennie, od wielu lat, cieszy się bardzo dobrą opinią użytkowników, czego potwierdzeniem może być zwycięstwo w plebiscycie „Złoty Bankier” w kategorii najlepsze konto osobiste.

PKO. Klienci PKO mogą skorzystać z nowej usługi autooszczędzania i nowoczesnej aplikacji mobilnej IKO, umożliwiającej między innymi wypłatę pieniędzy z bankomatów bez użycia karty płatniczej i w sklepach przy użyciu telefonu.

PORÓWNAJMY TRZECH STUDENTÓW:

Spokojny: Załóżmy, że student używa konta tylko do gromadzenia środków od rodziców i ze stypendium, a karta służy mu jedynie do wypłacania pieniędzy z bankomatu (kilka razy wypłaca nią po 50 zł, m.in. raz w miesiącu jest zmuszony skorzystać z bankomatu obcego banku).
Dla takiego studenta najkorzystniejsze będzie konto z lokatą nocną Alior Banku. Miesięczne opłaty za tego typu użytkowanie wyniosą odpowiednio 2,99 zł. W Alior Banku wszystkie bankomaty są bezpłatne, więc nie ma znaczenia, ile razy i gdzie student będzie wybierał gotówkę.

Średniak: Ten student dwa razy w miesiącu płaci kartą (łączna kwota transakcji wynosi ok. 100 zł), raz w miesiącu płaci przelewem przez internet, gotówkę wypłaca z bankomatów własnego banku. Dla niego ważne będzie, przy jakiej liczbie lub kwocie operacji bank zwolni go z opłat za kartę i ile zapłaci za wykonanie przelewu.
Okazuje się, że najlepsza będą dla niego oferta mBanku - przy założonym przez ekspertów trybie użytkowania student nie poniesie żadnych dodatkowych kosztów.

Aktywny: Ostatni przykład to student, który uczy się zaocznie i pracuje. Z konta korzysta bardzo aktywnie. Dokonuje miesięcznie sześciu przelewów przez Internet. Cztery razy w miesiącu robi zakupy w supermarkecie, za które płaci kartą. Łączna wartość miesięcznych transakcji to 500 zł. Wypłaca pieniądze tylko z bankomatów własnego banku.
Student nic nie zapłaci za konto: w BGŻ, mBanku i Multibanku.

KREDYT STUDENCKI:

Prawo do otrzymania kredytów mają studenci i doktoranci, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), będący osobami cywilnymi, pod warunkiem, że rozpoczęli studia wyższe przed ukończeniem 25 roku życia.

Kredyt studencki jest udzielany na okres studiów i wypłacany maksymalnie przez okres 6 lat, a w przypadku studiów doktoranckich – przez okres 4 lat. Rata kredytu jest ustalana corocznie w drodze rozporządzenia ministra. W roku akademickim 2014/2015 wynosi ona 600 zł miesięcznie. Transze kredytu wypłacane są przez okres 10 miesięcy w roku akademickim. Warunkiem otrzymywania kredytu jest posiadanie statusu studenta lub doktoranta potwierdzone ważną legitymacją studencką lub doktorancką. Spłata kredytu rozpoczyna się po upływie dwóch lat od daty terminu ukończenia studiów albo terminu, w którym zgodnie z ostatnim przedstawionym zaświadczeniem o odbywaniu studiów kredytobiorca powinien ukończyć studia – w zależności od tego, który termin nastąpił wcześniej. Liczba rat spłaty kredytu stanowi dwukrotność liczby wypłaconych rat kredytu. Jeżeli kredytobiorca ukończył studia w grupie 5% najlepszych absolwentów uczelni lub studiów doktoranckich, może uzyskać umorzenie 20% kredytu.

ŁATWY KREDYT? BĄDŹ CZUJNY!

przy "kredytach za zero procent" wiele banków liczy sobie dodatkowe opłaty za spóźnienie z ratą. Przypomnienie telefoniczne kosztuje często 25 złotych, listowne 50 złotych, a wizyta windykatora z banku 100 złotych. Banki zaś bardzo chętnie z tego korzystają.

Bardzo ważny jest także plan spłaty. Banki wyznaczają dokładne terminy spłaty każdej raty. I, co ciekawe, nawet jeżeli klient chce spłacić kredyt przed terminem, bank potrafi nałożyć karę za nieterminową spłatę, choć wydaje się to nierealne.

Szukając pożyczki, zwracajcie uwagę przede wszystkim na trzy rzeczy: regulamin, reklamy i instytucję, do której się wybieracie. Regulamin - dla własnego bezpieczeństwa - zawsze trzeba przeczytać.

W CO ZAINWESTOWAĆ NASZE PIENIĄDZE?

Konto oszczędnościowe

Od zwykłego konta osobistego różni się ono tym, że jest znacznie wyżej oprocentowane, przez co Twoje oszczędności nie tracą na wartości (w skutek inflacji), a w przypadku najlepszych ofert na rynku, jesteś w stanie realnie zarobić na tej inwestycji.

Lokata

Zakładając lokatę powierzasz swoje pieniądze bankowi na określony czas, za co otrzymujesz odsetki, zależne od czasu trwania lokaty oraz aktualnych stóp procentowych. Jeśli zechcesz otrzymać swoje pieniądze z powrotem przed zakończeniem trwania lokaty, w większości przypadków musisz liczyć się z utratą wypracowanych odsetek. Oprocentowanie lokat jest nieco wyższe, niż kont oszczędnościowych (opisanych powyżej), jednak często ustalana jest zarówno minimalna, jak i maksymalna kwota lokaty. Dlatego wiele osób wybiera konto oszczędnościowe, jako bardziej elastyczny sposób deponowania pieniędzy niż lokata.

Obligacje skarbu państwa

Kupując obligacje de facto udzielasz pożyczki państwu, na z góry określony czas. Obligacje są jedną z najbezpieczniejszych form lokowania kapitału, ponieważ ich zabezpieczeniem jest majątek państwa. Im bardziej stabilna sytuacja w kraju, tym niższe oprocentowanie, jednak gdy kraj przeżywa problemy, a ryzyko niewypłacalności jest większe, oprocentowanie papierów dłużnych znacznie wzrasta.

GETIN BANK OFERUJE 50ZL ZA 5 NA EGZAMINIE:

Jak to możliwe? Getin Bank wprowadził do oferty „Promocję dla Studentów” (przeznaczoną dla osób, które dotychczas nie miały konta w tym banku). Polega ona na premiowaniu naszych bardzo dobrych wyników w nauce. Już po najbliższej sesji aktywni użytkownicy otwartego w ramach promocji rachunku Getin UP (wymagana aktywność to comiesięczne płatności kartą lub płatności iKASA rozliczone na łączną kwotę min. 100 zł) otrzymają od Banku nagrodę w wysokości 50 zł za każdy egzamin zaliczony na piątkę. Dlatego też warto do tej sesji szczególnie się przyłożyć. Jeżeli za późno zabraliśmy się za naukę i już nie zdążymy nauczyć się całego materiału, nic straconego – promocja obejmie również 3 kolejne sesje egzaminacyjne (czyli aż do sesji kończącej II półrocze roku akademickiego 2014–2015). W ciągu roku będziemy mogli otrzymać maksymalnie 250 zł, a w ciągu trwania całej promocji nawet 500 zł. Dokument z potwierdzeniem ocen w danej sesji trzeba dostarczyć do Getin Banku w terminie określonym w regulaminie promocji.

Definicja ryzyka walutowego

Ryzyko kursowe, określane także jako ryzyko kursu walutowego, to niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji finansowej banku na skutek niekorzystnej zmiany kursu walutowego. Jego przyczyną są niemożliwe do dokładnego przewidzenia wahania kursów walut, przy czym zmiany te mogą zarówno powodować straty, jak i stwarzać dodatkowe szanse zwiększenia zysku. (Zofia Zawadzka, Bankowość, zagadnienia podstawowe)

Ryzyko walutowe można zdefiniować jako potencjalne zmiany dochodu, spowodowane nieoczekiwanymi zmianami kursu waluty obcej. (M. Kalinowski: Zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie, CeDeWu, Warszawa 2007,s. 24)

Rodzaje ryzyka walutowego

1. Ryzyko transakcyjne – istotę tego ryzyka najłatwiej zrozumieć w przypadku transakcji importu i eksportu. W takich przypadkach jedna ze stron transakcji rozlicza się w obcej walucie. Ryzyko związane jest z możliwością zmiany kursu walutowego między dniem zawarcia transakcji a dniem, w którym otrzymywana jest płatność. Z perspektywy przedsiębiorstwa rozliczającego się w obcej walucie, w zależności od wahań kursu, wyrażona w walucie krajowej cena w momencie dokonania płatności może być niższa lub wyższa niż wyrażona w walucie krajowej cena z momentu zawierania transakcji.
   Przykład
   1 lipca polskie przedsiębiorstwo A zawiera z zagranicznym przedsiębiorstwem B kontrakt sprzedaży towaru po cenie 1 000 000 EUR. W momencie zawarcia transakcji kurs EUR/PLN wynosi 3,9. Termin płatności wynosi 90 dni.
   Przy braku ryzyka walutowego przedsiębiorstwo A oczekiwałoby, że 1 października jego wynagrodzenie powinno wynosić 3 900 000 PLN. Jednak ze względu na fakt, że w okresie 1 lipca – 1 października kurs EUR/PLN może ulec zmianie, wartość należności przedsiębiorstwa A również może ulec zmianie:

- w przypadku, gdy kurs EUR/PLN wzrośnie, wynagrodzenie przedsiębiorstwa A mierzone w PLN będzie wyższe (przykładowo, przy kursie EUR/PLN 4,0 wynagrodzenie przedsiębiorstwa A wyniosłoby 4 000 000 PLN;

- w przypadku, gdy kurs EUR/PLN spadnie, wynagrodzenie przedsiębiorstwa A mierzone w PLN będzie niższe (przykładowo, przy kursie EUR/PLN 3,8 wynagrodzenie przedsiębiorstwa A wyniosłoby 3 800 000 PLN.

b) Ryzyko księgowe związane jest z posiadaniem w bilansie aktywów lub pasywów, których wartość wyrażona jest w walucie obcej. Zmiana kursu walutowego powoduje konieczność zmiany ich wyceny księgowej.

