Esej pt. „Włóczęga i turysta: typy ponowoczesne” w książce

„Bauman o popkulturze: wpisy” Zygmunta Baumana

Zygmunt Bauman w swojej książce przedstawia cztery typy ponowoczesnej osobowości. Są to spacerowicz, gracz, włóczęga i turysta. W osobnym eseju pt. „Włóczęga i turysta: typy ponowoczesne” autor ukazuje szczegółową charakterystykę właśnie tych dwóch osobowości prezentując ich podobieństwa i różnice. Jako pierwszy typ Bauman opisuje włóczęgę. Jednostka ta nie potrafi określić jak długo będzie przebywać w danym miejscu, ponieważ rzadko zdarza się aby to zależało od niej samej. Wyruszając w drogę nie kieruje się celem, bardziej nastawia się na odczytywanie drogowskazów na rozstajach dróg i w ten sposób udaje się w dalszą drogę. Jedyne czego włóczęga jest pewien to to ,że jeśli w ogóle zdecyduje się pozostać gdziekolwiek wówczas będzie to pobyt krótkotrwały i bez wątpliwości jak wszystkie inne tymczasowy. Tendencja, która się tutaj rysuje dotyczy rozczarowania się włóczęgi poprzednim miejscem, które odwiedził i nieustającą nadzieją, że znajdzie w końcu takie, które będzie pozbawione wad, będzie mu odpowiadało a w którym jeszcze nie był. Każdy jego pobyt opiera się na schemacie sprowadzonym do tego co dzieje się „tu i teraz”, jest więc epizodyczny, pozbawiony przywiązywania się do miejsca.

Drugim typem osobowości jaki opisuje Bauman jest turysta. Podobnie jak włóczęga, turysta nie przebywa za długo w jednym miejscu. Wybiera z ogromnego wachlarza możliwości tylko te wartości, które wydają mu się interesujące i atrakcyjne w danej chwili, a są to zazwyczaj rzeczy związane z rozrywką i pragnieniem przeżycia niezapomnianych wrażeń. Punkt na który należy zwrócić uwagę to wolność tej jednostki, którą ograniczają tylko i wyłącznie środki finansowe. Również teren na którym przebywa turysta w jego oczach jest egzotyczny, pociągający i nieznany podczas, gdy dla tubylców życie tam jest codzienną rutyną. Można powiedzieć, że turysta wyznaje zasadę care diem i bierze ze świata, który go otacza najwięcej ile jest w stanie.

Bauman podsumowując włóczęgę i turystę wskazuje na ich podobieństwa. Zawierają się one szczególnie w sposobnie traktowania otaczającego ich środowiska, głównie ludzi. Kontakt z nimi jest powierzchowny, bardziej występują te dwa typy w formie obserwatora, widowni, która nie ma wpływu na przebieg wystawianej sztuki. Istnieje tu dystans duchowy. Powierzchownie można odnieść wrażenie, że życie włóczęgi i turysty jest pełne przygód, beztroskie i bezproblemowe, jednak włóczęga zawsze będzie szukał swojego celu a wakacje turysty kiedyś dobiegną końca i będzie musiał powrócić do swojego normalnego, codziennego, nudnego życia.

Daria Żakowska

Kulturoznawstwo UO