Przykład
Polskie przedsiębiorstwo X posiada pakiet papierów wartościowych emitowanych w walucie obcej, o stałej wartości 1 000 000 EUR. Na dzień 1 stycznia, przy kursie EUR/PLN 4,0 wartość księgowa papierów wynosiła 4 000 000 PLN. Na dzień 31 grudnia tego samego roku kurs EUR/PLN mógł ulec zmianie.
W zależności, czy kurs EUR/PLN jest wyższy lub niższy konieczna jest korekta wartości księgowej papierów wartościowych posiadanych przez przedsiębiorstwo:
- w przypadku, gdy kurs EUR/PLN wzrośnie, wartość księgowa papierów wzrośnie (przykładowo, przy kursie EUR/PLN 4,2 papiery zostaną na dzień 31 grudnia wycenione na 4 200 000 PLN);
- w przypadku, gdy kurs EUR/PLN spadnie, wartość księgowa papierów spadnie (przykładowo, przy kursie EUR/PLN 3,8 papiery zostaną na dzień 31 grudnia wycenione na 3 800 000 PLN).

Różnica :W przypadku ryzyka transakcyjnego przedsiębiorstwo bezpośrednio doświadcza skutków realizacji ryzyka (poprzez zwiększenie/zmniejszenie strumienia przepływów pieniężnych w walucie krajowej). Natomiast w przypadku ryzyka księgowego ryzyko pozostaje niezrealizowane tak długo, jak długo przedsiębiorstwo nie dokonuje żadnej transakcji, która byłaby wyceniona w walucie obcej, gdyż ryzyko materializuje się w momencie dokonania transakcji.

Kiedy pojawia się ryzyko walutowe?

Ryzyko kursu walutowego pojawia się w chwili wystąpienia zdarzenia gospodarczego typu:

•Złożenie zamówienia na dostawę surowca/produktu z zagranicy (ryzyko importera).

•Przyjęcia zamówienia na dostawę surowca/produktu za granicę (ryzyko eksportera).
Skupie się głównie na tych dwóch typach pojawienia się ryzyka walutowego. Jednak istnieją jeszcze inne, takie jak:

•Ustalania cenników dla kontrahentów (krajowych oraz zagranicznych)

•Składania oferty przetargowej (wyrażonej w walucie zagranicznej) na zakup lub sprzedaż.

•Ustalaniu planu finansowego, budżetowego, biznesplanu, których koszty lub przychody wyrażone są w walucie zagranicznej.

Rozwój ryzyka na osi czasu
Przychody realizowane w walucie obcej – ryzyko eksportera (trend spadkowy)
Widoczny schemat to przykład negatywnego scenariusza dla eksportera oraz dla przedsiębiorstwa uzyskującego przychody ze sprzedaży w walucie obcej – czyli sytuacji, gdy złoty umacnia się przez długi czas.
Ryzyko eksportera polega na tym, że w każdym z etapów realizacji zamówienia (poczynając od ustalenia planu sprzedaży do przewalutowania wpływu z faktury) kurs waluty może spadać, więc istnieje ryzyko, że otrzyma mniej niż mógłby otrzymać.
Tak, jak widzimy na wykresie w momencie przyjęcia zamówienia kurs wynosi 3,96, jednak gdy następuje wystawienie faktury czy wpływ waluty na rachunek wynosi odpowiednio 3,88 i 3,86 i tak z każdym etapem kurs spada.
Przy wartości zamówienia 10000 euro, eksporter mógłby otrzymać 39600zł w momencie jego przyjęcia, zaś po zamianiewaluty, która wpłynęła na rachunek – 38200zł, czyli już o 1400zł mniej.
To zjawisko okazuje się być niekorzystnym, gdyż wraz ze spadkiem kursu jego należności również maleją.
Oczywiście kurs równie dobrze może wzrastać zamiast spadać, wówczas sytuacja firmy będzie się poprawiała. Jednak warto zwrócić uwagę na takie okoliczności, gdy kurs walutowy nie sprzyja eksporterowi, gdyż to właśnie w takiej sytuacji należy się wykazać umiejętnym zarządzaniem ryzykiem, tak aby pomimo pogarszającego się kursu walutowego mogła ona nadal funkcjonować, a nawet osiągać zyski.
Koszty realizowane w walucie obcej – ryzyko importera (trend wzrostowy)
Podobnie jest w przypadku importera, jednak dla niego niekorzystnym zjawiskiem jest wzrost kursu, a nie jego spadek, ponieważ wraz ze wzrostem musi zapłacić więcej za zamówiony towar.
I tak w przypadku wartości zamówienia wynoszącej 10 000 euro, w momencie jego złożenia za granicą importer zapłaciłby 40 400zł przy kursie 4,04, jednak wraz z kolejnymi etapami realizacji zamówienia i rosnącym kursie, ostatecznie zapłaciłby 42 400zł.

Każda taka sytuacja stwarza ryzyko zarówno dla eksportera jak i importera, którzy nie mogą być pewni kursu po jakim zrealizują do końca zamówienie.

Rodzaje zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym
Jak zaraz zobaczycie, istnieje wiele sposób zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym. Głównie dzielą się one na wewnętrzne (naturalne) i zewnętrzne.
a) Zabezpieczenia naturalne (tzw. hedging naturalny) – wewnętrzne - zdefiniować można jako wszelkie formy uniknięcia bądź zniwelowania ryzyka walutowego przy wykorzystaniu narzędzi dostępnych podczas naturalnej działalności firmy, bez udziału instrumentów finansowych.
b) Zabezpieczenie zewnętrzne ma związek z instrumentami pochodnymi kursu walutowego. Instrument pochodny to taki instrument, którego cena/kurs zależy od ceny/kursu innego instrumentu, zwanego instrumentem bazowym. W tym przypadku, jak już zostało powiedziane, instrumentem bazowym jest kurs walutowy.
Chyba najbardziej znanymi zabezpieczeniami zewnętrznymi i takimi, które najczęściej przewijały się w literaturze są instrumenty rynku terminowego, czyli kontrakty futures, swapy walutowe oraz opcje walutowe.
*Kontrakty futures – stanowią zobowiązania do sprzedaży lub zakupu jednej waluty w zamian za inną po ustalonym kursie wymiany w określonym terminie dostawy w przyszłości.
*Kapitałowe swapy walutowe – rozumiane są jako kontrakt między dwiema stronami transakcji, na mocy którego przez okres obowiązywania umowy jedna strona dokonuje płatności odsetek w jednej walucie, druga zaś strona dokonuje płatności w innej walucie, w ustalonych terminach w przyszłości.
*Opcje walutowe – określane są jako umowy między dwiema stronami transakcji, dające posiadaczowi kontraktu prawo (ale niezobowiązujące) do zakupu lub sprzedaży określonej ilości waluty po ustalonym kursie i w określonym terminie w przyszłości. Za zakupione prawo nabywca płaci wystawcy premię, ponieważ wystawca w ten sposób zostaje zobowiązany do realizacji prawa nabywcy.

Interwencje banków centralnych
Interwencja walutowa – instrument polityki pieniężnej wykorzystywany przez banki centralne w celu łagodzenia niekorzystnych zjawisk dla gospodarki powstałych w wyniku niekorzystnych wahań kursu walutowego.

W jaki sposób przebiegają interwencje walutowe?
Interwencje zazwyczaj przebiegają w następujący sposób. Jeśli bank centralny uważa, że kurs waluty krajowej jest zbyt słaby, wówczas sprzedaje na rynku waluty obce, otrzymując w zamian walutę krajową. Gdy na rynek wpłynie odpowiednio duża ilość walut obcych, wówczas jest szansa, że kurs waluty krajowej się wzmocni. Popyt na walutę krajową i podaż walut obcych będą bowiem wysokie.
Waluty obce, używane przez bank centralny w takich interwencjach, pochodzą z jego rezerw walutowych. Wielkość rezerw walutowych jest zatem ograniczeniem dla interwencji przeciwko deprecjacji, czyli osłabieniu waluty krajowej.
Jeśli bank centralny uważa, że kurs waluty krajowej jest zbyt silny, wówczas "wrzuca na rynek" walutę krajową, której jest monopolistycznym dostawcą. W praktyce oznacza to skupowanie walut obcych przez bank centralny. Jego rezerwy walutowe zaczynają rosnąć.
Dlaczego giełda?

W procesie dynamicznego rozwoju spółki następuje zwykle moment, w którym spółka rozważa różne możliwości pozyskania kapitału na rozwój. Jedną z możliwości jest skorzystanie z oferty rynku publicznego, który daje możliwość wyjścia z emisją papierów wartościowych adresowaną do nieograniczonego kręgu potencjalnych nabywców.

Spółki przeprowadzające pierwszą ofertę publiczną najczęściej decydują się na emisję akcji.

Warunki dopuszczenia akcji do obrotu giełdowego

1. Sporządzenie odpowiedniego dokumentu informacyjnego oraz zatwierdzenie go przez właściwy organ nadzoru.

2. Zbywalność akcji nie jest ograniczona.

3. Wszystkie wyemitowane akcje danego rodzaju zostały objęte wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego.

4. Wartość akcji objętych wnioskiem lub wartość kapitałów własnych emitenta wynosi równowartość w złotych co najmniej 1 000 000 euro.

5. Akcje objęte wnioskiem znajdujące się w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, stanowią co najmniej 25% wszystkich akcji spółki objętych wnioskiem, lub w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, znajduje się co najmniej 500 000 akcji spółki o łącznej wartości wynoszącej równowartość w złotych co najmniej 17 000 000 euro.

6. Emitent publikował sprawozdania finansowe wraz z opinią podmiotu uprawnionego do ich badania przez co najmniej trzy kolejne lata obrotowe poprzedzające złożenie wniosku o dopuszczenie lub spółka podała do publicznej wiadomości, w sposób określony w odrębnych przepisach, informacje umożliwiające inwestorom ocenę jej sytuacji finansowej i gospodarczej oraz ryzyka związanego z nabywaniem akcji objętych wnioskiem, w przypadku gdy za dopuszczeniem do obrotu na rynku oficjalnych notowań przemawia uzasadniony interes spółki lub inwestorów

Korzyści z wprowadzenia spółki do obrotu giełdowego

1. Łatwiejszy dostęp do kapitału. Główną korzyścią wejścia na rynek publiczny jest możliwość pozyskania znacznej wielkości, długoterminowego kapitału poprzez emisję akcji. Pozwala to szybko zrealizować długoterminowe cele spółki.

2. Wzrost wiarygodności kredytowej. Spółce publicznej łatwiej będzie w przyszłości pozyskać nowy kapitał lub sfinansować zadłużenie, ponieważ spółka dzięki emisji jest już znana na rynku.Spółka ta podlega obowiązkom informacyjnym i kontroli ze strony KNF’u, co sanowi i większej wiarygodności spółki Ponadto spółkom notowanym na giełdzie banki przyznają znacznie wyższe limity zadłużenia, nawet bez ustanawiania zabezpieczeń. Uzyskanie kredytu przez spółkę giełdową jest możliwe zazwyczaj także na korzystniejszych warunkach.

3. Płynność akcji. Akcje spółki publicznej można łatwo sprzedać na giełdzie Dzięki temu w porównaniu z akcjonariuszem spółki prywatnej o wiele łatwiej jest wycofać się z inwestycji. Akcjonariusze spółki publicznej nie muszą szukać nabywców, a także nie mają kłopotu z ustaleniem ceny ( są wyceniane przez nieograniczony krąg inwestorów faktycznych i potencjalnych.

4. Wzrost prestiżu spółki. Uzyskanie statusu spółki publicznej przyczynia się do poprawy wizerunku firmy. Wprowadzenie spółki na giełdę oznacza, że zostały spełnione organizacyjno-prawne wymogi, wyznaczone przez instytucje kontrolne. Spółka wzbudza większe zaufanie pożyczkodawców, inwestorów, kontrahentów i klientów.

5. Przejęcia za akcje. Notowana na giełdzie spółka może zamiast gotówki wykorzystać własne akcje jako zapłatę za udziały w innym podmiocie gospodarczym.

6. Programy motywacyjne. W spółkach publicznych istnieje możliwość skonstruowania wielu programów motywacyjnych opartych na akcjach. Pozwala to przyciągnąć i zatrzymać utalentowanych menadżerów.

7. Możliwość konwersji zadłużenia. W razie wystąpienia trudności z obsługą zadłużenia spółka notowana na giełdzie ma możliwość dokonania konwersji tego zadłużenia na nowe akcje.

8. Uporządkowanie działalności przedsiębiorstwa. Przygotowanie do debitu zmusza firmę do zajęcia się również problemami przesuwanymi w czasie w natłoku spraw bieżących.

Przyczyny, które powstrzymują firmy przed wejściem na giełdowy rynek:

1. Zmniejszenie udziału w zyskach dotychczasowych właścicieli. Ze względu na to, że współwłaścicielami spółki stanie się duża liczba inwestorów posiadających akcje, część zysku wypracowanego przez spółkę trafi bezpośrednio do nich w formie dywidendy.

2. Stosunkowo długi czas oczekiwania na środki. Procedury związane z przygotowaniem emisji i samą emisją trwają znacznie dłużej, niż uzyskanie kredytu bezpośrednio z banku.

3. Wahania kursów akcji. Notowania na giełdzie podlegają silnym wahaniom, co nierzadko nie ma związku z sytuacją spółki. W czasie bessy większość akcji traci na wartości, co powoduje, że wartość rynkowa firmy maleje.

4. Koszty. W drodze na giełdowy parkiet konieczne jest poniesienie pewnych kosztów: przygotowania prospektu emisyjnego, wynagrodzenia dla doradcy finansowego i prawnego, przeprowadzenia i ubezpieczenia emisji, dopuszczenia do obrotu giełdowego itp. W związku z tym, że wraz ze zwiększającą się wartością emisji zazwyczaj jej procentowe koszty maleją, dla małych spółek, których oferta nabycia akcji jest kwotowo nieduża, wejście na rynek publiczny jest dosyć kosztownym rozwiązaniem.
   Do kosztów związanych z przeprowadzeniem emisji należy doliczyć coroczne płatności na rzecz giełdy oraz na rzecz biura maklerskiego, a także na utrzymywanie kontaktów z inwestorami i organizacją walnych zgromadzeń.

5. Podglądanie przez konkurencję. Spółki publiczne mają określone obowiązki informacyjne. Muszą regularnie ujawniać swoje sprawozdania finansowe oraz strategiczne plany, które mogą wpływać na cenę akcji. Odbiorcami tego typu danych publikowanych przez spółkę mogą być nie tylko akcjonariusze, ale również konkurencja. Zarząd firmy nie zawsze chce informować o pewnych transakcjach, uzyskanych warunkach kredytowych czy planach na przyszłość. Ujawnienie przejściowych strat czy trudności płatniczych może także negatywnie wpłynąć na kontakty z partnerami handlowymi i kredytodawcami.

6. Nacisk na bieżące zwiększanie zysków. Ze względu na to, że ceny akcji zależą w znacznym stopniu od bieżących wyników finansowych, zarząd znajduje się często pod presją utrzymania ciągłego wzrostu zysków. To może prowadzić do podejmowania krótkowzrocznych decyzji, które mogą być w sprzeczności z długoterminowymi strategiami rozwoju

7. Obowiązki informacyjne

4.IPO

IPO jest to pierwsza oferta publiczna, pierwotna emisja akcji. IPO wiąże się z wprowadzeniem po raz pierwszy walorów spółki do obrotu giełdowego. Jednym z najważniejszych elementów IPO jest przygotowanie prospektu emisyjnego i postepowanie przed KNF. Pierwsza oferta publiczna „nowych” akcji może zostać połączona z ofertą sprzedaży „starych” akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy obejmujących je w poprzednich emisjach.

Oferta publiczna to przekazanie 100 osobom lub nieoznaczonemu adresatowi informacji o papierach wartościowych oraz warunków dotyczących ich nabycia stanowiących dostateczną podstawę do podjęcia decyzji o odpłatnym nabyciu tych papierów. Informacje te mogą być przekazane w dowolnej formie i w dowolny sposób.

1. Droga spółki na giełdę zaczyna się w momencie decyzji podjętej przez właścicieli o zamiarze uzyskania statusu spółki publicznej. Nierzadko propozycja w tym zakresie wychodzi od kadry zarządzającej albo doradcy finansowego spółki i powinna być wkomponowana w długofalową strategię rozwoju przedsiębiorstwa.

2. Ponieważ debiutantem giełdowym może być jedynie spółka akcyjna (lub komandytowo-akcyjna), każde przedsiębiorstwo posiadające inną formę prawną, chcące pozyskać kapitał z giełdy, musi się przekształcić decyzją właścicieli. Uchwała o przekształceniu w spółkę akcyjną powinna określać:

3. Kolejnym krokiem w drodze na giełdę jest decyzja Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (WZA) o emisji nowych akcji oraz wprowadzenia ich do publicznego obrotu. Należy również podjąć uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki. Zaleca się także, aby postanowienie WZA zawierało zapisy, które usprawnią przeprowadzenie emisji akcji.

4. Inwestorzy nie powierzą swoich środków każdej spółce. W przypadku spółek wymagających restrukturyzacji ryzyko niepowodzenia emisji jest podwyższone. Nawet, jeżeli się ono się nie zrealizuje, wynegocjowana przez spółkę cena emisyjna akcji będzie prawdopodobnie niższa, ponieważ będzie uwzględniać dyskonto wynikające z potrzeby gruntownych zmian.

5. Każda spółka planująca zadebiutować na giełdzie powinna najpierw starannie wybrać partnerów obsługujących jej pierwszą ofertę publiczną. Podstawowym, obligatoryjnym partnerem w drodze po kapitał jest dom maklerski, posiadający zezwolenie KNF. Ponieważ sprawozdania z poprzednich lat muszą zostać zbadane przez kompetentny podmiot, nieodzownym partnerem debiutanta jest również audytor.

6. Emitent w celu przeprowadzenia oferty publicznej i ubiegania się o dopuszczenie jego papierów wartościowych do obrotu na rynku powinien sporządzić prospekt emisyjny i przedstawić go KNF celem zatwierdzenia, a następnie udostępnić do publicznej wiadomości. Prospekt emisyjnyjest prezentacją spółki aspirującej do giełdowego rynku. Prospekt jest jedynym prawnie wiążącym dokumentem, na podstawie którego można przeprowadzić publiczną ofertę. Powinien zawierać prawdziwe, rzetelne i kompletne informacje o emitencie oraz osobach nim zarządzających, jego sytuacji finansowej i prawnej oraz o objętych prospektem papierach wartościowych i zasadach ich wprowadzenia do publicznego obrotu. Informacje zawarte w prospekcie powinny być przedstawione w sposób umożliwiający inwestorom ocenę wpływu tych informacji na sytuację gospodarczą, majątkową i finansową emitenta. Prospekt emisyjny może zostać sporządzony zarówno w formie jednego dokumentu, a także jako dokument składający się z trzech części - rejestracyjnej, ofertowej, podsumowującej. Wybór formy zależał będzie tylko i wyłącznie od decyzji emitenta.

Dokument podsumowujący, jak sama nazwa wskazuje, zawiera najważniejsze informacje z pozostałych dwóch części prospektu emisyjnego a także opisuje ryzyko związane z danym emitentem. (objętość podsumowania nie powinna przekraczać 2500 wyrazów)

W dokumencie rejestracyjnym zamieszcza się wszystkie informacje dotyczące emitenta oraz jego grupy kapitałowej, posiadanych zasobach, licencjach, pozwoleniach, osobach zarządzających spółką, wynikach finansowych zarówno historycznych jak i planowanych itp.

Dokument ofertowy, jak sama nazwa wskazuje, skupia się w swojej treści na parametrach oferty publicznej. Zamieszczamy tu informacje związane z papierami wartościowymi będącymi przedmiotem oferty publicznej, warunkach przeprowadzanej oferty, planowanych kosztach procesu, planowanym docelowym rynku regulowanym, na którym notowane będą walory spółki itp.

W sytuacji pierwszej oferty publicznej akcji - IPO prospekt emisyjny powinien zostać udostępniony do publicznej wiadomości najpóźniej na 6 dni przed rozpoczęciem subskrypcji lub sprzedaży. Termin ważności prospektu emisyjnego, sporządzonego w formie jednolitego dokumentu , wynosi 12 miesięcy od daty jego publikacji.

7.Komisja po przekazaniu emitentowi ewentualnych uwag do prospektu oraz ich uwzględnieniu przez spółkę w ostatecznej wersji prospektu emisyjnego podejmuje decyzję w kwestii jego zatwierdzenia. Komisja zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o zatwierdzonym i udostępnionym do publicznej wiadomości prospekcie emisyjnym wraz z odnośnikami do stron internetowych emitenta oraz spółki prowadzącej rynek regulowany, na których została zamieszczona elektroniczna wersja tego prospektu. KNF zatwierdza prospekt 20 dni od złożenia wniosku.

Po zaakceptowaniu prospektu emisyjnego przez KNF kolejnym krokiem w drodze przedsiębiorstwa na GPW jest złożenie do Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW) odpowiednich dokumentów wraz z wnioskiem o rejestrację akcji. Cały proces trwa około 4-6 tygodni.

8. Aby oferta publiczna zakończona została powodzeniem, musi być poprzedzona odpowiednią akcją promocyjną. Zaraz po dopuszczeniu do spółki do publicznego obrotu organizuje się, głównych miastach Polski, cykl spotkań tzw. ROAD SHOW z inwestorami , analitykami giełdowymi oraz mediami. Ich celem jest prezentacja firmy, jej modelu biznesowego, strategii na najbliższe lata oraz przede wszystkim struktury publicznej oferty.
Prezentacja emitenta powinna zawierać kluczowe informacje o spółce, zasięgu jej działania, osobach nią kierujących, strukturze organizacyjnej. Jest to czas na pokazanie wszystkich jej atutów, dlatego należy prezentować dotychczasowe osiągnięcia, flagowe produkty, posiadane certyfikaty oraz nagrody, partnerów biznesowych. Oczywiście powinna również zostać szczegółowo przedstawiona struktura przeprowadzanej oferty. Warto również przedstawić prognozę wyników na najbliższe lata.

9. Istotną decyzją w procesie upublicznienia spółki jest wybór formy przeprowadzenia oferty. Powinna ona wynikać z celów jakie postawiał sobie podmiot w związku z debiutem na giełdowym parkiecie. Decyzja ta powinna zostać poprzedzona stosownymi analizami sporządzonymi przez zarząd przedsiębiorstwa.

Kolejnym istotnym aspektem przeprowadzania oferty publicznej jest tzw. bookbuilding, czyli budowanie księgi popytu. Dzięki tej procedurze możliwe jest określenie wielkości zainteresowania akcjami oferowanymi przez spółkę, szczególnie ze strony Inwestorów instytucjonalnych. Bookbuildingpolega na zebraniu od Inwestorów deklaracji dotyczących ilości akcji oraz wysokości ceny, za którą są skłonni je zakupić.

Po zakończeniu publicznej oferty, rejestracji nowej emisji przez sąd oraz zdeponowaniu akcji w KDPW, spółka składa do Zarządu Giełdy wniosek o dopuszczenie akcji do obrotu. Zarząd zobowiązany jest podjąć uchwałę w tej sprawie w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku.

10. Debiut

Dzień debiutu jest uwieńczeniem długiej drogi, jaką Spółka przeszła, aby jej akcje mogły być notowane na Giełdzie. Uroczystość debiutu jest doskonałą okazją do podsumowania
i podziękowania wszystkim zaangażowanym w proces osobom, zaprezentowania spółki i jej działalności przybyłym gościom oraz inwestorom

Uroczystość debiutu posiada kilka stałych elementów:

• powitanie spółki na GPW przez Członka Zarządu Giełdy,

• przemówienie prezesa Spółki,

• wręczenie pamiątkowej statuetki dla debiutującej spółki,

• „pierwszy dzwonek” i pamiątkowe zdjęcia pod dzwonem giełdowym.

Bancassurance to współpraca banków z ubezpieczycielami polegająca na oferowaniu klientom usług bankowo-ubezpieczeniowych w jednym miejscu cel: Oferowanie nawzajem swoich produktów wspólnym klientom. Klient korzystając z usług bankowych ma zarazem możliwość wykupienia polisy ubezpieczeniowej najczęściej ściśle związanej z daną usługą bankową.

• doradztwo finansowe- informacje dotyczące możliwości korzystania z usług bankowych i ubezpieczeniowych

• ubezpieczenie finansowe

• ubezpieczenie kredytu

• ubezpieczenie transakcji faktoringu

• ubezpieczenie transakcji leasingu

• ubezpieczenie na życie

• ubezpieczenie od utraty pracy

• ubezpieczenie kart płatniczych

• ubezpieczenie emerytalne (w ramach II i III filaru)

• ubezpieczenie NNW

korzyści

1. dla klienta:

   • kompleksowa obsługa

   • atrakcyjne produkty

   • dobre ceny

2. dla banku:

   • lojalność, zaufanie i zadowolenie klientów

   • wizerunek sprzedawcy o szerokiej gamie produktów

   • zwiększenie zabezpieczeń wierzytelności bankowych

   • większe przychody

   • zmniejszenie kosztów ubezpieczenia majątku banku

3. dla ubezpieczyciela:

   • nowe kanały dystrybucji produktów

   • obniżenie kosztów dystrybucji i sprzedaży

   • zwiększenie obrotów

   • nowi klienci

ryzyko: Najczęściej naruszane interesy konsumentów dotyczą:

• dostarczania niewystarczających informacji o ochronie ubezpieczeniowej, z której korzysta

• czy korzystanie z ochrony ubezpieczeniowej jest dla konsumenta dobrowolne

• czy konsument ma wpływ na wybór ubezpieczyciela

• czy ochrona ubezpieczeniowa jest dostosowana do potrzeb konsumenta

• w jaki sposób następuje finansowanie ochrony ubezpieczeniowej

Rozwój bancassurance to z pewnością duży potencjał dla rozwoju sektora ubezpieczeniowego oraz możliwości zarobku dla banków. Wszystko w tym wypadku zależy od odpowiedniego nastawienia oraz ukierunkowania klienta, którego przekonanie do korzystania z tego typu usługi może być nie lada wyczynem

Bank hipoteczny: Są to instytucje wyspecjalizowane w udzielaniu kredytów hipotecznych oraz refinansowaniu tej działalności na rynku kapitałowym za pomocą specjalnych papierów wartościowych, które najczęściej mają swoje pokrycie w hipotekach zabezpieczających udzielone kredyty.

Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, ustanowione między wierzycielem i dłużnikiem. W bankowości hipoteka jest formą zabezpieczenia wierzytelności banku, zwłaszcza kredytów hipotecznych.

Listy zastawne: Jest to rodzaj długoterminowego papieru dłużnego. Jedynie wyspecjalizowane banki hipoteczne są uprawnione do emitowania listów zastawnych i jest to dla nich główne źródło refinansowania działalności kredytowej.

Kredyt hipoteczny To zazwyczaj długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka. Udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości Długi okres spłaty,

• Zabezpieczenie hipoteczne na nieruchomości,

• Powiązanie kredytu z zabezpieczeniem,

• Relatywanie niskie oprocentowanie.

Cechy odróżniające bank hipoteczny od uniwersalnego Zwężenie działalności do udzielania kredytów hipotecznych oraz nabywania od innych banków wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, Wyłączne prawo emisji listów zastawnych, za pośrednictwem których refinansowana jest działalność kredytowa banku.

W Polsce dominują banki uniwersalne. Banki hipoteczne prawdopodobnie nigdy nie osiągną dominującej roli na rynku kredytów hipotecznych. Bankowość hipoteczna jest jedynie konkurencją na rynku bankowym, czyli bezpieczniejszą opcją kredytów hipotecznych

Banki a skoki:

• SKOK Od 2012 roku Komisja Nadzoru Finansowego (wcześniej Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa)

• BS Komisja Nadzoru Finansowego; Bank zrzeszający - zgodność działalności z postanowieniami umowy zrzeszenia, przepisami prawa i statutu.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny
jest instytucją odpowiedzialną za zarządzanie systemem gwarantowania depozytów w Polsce, która działa na rzecz bezpieczeństwa i stabilności banków oraz SKOK-ów. Jego misją jest wzrost zaufania społeczeństwa do systemu bankowego. Powstal 14 grudnia 1994r Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

Główne zadania BFG. Działalność gwarancyjna udzielanie pomocy finansowej bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym znajdującym się w stanie niebezpieczeństwa niewypłacalności wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi gromadzenie i analizowanie informacji o bankach objętych systemem gwarantowania

Działalność pomocowa udzielanie zwrotnej pomocy finansowej w postaci pożyczek, poręczeń lub gwarancji kontrola nad realizacją programu naprawczego banku ustalanie wysokości obowiązkowych rocznych wpłat na rzecz Funduszu

W roku 1995 i 1996 zadaniem BFG było jedynie dbanie o to, aby klienci banków ogłaszających upadłość odzyskali swoje pieniądze. Fundusz nie prowadził działalności pomocowej

Podstawowymi źródłami finansowania BFG są:

• obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki objęte systemem gwarantowania,

• dochody z pożyczek udzielonych przez Fundusz

• środki uzyskane w ramach pomocy zagranicznej

• środki z dotacji udzielonych z budżetu państwa

• środki z kredytu udzielonego przez NBP

Po nowelizacji ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. BFG gwarantuje równowartość depozytów do kwoty 100 000 euro w całości po kursie bieżącym. Środki zostaną wypłacone w terminie 20 dni roboczych od dnia zawieszenia działalności banku i wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie jego upadłości. Termin ten może zostać przedłużony o 10 dni roboczych za zgodą KNF Należność można odebrać gotówką lub dysponując przelew na wskazany rachunek, w wyznaczonym przez Fundusz miejscu i terminie. Po tym okresie odbiór środków gwarantowanych jest możliwy w Biurze Funduszu w ciągu 5 lat od dnia spełnienia warunku gwarancji. Po tym terminie roszczenia z tytułu gwarancji ulegają przedawnieniu

Ochronie podlegają depozyty:

• osób fizycznych

• osób prawnych

• jednostek organizacyjnych, które nie mają osobowości prawnej, o ile posiadają one zdolność prawną

szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych

Ochronie nie podlegają depozyty:

• Skarbu Państwa,

• instytucji finansowych, m.in. takich jak: firmy inwestycyjne, podmioty prowadzące działalność maklerską, podmioty świadczące usługi ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne

• kadry zarządzającej bankiem oraz jego głównych właścicieli banku.

Ogłoszenie upadłości banku.

Przejęcie zobowiązań przez BFG.

Złożenie wniosku o wypłatę środków gwarantowanych.

Rozpoczęcie wypłat środków w przeciągu 20 dni roboczych od dnia ogłoszenia upadłości.

Wypłacanie środków przez okres 5 lat.

Zabezpieczenie kredytu jest jednym ze sposobów zmniejszenia indywidualnego ryzyka kredytowego, czyli ryzyka wynikającego z braku spłaty pojedynczego kredytu. Bank ustala zabezpieczenie kredytu indywidualnie dla każdego Klienta, biorąc pod uwagę m.in.: rodzaj i wysokość kredytu oraz okres kredytowania, sytuację finansową i gospodarczą Klienta, rynkową wartość zabezpieczenia. Podstawową formą zapewnienia spłaty kredytu dla banku powinno być posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej  oraz wiarygodności kredytowej.

Zabezpieczenie kredytu nie jest alternatywą dla zdolności kredytowej Celem ustanawiania zabezpieczenia jest zapewnienie bankowi zwrotu należności
z tytułu udzielonych kredytów i gwarancji bankowych w przypadku nieuregulowania zobowiązań przez dłużnika w umownym terminie. Ustanowienie zabezpieczenia ma zapewnić bankowi dochodzenie roszczeń Zabezpieczenie kredytu jest obowiązkowe. Taki obowiązek narzuca Komisja Nadzoru Finansowego

Klasyfikacja zabezpieczen kredytowych: stałe i specyficzne,vzmienne i ogólne, własne, zewnętrzne, zarejestrowan niezarejestrowane, niematerialne, płynne, niepłynne, prawne.

Formy prawne zabezpieczeń dzieli się na osobiste i rzeczowe. Zabezpieczenia osobiste oparte są na konstrukcji, w której obok dłużnika głównego (kredytobiorcy) zobowiązaną do zapłaty długu jest inna osoba (dłużnik dodatkowy). Rzeczowe sposoby zabezpieczenia mają z kolei gwarantować możliwość zaspokojenia roszczenia wierzyciela z określonej rzeczy.

Zabezp osobiste: Weksel in blanco Poręczenie wekslowe Poręczenie udzielone na podstawie przepisów kodeksu cywilnego Gwarancja bankowa Przelew (cesja) wierzytelności Przystąpienie do długu kredytowego Pełnomocnictwo do rachunku bankowego

Weksel in blanco- weksel celowo nieuzupełniony w chwili wystawienia. Tym brakującym elementem jest najczęściej suma wekslowa. Zobowiązanie z weksla in blanco jest związane z dodatkową umową, gdzie strony uzgadniają w jaki sposób i przy zajściu jakich okoliczności weksel in blanco powinien być uzupełniony o brakujące elementy w momencie emisji weksla.

Awal jest to zobowiązanie osoby trzeciej do zapłaty całości lub części sumy wekslowej.

Poręczenie udzielone na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, polega na tym, że poręczyciel zobowiązuje się wobec banku do spłaty udzielonego kredytu w przypadku jego niespłacenia przez kredytobiorcę w oznaczonym terminie.

Gwarancja bankowa to pisemne zobowiązanie banku do zapłaty kwoty wskazanej w gwarancji w przypadku, gdy kredytobiorca, na rzecz którego została ona wystawiona, nie spłaci kredytu w umownym terminie.

Przelew (cesja) wierzytelności to umowa, na mocy której kredytobiorca przenosi na bank prawo do otrzymania określonych wierzytelności dłużnika

Przystąpienie do długu kredytowego Jest to umowa, na mocy której do istniejącego długu przystępuje osoba trzecia w charakterze dłużnika solidarnego.

Pełnomocnictwo to umocowanie banku do dysponowania rachunkiem bankowym, np. poprzez potrącenie bądź pobranie kwoty niespłaconego w terminie długu.

Zabezp rzeczowe: Zastaw ogólny polega na tym, iż rzecz ruchomą można obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia swych roszczeń z tej rzeczy

  Przywłaszczenie na zabezpieczenie  Kaucja Blokada środków na rachunku bankowym Hipoteka 

Przywłaszczenie na zabezpieczenie to tzw. umowa powiernicza, przez którą kredytobiorca przenosi na bank własność rzeczy ruchomej, a ten zobowiązuje się do korzystania z niej w granicach nie wykraczających poza uzasadnione zabezpieczenie wierzytelności Kaucja na jej mocy kredytobiorca składa bankowi jako zabezpieczenie papiery wartościowe na okaziciela lub sumę pieniężną, które stanowią zabezpieczenie na wypadek niespłacenia długu w terminie.

Banka spekulacyjna „Istnieje dwukierunkowe zwrotne powiązanie między percepcją i rzeczywistością, które może wspierać wzrost samowzmacniającej i ostatecznie samowygaszającej się fali wzrostu. Każda bańka składa się z trendu i błędnego przekonania, które pozostają ze sobą w interakcji

1. Trend nie jest dostrzegany.

2. Przekonania inwestorów wzmacniają trend. Inwestorzy zaczynają go dostrzegać.

3. Testowanie trendu: zahamowanie wzrostu lub spadek.

4. Utrwalenie nierównowagi rynkowej.

5. Oczekiwania w oczywisty sposób mijają się z rzeczywistością.

6. Uczestnicy nadal zachowują się zgodnie z trendem, choć już w niego nie wierzą.

7. Punkt zwrotny: odrzucenie dominującego przekonania.

8. Gwałtowny spadek.

Elementy banki: Rozbieżność między modelami ekonomicznymi a oczekiwaniami, Silne emocje Działanie masowe

Etapy kryzysu wg Minsky'ego Ekscytacja boom euforia osiaganie zyskow, panika. Moment Minsky’ego” występuje wtedy, gdy banki
i inni pożyczkodawcy są zmuszeni do natychmiastowej sprzedaży nawet bezpiecznych aktywów w celu spłaty zaległych zobowiązań

Trzy etapy podejmowanego przez bank ryzyka

Hedge financing - ostrożnie

Speculative financing- odsetki i utrzymanie tempa wzrostu gospodarczego

Ponzi financing – tylko na zakup aktywów których wartość rośnie – kredyty subprime

By leczyc kryzys należy: osłabić walute by wesprzec eksort, zmienic stopy procentowe, wspierac przedsiębiorczość.

Kryzys jest jedną z faz cyklu koniunkturalnego,

Kryzys subprime polegał na tym, że banki na skutek obniżenia wymagań udzielania kredytów nie mogły ściągnąć należności od kredytobiorców,

Mania/trend może przekształcić się w bańkę spekulacyjną, której pękniecie wywołuje negatywne skutki w gospodarce

Private banking –jest to zindywidualizowana i kompleksowa obsługa finansowa zamożnych klientów indywidualnych przez bank.

Obsługa zamożnych osób fizycznych – klientem bankowości prywatnej jest osoba fizyczna, która dysponuje aktywami finansowymi o wysokiej wartości.

Obsługa finansowa- należy zaznaczyć że private banking nie ogranicza się tylko do obsługi bankowej. Jest to bowiem szeroka oferta produktów i usług finansowych, nie tylko o charakterze bankowym, które proponowane są w określony sposób. Szeroki zakres obsługi nie jest tylko wymuszonany prze klineta , ale też jest stymulowany przez sam bank w celu większego związania klienta z bankiem.

Obsługa zindywidualizowana- każdy klient powinien być traktowany odrębnie. Obsługa nie powinna być ograniczona jedynie do teraźniejszych potrzeb klienta. Bank powinien nie tylko antycypować przyszłe potrzeby klienta, ale nawet zarządzać w czasie potrzebami klienta w jego interesie. Reasumując, indywidualna współpraca z klientem oprata jest na długoterminowym kształtowaniu relacji z klientem. Dopiero na podstawie poczynionych ustaleń można przygotować odpowiednią ofertę dla klienta.

Obsługa kompleksowa- oznacza oferowanie w odpowiednim czasie i w odpowiedni sposób tak dobranego zestawu produktów i usług, aby zaspokajały one potrzeby klienta w odpowiednim horyzoncie czasowym, w całym okresie trwania współpracy z klientem.

Cele: Można przyjąć, iż w ramach private banking realizowane są dwa ogólne cele klienta:

• - zabezpieczenie aktywów,

• - zachowanie lub zwiększenie realnej wartości aktywów : cel minimum- zachowanie realnej wartości aktywów, cel maksimum- zwiększenie realnej wartości aktywów

Zamożny klient: w polskich warunkach do uzyskania statusu klienta VIP wystarczą stosunkowo niskie dochody, ledwie przewyższające średnią pensję krajową lub wręcz na granicy tej średniej.

High-Net-Worth Individuals – to najzamożniejsza grupa klientów bankowości prywatnej. Leszek Dziawgo tłumaczy je jako „bardzo zamożni klienci indywidualni”.

Usługi w bankowosci prywatnej:

1. Produkty inwestycyjne: akcje, papiery ostałym dochodzie, fundusze hendgigowe

2. Zarządzanie ryzykiem: strategie opcji giełdowych

3. Tradycyjne usługi bankowe: pożyczki, kredyty hipoteczne, rachunki oszczędnościowe, oszczędnościowo-rozliczeniowe, rachunki firmowe

4. Planowanie i doradztwo w zakresie finansów i nieruchomości

· doradztwo podatkowe (tax planning);
· doradztwo w zakresie nieruchomości (estate planning);
· administrowanie funduszami powierniczymi (trust administration);
· administrowanie nieruchomościami (estate administration);
· ubezpieczenia, asekuracja (insurance).

Na system finansowy składają się:

• system budżetowy

• system bankowy

• system ubezpieczeń

• system finansowy podmiotów gospodarczych

• system finansowy gospodarstw domowych

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Czynności wykonywane przez bank to : cz bankowe i inne nie bedace bankowymi.

Cz bankowe: Otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych Przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych Przyjmowanie środków pieniężnych traktowanych jako lokaty terminowe Udzielanie różnego rodzaju kredytów Emitowanie papierów wartościowych Udzielanie poręczeń i gwarancji bankowych Inne

Cz niebankowe: Udzielanie pożyczek pieniężnych Wydawanie kart płatniczych Terminowe operacje finansowe Obrót papierami wartościowymi Świadczenie usług konsultacyjno-doradczych Nabywanie i zbywanie nieruchomości

Banki centralne- państwowy. Centrale bankow z oddziałami: spółdzielcze komercyjne

Funkcje systemu bankowego:

• stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowanie w różne przedsięwzięcia,

• transakcje transgraniczne

• zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem w banku,

• zapewnienie informacji cenowej, co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze,

• stworzenie warunków do transformacji środków i inwestowania.

Rola banku centralnego:

• kontrola podaży pieniądza

• dbałość o stabilność waluty

• udziela bankom kredyty refinansowe

• sprawowanie bieżącej kontroli nad bankami komercyjnymi,

• przygotowanie odpowiednich regulacji prawnych

• częściowo finansowanie deficytu budżetowego

• zarządzanie obsługą długu publicznego

rola innych bankow: pośrednika gwaranta platnika

fazy rozwoju marketingu bankowego:

1. Era sprzedażowa/dystrybucyjna to okres, w którym banki traktowały klientów w sposób przedmiotowy. Brakowało komunikacji obustronnej, klienci traktowani byli przedmiotowo, zaś jedynym celem banków było poszerzanie kapitału. Stan ten zmienił się wraz z rosnącą konkurencją w sektorze bankowości, kiedy to liczba oferowanych usług przerosła rzeczywiste zapotrzebowanie obywateli

2. Era kapitalizmu i pierwsze promocje Banki kapitalistyczne zorientowały się, że aby przekonać do siebie kolejne segmenty rynku, istotne jest zainicjowanie atrakcyjnej oferty i promocji, które zaciekawią nowych odbiorców, a jednocześnie dzięki nim uda się utrzymać lojalność dotychczasowych klientów. W końcu skoncentrowano się na zwiększeniu jakości obsługi klienta – od tej pory wyrażenie „klient nasz pan” nie było już tylko pustym ciągiem znaków. W okresie tym niemałą uwagę poświęcono pracownikom – organizowano liczne kursy i szkolenia z zakresu obsługi klienta, a przy tym zmieniono wystrój banków. Kojarzone głównie z westernów kraty w oknach zostały zastąpione przez okna z szybami, powiększono wnętrza nadając im jasne i przyjemne kolory – dotychczas kojarzone były z obskurnym i nieprzyjaznym miejscem.

3. Era innowacji i postępu Era innowacji i postępu polega na dostarczaniu klientom nieznanych dotąd rozwiązań w oparciu o rozwiązania z dziedziny IT i nowych technologii. Niemałą innowacją okazały się takie urządzenia, jak bankomaty oraz karty kredytowe, które znacznie skróciły czas potrzebny do wypłaty pieniędzy czy skorzystania z innych usług. Klient nie musiał już czekać w kolejce do okienka bankowego, aby wybrać gotówkę. W krótkim odstępie czasu klienci doczekali się bankomatów i kart płatniczych niemal w każdym banku, jaki funkcjonuje na rynku.

Kolejną zmianą było nastawienie na pozycjonowanie bankowe -banki promowały się pod określonymi hasłami, podkreślając swoją niezależność. „Maksimum korzyści i wygoda”, „Bank dla Ciebie”, „Bank, który myśli o Tobie” i wiele innych, to tylko przykłady pozycjonowania (również w Internecie) produktów/usług oferowanych przez banki, które przekonały do siebie nowe segmenty rynku.(slogany)

4. Era marketingu bankowego W celu zwiększenia efektywności banków przeprowadzane są liczne szkolenia dla pracowników, otwierane są nowe działy związane ze sprzedażą dodatkowych produktów/usług, z marketingiem, gdzie pracownicy tworzą pozytywną atmosferę zarówno na zewnątrz, jak i pomiędzy współpracownikami. W końcu kluczową rolę zyskał dział IT, odpowiedzialny za zabezpieczenia, aktualne szyfrowanie udostępnianych w sieci usług. Szacuje się, że za kilka lat bankowość może całkowicie zostać przeniesiona do świata wirtualnego, dlatego rola programistów i specjalistów od zabezpieczeń będzie rosła.

Marketing bankowy: … to wszelkiego rodzaju działalność prowadzona przez banki celem jest analiza, poznanie, a następnie dostosowanie produktów do oczekiwań klientów i potrzeb rynku. Oddziałuje bezpośrednio na popyt i podaż, jednocześnie biorąc pod uwagę potrzeby, preferencje i wymagania klientów.

Identyfikacja wizualna maraki:

Składają się na nia logo, kolor i kroj liter, mozn atez wymienic stroj pracownikow wnętrza przybytkow.

O manipulacji kolorami bardzo dobrze wiedzą eksperci od marketingu i reklamy, dopasowując do promowanego towaru/usługi nie tylko chwytliwe hasła czy nietuzinkową prezentację, lecz przede wszystkim uwzględniają takie kolory, które najtrafniej oddadzą pożądaną wartość.

Czerwień zaliczana jest do barw bardzo intensywnych emocjonalnie. Zadanie - stymulowanie oraz pobudzanie klientów do podejmowania błyskawicznych działań.  OKAZJA, PROMOCJA, TANIEJ miłość, siła, energia, władza

Pomarańczowy: Kolor ten jest popularny jako dodatkowy, stanowiący tło/wyróżniający elementy charakterystyczne.  ENERGIA, RADOŚĆ determinacja i fascynacja - ludzi młodych

Żółty : W marketingu barwa ta wykorzystywana jest przy promowaniu produktów dla dzieci "kolor luzu" słońce, ciepło, promienność, radość, szczęście

Wpatrywanie się kilka minut w zieleń potrafi uspokoić zdenerwowanie. Jest to barwa ściśle związana z bezpieczeństwem . RÓWNOWAGA, HARMONIA, STABILNOŚĆ, PIENIĄDZE spokój, natura, płodność

Niebieski Wykorzystywany jest do promowania wszelkiego rodzaju produktów związanych z czystością i wodą. STABILIZACJA, MĄDROŚĆ, PRAWda niebo, woda 

Reklama ..bezosobowa, odpłatna i adresowana do masowego odbiorcy forma przekazywania informacji rynkowych.

Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie całego systemu finansowego danego państwa.

Rola: Banku emisyjnego - jest jedyną instytucją, mającą wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym. Bank centralny, kontrolując emisję pieniądza, ma wpływ na bazę monetarną, to jest łączną ilość banknotów i bilonu znajdujących się w systemie bankowym oraz w obiegu poza bankowym .

Banku banków –organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe, aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym, odpowiedzialny za stabilność całego systemu bankowego. Pełniąc tę funkcję bank centralny sprawuje kontrolę nad działalnością banków komercyjnych, a zwłaszcza nad przestrzeganiem przepisów Prawa bankowego.

Centralnego banku państwa –prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, jak też rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

W stosunku do banków komercyjnych bank centralny pełni funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa banków i zgromadzonych w nich wkładów pieniężnych oraz zachowanie płynności w systemie bankowym.

Niezależność banku centralnego -jest determinowana przez rangę statutu banku centralnego określoną w konstytucji, zależność od zaleceń rządowych, autonomię w zakresie polityki kursowej, gwarancje osobistej niezależności członków zarządu banku oraz istnienie lub zakaz bezpośredniego finansowania sektora publicznego przez bank

Rodzaje niezależności:

1. Funkcjonalna –daje uprawnienia do samodzielnego kształtowania polityki pieniężnej i jej realizacji

2. Finansowa –daje możliwość określania zasad tworzenia funduszy banku i uniemożliwienia wywierania finansowego nacisku przez rząd lub inne organy władzy na działania banku centralnego

3. Instytucjonalna –umiejscowienie banku w systemie organów państwa oraz sposób powoływania i odwoływania członków zarządu

Zadania NBP:

• emisja banknotów,

• definiowanie i realizacja polityki pieniężnej, służącej utrzymaniu stabilności cen i umacnianiu pieniądza narodowego,

• gwarantowanie bezpieczeństwa i stabilności systemu finansowego,

• świadczenie usług bankowych na rzecz rządu,

organy NBP: Prezes NBP Rada Polityki Pieniężnej Zarząd NBP

Prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na 6-letnią kadencję. Jest odpowiedzialny za organizację i funkcjonowanie Narodowego Banku Polskiego. Ta sama osoba nie może być Prezesem NBP dłużej niż dwie kadencje.

jest przełożonym wszystkich pracowników NBP, przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP, reprezentuje NBP na zewnątrz. reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych.

Rada Polityki Pieniężnej ukształtowała się w dniu 17 lutego 1998 r. W skład Rady wchodzą:

• Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP,

• 9 członków, powoływanych w równej liczbie przez: Prezydenta RP, Sejm i Senat.

Członkowie Rady Polityki Pieniężnej powoływani są na 6 lat.

Rada Polityki Pieniężnej dokonuje oceny działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej i uchwala zasady rachunkowości NBP, przedłożone przez Prezesa NBP.

• ustala wysokość stóp procentowych NBP,

• ustala zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków,

• zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP, przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP

Działalnością Narodowego Banku Polskiego kieruje Zarząd. W jego skład wchodzą: prezes NBP, jako przewodniczący, oraz od 6 do 8 członków Zarządu, w tym dwóch wiceprezesów NBP.

Zarząd NBP realizuje uchwały Rady Polityki Pieniężnej oraz podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów NBP.

Do zakresu działania Zarządu NBP należą w szczególności:

• uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP,

• określanie zasad organizacji i podziału zadań NBP,

• sporządzanie bilansu NBP oraz rachunku zysków i strat,

• przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady Polityki Pieniężnej.

Europejski Bank Centralny (EBC) z siedzibą we Frankfurcie nad Menem (Niemcy) zarządza euro – wspólną walutą UE – i zapewnia ochronę stabilności cen w Unii. EBC odpowiada również za kształtowanie i wdrażanie polityki gospodarczej i pieniężnej UE. Bank współpracuje z bankami centralnymi 28 krajów UE. Wszystkie one tworzą Europejski System Banków Centralnych (ESBC).

EBC koordynuje również ścisłą współpracę między bankami centralnymi w strefie euro obejmującej 19 krajów UE, które przyjęły euro jako swoją walutę. Współpracę w tej mniejszej grupie banków określa się mianem „Eurosystemu”.

Zadania EBC obejmują:

• ustalanie podstawowych stóp procentowych dla strefy euro i kontrolowanie podaży pieniądza,

• zarządzanie rezerwami walutowymi strefy euro oraz w razie potrzeby sprzedaż lub zakup walut, aby utrzymać równowagę kursów wymiany,

• pomaganie organom krajowym w sprawowaniu odpowiedniego nadzoru nad rynkami i instytucjami finansowymi oraz w zapewnieniu sprawnego funkcjonowania systemów płatniczych,

• zezwalanie bankom centralnym w strefie euro na emisję banknotów euro,

• monitorowanie trendów cenowych i ocena związanego z nimi ryzyka dla stabilności cen.

Europejski Bank Centralny posiada następujące organy decyzyjne:

1. Zarząd – nadzoruje bieżące zarządzanie. Składa się z sześciu członków (prezesa, wiceprezesa oraz czterech innych członków) mianowanych na ośmioletnią kadencję przez przywódców państw strefy euro.

2. Rada Prezesów – wytycza politykę pieniężną strefy euro i ustala stopy procentowe, po których banki komercyjne mogą uzyskać środki z EBC. W jej skład wchodzą Zarząd i prezesi 19 banków centralnych krajów strefy euro.

3. Rada Ogólna – wspomaga działania koordynacyjne i doradcze EBC oraz pomaga w przygotowywaniu przystąpienia nowych państw do strefy euro. W jej skład wchodzą prezes i wiceprezes EBC praz prezesi banków centralnych wszystkich 28 państw UE.

EBC jest instytucją w pełni niezależną.

Gielda Oznacza odbywające się w odpowiednio zorganizowanej formie regularne spotkania lub inne formy komunikowania się osób zainteresowanych zakupem lub sprzedażą papierów wartościowych, według cen kształtujących się na zasadzie popytu i podaży, które są podawane do publicznej wiadomości.

Rodzaje:

- giełdy lokalne – obroty dotyczą walorów emitowanych jedynie lub głównie na terenie danego kraju

- giełdy międzynarodowe – istotną część obrotów stanowią transakcje dokonywane papierami wartościowymi emitowanymi za granicą

- giełdy światowe – giełdy na których dokonuje się szczególnie wysokich obrotów papierami wartościowymi, w tym także zagranicznymi. Operacje dokonywane na giełdach światowych, a zwłaszcza występujące na nich tendencje kursowe, wywierają wielki wpływ na inne giełdy.

Największymi giełdami papierów wartościowych na świecie są:

• National Association of Securities Dealers Automated Quotations

• New York Stock Exchange Euronext

• Tokio Stock Exchange

• London Stock Exchange

Ceduła giełdowa – oficjalna publikacja Giełdy Papierów Wartościowych, zawierająca między innymi informacje dotyczące kursów i obrotów papierów wartościowych oraz instrumentów finansowych, notowanych na giełdzie. Jest podawana do publicznej wiadomości w sposób ustalony w regulaminie giełdy (np. poprzez wywieszenie jej przed giełdą, przez wydawanie specjalnego biuletynu, w Internecie).

 

Makler giełdowy – osoba upoważniona do zawierania transakcji kupna-sprzedaży papierów wartościowych na zlecenie klientów – „pośrednik”. Makler musi zdać specjalny egzamin, dopiero wtedy zostaje wpisany na listę maklerów przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Jego zadaniem jest staranne i zgodne z dyspozycją inwestora realizowanie zleceń. Swoje zadania makler wykonuje za pośrednictwem licencjonowanego domu maklerskiego.

  

Hossa - długotrwała i silna tendencja wzrostowa notowań papierów wartościowych. Ta sytuacja nazywana jest również rynkiem byka.

 

Bessa - długotrwała, silna tendencja spadku notowań na rynku instrumentów finansowych. Ta sytuacja nazywana jest również rynkiem niedźwiedzia.

GPW w Warszawie jest najbardziej znaczącą oraz spektakularną częścią rynku wtórnego. Dzieje się tak, ponieważ giełda notuje akcje spółek, które spełniają określone przez nią warunki, dotyczące przede wszystkim wielkości notowanej spółki, liczby wyemitowanych akcji czy akcjonariuszy spółki. Jest traktowana jako miejsce wyceny kapitału, oceny możliwości rozwojowych podmiotów gospodarczych oraz stanowiące barometr gospodarki. Została utworzona w formie spółki akcyjnej, której założycielem był Skarb Państwa. Jest jedyną gpw w Polsce.

Przedmiot dzialanosci spolki:

1. prowadzenie giełdy lub innej działalności w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi,

2. prowadzenie działalności w zakresie edukacji, promocji i informacji związanej z funkcjonowaniem rynku kapitałowego,

3. organizowanie alternatywnego systemu obrotu.

Organy gieldy:

1. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Giełdy jest najważniejszym organem gpw. Jest ono uprawnione do uchwalania zmian statutu, wyboru członków Rady Giełdy i jej zarządu oraz przewodniczącego zarządu, a także do zatwierdzania regulaminu giełdowego. WZAG rozpatruje także sprawozdania z działalności giełdy i decyduje o przeznaczeniu zysku. Organ ten zbiera się raz w roku, mają w nim prawo uczestniczyć wszyscy akcjonariusze.

2. Rada Nadzorcza zwana Radą Giełdy jest organem nadzorczym. Sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki, bada jej bilanse i rachunki wyników, rozpatruje sprawozdania zarządu i przedstawia swoje opinie w tej sprawie walnemu zgromadzeniu. Z ważnych powodów może zawiesić w czynnościach członka zarządu lub cały zarząd. Rada Giełdy może także uchwalać regulamin giełdy i zmiany w nim. Składa się z 5 do 7 członków. Rada Giełdy odbywa posiedzenia co najmniej raz na kwartał. Kadencja jej członków jest wspólna i wynosi 3 lata.

3. Zarząd Giełdy jest organem wykonawczym, a więc kieruje bieżąco działalnością GPW. Nadzoruje również działalność maklerów, domów maklerskich w zakresie obrotu giełdowego. Prezes zarządu jest wybierany imiennie przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Jedną z ważnych funkcji zarządu jest podejmowanie decyzji w zakresie dopuszczania papierów wartościowych do obrotu giełdowego. Poza tym zarząd kieruje majątkiem giełdy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Składa się z 3-5 członków.

Główny Rynek GPW, czyli rynek regulowany. Odbywa się na nim obrót akcjami, prawami do akcji, prawami poboru, certyfikatami inwestycyjnymi. Funkcjonuje od 1991 roku, w styczniu 2015 notowanych na nim były 472 spółki, w tym 51 zagranicznych. Podlega on nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. W ramach Głównego Rynku funkcjonują dwa rynki:

1. * rynek podstawowy – to rynek urzędowy, będący rynkiem oficjalnych notowań giełdowych. Do obrotu na tym rynku kwalifikowane są papiery wartościowe spełniające kryteria odpowiedniej wartości i rozproszenia, których emitenci ogłaszali sprawozdania finansowe za co najmniej ostatnie trzy lata.

2. * rynek równoległy – na którym notowane są papiery wartościowe najmniejszych spółek i o niższym, niż na rynku podstawowym, rozproszeniu akcji.

3. - Newconnect, czyli rynek alternatywny. Umożliwia on pozyskanie kapitału małym firmom, łączy młode, dynamicznie rozwijające się spółki z inwestorami oraz z Głównym Rynkiem GPW. Funkcjonuje od 2007 roku. W styczniu 2015 notowanych na nim było 429 spółek, w tym 10 zagranicznych.

4. - Catalyst, czyli rynek obligacji, zarówno regulowany, jak i alternatywny. Jest platformą obrotu dla obligacji skarbowych, korporacyjnych oraz komunalnych. Funkcjonuje od 2009 roku. W styczniu 2015 znajdowało się na nim 190 emitentów.

- zlecenie z limitem ceny – oznacza że inwestor ustalił najwyższą cenę, jaką jest gotów zapłacić, jeśli zlecił zakup papierów wartościowych lub najniższą cenę, po której jest gotów je sprzedać. Zlecenia z limitem ceny zawierają więc konkretną cenę, po której inwestor zamierza zawrzeć transakcję.

- zlecenia bez limitu ceny, takie jak:

* zlecenie po każdej cenie, czyli PKC. Jest to zlecenie, którego wystawca godzi się kupić lub sprzedać akcje po dowolnym kursie, jaki ustali się na najbliższej sesji giełdowej.

* zlecenie po cenie rynkowej, czyli PCR. Można je składać tylko w przypadku notowań ciągłych. Transakcja jest tu realizowana bezzwłocznie po wprowadzeniu do systemu notowań, po najlepszej cenie spośród zawartych w zleceniach oczekujących na realizację.

Transakcje na giełdzie zawierane są w godzinach 8.30 - 17.05. W tym czasie odbywają się notowania w dwóch systemach: notowań ciągłych i jednolitych. Notowania ciągłe obejmują notowania instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych, opcji, od godziny 8.45) i instrumentów rynku kasowego (od godziny 9.00). Notowania jednolite odbywają się dwukrotnie w ciągu dnia: o godzinie 11.00 i 15.00. Sesja giełdowa składa się z faz właściwych dla danego systemu notowań, wśród których wyróżnia się na przykład fazę przed otwarciem sesji, fixing, czyli otwarcie lub fazę dogrywki.

System notowan ciągłych: Kursy mogą ulegać zmianom w ciągu danej sesji giełdowej w miarę napływających ofert kupna-sprzedaży.

System notowan jednolitych : Wszystkie transakcje realizowane są na podstawie zleceń złożonych przed rozpoczęciem notowań. Kurs jednolity może być także wyznaczony więcej niż jeden raz w czasie sesji w ustalonych z góry odstępach czasu.

Indeksy giełdowe: Mierniki zmian cen papierów wartościowych, obejmujące wszystkie papiery wartościowe danego typu lub ich wybraną według określonego kryterium grupę. Opisują stan koniunktury giełdowej. Udzielają informacji o sytuacji na rynku lub wybranych jego segmentach.

GPW w Warszawie posługuje się tzw. Warszawskim Indeksem Giełdowym, opublikowanym po raz pierwszy w 1991 roku.

Obecnie gpw publikuje 25 indeksów. Obliczane są one na podstawie różnych algorytmów. Wyróżniamy na przykład indeks WIG20, notujący 20 największych i najpłynniejszych spółek giełdowych, stosunkowo młody indeks WIG30, notujący 30 największych spółek, WIGPoland, czyli indeks polskich spółek giełdowych, indeksy z poszczególnych sektorów, np. WIGbanki czy WIGinformatyka, oraz RESPECT Indeks, będący indeksem spółek odpowiedzialnych społecznie.